ถนนวิภาวดีรังสิต

ถนนวิภาวดีรังสิต (อักษรโรมัน: Thanon Vibhavadi Rangsit) ซึ่งระยะทางส่วนใหญ่ของถนนมีฐานะเป็น ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31 สายดินแดง–ดอนเมือง เป็นทางหลวงแผ่นดินสายรองประธานในภาคกลาง เชื่อมต่อถนนในกรุงเทพมหานครกับถนนพหลโยธินสู่ภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ถนนสายนี้แบ่งช่องทางเดินรถเป็นทางหลักและทางขนาน ยกเว้นช่วงที่ผ่านหน้าท่าอากาศยานดอนเมืองจะไม่แบ่งเป็นทางหลักและทางขนานเนื่องจากมีพื้นที่จำกัดเพราะถูกขนาบด้วยท่าอากาศยานดอนเมืองและทางรถไฟสายเหนือ ปัจจุบันมีทางยกระดับอุตราภิมุข (ดอนเมืองโทลล์เวย์) เป็นทางด่วนประเภทยกระดับเก็บค่าผ่านทางอยู่เหนือถนนวิภาวดีรังสิตด้วย เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้ที่ต้องการความรวดเร็วในการเดินทางมากกว่าเดิม

ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31
ถนนวิภาวดีรังสิต
ข้อมูลของเส้นทาง
ความยาว	23.510 กิโลเมตร (14.608 ไมล์)
มีขึ้นเมื่อ	พ.ศ. 2509–ปัจจุบัน
ทางแยกที่สำคัญ
ปลายทางทิศใต้	ในเขตพญาไท กรุงเทพฯ
	ถ.สุทธิสารฯ ในเขตพญาไท กรุงเทพฯ ถ.พหลโยธิน / ถ.ลาดพร้าว ในเขตจตุจักร กรุงเทพฯ ถ.รัชดาภิเษก / ถ.กำแพงเพชร 2 ในเขตจตุจักร กรุงเทพฯ ถ.งามวงศ์วาน ในเขตจตุจักร กรุงเทพฯ ถ.แจ้งวัฒนะ ในเขตหลักสี่ กรุงเทพฯ
ปลายทางทิศเหนือ	ถ.พหลโยธิน ใน อ.ลำลูกกา จ.ปทุมธานี
ตำแหน่งที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
ระบบทางหลวง
(ทางหลวงแผ่นดิน) รายการ

ประวัติ

ถนนวิภาวดีรังสิตเปิดเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2509 เป็นถนนในโครงการพัฒนาถนนร่วมกันระหว่างประเทศไทยกับสหรัฐ ซึ่งเป็นชุดเดียวกันกับถนนมิตรภาพ

ชื่อถนน

ถนนวิภาวดีรังสิตตั้งชื่อตามพระนามของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าวิภาวดี รังสิต) พระธิดาในพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ เป็นพระราชวงศ์ฝ่ายในที่ทรงบำเพ็ญพระกรณียกิจอันเป็นประโยชน์แก่บ้านเมือง โดยพระองค์เสด็จไปทรงเยี่ยมราษฎรในเขตที่ผู้ก่อการร้ายปฏิบัติการอยู่ จนกระทั่งเฮลิคอปเตอร์ที่นั่งถูกผู้ก่อการร้ายระดมยิงจนสิ้นชีพตักษัยในวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2520 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต และรัฐบาลได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเชิญพระนามมาเป็นชื่อถนนซึ่งเป็นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31 ซึ่งเดิมคนทั่วไปมักเรียกว่า "ถนนซูเปอร์ไฮเวย์"

ถนนวิภาวดีรังสิตช่วงตั้งแต่แยกใต้ด่วนดินแดงถึงคลองบางซื่อเป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างเขตพญาไทกับเขตดินแดง และถนนวิภาวดีรังสิตช่วงตั้งแต่ถนนแจ้งวัฒนะถึงท่าอากาศยานดอนเมืองเดิมเป็นถนนท้องถิ่นมีชื่อว่า "ถนนศรีรับสุข"

