ธรรมชาต ว ทยา หร อ ประว ต ศาสตร ธรรมชาต หมายถ งคำรวมท ใช เร ยกสรรพส งท งหลายท ป จจ บ นมองว าเป นศาสตร ทางว ทยาศาสตร ท ม

ธรรมชาติวิทยา หรือ ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ หมายถึงคำรวมที่ใช้เรียกสรรพสิ่งทั้งหลายที่ปัจจุบันมองว่าเป็นศาสตร์ทางวิทยาศาสตร์ที่มีความเฉพาะชัดเจน นิยามเกือบทั้งหมดรวมถึงการศึกษาสิ่งมีชีวิต (เช่น ชีววิทยา รวมทั้งพฤกษศาสตร์และสัตววิทยา) นิยามอื่นได้ขยายเนื้อหารวมไปถึง บรรพชีวินวิทยา นิเวศวิทยา ดาราศาสตร์ หรือชีวเคมี รวมทั้งธรณีวิทยาและฟิสิกส์ หรือแม้แต่อุตุนิยมวิทยา บุคคลผู้สนใจในธรรมชาติวิทยาเรียกว่า "นักธรรมชาติวิทยา"

ประวัติศาสตร์ของธรรมชาติวิทยา

ต้นตอของธรรมชาติวิทยาย้อนยาวไปถึงสมัยของ อริสโตเติลและนักปราชญ์โบราณคนอื่น ๆ ที่ได้วิเคราะห์ค้นหาความหลากหลายของธรรมชาติในโลก นับตั้งแต่กรีกโบราณมาจนถึงยุคของคาโรลัส ลินเนียส และนักธรรมชาติวิทยาสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 18 อีกหลายคน แนวคิดหลักที่ผูกกันไว้ก็คือ scala naturae หรือ"" ที่จัดรวมเอาแร่ธาตุ พืช สัตว์และสิ่งมีชีวิตชั้นสูงมาเรียงเป็นเส้นยาวแห่งการเพิ่ม "ความสมบูรณ์" ธรรมชาติวิทยามาหยุดนิ่งอยู่นานในยุคกลาง โดยเฉพาะเมื่อมีความพยายามเอางานของ อริสโตเติลมาผสมกับ โดยเฉพาะ โทมัส อควินัส ซึ่งได้กลายมาเป็นรูปพื้นฐานของวิชา (natural theology) ในยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา นักวิชาการ (โดยเฉพาะแพทย์สมุนไพร) ได้หันกลับไปสู่ธรรมชาติวิทยาด้วยการสังเกตการณ์กับต้นพืชและสัตว์โดยตรงอีกครั้งหนึ่ง และหลายคนเริ่มต้นการสะสมต้นไม้แปลก ๆ และสัตว์ประหลาดมากขึ้น การเพิ่มจำนวนของชนิดของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ที่มากขึ้นจนเป็นที่รู้จักอย่างรวดเร็วเป็นเหตุให้เกิดความพยายามในการจัดหมวดหมู่อนุกรมวิธานที่ถึงจุดสูงสุดของระบบเป็นที่รู้จักกันดีว่า ""

ในช่วงระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 18 ย่างต่อเนื่องสู่ศตวรรษที่ 19 คำเรียกสาขา "ธรรมชาติวิทยา" หรือ "ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ" ส่วนใหญ่ใช้หมายถึงบริบทที่เป็นการพรรณนาว่าด้วยการศึกษาธรรมชาติ ซึ่งตรงข้ามกับประวัติศาสตร์ด้านรัฐศาสตร์หรือด้านศาสนา ซึ่งเป็นน้ำหนักถ่วงดุลการศึกษาเชิงวิเคราะห์ด้านธรรมชาติ นั่นคือ "ปรัชญาธรรมชาติ" ซึ่งเนื้อหาวิชาจะรวมแนวคิดด้านฟิสิกส์ ดาราศาสตร์ โบราณคดี ฯลฯ การใช้ในลักษณะกว้าง ๆ เช่นนี้ ก็ยังคงใช้กันอยู่ในบางสถาบัน เช่น พิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ และสมาคม โดยเริ่มต้นในยุโรป วิชาชีพเฉพาะต่าง ๆ เช่น สรีรวิทยา พฤกษศาสตร์ สัตวศาสตร์ ธรณีวิทยา และต่อมาเกิดยังได้เกิดเป็นวิทยาเซลล์ (cytology) และคัพภวิทยา (embryology) ขึ้น

ธรรมชาติวิทยาเดิมเป็นวิชาหลักที่เปิดสอนเฉพาะในมหาวิทยาลัยโดยอาจารย์ทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่นาน ๆ เข้าจึงได้กระจายออกมาสู่กิจกรรมของนักสะสมสมัครเล่นมากกว่าการเป็นวิทยาศาสตร์แท้ ๆ มากขึ้น โดยเฉพาะในสหราชอาณาจักรและอเมริกาที่งานในด้านนี้ขยายตัวอย่างรวดเร็วกลายเป็นงานอดิเรกเฉพาะชนิดมากขึ้น เช่นการศึกษาเรื่องนก ผีเสื้อและดอกไม้ป่า ในขณะเดียวกันนักวิทยาศาสตร์ก็ได้พยายามบ่งชี้สาขาวิชาชีววิทยาให้เด่นชัดและรวมกันให้เป็นตัวตนที่ชัดเจนขึ้น (แม้จะมีเพียงบางส่วนที่เป็นผลสำเร็จ แต่อย่างน้อย ๆ ก็ได้มาถึงขั้น "" (modern evolutionary synthesis) แต่ถึงกระนั้น ธรรมเนียมของธรรมชาติวิทยาก็ยังคงเล่นบทบาทของชีววิทยาเมื่อครั้งคริสต์ศตวรรษ 19 และ 20 อยู่ โดยเฉพาะเกี่ยวกับด้านนิเวศวิทยา พฤติกรรมวิทยา (ethology) และ

