โอเลอาโอโอเลมาโล หร อ ห วหน าร ฐบาล O le Ao o le Malo เป นประม ขแห งร ฐของซาม ว ตำแหน งน ม ระบ ไว ในส วนท 3 ของ ค ศ 1960

โอเลอาโอโอเลมาโล หรือ หัวหน้ารัฐบาล (: O le Ao o le Malo) เป็นประมุขแห่งรัฐของซามัว ตำแหน่งนี้มีระบุไว้ในส่วนที่ 3 ของ ค.ศ. 1960 ในช่วงที่รัฐธรรมนูญผ่านความเห็นชอบ มีการคาดการณ์ไว้ว่าผู้ดำรงตำแหน่งประมุขของรัฐจะถูกเลือกจากประมุขสูงสุดของราชสกุลทั้งสี่ อย่างไรก็ตามไม่มีการกำหนดเนื้อหาส่วนนี้ไว้ในรัฐธรรมนูญ ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่าซามัวเป็นประเทศสาธารณรัฐ มากกว่าที่จะเป็นราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ สำนักเลขาธิการด้านสื่อของรัฐบาลอธิบายตำแหน่งนี้ว่าเป็นลักษณะของ "ประธานาธิบดีทางพิธีการ" ผู้ดำรงตำแหน่งจะมีอิสริยยศที่ ไฮเนส ในฐานะที่เป็นหนึ่งในประมุขสูงสุดของแต่ละราชวงศ์

โอเลอาโอโอเลมาโล
O le Ao o le Malo o Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa

ธงชาติ
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน ตั้งแต่ 21 กรกฎาคม 2017
การเรียกขาน	ฮีส ไฮเนส
ที่ว่าการ	อาปีอา
ผู้แต่งตั้ง
วาระ	5 ปี ติดต่อกัน
ตราสารจัดตั้ง
ตำแหน่งก่อนหน้า	พระมหากษัตริย์แห่งซามัวตะวันตก
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	เมอาโอเล และ ตานุมาฟิลิที่ 2
สถาปนา	1 มกราคม 1962
เงินตอบแทน	82,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อปี

ทำหน้าที่เป็นรองประมุขแห่งรัฐ และจะทำหน้าที่แทนประมุขแห่งรัฐหากไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้

ประมุขแห่งรัฐพระองค์ปัจจุบันคือ ผู้ซึ่งได้รับเลือกให้เป็นโอเลอาโอโอเลมาโลเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ค.ศ. 2017 โดยมีวาระการดำรงตำแหน่ง 5 ปี

ประวัติ

เมื่อซามัวได้รับเอกราชในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1962 สองในสี่ประมุขสูงสุด (ตามาอาอาอีงา) ได้แก่มาลีเอตัว ตานุมาฟิลิที่ 2 และตูปัว ตามาเซเซ เมอาโอเล ซึ่งมาจากราชวงศ์มาลีเอตัวและตูปัว ตามาเซเซตามลำดับ โดยทั้งสองพระองค์ได้รับตำแหน่งประมุขแห่งรัฐตลอดชีพตามความรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1960 ทั้งสองพระองค์เป็นที่รู้จักในฐานะ โออาโอโอเลมาโล และโดยส่วนพระองค์ในฐานะ โอเลอาโอโอเลมาโล เมอาโอเลสิ้นพระชนม์ใน ค.ศ. 1963 ทำให้ตำแหน่งนี้ถูกครองโดยตานุมาฟิลิที่ 2 ตราบจนกระทั่งพระองค์สิ้นพระชนม์ในตำแหน่งเมื่อ ค.ศ. 2007 พระชนมายุ 94 พรรษา ผู้ดำรงตำแหน่งต่อมาได้แก่ ซึ่งเคยดำรงตำแหน่ง 2 สมัย และเป็นพระโอรสองค์ใหญ่ของตูปัว ตามาเซเซ เมอาโอเล พระองค์ได้รับเลือกจากรัฐสภาซามัวโดยมีวาระ 5 ปี เริ่มตั้งแต่ 20 มิถุนายน ค.ศ. 2007 และอีกวาระหนึ่งในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2012 เป็นเวลา 5 ปี ประมุขแห่งรัฐพระองค์ที่ 4 และองค์ปัจจุบันได้แแก่ เหลนของผู้นำขบวนการเมาคือตูอิมาเลอาลีอีฟาโน ฟาอาโอโลอีอี และหลานชายของตูอิมาเลอาลีอีฟาโน ซูอาตีปาตีปาที่ 2 ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งชุดแรก โดยได้รับเลือกจากรัฐสภาซามัวในวันที่ 30 มิถุนายน ค.ศ. 2017 ให้ดำรงตำแหน่งต่อจากตูฟูงา เอฟี ในช่วงที่วาระของตูฟูงา เอฟีกำลังหมดลง

