ประวัติศาสตร์ลับของชาวมองโกล

ประวัติศาสตร์ลับของชาวมองโกล (Mongolian: ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ
ᠨᠢᠭᠤᠴᠠ
ᠲᠣᠪᠴᠢᠶᠠᠨ Mongɣol‑un niɣuca tobciyan, : Монголын нууц товчоо, Mongoliin nuuts towchoo; จีน: 蒙古秘史; พินอิน: Měnggǔ Mìshǐ) เป็นวรรณกรรมภาษามองโกลที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังหลงเหลือมาถึงปัจจุบัน ประพันธ์ขึ้นให้กับราชวงศ์หลังเจงกิส ข่านเสียชีวิตในปี 1227 เนื้อหาในหนังสือบอกเล่าเรื่องราวชีวิตและการพิชิตของเจงกิส ข่าน รวมถีงการครองราชย์ของโอเกเดย์ ข่าน

ประวัติศาสตร์ลับชาวมองโกล
ฉบับตีพิมพ์ปี 1947 อักษรมองโกลใหม่ แปลโดย
ผู้ประพันธ์	ไม่ทราบ
ชื่อเรื่องต้นฉบับ	ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠨᠢᠭᠤᠴᠠ ᠲᠣᠪᠴᠢᠶᠠᠨ
ประเทศ	จักรวรรดิมองโกล
ภาษา
หัวเรื่อง	ประวัติศาสตร์จักรวรรดิมองโกล
วันที่พิมพ์	ปีหนึ่งในศตวรรษที่ 13 (ราวปี 1228/1229, 1240, 1252, 1264)

ต้นฉบับของหนังสือเขียนด้วยโดยใช้อักษรมองโกล หนังสือนี้ไม่เป็นที่ทราบว่าผู้เขียนคือใคร เช่นเดียวกับปีที่ประพันธ์ ทราบแต่เพียงว่าเขียนแล้วเสร็จในที่ริมใน ซึ่งตรงกับปี 1228 เป็นอย่างน้อย

เนื้อหาของหนังสือยังปรากฏบางส่วนในฐานะรากฐานของพงศาวดารอื่น เช่น , และ ส่วนฉบับเต็มภาษามองโกลหลงเหลือเป็นฉบับที่ผลิตในราวปี 1400 ช่วงต้นราชวงศ์หมิง และมีการเป็นอักษรจีนเพื่อให้ง่ายต่อการแปล ภายใต้ชื่อ ประวัติศาสตร์ลับของราชวงศ์หยวน (จีน: 元朝秘史; พินอิน: Yuáncháo Mìshǐ) ราวสองในสามของเนื้อหายังปรากฏในรุ่นที่มีเนื้อความต่างกันเล็กน้อยในพงศาวดารมองโกล (แปลว่า สุวรรณพงศาวดาร) จากศตวรรษที่ 17 ผลงานของ

หนังสือนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นบันทึกเรื่องราวของเจงกิส ข่านในภาษามองโกลต้นฉบับที่สำคัญที่สุดชิ้นเดียว ในแง่ของภาษาศาสตร์ ยังเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญในฐานะตัวอย่างภาษาก่อน และ ในประเทศมองโกเลียถือว่าวรรณกรรมนี้เป็นวรรณกรรมคลาสสิก และยังมีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ มากกว่า 40 ภาษาในปัจจุบัน

อ้างอิง

1. The Secret History of the Mongols. Penguin Classics. แปลโดย Atwood, Christopher Pratt. Dublin: . 2023. ISBN .
2. (2004). Secret History of the Mongols: A Mongolian Epic Chronicle of the Thirteenth Century. Brill. p. xxvi. ISBN .
3. "Г.Билгүүдэй: "Монголын нууц товчоо"-г 30 гаруй оронд, 40 гаруй хэл рүү орчуулсан". www.unuudur.mn (ภาษามองโกเลีย). 2023-07-28. สืบค้นเมื่อ 2023-12-10.