นักสะสมสมัครเล่นหลายคนและนักประกอบการทางธรรมชาติวิทยาหลายคนมีบทบาทสำคัญในการสร้างสถาบันสะสมธรรมชาติวิทยาขนาดใหญ่ โดยเฉพาะพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา

คำว่า "ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ" เป็นตัวลวงทำเกิดความเข้าใจผิดในชื่อของสถาบัน เช่น ฯลฯ รวมทั้ง ที่มักใช้ชื่อประกอบว่า "ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ"

ประวัติศาสตร์

พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติซึ่งมีวิวัฒนาการมากจาก "ห้องแห่งความอยากรู้อยากเห็น" (cabinets of curiosities) ของคนสมัยก่อนที่มีผลให้เกิดสาขาวิชาและการวิจัยเฉพาะทางชีววิทยาสมัยนั้นขึ้น โดยเฉพาะในช่วงศตวรรษที่ 19 นักวิทยาศาสตร์เริ่มใช้การสะสมทางประวัติศาสตร์ธรรมชาติมาเป็นชิ้นตัวอย่างในการเรียนการสอนนักศึกษาชั้นสูง รวมทั้งใช้ชิ้นสิ่งของสะสมที่หายากแต่มีสะสมไว้ครบมาเป็นวัสดุวิจัยด้านสัณฐานวิทยาของตัวเองด้วย พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติจึงเจริญก้าวหน้าขยายตัวเป็นที่แพร่หลายและยอมรับกันทั่วโลก

สมาคมธรรมชาติวิทยา

คำว่า "ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ" เพียงคำเดียวได้ถูกนำไปใช้เป็นชื่อของ สมาคมประวัติศาสตร์ธรรมชาติ เป็นจำนวนมากทั้งในระดับชาติ ระดับภูมิภาค และระดับท้องถิ่นที่มีเพียงการสะสมนก (ปักษีวิทยา) สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม แมลง (กีฏวิทยา) บ้างและพฤกษศาสตร์บ้าง รวมทั้งยังอาจมีส่วนที่ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์มองและส่วนธรณีวิทยา

ตัวอย่างของสมาคมต่าง ๆ เหล่านี้ในสหราชอาณาจักร ได้แก่สมาคมกีฏวิทยาและประวัติศาสตร์ธรรมชาติอังกฤษ ที่ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2415 สมาคมประวัติศาสตร์ธรรมชาติเบอร์มิงแฮม สมาคมประวัติศาสตร์ธรรมชาติกลาสโกว์ สมาคมประวัติศาสตร์ธรรมชาติลอนดอน สมาคมจุลชีวะและประวัติศาสตร์ธรรมชาติแมนเชสเตอร์เป็นต้น ซึ่งก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 2443 ตัวกระตุ้นรุนแรงที่ทำให้เกิดการขยายตัวของสมาคมประเภทนี้เป็นอย่างมากนี้เกิดจากการที่อังกฤษมีอาณานิคมมากมายในเขตร้อน มีการค้นพบชนิดของสรรพสิ่งธรรมชาติใหม่ ๆ ที่ยังไม่เป็นที่รู้จักมากมาย ข้าราชการในอาณานิคมจำนวนมากก็มีความสนใจในสิ่งแวดล้อมใหม่ ๆ จึงได้จัดเก็บตัวอย่างสิ่งธรรมชาติใหม่ ๆ จำนวนมหาศาลเหล่านั้นกลับไปมอบให้พิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ ในประเทศของตน

อ้างอิง

Kohler, Robert E. Landscapes and Labscapes: Exploring the Lab-Field Border in Biology. University of Chicago Press: Chicago, 2002.
Mayr, Ernst. The Growth of Biological Thought: Diversity, Evolution, and Inheritance. The Belknap Press of Harvard University Press: Cambridge, Massachusetts, 1982.
Rainger, Ronald; Keith R. Benson; and Jane Maienschein, editors. The American Development of Biology. University of Pennsylvania Press: Philadelphia, 1988.
Witzany, Guenther. "Natural history of life: history of communication logics and dynamics". S.E.E.D. Journal 5:27-55, 2005.

ดูเพิ่ม

ธรรมชาติ

แหล่งข้อมูลอื่น

Natural History Museum, London
London Natural History Society
Birmingham Natural History Society 2009-11-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
Bombay Natural History Society, India
Glasgow Natural History Society
Manchester Microscopical & Natural History Society
Sorby Natural History Society, Sheffield
American Museum of Natural History, New York
Burke Museum of Natural History and Culture, Seattle
Field Museum of Natural History, Chicago
Rhode Island Natural History Survey 2006-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
Natural History New Zealand Ltd