คุณสมบัติ

รัฐธรรมนูญซามัวมาตรา 18 กำหนดคุณสมบัติของประมุขแห่งรัฐ ดังนี้

มีคุณสมบัติเข้ารับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกรัฐสภา
มีคุณสมบัติตามที่รัฐสภา (โฟโน) มีมติกำหนด
ไม่เคยถูกถอดถอนจากตำแหน่งจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมหรือภาวะทุพพลภาพ

วาระการดำรงตำแหน่ง

โฟโน เป็นผู้เลือกประมุขแห่งรัฐ มีวาระการดำรงตำแหน่ง 5 ปี และสามารถได้รับการเลือกตั้งต่อได้ ข้อยกเว้นจากกรณีนี้คือมาลีเอตัว ตานุมาฟิลิที่ 2 และเมอาโอเล ผู้ซึ่งได้รับการยกเว้นจากวาระ 5 ปีดังกล่าว ตามความในรัฐธรรมนูญมาตรา 19 รัฐธรรมนูญมิได้กำหนดจำนวนวาระในฐานะประมุขแห่งรัฐ แต่เป็นที่เข้าใจกันว่าตำแหน่งจะสลับสับเปลี่ยนกันระหว่างราชตระกูล (ตามาไองา) ทั้งสี่ ผู้ที่ได้รับเลือกล่าสุดมาจากราชตระกูล นอกจากสามตระกูลดังกล่าวข้างต้น อีกราชตระกูลหนึ่งคือ

การออกจากตำแหน่งประมุขของรัฐมีสาเหตุดังนี้

ลาออก
ถูกถอดถอนจากตำแหน่งจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมหรือภาวะทุพพลภาพ
ถูกถอดถอนโดยโฟโนด้วยคะแนนเสียง 2 ใน 3 โดยการถอดถอนดังกล่าวต้องได้รับการสนับสนุน 1 ใน 4 ของสมาชิกรัฐสภา จากนั้นต้องใช้เวลาอย่างน้อย 14 วันระหว่างการประกาศให้ทราบและการอภิปราย
สิ้นพระชนม์

อำนาจหน้าที่

ตำแหน่งดังกล่าวมีสถานะเป็นประมุขแห่งรัฐทางพิธีการ ขณะที่อำนาจที่แท้จริงอยู่ที่ ผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งจากประมุขแห่งรัฐตามคำแนะนำของโฟโน ขณะที่ประมุขแห่งรัฐมิได้มีบทบาทในรัฐบาล แต่เขาสามารถยุบ โฟโน ได้ และพระราชบัญญัติจากรัฐสภาจะเป็นกฎหมายไม่ได้หากไม่ได้รับความเห็นชอบจากประมุขแห่งรัฐ นอกจากนี้ประมุขแห่งรัฐมีอำนาจในการให้อภัยโทษอีกด้วย

การเลือกตั้ง

จนถึงปัจจุบัน มีการเลือกตั้งประมุขแห่งรัฐทั้งสิ้น 3 ครั้ง ครั้งแรกเกิดขึ้นในวันที่ 16 มิถุนายน ค.ศ. 2007 ที่โฟโนเลือกตูฟูงา เอฟี ด้วยคะแนนเสียงเป็นเอกฉันท์ 49 เสียง ครั้งที่สองเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 2012 เมื่อเอฟีได้รับการเสนอชื่อจาก นายกรัฐมนตรีและ ผู้นำฝ่ายค้าน ครั้งที่สามเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน ค.ศ. 2017 ซึ่งในครั้งนี้ ได้รับเลือก

รายพระนามประมุขแห่งรัฐ

สัญลักษณ์

หมายถึงรักษาการประมุขแห่งรัฐ
† สิ้นพระชนม์ในตำแหน่ง

ลำดับที่	พระฉายาลักษณ์	พระนาม (ประสูติ–สิ้นพระชนม์)	การเลือกตั้ง	ระยะเวลาการดำรงตำแหน่ง			พรรคการเมือง
ลำดับที่	พระฉายาลักษณ์	พระนาม (ประสูติ–สิ้นพระชนม์)	การเลือกตั้ง	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	รวมระยะเวลา	พรรคการเมือง
1		ตูปัว ตามาเซเซ เมอาโอเล (1905–1963)	—	1 มกราคม 1962	5 เมษายน 1963†	1 ปี 94 วัน	อิสระ
1		มาลีเอตัว ตานุมาฟิลิที่ 2 (1913–2007)	—	1 มกราคม 1962	11 พฤษภาคม 2007†	45 ปี 130 วัน	อิสระ	ตูฟูงา เอฟิ
–		ตูปูอาตามาเซเซตูปูโอลา ตูฟูงา เอฟิ (1938–)	—	11 พฤษภาคม 2007	20 มิถุนายน 2007	0 ปี 40 วัน	อิสระ
–		(1947–)	—	11 พฤษภาคม 2007	20 มิถุนายน 2007	0 ปี 40 วัน	อิสระ
2		ตูปูอาตามาเซเซตูปูโอลา ตูฟูงา เอฟิ (1938–)	2007 2012	20 มิถุนายน 2007	21 กรกฎาคม 2017	10 ปี 31 วัน	อิสระ
3		(1947–)	2017	21 กรกฎาคม 2017	ปัจจุบัน	6 ปี 332 วัน	อิสระ

เชิงอรรถ

หมายเหตุ

Ao เป็นตำแหน่งใช้เรียกหัวหน้าเผ่า/ประมุข (), ขณะ malo หมายถึง "รัฐบาล"
ประมุขแห่งรัฐตลอดชีพร่วมกับตานุมาฟิลิที่ 2
ประมุขแห่งรัฐตลอดชีพร่วมกับเมอาโอเลถึงวันที่ 5 เมษายน 1963
บุตรชายของเมอาโอเล

อ้างอิง

Sobserver
Hill, Bruce (28 September 2016). "Samoan leaders salaries published by newspaper". ABC Radio Australia.
. University of the South Pacific. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กรกฎาคม 2007. สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2007.
Hassall, Graham & Saunders, Cheryl (2002). Asia-Pacific Constitutional Systems. Cambridge University Press. p. 41. ISBN .
(28 June 2007). "Name says it all for Samoa's new leader". The New Zealand Herald. สืบค้นเมื่อ 28 December 2007.
"Samoan king dies at the age of 94". The . 13 May 2007. สืบค้นเมื่อ 13 May 2007.
Jackson, Cherelle (13 May 2007). "Samoa's Head of State Malietoa dies aged 95". . สืบค้นเมื่อ 1 November 2011.
(16 June 2007). "New head of state for Samoa". The New Zealand Herald. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-18. สืบค้นเมื่อ 16 June 2007.
. members.iinet.net.au. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 March 2016. สืบค้นเมื่อ 17 September 2017.
Kogan Page; World of information (2003). Asia and Pacific Review 2003/04, 21st edition. Essex, England: Walden Publishing Ltd. p. 41. ISBN .
eDiplomat.com. "Samoa". สืบค้นเมื่อ 28 December 2007.
Samoa’s parliament reappoints Tui Atua as head of state Radio New Zealand International, 19 July 2012.
Samoa Planet^[]

[3] Ao เป็นตำแหน่งใช้เรียกหัวหน้าเผ่า/ประมุข (), ขณะ malo หมายถึง "รัฐบาล"

[14] ประมุขแห่งรัฐตลอดชีพร่วมกับตานุมาฟิลิที่ 2

[15] ประมุขแห่งรัฐตลอดชีพร่วมกับเมอาโอเลถึงวันที่ 5 เมษายน 1963

[16] บุตรชายของเมอาโอเล

[1] Sobserver

[abc.net.au-2] Hill, Bruce (28 September 2016). "Samoan leaders salaries published by newspaper". ABC Radio Australia.

[1960_Constitution-4] . University of the South Pacific. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กรกฎาคม 2007. สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2007.

[5] Hassall, Graham & Saunders, Cheryl (2002). Asia-Pacific Constitutional Systems. Cambridge University Press. p. 41. ISBN .

[Laracy_article-6] (28 June 2007). "Name says it all for Samoa's new leader". The New Zealand Herald. สืบค้นเมื่อ 28 December 2007.

[7] "Samoan king dies at the age of 94". The . 13 May 2007. สืบค้นเมื่อ 13 May 2007.

[NZ_Herald_10439457-8] Jackson, Cherelle (13 May 2007). "Samoa's Head of State Malietoa dies aged 95". . สืบค้นเมื่อ 1 November 2011.

[2007_election-9] (16 June 2007). "New head of state for Samoa". The New Zealand Herald. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-18. สืบค้นเมื่อ 16 June 2007.

[10] . members.iinet.net.au. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 March 2016. สืบค้นเมื่อ 17 September 2017.

[11] Kogan Page; World of information (2003). Asia and Pacific Review 2003/04, 21st edition. Essex, England: Walden Publishing Ltd. p. 41. ISBN .

[12] Diplomat.com. "Samoa". สืบค้นเมื่อ 28 December 2007.

[RNZ-13] Samoa’s parliament reappoints Tui Atua as head of state Radio New Zealand International, 19 July 2012.

[17] Samoa Planet^[]