เส้นทาง

ถนนวิภาวดีรังสิตและทางยกระดับอุตราภิมุข

ถนนวิภาวดีรังสิตและทางยกระดับอุตราภิมุข

เริ่มต้นตั้งแต่แยกใต้ด่วนดินแดง (จุดบรรจบถนนดินแดงและเชื่อมต่อทางพิเศษเฉลิมมหานคร (ทางด่วน 1 สายดินแดง-ท่าเรือ) ในเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร เป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างเขตดินแดงกับเขตพญาไท ตัดกับถนนสุทธิสารที่ทางแยกสุทธิสาร ข้ามคลองบางซื่อเข้าสู่เขตจตุจักร ตัดกับถนนพหลโยธิน (ทางแยกลาดพร้าว โดยมีถนนลาดพร้าวมาบรรจบเป็นแยกที่ห้า) แล้วไปตัดกับถนนงามวงศ์วานหรือทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 302 () ก่อนเข้าสู่เขตหลักสี่ ตัดกับถนนแจ้งวัฒนะหรือทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 เข้าเขตดอนเมือง และออกจากเขตกรุงเทพมหานครไปสิ้นสุดโดยการไปบรรจบกับถนนพหลโยธินอีกครั้งที่ ในพื้นที่ตำบลคูคต อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี รวมระยะทางทั้งหมด 23.510 กิโลเมตร

ถนนวิภาวดีรังสิตมีวิธีการนับเลขหลักกิโลเมตรต่างจากถนนสายอื่น ๆ คือ ถือจุดสิ้นสุด (จุดบรรจบถนนพหลโยธิน) เป็นที่ตั้ง โดยเริ่มต้นจากกิโลเมตรที่ 28+500 ตามหลักกิโลเมตรของถนนพหลโยธินที่ทางแยกต่างระดับอนุสรณ์สถานแห่งชาติ จังหวัดปทุมธานี แล้วจึงนับย้อนไปทางทิศใต้ จนสิ้นสุดที่ทางแยกใต้ด่วนดินแดง เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร แต่ถนนสายนี้มีระยะทางเพียง 23.510 กิโลเมตร จึงทำให้จุดเริ่มต้นของถนนวิภาวดีรังสิตที่ทางแยกใต้ด่วนดินแดงนั้นเป็นกิโลเมตรที่ 4+990 ซึ่งตามความจริงแล้วควรจะเป็นกิโลเมตรที่ 0

ทางแยกที่สำคัญ

รายชื่อทางแยกบน ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31 (ถนนวิภาวดีรังสิต) ทิศทาง: ดินแดง−อนุสรณ์สถาน

จังหวัด	อำเภอ/เขต	กม.ที่	ชื่อจุดตัด	ซ้าย	ขวา
ดินแดง−อนุสรณ์สถาน
กรุงเทพมหานคร	พญาไท	4+990	แยกใต้ด่วนดินแดง	เชื่อมต่อจาก: ทางพิเศษเฉลิมมหานคร จากบางนา, ดาวคะนอง
				ถนนดินแดง ไปอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ	ถนนดินแดง ไปประชาสงเคราะห์, พระราม 9
			แยกสุทธิสาร	ถนนสุทธิสารวินิจฉัย ไปสะพานควาย	ถนนสุทธิสารวินิจฉัย ไปแยกรัชดา-สุทธิสาร
	จตุจักร	10+828	แยกลาดพร้าว	ไม่มี	ถนนลาดพร้าว ไปแยกรัชดา-ลาดพร้าว, บางกะปิ
				ถนนพหลโยธิน ไปสวนจตุจักร, สะพานควาย	ถนนพหลโยธิน ไปแยกรัชโยธิน
			ทางแยกต่างระดับรัชวิภา	ถนนรัชดาภิเษก ไปวงศ์สว่าง, สะพานพระราม 7 ถนนกำแพงเพชร 2 ไปหมอชิตใหม่	ถนนรัชดาภิเษก ไปแยกรัชโยธิน
		14+700		ถนนงามวงศ์วาน ไปพงษ์เพชร, แคราย	ถนนงามวงศ์วาน ไปมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
	หลักสี่	19.312		ถนนแจ้งวัฒนะ ไปปากเกร็ด	ถนนแจ้งวัฒนะ ไปอนุสาวรีย์หลักสี่, รามอินทรา, มีนบุรี
	ดอนเมือง		ฐานทัพอากาศดอนเมือง	ไม่มี	ถนนธูปะเตมีย์ ไปฐานทัพอากาศดอนเมือง, ถนนพหลโยธิน
ปทุมธานี	ลำลูกกา	28.500	ทางแยกต่างระดับอนุสรณ์สถาน	ไม่มี	ถนนพหลโยธิน ไปสะพานใหม่
				ตรงไป: ถนนพหลโยธิน ไปรังสิต, นวนคร
สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

สถานที่สำคัญ

โรงเรียนและสถาบันการศึกษา

• วิทยาลัยการจัดการเพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยทักษิณ
• โรงเรียนสุรศักดิ์มนตรี
• มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตจักรพงษภูวนารถ
• วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร
• มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
• โรงเรียนรักษาดินแดน ศูนย์การนักศึกษาวิชาทหาร
• มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น
• โรงเรียนหอวัง
• มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

โรงพยาบาล

• โรงพยาบาลทหารผ่านศึก
• โรงพยาบาลวิภาวดี
• สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์

สถานที่ราชการ

• กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์
• สนามกีฬากองทัพบก
• สโมสรกองทัพบก
• สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย
• สถานีโทรทัศน์เอ็นบีที 2 เอชดี
• วัดดอนเมือง
• ฐานทัพอากาศดอนเมือง
• อนุสรณ์สถานแห่งชาติ
• วัดเสมียนนารี
• วัดหลักสี่
• สโมสรตำรวจ
• สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์

หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ

• บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน)
• บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)
• สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน
• อาคารเอนเนอร์ยี่ คอมเพล็กซ์
• องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย
• สถานีรถไฟบางเขน
• สถานีรถไฟหลักสี่
• สถานีรถไฟดอนเมือง
• ท่าอากาศยานดอนเมือง
• บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน)
• ศูนย์ลูกเรือ บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน)

หน่วยงานเอกชน

• บริษัท จัดการและพัฒนาทรัพยากรน้ำภาคตะวันออก จำกัด (มหาชน) (อาคารอีสท์วอเตอร์)
• อาคารวอยซ์ทีวี
• อาคารหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ
• อาคารซันทาวเวอร์ส
• อาคารชินวัตรทาวเวอร์ 3
• นอร์ธ ปาร์ค
• อาคารหนังสือพิมพ์เดลินิวส์
• โรงแรม รามา การ์เดนส์
• โรงแรม มิราเคิล แกรนด์
• โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ แอท เซ็นทรัลพลาซา ลาดพร้าว

อ้างอิง

1. นิตยสาร เสรีภาพ ฉบับที่ 129 ปี พ.ศ. 2509
2. รำลึก 35 ปี วันสิ้นพระชนม์ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต เดลินิวส์
3. ก่อนที่จะมาเป็นถนนวิภาวดีรังสิต BlogGang.com
4. นวลจันทร์ รัตนากร ชุติมา สัจจานันท์ มารศรี ศิวรักษ์. ว. ณ ประมวญมารค พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์รุ่งเรืองรัตน์, 2520.
5. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ตั้งชื่อทางหลวงแผ่นดินและสะพานขนาดใหญ่ - ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 67 ตอน 67 ง, 12 ธันวาคม พ.ศ. 2493

แหล่งข้อมูลอื่น

• ระบบสารสนเทศโครงข่ายทางหลวง 2016-06-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน