บาร์ โกฮาอิน

สามเจ้าผู้พรอง (พรอง แปลว่า "ปกครอง") เป็นตำแหน่งขุนนางชั้นผู้ใหญ่ของอาณาจักรอาหม มีทั้งหมดสามตำแหน่งจึงเรียกกันว่า "สามเจ้าผู้พรอง" เรียงตามลำดับดังนี้

1. เจ้าพรองเมือง (อังกฤษ: Burhagohain) ปกครองดินแดนทางตอนบนของแม่น้ำทีเคาถึงเมืองซาดียา (Sadia)
2. เถ้าเมืองหลวง (อังกฤษ: Borgohain) ปกครองดินแดนทางตอนใต้ของแม่น้ำทีเคาจนถึงโกลีอาบอร์ (Koliabor)
3. เจ้าสึงหลวง (อังกฤษ: Barpatragohain) ปกครองตั้งแต่ทิวเขาทาฟารา (Dafara) แถบลุ่มน้ำพรหมบุตร และระหว่างเมืองเคเรลัวกับแม่น้ำปิจาลัว

เจ้าหลวงเสือก่าฟ้า ปฐมกษัตริย์อาหม ผู้วางรากฐานตำแหน่งขุนนางผู้พรอง

ประวัติ

สามเจ้าผู้พรองจะผูกขาดอยู่แต่ในบุคคลตระกูลเดียวกันตามปกติตำแหน่งนี้สืบจากบิดาจนถึงบุตร แต่กษัตริย์ก็ทรงมีสิทธิที่จะเลือกสมาชิกคนหนึ่งคนใดในตระกูลนั้นแทนก็ได้หรืออาจจะปลดขุนนางออกก็ทรงทำได้ แต่เดิมเมื่อก่อตั้งอาณาจักรอาหมเจ้าหลวงเสือก่าฟ้าทรงสถาปนาตำแหน่งนายทหารชั้นผู้ใหญ่สองตำแหน่ง คือ เถ้าเมืองหลวง และเจ้าพรองเมือง แต่ในรัชสมัยของเจ้าฟ้าเสือห่มเมือง ได้แต่งตั้งตำแหน่ง เจ้าสึงหลวง ขึ้นอีกหนึ่งตำแหน่ง ซึ่งผู้ที่ได้รับตำแหน่งคนแรกก็คืออนุชาต่างชนนีของพระองค์เอง แต่ภายหลังตำแหน่งดังกล่าวตกไปอยู่กับบุคคลที่มิใช่ชาวอาหม

สามเจ้าผู้พรองแต่ละคนได้รับมอบชาวอาหมหลายครัวเรือนในอยู่ในการครอบครอง คนเหล่านี้ขึ้นตรงต่อเจ้าผู้พรองผู้เป็นนาย ขุนนางอื่นจะพิจารณาพิพากษาลงโทษไม่ได้ ตามคำบอกเล่าของ เดวิด สกอต เจ้าผู้พรองทั้งสามใช้จ่ายเงินสำหรับไพร่ (paiks) 10,000 คน เป็นจำนวนเงิน 90,000 รูปีต่อหนึ่งปี

อนึ่งชื่อตำแหน่ง เถ้าเมืองหลวง นั้น ใกล้เคียงกับตำแหน่ง "เถ้าหลวง" หรือ "เถ้าเมือง" ซึ่งเป็นตำแหน่งข้าราชการของอาณาจักรล้านนาในอดีต

อ้างอิง

1. ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และเรณู วิชาศิลป์, หน้า 116
2. Barua 1993, p26
3. "จารึกวัดพระคำ". ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์มหาชน). สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2559. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
4. . ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์มหาชน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-09-17. สืบค้นเมื่อ 10 มิถุนายน 250. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

• ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และ. การศึกษาประวัติศาสตร์ไทอาหม. พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพฯ:สร้างสรรค์, 2552.
• Barua, S L (1993) Last Days of Ahom Monarchy, New Delhi