นักบินอวกาศ

นักบินอวกาศ คือ บุคคลที่เดินทางไปกับยานอวกาศ ไม่ว่าจะไปในฐานะใด และไม่ว่าจะไปด้วยยานอวกาศแบบไหน ทั้งที่โคจรรอบโลก (ในระยะสูงจากพื้นราว 80-100 กิโลเมตรขึ้นไป) หรือที่เดินทางออกไปยังตำแหน่งอื่นใดนอกวงโคจรของโลก

บรูซ แมคแคนด์เลส 2 นักบินอวกาศชาวอเมริกัน ขณะทำงานอยู่นอกกระสวยอวกาศชาเลนเจอร์ เมื่อ พ.ศ. 2527 (ภาพจากองค์การนาซา)

คำว่า นักบินอวกาศ ในภาษาไทย นั้น ตรงกับคำศัพท์ในภาษาอังกฤษ ว่าแอสโตรนอต (astronaut) ซึ่งมีความหมายอย่างที่กล่าวมา เป็นที่น่าสังเกตว่า คำว่า นักบินอวกาศ ไม่ได้มีความหมายเฉพาะผู้ที่เป็นนักบิน (pilot) เท่านั้น แต่มีความหมายอย่างที่อาจเข้าใจได้ง่ายๆ ว่า ลูกเรืออวกาศ นั่นเอง อย่างไรก็ตาม ในภาษาไทยยังมีคำศัพท์อีกคำ ที่มีความหมายเช่นนี้ นั่นคือ มนุษย์อวกาศ

คำว่า แอสโตรนอต ในภาษาอังกฤษนั้น มีที่มาจากคำศัพท์ในภาษากรีก สองคำ คือ astro หมายถึงดวงดาว และ nautes ซึ่งหมายถึง กะลาสี

ปัจจุบันมีนักบินอวกาศหลายชาติ จึงมีการสร้างคำสำหรับเรียกนักบินอวกาศของแต่ละชาติต่างๆ กัน เช่น นักบินในโครงการอวกาศของรัสเซีย เรียกว่า คอสโมนอต (cosmonaut) อันเป็นการสร้างคำจากคำศัพท์จากภาษากรีกเช่นกัน โดยใช้คำว่า kosmo ที่หมายถึง อวกาศ และคำว่า nautes ที่หมายถึง กะลาสี

ส่วนในยุโรป มีการสร้างศัพท์ขึ้นใหม่ ว่า สเปชันนอต (spationaut) เป็นคำประสม ระหว่าง space ในภาษาละติน (อวกาศ) และ nautes ในภาษากรีก (กะลาสี) โดยมีความหมายว่านักบินอวกาศ หรือมนุษย์อวกาศ นั่นเอง

ส่วนในจีน เรียกว่า ไทโคนอต (taikonaut) ซึ่งเป็นคำศัพท์ที่คิดขึ้นใหม่ เมื่อ เดือนพฤษภาคม ปี ค.ศ. 1998 โดยสื่อมวลชนชาวมาเลเซีย ชื่อ Chiew Lee Yih ซึ่งมาจากคำว่า ไท่คง (太空) ในภาษาจีน หมายถึง อวกาศ แต่ในภาษาจีนนั้น มีคำว่า อยู่หาง หยวน (宇航員, ต้นหนอวกาศ) ซึ่งใช้กันมานานในความหมายว่า นักบินอวอากาศและมนุษย์อวกาศ ในภาษาพูดทั่วไปจะใช้ว่า ไท่คงเหริน (太空人) มีความหมายว่ามนุษย์อวกาศนั่นเอง แต่ข้อความภาษาอังกฤษที่ทางการจีนใช้เรียกนักบินอวกาศของตน ยังคงใช้ว่า astronaut ตามปกติ

การบินในอวกาศโดยมนุษย์

  Currently have human spaceflight programs.

  Confirmed and dated plans for human spaceflight programs.

  Plans for human spaceflight on the simplest form (suborbital spaceflight, etc.).

  Plans for human spaceflight on the extreme form (space stations, etc.).

  Once had official plans for human spaceflight programs, but have since been abandoned.

ประเทศ/องค์กร	องค์การอวกาศ	ท่าอวกาศยาน	นักบินอวกาศคนแรก	วันที่เริ่ม
สหภาพโซเวียต	โครงการอวกาศโซเวียต	ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์, คาซัคสถาน	ยูรี กาการิน	12 เมษายน 1961
สหรัฐ	นาซา	และศูนย์อวกาศเคนเนดี	อลัน เชพเพิร์ด	5 พฤษภาคม 1961
รัสเซีย	รัฐวิสาหกิจรอสคอสมอส	ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์, คาซัคสถาน		17 มีนาคม 1992
จีน		ศูนย์ส่งดาวเทียมจิ่วเฉฺวียน		15 ตุลาคม 2003
องค์การอวกาศยุโรป	องค์การอวกาศยุโรป	, เฟรนช์เกียนา, ฝรั่งเศส	...	2020
อินเดีย			...	2022
ญี่ปุ่น	องค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น		...	...

ประเทศที่ส่งนักบินอวกาศในปัจจุบัน

•  สหรัฐ
•  รัสเซีย
•  จีน

ประเทศที่มีแผนที่จะส่งนักบินอวกาศ

•  อินเดีย
•  ญี่ปุ่น
•  อิหร่าน
• องค์การอวกาศยุโรป

นักบินอวกาศคนแรกของประเทศ

แผนที่นักบินอวกาศแบ่งตามประเทศ

อันดับ	ประเทศ	ชื่อ	เที่ยวบิน	วัน/เดือน/ปี
1960s
1	สหภาพโซเวียต^[1]	ยูรี กาการิน	วอสตอค 1^[2]	12 เมษายน 1961
2	สหรัฐ^[3]	อลัน เชพเพิร์ด		5 พฤษภาคม 1961
1970s
3	เชโกสโลวาเกีย			2 มีนาคม 1978
4	โปแลนด์	มีรอสวัฟ แคร์มัตแชฟสกี		27 มิถุนายน 1978
5	เยอรมนีตะวันออก^[5]	ซีคมุนท์ เยน		26 สิงหาคม 1978
6	บัลแกเรีย			10 เมษายน 1979
1980s
7	ฮังการี	แบร์ตอล็อน ฟอร์ก็อช		26 พฤษภาคม 1980
8	เวียดนาม			23 กรกฎาคม 1980
9	คิวบา			18 กันยายน 1980
10	มองโกเลีย			22 มีนาคม 1981
11	โรมาเนีย			14 พฤษภาคม 1981
12	ฝรั่งเศส			24 มิถุนายน 1982
13	เยอรมนีตะวันตก^[5]			28 พฤศจิกายน 1983
14	อินเดีย	ราเกซ เชอร์มา		3 เมษายน 1984
15	แคนาดา			5 ตุลาคม 1984
16	ซาอุดีอาระเบีย			17 มิถุนายน 1985
17	เนเธอร์แลนด์			30 ตุลาคม 1985
18	เม็กซิโก			26 พฤศจิกายน 1985
19	ซีเรีย			22 กรกฎาคม 1987
20	อัฟกานิสถาน			29 สิงหาคม 1988
1990s
21	ญี่ปุ่น			2 December 1990
22	สหราชอาณาจักร			18 พฤษภาคม 1991
23	ออสเตรีย			2 ตุลาคม 1991
24	รัสเซีย^[1]			17 มีนาคม 1992
25	เบลเยียม			24 มีนาคม 1992
26	อิตาลี			31 กรกฎาคม 1992
27	สวิตเซอร์แลนด์
28	ยูเครน^[1]			19 พฤศจิกายน 1997
29	สเปน			29 ตุลาคม 1998
30	สโลวาเกีย^[4]			20 กุมภาพันธ์ 1999
2000s
31	แอฟริกาใต้	มาร์ก ชัทเทิลเวิร์ธ		25 เมษายน 2002
32	อิสราเอล^[7]			16 มกราคม 2003
33	จีน			15 ตุลาคม 2003
34	บราซิล			30 มีนาคม 2006
35	อิหร่าน^[8]			18 กันยายน 2006
36	สวีเดน			10 ธันวาคม 2006
37	มาเลเซีย	ชีค มุสซาฟาร์ ชูโกร์		10 ตุลาคม 2007
38	เกาหลีใต้	อี โซ-ย็อน		8 เมษายน 2008
2010s
39	เดนมาร์ก			2 กันยายน 2015
40	คาซัคสถาน^[1]
41	สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์			25 กันยายน 2019
2020s
42	ออสเตรเลีย	Chris Boshuizen		13 ตุลาคม 2021
43	โปรตุเกส			4 สิงหาคม 2022
44	อียิปต์			4 สิงหาคม 2022
45	แอนทีกาและบาร์บิวดา			10 สิงหาคม 2023
46	ปากีสถาน			6 ตุลาคม 2023

สมุดภาพ

• ยูรี กาการิน เป็นนักบินอวกาศคนแรกของโลกและสหภาพโซเวียต (ยุโรป)
• อลัน เชพเพิร์ด เป็นนักบินอวกาศคนแรกของสหรัฐ (อเมริกาเหนือ)
• เป็นนักบินอวกาศหนึ่งในสองคนแรกของรัสเซีย
• เป็นนักบินอวกาศคนแรกของจีน
• นีล อาร์มสตรอง เป็นมนุษย์ที่เหยียบพื้นผิวดวงจันทร์คนแรกของโลกและสหรัฐ
• ซิกมันด์ จาห์น จากเยอรมนีตะวันออก เป็นชาวเยอรมันคนแรกในอวกาศ
• เป็นชาวสหราชอาณาจักรคนแรกในอวกาศ
• จากเยอรมนีตะวันตก เป็นนักบินอวกาศคนแรกของเยอรมนี
• เป็นชาวอิตาลีคนแรกในอวกาศ
• เป็นชาวฝรั่งเศสคนแรกในอวกาศ
• เป็นชาวเวียดนาม (เอเชีย) คนแรกในอวกาศ
• เป็นชาวบราซิล (อเมริกาใต้) คนแรกในอวกาศ
• มาร์ก ชัทเทิลเวิร์ธ เป็นชาวแอฟริกาใต้ (แอฟริกา) คนแรกในอวกาศ
• อี โซ-ย็อน จากเกาหลีใต้ เป็นชาวเกาหลีคนแรกในอวกาศ
• ราเกซ เชอร์มา เป็นชาวอินเดียคนแรกในอวกาศ
• วาเลนตีนา เตเรชโควา เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของโลกและสหภาพโซเวียต
• เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของสหรัฐ
• เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของรัสเซีย
• เป็นนักบินอวกาศหญิงคนแรกของจีน
• เป็นผู้หญิงญี่ปุ่นคนแรกในอวกาศ
• เป็นผู้หญิงฝรั่งเศสคนแรกในอวกาศ
• เป็นผู้หญิงอิตาลีคนแรกในอวกาศ

อ้างอิง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ นักบินอวกาศ

1. Chiew, Lee Yih (19 May 1998). "Google search of "taikonaut" sort by date". Usenet posting. Chiew Lee Yih. สืบค้นเมื่อ 27 September 2008.
2. Chiew, Lee Yih (10 March 1996). "Chiew Lee Yih misspelled "taikonaut" 2 years before it first appear". Usenet posting. Chiew Lee Yih. สืบค้นเมื่อ 27 September 2008.
3. "BBC News - Sci/Tech - Expensive ticket to ride". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
4. "BBC News - SCI/TECH - Space tourist lifts off". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
5. "BBC NEWS - Science/Nature - Lift-off for woman space tourist". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
6. "'It's not tourism for me': Meet Australia's next space traveller". smh.com.au. สืบค้นเมื่อ 20 June 2022.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ นักบินอวกาศ

• Encyclopedia Astronautica