Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ฌ็อง-เบแดล บอกาซา (ฝรั่งเศส: Jean-Bédel Bokassa) เป็นอดีตจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิแอฟริกากลาง (สาธารณรัฐแอฟริกากลางในปัจจุบัน) เกิดเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1921 ที่แอฟริกากลางขณะเป็นอาณานิคมของจักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศส เมื่อโตขึ้นจึงเข้าร่วมกับกองทัพแอฟริกากลางเพื่อต่อต้านและเรียกร้องเอกราชจากฝรั่งเศส ได้เป็นแนวหน้าสู้รบอย่างกล้าหาญ จนได้เหรียญกล้าหาญมาได้ จนในที่สุดแอฟริกากลางก็ได้รับเอกราช แต่บอกาซาก็ฉวยโอกาสตอนที่บ้านเมืองยังอ่อนแอจากการรับเอกราชใหม่ ๆ ก่อรัฐประหารโค่นล้มรัฐบาลสาธารณรัฐแอฟริกากลางของ ในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1966 และบริหารประเทศในฐานะผู้นำประเทศ
| ฌ็อง-เบแดล บอกาซา | |
|---|---|
 บอกาซาขณะเป็นจักรพรรดิ | |
| จักรพรรดิแอฟริกากลาง | |
| ครองราชย์ | 4 ธันวาคม 1976 – 21 กันยายน 1979 |
| ราชาภิเษก | 4 ธันวาคม 1977 |
| ก่อนหน้า | ตนเอง ในตำแหน่งประธานาธิบดี |
| ถัดไป | (ในตำแหน่งประธานาธิบดี) |
| ตำรงตำแหน่ง | 1 มกราคม 1966 – 4 ธันวาคม 1976 |
| ก่อนหน้า | |
| ถัดไป | ตัวเขาเอง ในตำแหน่งจักรพรรดิ |
| เกิด | 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1921 แอฟริกาศูนย์สูตรของฝรั่งเศส |
| เสียชีวิต | 3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1996 (75 ปี) บังกี สาธารณรัฐแอฟริกากลาง |
| คู่สมรส | |
| บุตร | ฌ็อง-เบแดล บอกาซา จูเนียร์ |
| ราชวงศ์ | บอกาซา |
| บิดา | มิงโดกอน มบ็องดูลู |
| มารดา | มารี โยโกโว |
จนกระทั่งในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 1976 บอกาซาได้ปราบดาภิเษกตนเองขึ้นเป็นสมเด็จพระจักรพรรดิบอกาซาที่ 1 แห่งจักรวรรดิแอฟริกากลาง ใช้จ่ายบนสิทธิกษัตริย์อย่างฟุ่มเฟือยสุรุ่ยสุร่าย มีฉลองพระองค์และฉลองพระบาทประดับมุก สร้างพระราชบัลลังก์ให้ทองคำรูปนกอินทรีขนาดยักษ์ สร้างพระราชวังหินอ่อน ประดับโคมไฟระย้าสุดวิจิตร สูบเงินประเทศชาติจนแทบล่มจม นอกจากนี้ยังมีการลงโทษศัตรูและนักโทษในประเทศอย่างโหดร้าย ตั้งแต่พระราชอาญาที่ไม่ถึงตาย เช่น การตัดใบหู จนถึงพระราชอาญาถึงตาย เช่น การทุบตีจนตายอย่างทรมาน โยนเข้าไปในกรงสิงโต โยนลงบ่อจระเข้ จนถึงการส่งตัวให้แก่ชนเผ่ากินคน แต่วิธีการลงโทษทั้งหมดเป็นความลับซึ่งมีแต่คนในเท่านั้นที่จะรู้ ส่วนความฟุ่มเฟือยสุรุ่ยสุร่ายไม่ใช่ความลับ เพราะบอกาซาเห็นว่าปกปิดไม่ได้ ประชาชนคนนอกจึงรู้ดี ทำให้ประชาชนเริ่มไม่พอใจ จนกระทั่งในที่สุด ประชาชนที่นำโดยดาวีด ดักโก ผู้ที่บอกาซาเคยโค่นล้มเมื่อสิบกว่าปีก่อน โค่นพระราชอำนาจจักรพรรดิบอกาซาที่ 1 และยกเลิกจักรวรรดิแอฟริกากลางแล้วรื้อฟื้นสาธารณรัฐแอฟริกาในวันที่ 21 กันยายน ค.ศ. 1979 ส่วนบอกาซาหลบหนีอออกนอกประเทศไปได้ และความลับเรื่องวิธีการที่เขาลงโทษฝ่ายตรงข้ามก็ถูกเปิดเผย ดังนั้น ในเวลาต่อมา ศาลของสาธารณรัฐแอฟริกากลางจึงตัดสินโทษบอกาซาให้สำเร็จโทษ แต่ตอนนั้นบอกาซายังไม่กลับเข้าประเทศ
ทางด้านบอกาซาแม้จะรู้ว่าหากกลับประเทศแล้วจะเจอโทษอะไร แต่ยังกลับสาธารณรัฐแอฟริกากลางในปี ค.ศ. 1987 เพราะคิดว่าตนเองเป็นวีรบุรุษของชาติ เขาจึงถูกจับขึ้นศาล แต่ศาลของรัฐบาลใหม่ได้แสดงความเมตตาโดยการลดโทษเหลือจำคุกตลอดชีวิต ก่อนที่ปีต่อมาจะถูกลดโทษให้เหลือจำคุก 20 ปี
ในวันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ. 1993 บอกาซาได้รับการนิรโทษกรรมจากปัญหาด้านสุขภาพจากประธานาธิบดี ซึ่งเป็นประธาธิบดีคนเดียวกับที่ตัดสินโทษแก่บอกาซา โดยเมื่อถูกปล่อยตัว เขาได้อ้างว่าเป็นอัครทูตองค์ที่สิบสาม พร้อมกับอ้างว่าเคยพบกับสมเด็จพระสันตะปาปาอย่างลับ ๆ
บอกาซาเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจล้มเหลวที่บ้านของตนเองเมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1996 รวมอายุ 75 ปี โดยได้รับการรายงานว่าเขามีภรรยา 17 คน และบุตรกับสตรีรวมกัน 50 คน
อ้างอิง
- ; , บ.ก. (1999). Encyclopedia Africana. New York: . ISBN .
- Bokassa, Jean-Bédel (1985), Ma vérité (ภาษาฝรั่งเศส), Paris: Carrére Lefon.
- Christenson, R. (1991). Political Trials in History. New Brunswick: . ISBN .
- Crabb, J. C. (Jul 1978). "The Coronation of Emperor Bokassa". . 25 (3): 25–44. JSTOR 4185788.
- Decalo, S. (Mar 1973). "Military Coups and Military Regimes in Africa". 11 (1): 105–127. doi:10.1017/S0022278X00008107. JSTOR 159875. S2CID 154338499.
- Decalo, S. (1989). Psychoses of Power: African personal dictatorships. Boulder: . ISBN .
- Delpey, R. (1981). La manipulation (ภาษาฝรั่งเศส). Paris: Jacques Grancher. ISBN .
- Kalck, P. (1971). Central African Republic: a failure in de-colonisation. London: Pall Mall Press. ISBN .
- Kalck, P. (2005). Historical Dictionary of the Central African Republic. Lanham: . ISBN .
- Knappman, Edward W. (1997). "Jean-Bédel Bokassa Trial: 1986–87". Great World Trials. Detroit: . pp. 437–440. ISBN .
- Lee, J. M. (1969). African Armies and Civil Order. New York: Praeger. OCLC 602291326.
- Lentz, H. M. (1994). Heads of States and Governments. Jefferson: . ISBN .
- O'Toole, T. (1982). "Made in France: the Second Central African Republic". 6–7: 136–146. JSTOR 42952119.
- (1977). Bokassa Ier (ภาษาฝรั่งเศส). Paris: Alain Moreau. OCLC 4488325.
- Shaw, K. (2004). Power Mad! A Book of Deranged Dictators. London: O'Mara. ISBN .
- (1988). "The emperor who ate his people". African Madness. New York: Knopf. pp. 91–127. ISBN .
- Titley, B. (1997). Dark Age: the political odyssey of Emperor Bokassa. Montreal: . ISBN .
 | บทความชีวประวัตินี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
chxng ebaedl bxkasa frngess Jean Bedel Bokassa epnxditckrphrrdiaehngckrwrrdiaexfrikaklang satharnrthaexfrikaklanginpccubn ekidemuxwnthi 22 kumphaphnth kh s 1921 thiaexfrikaklangkhnaepnxananikhmkhxngckrwrrdixananikhmfrngess emuxotkhuncungekharwmkbkxngthphaexfrikaklangephuxtxtanaelaeriykrxngexkrachcakfrngess idepnaenwhnasurbxyangklahay cnidehriyyklahaymaid cninthisudaexfrikaklangkidrbexkrach aetbxkasakchwyoxkastxnthibanemuxngyngxxnaexcakkarrbexkrachihm kxrthpraharokhnlmrthbalsatharnrthaexfrikaklangkhxng inwnthi 1 mkrakhm kh s 1966 aelabriharpraethsinthanaphunapraethschxng ebaedl bxkasabxkasakhnaepnckrphrrdickrphrrdiaexfrikaklangkhrxngrachy4 thnwakhm 1976 21 knyayn 1979rachaphiesk4 thnwakhm 1977kxnhnatnexng intaaehnngprathanathibdithdip intaaehnngprathanathibdi tarngtaaehnng1 mkrakhm 1966 4 thnwakhm 1976kxnhnathdiptwekhaexng intaaehnngckrphrrdiekid22 kumphaphnth kh s 1921 1921 02 22 aexfrikasunysutrkhxngfrngessesiychiwit3 phvscikayn kh s 1996 1996 11 03 75 pi bngki satharnrthaexfrikaklangkhusmrsbutrchxng ebaedl bxkasa cueniyrrachwngsbxkasabidamingodkxn mbxngdulumardamari oyokow cnkrathnginwnthi 4 thnwakhm kh s 1976 bxkasaidprabdaphiesktnexngkhunepnsmedcphrackrphrrdibxkasathi 1 aehngckrwrrdiaexfrikaklang ichcaybnsiththikstriyxyangfumefuxysuruysuray michlxngphraxngkhaelachlxngphrabathpradbmuk srangphrarachbllngkihthxngkharupnkxinthrikhnadyks srangphrarachwnghinxxn pradbokhmifrayasudwicitr subenginpraethschaticnaethblmcm nxkcakniyngmikarlngothsstruaelankothsinpraethsxyangohdray tngaetphrarachxayathiimthungtay echn kartdibhu cnthungphrarachxayathungtay echn karthubticntayxyangthrman oynekhaipinkrngsingot oynlngbxcraekh cnthungkarsngtwihaekchnephakinkhn aetwithikarlngothsthnghmdepnkhwamlbsungmiaetkhninethannthicaru swnkhwamfumefuxysuruysurayimichkhwamlb ephraabxkasaehnwapkpidimid prachachnkhnnxkcungrudi thaihprachachnerimimphxic cnkrathnginthisud prachachnthinaodydawid dkok phuthibxkasaekhyokhnlmemuxsibkwapikxn okhnphrarachxanacckrphrrdibxkasathi 1 aelaykelikckrwrrdiaexfrikaklangaelwruxfunsatharnrthaexfrikainwnthi 21 knyayn kh s 1979 swnbxkasahlbhnixxxknxkpraethsipid aelakhwamlberuxngwithikarthiekhalngothsfaytrngkhamkthukepidephy dngnn inewlatxma salkhxngsatharnrthaexfrikaklangcungtdsinothsbxkasaihsaercoths aettxnnnbxkasayngimklbekhapraeths thangdanbxkasaaemcaruwahakklbpraethsaelwcaecxothsxair aetyngklbsatharnrthaexfrikaklanginpi kh s 1987 ephraakhidwatnexngepnwirburuskhxngchati ekhacungthukcbkhunsal aetsalkhxngrthbalihmidaesdngkhwamemttaodykarldothsehluxcakhuktlxdchiwit kxnthipitxmacathukldothsihehluxcakhuk 20 pi inwnthi 1 singhakhm kh s 1993 bxkasaidrbkarnirothskrrmcakpyhadansukhphaphcakprathanathibdi sungepnprathathibdikhnediywkbthitdsinothsaekbxkasa odyemuxthukplxytw ekhaidxangwaepnxkhrthutxngkhthisibsam phrxmkbxangwaekhyphbkbsmedcphrasntapapaxyanglb bxkasaesiychiwitdwyorkhhwiclmehlwthibankhxngtnexngemuxwnthi 3 phvscikayn kh s 1996 rwmxayu 75 pi odyidrbkarraynganwaekhamiphrrya 17 khn aelabutrkbstrirwmkn 50 khnxangxing b k 1999 Encyclopedia Africana New York ISBN 978 0 465 00071 5 Bokassa Jean Bedel 1985 Ma verite phasafrngess Paris Carrere Lefon Christenson R 1991 Political Trials in History New Brunswick ISBN 978 0 88738 406 6 Crabb J C Jul 1978 The Coronation of Emperor Bokassa 25 3 25 44 JSTOR 4185788 Decalo S Mar 1973 Military Coups and Military Regimes in Africa 11 1 105 127 doi 10 1017 S0022278X00008107 JSTOR 159875 S2CID 154338499 Decalo S 1989 Psychoses of Power African personal dictatorships Boulder ISBN 978 0 8133 7617 2 Delpey R 1981 La manipulation phasafrngess Paris Jacques Grancher ISBN 978 2 7339 0005 5 Kalck P 1971 Central African Republic a failure in de colonisation London Pall Mall Press ISBN 978 0 269 02801 4 Kalck P 2005 Historical Dictionary of the Central African Republic Lanham ISBN 978 0 8108 4913 6 Knappman Edward W 1997 Jean Bedel Bokassa Trial 1986 87 Great World Trials Detroit pp 437 440 ISBN 978 0 7876 0805 7 Lee J M 1969 African Armies and Civil Order New York Praeger OCLC 602291326 Lentz H M 1994 Heads of States and Governments Jefferson ISBN 978 0 89950 926 6 O Toole T 1982 Made in France the Second Central African Republic 6 7 136 146 JSTOR 42952119 1977 Bokassa Ier phasafrngess Paris Alain Moreau OCLC 4488325 Shaw K 2004 Power Mad A Book of Deranged Dictators London O Mara ISBN 978 1 84317 106 5 1988 The emperor who ate his people African Madness New York Knopf pp 91 127 ISBN 978 0 394 56914 7 Titley B 1997 Dark Age the political odyssey of Emperor Bokassa Montreal ISBN 978 0 7735 1602 1 bthkhwamchiwprawtiniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk