ซูเปอร์คลัสเตอร์

กลุ่มกระจุกดาราจักร (อังกฤษ: Supercluster) คือโครงสร้างขนาดใหญ่ที่ประกอบขึ้นจากกระจุกดาราจักรจำนวนมาก เป็นหนึ่งในบรรดาโครงสร้างที่ใหญ่ที่สุดในจักรวาล ลักษณะการมีอยู่ของกลุ่มกระจุกดาราจักรบ่งชี้ว่า ดาราจักรในเอกภพของเราไม่ได้กระจายตัวอย่างเป็นระเบียบ ดาราจักรส่วนมากจับกลุ่มอยู่ด้วยกันเป็นกลุ่มและกระจุก โดยกลุ่มของดาราจักรประกอบด้วยดาราจักรประมาณ 50 แห่ง ส่วนกระจุกประกอบด้วยดาราจักรหลายพันแห่ง กลุ่มและกระจุกเหล่านี้รวมกับดาราจักรเดี่ยวอีกจำนวนหนึ่งรวมกันเป็นโครงสร้างที่ใหญ่กว่า เรียกว่า กลุ่มกระจุกดาราจักร ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่าโลกของเราอยู่ในกลุ่มกระจุกดาราจักรขนาดใหญ่ ชื่อว่า "กลุ่มกระจุกดาราจักรลาเนียเคอา" (Laniakea Supercluster)

โครงสร้างระดับกลุ่มกระจุกดาราจักรนั้นเชื่อว่าเป็นโครงสร้างย่อยของกำแพงหรือชีทขนาดยักษ์ บางครั้งอาจเรียกว่า "กลุ่มกระจุกดาราจักรอันซับซ้อน" ซึ่งอาจมีความกว้างถึง 1 พันล้านปีแสง หรือมากกว่า 5% ของขนาดของเอกภพที่สังเกตได้ ขณะที่ตัวกลุ่มกระจุกดาราจักรเองอาจมีขนาดราวไม่กี่ร้อยล้านปีแสง ความเร็วโดยทั่วไปของดาราจักรอยู่ที่ประมาณ 1000 กิโลเมตรต่อวินาที ตามกฎของฮับเบิลที่ระบุว่า ดาราจักรทั่วไปสามารถเคลื่อนที่ได้ 30 ล้านปีแสงที่ความเร็วฮับเบิล 1/H ซึ่งมีค่าโดยประมาณเท่ากับอายุของเอกภพ แม้นี่จะเป็นระยะทางอันมโหฬารเมื่อเทียบกับขนาดของมนุษย์ แต่ต้องถือว่าเล็กมากเมื่อเทียบกับขนาดของกลุ่มกระจุกดาราจักร

ยังไม่มีข้อสรุปเกี่ยวกับโครงสร้างระดับที่ใหญ่กว่ากลุ่มกระจุกดาราจักร (ดูเพิ่มที่ ใยเอกภพ) ช่องว่างระหว่างกลุ่มกระจุกดาราจักรเป็นที่ว่างขนาดใหญ่ในอวกาศซึ่งไม่ค่อยมีดาราจักรอยู่ ปัจจุบันกลุ่มกระจุกดาราจักรเป็นโครงสร้างขนาดใหญ่ที่สุดที่มีการยอมรับอย่างเป็นทางการ แต่จำนวนโดยรวมของกลุ่มกระจุกดาราจักรทำให้คิดกันว่า มีความเป็นไปได้ของการกระจายตัวของโครงสร้างที่ใหญ่กว่านั้น เชื่อว่ามีกลุ่มกระจุกดาราจักรในเอกภพทั้งสิ้นประมาณเกือบ 10 ล้านแห่ง

ดูเพิ่ม

• ดาราจักร
• กลุ่มและกระจุกดาราจักร
• ใยเอกภพ