ที่ราบสูงบ่อละเวน หรือ ที่ราบสูงโบลาเวน (ลาว: ພູພຽງບໍລະເວນ อ่านว่า พูเพียงบ่อหละเว้น) คือที่ราบสูงทางตอนใต้ของประเทศลาว ซึ่งมีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในแขวงจำปาศักดิ์ ครอบคลุมบางส่วนของแขวงสาละวัน เซกอง และอัตตะปือ และตั้งอยู่ระหว่างเทือกเขาอันนัมที่เป็นพรมแดนธรรมชาติกั้นลาวออกจากเวียดนามทางทิศตะวันออก กับแม่น้ำโขงทางทิศตะวันตก ความสูงของที่ราบสูงอยู่ในช่วงประมาณ 1,000–1,350 เมตร (3,280–4,430 ฟุต) เหนือระดับน้ำทะเล ที่ราบสูงนี้เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำหลายสายและมีน้ำตกที่สวยงามหลายแห่ง ชื่อของที่ราบสูงบ่อละเวน อ้างอิงจากชื่อกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งเคยมีอำนาจเหนือภูมิภาคนี้ในอดีต อย่างไรก็ตามการขยายตัวของประชากรโดยเฉพาะกลุ่มชาติพันธุ์ลาวซึ่งมีสัดส่วนประมาณร้อยละ 50 ถึง 60 ของประเทศ และการอพยพภายในประเทศ ส่งผลให้เกิดการหลอมรวมระหว่างชาติพันธุ์ซึ่งเปลี่ยนองค์ประกอบทางชาติพันธุ์ของภูมิภาค
ความสำคัญทางประวัติศาสตร์
ที่ราบสูงบ่อละเวนมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ของลาว ช่วงเวลาสำคัญที่สุดสามช่วงซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อที่ราบสูงบ่อละเวน ทำให้เกิดเอกลักษณะเฉพาะและความสำคัญ ได้แก่ การตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส กบฏผู้มีบุญ และสงครามเวียดนาม
อาณานิคมของฝรั่งเศส
ในปี พ.ศ. 2436 ฝรั่งเศสได้ผนวกดินแดนแห่งแรกทางตะวันออกของแม่น้ำโขง และต่อมาได้ผนวกดินแดนทางตะวันตกของแม่น้ำโขงในปี พ.ศ. 2447 และ พ.ศ. 2450 ช่วงยุคอาณานิคมของฝรั่งเศสในลาวนี้มีความสำคัญอย่างมากต่อที่ราบสูงบ่อละเวนเนื่องจากเกิดการถ่ายทอดเทคนิคทางการเกษตรจากชาวฝรั่งเศสสู่ชาวพื้นเมืองลาว จากพจนานุกรมประวัติศาสตร์ (เขียนโดย Martin Stuart-Fox) ระบุว่า "ชาวฝรั่งเศสเป็นผู้ริเริ่มปลูกกาแฟและทดลองปลูกยางพาราบนที่ราบสูงบ่อละเวน และต่อมายังคงเป็นพื้นที่เกษตรกรรมที่สำคัญของลาว โดยเฉพาะการปลูกผักและผลไม้นานาชนิดรวมทั้งพืชเศรษฐกิจอื่น ๆ ที่สร้างรายได้สูง" ที้งนี้การเพาะปลูกพืชดังกล่าวไม่เคยมีในพื้นที่นี้มาก่อนจนกระทั่งชาวฝรั่งเศสได้เข้ามาแนะนำในภูมิภาคนี้ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ทำให้ที่ราบสูงโบลาเวนกลายเป็นพื้นที่ภาคเกษตรกรรมที่สำคัญของประเทศลาว
กบฏผู้มีบุญ
ช่วงที่สองที่ช่วยกำหนดประวัติศาสตร์ของที่ราบสูงคือการ กบฏผู้มีบุญ การก่อจลาจลปะทุขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2444 ถึง 2450 ซึ่งเป็นการก่อกบฏครั้งใหญ่ของชนเผ่าลาวเทิง (, และ) เพื่อต่อต้านการครอบงำของฝรั่งเศส แม้ว่าไม่มีการจดบันทึกหรือบทประพันธ์ที่ถ่ายทอดเรื่องราวที่กล่าวเฉพาะการปฏิวัตินี้ในที่ราบสูงบ่อละเวน แต่การก่อตัวของกบฏผู้มีบุญแจ้งชัดว่าชุมชนพื้นเมืองต้องการต่อต้านอิทธิพลและอำนาจของฝรั่งเศสออกจากพื้นที่
สงครามเวียดนาม
ที่ราบสูงบ่อละเวนได้รับความเสียหายอย่างมากในช่วงสงครามเวียดนาม เนื่องจากเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่ถูกทิ้งระเบิดอย่างหนักที่สุดในสงครามอินโดจีนครั้งที่สอง การทิ้งระเบิดของสหรัฐอย่างหนักหน่วงในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1960 เพื่อควบคุมที่ราบสูงบ่อละเวนซึ่งเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์สำคัญยิ่งทั้งต่อกองทัพอเมริกันและเวียดนามเหนือ ปรากฏหลักฐานจากจำนวน (อาวุธยุทโธปกรณ์ที่ยังไม่ระเบิด) ซึ่งยังคงหลงเหลือเป็นจำนวนมากอยู่รอบ ๆ พื้นที่ ด้วยเหตุนี้ที่ราบสูงบ่อละเวนยังคงเป็นพื้นที่อันตรายโดยเฉพาะในพื้นที่ที่ยังไม่ได้สำรวจทำเครื่องหมาย ตามรายงานหลายฉบับความเสียหายที่เกิดจากระเบิดที่หลงเหลือเหล่านี้ยังคงพบเห็นได้ในบางพื้นที่
ในด้านตะวันออกของที่ราบสูงบ่อละเวนเป็นส่วนหนึ่งในพื้นที่ผ่านของ ในช่วงสงครามที่ราบสูงนี้สามารถเข้าถึงได้โดยรถยนต์ผ่านปากซองและธาเต็ง และถนนเหล่านั้นเป็นถนนสายเดียวที่นำออกจากที่ราบสูงที่ยังคงดึงดูดนักท่องเที่ยวและให้ความสนใจต่อภูมิประวัติศาสตร์ในพื้นที่นี้มากขึ้น
วัฒนธรรม
กลุ่มชาติพันธุ์หลักในที่ราบสูงบ่อละเวนคือ แม้ว่าจะมีกลุ่มชาติพันธุ์มอญเขมร ที่อาศัยอยู่รวมในพื้นที่ทั้ง , , และ จากข้อมูลของ CPA Media กล่าวว่า "กลุ่มชาติพันธุ์เหล่านี้ทั้งหมดเคยเชื่อในศาสนาผี" และบางกลุ่มเคยมีการบูชายัญสัตว์ด้วย อย่างไรก็ตามในปัจจุบันชุมชนชนกลุ่มน้อยเหล่านี้บางส่วนได้เริ่มเปลี่ยนมานับถือพุทธศาสนาเนื่องจากมีการติดต่อกับชาวลาวลุ่ม
เศรษฐกิจ
เศรษฐกิจหลักในภูมิภาคที่ราบสูงบ่อละเวนมุ่งเน้นไปที่การผลิตทางการเกษตรและการท่องเที่ยว ซึ่งมีส่วนช่วยอย่างมากต่อรายได้ของที่ราบสูง
นับจากการริเริ่มทำการเกษตรและเทคนิคการเกษตรอื่น ๆ ของชาวฝรั่งเศสบนที่ราบสูงบ่อละเวน ซึ่งรวมไปถึงการปลูกกาแฟ ยางพารา และกล้วย จากต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ที่ราบสูงโบลาเวนยังคงเป็นพื้นที่เกษตรกรรมที่สำคัญในการปลูกผลไม้และผักหลายชนิด พืชเศรษฐกิจอื่น ๆ ที่สร้างรายได้สูงเช่น กระวาน ซึ่งในจำนวนพืชผลทางการเกษตรที่ชาวฝรั่งเศสริเริ่มนั้น กาแฟนับเป็นพืชเศรษฐกิจมีความสำคัญมากที่สุดในภูมิภาคนี้
ในระหว่างยุคอาณานิคม ชาวฝรั่งเศสยังได้แนะนำการผลิตกาแฟสายพันธุ์คุณภาพสูงทั้งอาราบิกาและโรบัสตา ปริมาณการผลิตเคยลดลงในช่วงสงคราม และกลับมาเฟื่องฟูอีกครั้งในปัจจุบัน สภาพภูมิอากาศของที่ราบสูงที่มีอุณหภูมิเย็นและฝนที่ตกชุกทำให้ที่ราบสูงบ่อละเวนเป็นพื้นที่ที่เหมาะสำหรับการผลิตกาแฟอย่างยิ่ง ปัจจัยข้างต้นทำให้ครอบครัวเกษตรกรชนกลุ่มน้อยส่วนมากในพื้นที่พึ่งพาอุตสาหกรรมการปลูกและผลิตกาแฟเป็นแหล่งรายได้หลัก ปัจจุบันผลผลิตกาแฟในประเทศลาวเกือบทั้งหมดจากการปลูกบนที่ราบสูงบ่อละเวน ในแขวงจำปาศักดิ์ทางตอนใต้ของประเทศ และผลผลิคกาแฟของลาวต่อปีประมาณ 15,000–20,000 ตัน โดยร้อยละ 80 เป็น
การท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวในที่ราบสูงบ่อละเวนเป็นที่ดึงดูดใจจากลักษณะเฉพาะ เช่น น้ำตกต่าง ๆ ตลอดจนหมู่บ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ และพื้นที่ทางภูมิประวัติศาสตร์อื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ที่ราบสูงบ่อละเวนมีน้ำตกเป็นจำนวนมาก ได้แก่ น้ำตกตาดเลาะที่อยู่ห่างจากปากเซ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ 92 กิโลเมตร หรือจากเมืองสาละวันไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 28 กิโลเมตร[] ซึ่งต้นไม้ที่ล้อมรอบน้ำตกที่เขียวชอุ่มและปริมาณน้ำที่ไหลจากน้ำตกตลอดปีทำให้ที่นี่เป็นจุดหมายปลายทางหลักของการท่องเที่ยวในที่ราบสูงบ่อละเวน น้ำตกที่งดงามอีกแห่งหนึ่งคือ น้ำตกตาดฟาน ซึ่งตัวน้ำตกสูง 120 เมตร เป็นน้ำตกที่สูงที่สุดในลาว
ที่ราบสูงบ่อละเวนเต็มไปด้วยกิจกรรมทางวัฒนธรรมและภูมิศาสตร์ที่น่าสนใจ [] ได้แก่ การล่องเรือ การเที่ยวชมไร่กาแฟในพื้นที่ การเดินป่า หรือการเยี่ยมชมหมู่บ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ หมู่บ้านอาลัก, กะตู, และส่วย ที่เปิดอนุญาตใหัเข้าชม
ความสำคัญทางธรณีวิทยา
นักธรณีวิทยาเชื่อว่าอุกกาบาตขนาดประมาณ 2 กิโลเมตร (1.2 ไมล์) ตกกระทบพื้นผิวโลกเมื่อประมาณ 790,000 ปีก่อน สันนิษฐานว่า นี้อาจถูกฝังอยู่ในเขตภูเขาไฟที่ราบสูงบ่อละเวน เนื่องจากมีการพบอุลกมณี กระจายทั่วภาคพื้นทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ออสเตรเลีย และแอนตาร์กติกา นับว่าเป็นหลุมอุกกาบาตที่อายุน้อยที่สุดและพื้นที่การแตกกระจายของอุลกมณีที่กินบริเวณกว้างใหญ่ที่สุด การประมาณการล่าสุดชี้ให้เห็นว่าอาจครอบคลุมถึงร้อยละ 10–30 ของพื้นผิวโลก (เรียกชื่อของพื้นที่การแตกกระจายอุลกมณีที่เกิดจากอุกกาบาตนี้ว่า Australasian Strewnfield)
อ้างอิง
- Stuart-Fox, Martin (February 1995). "The French in Laos, 1887–1945". Modern Asian Studies (ภาษาอังกฤษ). 29 (1): 111–139. doi:10.1017/S0026749X00012646. ISSN 0026-749X.
- (2001). Historical Dictionary of Laos. Second Edition. Asian/Oceanian Historical Dictionaries Series No. 35. Maryland: The Scarecrow Press.
- Lonely Planet. 2009. “Introducing Bolaven Plateau.” URL: http://www.lonelyplanet.com/laos/southern-laos/bolaven-plateau
- "Legend of the, Ho Chi Minh trail | Laos GPS Map". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 10, 2020. สืบค้นเมื่อ 2020-08-18.
- Fox-Stuart, Martin (2008). Historical Dictionary of Laos. Third Edition. Asian/Oceanian Historical Dictionaries Series No. 68. USA: The Scarecrow Press.
- https://www.pnas.org/content/117/3/1346
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
thirabsungbxlaewn hrux thirabsungoblaewn law ພ ພຽງບ ລະເວນ xanwa phuephiyngbxhlaewn khuxthirabsungthangtxnitkhxngpraethslaw sungmiphunthiswnihyxyuinaekhwngcapaskdi khrxbkhlumbangswnkhxngaekhwngsalawn eskxng aelaxttapux aelatngxyurahwangethuxkekhaxnnmthiepnphrmaednthrrmchatiknlawxxkcakewiydnamthangthistawnxxk kbaemnaokhngthangthistawntk khwamsungkhxngthirabsungxyuinchwngpraman 1 000 1 350 emtr 3 280 4 430 fut ehnuxradbnathael thirabsungniepntnkaenidkhxngaemnahlaysayaelaminatkthiswyngamhlayaehng chuxkhxngthirabsungbxlaewn xangxingcakchuxklumchatiphnthu sungekhymixanacehnuxphumiphakhniinxdit xyangirktamkarkhyaytwkhxngprachakrodyechphaaklumchatiphnthulawsungmisdswnpramanrxyla 50 thung 60 khxngpraeths aelakarxphyphphayinpraeths sngphlihekidkarhlxmrwmrahwangchatiphnthusungepliynxngkhprakxbthangchatiphnthukhxngphumiphakhnatktadfaninthirabsungbxlaewn twnatksungpraman 120 emtrnatktadelaa thirabsungbxlaewnnatktadelaarthbrrthukimbnthirabsungbxlaewn ph s 2552karaeprrupkaaefbnthirabsungbxlaewnkhwamsakhythangprawtisastrthirabsungbxlaewnmibthbathsakhyinprawtisastrkhxnglaw chwngewlasakhythisudsamchwngsungsngphlkrathbxyangmaktxthirabsungbxlaewn thaihekidexklksnaechphaaaelakhwamsakhy idaek kartkepnxananikhmkhxngfrngess kbtphumibuy aelasngkhramewiydnam xananikhmkhxngfrngess inpi ph s 2436 frngessidphnwkdinaednaehngaerkthangtawnxxkkhxngaemnaokhng aelatxmaidphnwkdinaednthangtawntkkhxngaemnaokhnginpi ph s 2447 aela ph s 2450 chwngyukhxananikhmkhxngfrngessinlawnimikhwamsakhyxyangmaktxthirabsungbxlaewnenuxngcakekidkarthaythxdethkhnikhthangkarekstrcakchawfrngesssuchawphunemuxnglaw cakphcnanukrmprawtisastr ekhiynody Martin Stuart Fox rabuwa chawfrngessepnphurierimplukkaaefaelathdlxngplukyangpharabnthirabsungbxlaewn aelatxmayngkhngepnphunthiekstrkrrmthisakhykhxnglaw odyechphaakarplukphkaelaphlimnanachnidrwmthngphuchesrsthkicxun thisrangrayidsung thingnikarephaaplukphuchdngklawimekhymiinphunthinimakxncnkrathngchawfrngessidekhamaaenanainphumiphakhniinchwngtnkhriststwrrsthi 20 thaihthirabsungoblaewnklayepnphunthiphakhekstrkrrmthisakhykhxngpraethslaw kbtphumibuy chwngthisxngthichwykahndprawtisastrkhxngthirabsungkhuxkar kbtphumibuy karkxclaclpathukhunrahwangpi ph s 2444 thung 2450 sungepnkarkxkbtkhrngihykhxngchnephalawething aela ephuxtxtankarkhrxbngakhxngfrngess aemwaimmikarcdbnthukhruxbthpraphnththithaythxderuxngrawthiklawechphaakarptiwtiniinthirabsungbxlaewn aetkarkxtwkhxngkbtphumibuyaecngchdwachumchnphunemuxngtxngkartxtanxiththiphlaelaxanackhxngfrngessxxkcakphunthi sngkhramewiydnam thirabsungbxlaewnidrbkhwamesiyhayxyangmakinchwngsngkhramewiydnam enuxngcakepnhnunginphunthithithukthingraebidxyanghnkthisudinsngkhramxinodcinkhrngthisxng karthingraebidkhxngshrthxyanghnkhnwnginchwngplaykhristthswrrs 1960 ephuxkhwbkhumthirabsungbxlaewnsungepnphunthiyuththsastrsakhyyingthngtxkxngthphxemriknaelaewiydnamehnux prakthlkthancakcanwn xawuthyuthothpkrnthiyngimraebid sungyngkhnghlngehluxepncanwnmakxyurxb phunthi dwyehtunithirabsungbxlaewnyngkhngepnphunthixntrayodyechphaainphunthithiyngimidsarwcthaekhruxnghmay tamraynganhlaychbbkhwamesiyhaythiekidcakraebidthihlngehluxehlaniyngkhngphbehnidinbangphunthi indantawnxxkkhxngthirabsungbxlaewnepnswnhnunginphunthiphankhxng inchwngsngkhramthirabsungnisamarthekhathungidodyrthyntphanpaksxngaelathaetng aelathnnehlannepnthnnsayediywthinaxxkcakthirabsungthiyngkhngdungdudnkthxngethiywaelaihkhwamsnictxphumiprawtisastrinphunthinimakkhunwthnthrrmklumchatiphnthuhlkinthirabsungbxlaewnkhux aemwacamiklumchatiphnthumxyekhmr thixasyxyurwminphunthithng aela cakkhxmulkhxng CPA Media klawwa klumchatiphnthuehlanithnghmdekhyechuxinsasnaphi aelabangklumekhymikarbuchayystwdwy xyangirktaminpccubnchumchnchnklumnxyehlanibangswniderimepliynmanbthuxphuththsasnaenuxngcakmikartidtxkbchawlawlumesrsthkicesrsthkichlkinphumiphakhthirabsungbxlaewnmungennipthikarphlitthangkarekstraelakarthxngethiyw sungmiswnchwyxyangmaktxrayidkhxngthirabsung nbcakkarrierimthakarekstraelaethkhnikhkarekstrxun khxngchawfrngessbnthirabsungbxlaewn sungrwmipthungkarplukkaaef yangphara aelaklwy caktnkhriststwrrsthi 20 thirabsungoblaewnyngkhngepnphunthiekstrkrrmthisakhyinkarplukphlimaelaphkhlaychnid phuchesrsthkicxun thisrangrayidsungechn krawan sungincanwnphuchphlthangkarekstrthichawfrngessrierimnn kaaefnbepnphuchesrsthkicmikhwamsakhymakthisudinphumiphakhni inrahwangyukhxananikhm chawfrngessyngidaenanakarphlitkaaefsayphnthukhunphaphsungthngxarabikaaelaorbsta primankarphlitekhyldlnginchwngsngkhram aelaklbmaefuxngfuxikkhrnginpccubn sphaphphumixakaskhxngthirabsungthimixunhphumieynaelafnthitkchukthaihthirabsungbxlaewnepnphunthithiehmaasahrbkarphlitkaaefxyangying pccykhangtnthaihkhrxbkhrwekstrkrchnklumnxyswnmakinphunthiphungphaxutsahkrrmkarplukaelaphlitkaaefepnaehlngrayidhlk pccubnphlphlitkaaefinpraethslawekuxbthnghmdcakkarplukbnthirabsungbxlaewn inaekhwngcapaskdithangtxnitkhxngpraeths aelaphlphlikhkaaefkhxnglawtxpipraman 15 000 20 000 tn odyrxyla 80 epnkarthxngethiywkarthxngethiywinthirabsungbxlaewnepnthidungdudiccaklksnaechphaa echn natktang tlxdcnhmubankhxngklumchatiphnthu aelaphunthithangphumiprawtisastrxun thinasnic thirabsungbxlaewnminatkepncanwnmak idaek natktadelaathixyuhangcakpakes ipthangthistawnxxkechiyngehnuxpraman 92 kiolemtr hruxcakemuxngsalawnipthangthistawntkechiyngitpraman 28 kiolemtr txngkarxangxing sungtnimthilxmrxbnatkthiekhiywchxumaelaprimannathiihlcaknatktlxdpithaihthiniepncudhmayplaythanghlkkhxngkarthxngethiywinthirabsungbxlaewn natkthingdngamxikaehnghnungkhux natktadfan sungtwnatksung 120 emtr epnnatkthisungthisudinlaw thirabsungbxlaewnetmipdwykickrrmthangwthnthrrmaelaphumisastrthinasnic txngkarxangxing idaek karlxngerux karethiywchmirkaaefinphunthi karedinpa hruxkareyiymchmhmubankhxngklumchatiphnthu hmubanxalk katu aelaswy thiepidxnuyatihekhachmkhwamsakhythangthrniwithyankthrniwithyaechuxwaxukkabatkhnadpraman 2 kiolemtr 1 2 iml tkkrathbphunphiwolkemuxpraman 790 000 pikxn snnisthanwa nixacthukfngxyuinekhtphuekhaifthirabsungbxlaewn enuxngcakmikarphbxulkmni kracaythwphakhphunthwipexechiytawnxxkechiyngit xxsetreliy aelaaexntarktika nbwaepnhlumxukkabatthixayunxythisudaelaphunthikaraetkkracaykhxngxulkmnithikinbriewnkwangihythisud karpramankarlasudchiihehnwaxackhrxbkhlumthungrxyla 10 30 khxngphunphiwolk eriykchuxkhxngphunthikaraetkkracayxulkmnithiekidcakxukkabatniwa Australasian Strewnfield xangxingStuart Fox Martin February 1995 The French in Laos 1887 1945 Modern Asian Studies phasaxngkvs 29 1 111 139 doi 10 1017 S0026749X00012646 ISSN 0026 749X 2001 Historical Dictionary of Laos Second Edition Asian Oceanian Historical Dictionaries Series No 35 Maryland The Scarecrow Press Lonely Planet 2009 Introducing Bolaven Plateau URL http www lonelyplanet com laos southern laos bolaven plateau Legend of the Ho Chi Minh trail Laos GPS Map khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux August 10 2020 subkhnemux 2020 08 18 Fox Stuart Martin 2008 Historical Dictionary of Laos Third Edition Asian Oceanian Historical Dictionaries Series No 68 USA The Scarecrow Press https www pnas org content 117 3 1346