ช ดต วหน งส อพยางค เชโรก เป นช ดต วหน งส อพยางค ท ประด ษฐ โดยซ โควยาแห งเผ าเชโรก ในช วงปลายคร สต ทศวรรษ 1810 ถ งต นคร ส

ชุดตัวหนังสือพยางค์เชโรกี เป็นชุดตัวหนังสือพยางค์ที่ประดิษฐ์โดยซีโควยาแห่งเผ่าเชโรกีในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1810 ถึงต้นคริสต์ทศวรรษ 1820 เพื่อเขียนภาษาเชโรกี สิ่งประดิษฐ์ของเขาเป็นสิ่งที่น่าสังเกตเป็นพิเศษเนื่องจากเขาไม่รู้หนังสือจนกระทั่วประดิษฐ์อักษรนี้ขึ้นมา ตอนแรกเขาทดลองด้วยตัวหนังสือคำ แต่ภายหลังระบบของเขาพัฒนาไปเป็นชุดตัวหนังสือพยางค์ ในระบบนี้ แต่ละสัญลักษณ์ทำหน้าที่เป็นพยางค์แทนที่จะเป็นหน่วยเสียงเดียว ตัวอักษร 85 ตัว (เดิมมี 86 ตัว) ให้วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการเขียนภาษาเชโรกี ถึงแม้ว่าสัญลักษณ์บางส่วนดูเหมือนอักษรละติน, กรีก, ซีริลลิก และกลาโกลิติก ทั้งหมดไม่ได้แทนเสียงเดียวกัน

เชโรกี
Tsa-la-gi ("เชโรกี") เขียนด้วยชุดตัวหนังสือพยางค์เชโรกี
ชนิด	ชุดตัวหนังสือพยางค์
ช่วงยุค	คริสต์ทศวรรษ 1820 – ปัจจุบัน
ทิศทาง	Left-to-right
ภาษาพูด	ภาษาเชโรกี
ISO 15924
	Cher (445), Cherokee
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง	Cherokee
ช่วงยูนิโคด	U+13A0–U+13FF Cherokee U+AB70–U+ABBF Cherokee Supplement
บทความนี้ประกอบด้วยในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ (สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ)

รายละเอียด

ตัวหนังสือเชโรกีเป็น แต่ละตัวแทนหนึ่งพยางค์คล้ายคานะในภาษาญี่ปุ่น แต่เดิมมี 86 ตัวยกเลิกไป 1 ตัวเหลือ 85 ตัว มีสระหลักหกเสียงได้แก่ a, e, i, o, u, v เมื่อต้องการสร้างคำก็นำหลายพยางค์มารวมกัน เช่นคำว่า "วิกิพีเดีย" เขียนได้ว่า ᏫᎩᏇᏗᏯ ประกอบด้วย Ꮻ (wi) + Ꭹ (gi) + Ꮗ (que) + Ꮧ (di) + Ꮿ (ya) เป็นต้น ตัวหนังสือบางตัวคล้ายอักษรละตินแต่ออกเสียงต่างกันโดยสิ้นเชิง

ตารางข้างล่างแสดงชุดตัวหนังสือพยางค์ตามลำดับการอ่าน ซ้ายไปขวา บนลงล่าง ซึ่งจัดเรียงโดย พร้อมกับคำทับศัพท์ที่ใช้กันทั่วไป

พยัญชนะ	a						e				i				o		u		v [ə̃]
ตารางข้างล่างใช้อักษรยูนิโคดจากบล็อก สำหรับภาพอีกรูปแบบ ดู File:Cherokee Syllabary.svg
Ø	Ꭰ	a					Ꭱ	e			Ꭲ	i			Ꭳ	o	Ꭴ	u	Ꭵ	v
g / k	Ꭶ	ga	Ꭷ	ka			Ꭸ	ge			Ꭹ	gi			Ꭺ	go	Ꭻ	gu	Ꭼ	gv
h	Ꭽ	ha					Ꭾ	he			Ꭿ	hi			Ꮀ	ho	Ꮁ	hu	Ꮂ	hv
l	Ꮃ	la					Ꮄ	le			Ꮅ	li			Ꮆ	lo	Ꮇ	lu	Ꮈ	lv
m	Ꮉ	ma					Ꮊ	me			Ꮋ	mi			Ꮌ	mo	Ꮍ	mu	Ᏽ*	mv
n / hn	Ꮎ	na	Ꮏ	hna	Ꮐ	nah	Ꮑ	ne			Ꮒ	ni			Ꮓ	no	Ꮔ	nu	Ꮕ	nv
qu [kʷ]	Ꮖ	qua					Ꮗ	que			Ꮘ	qui			Ꮙ	quo	Ꮚ	quu	Ꮛ	quv
s	Ꮝ	s	Ꮜ	sa			Ꮞ	se			Ꮟ	si			Ꮠ	so	Ꮡ	su	Ꮢ	sv
d / t	Ꮣ	da	Ꮤ	ta			Ꮥ	de	Ꮦ	te	Ꮧ	di	Ꮨ	ti	Ꮩ	do	Ꮪ	du	Ꮫ	dv
dl / tl [d͡ɮ] / [t͡ɬ]	Ꮬ	dla	Ꮭ	tla			Ꮮ	tle			Ꮯ	tli			Ꮰ	tlo	Ꮱ	tlu	Ꮲ	tlv
ts [t͡s]	Ꮳ	tsa					Ꮴ	tse			Ꮵ	tsi			Ꮶ	tso	Ꮷ	tsu	Ꮸ	tsv
w [ɰ]	Ꮹ	wa					Ꮺ	we			Ꮻ	wi			Ꮼ	wo	Ꮽ	wu	Ꮾ	wv
y [j]	Ꮿ	ya					Ᏸ	ye			Ᏹ	yi			Ᏺ	yo	Ᏻ	yu	Ᏼ	yv
* อักษร Ᏽ เคยทำหน้าที่เป็นพยางค์ mv แต่ปัจจุบันเลิกใช้งานแล้ว

อักษรละติน 'v' ที่ถอดเสียงในคอลัมน์สุดท้าย ทำหน้าที่เป็น /ə̃/

ยูนิโคด

ภาษาเชโรกีได้รับการบรรจุลงในยูนิโคดเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 1999 ในรุ่น 3.0 จากนั้นหลังการเผยแพร่รุ่น 8.0 ในวันที่ 17 มิถุนายน ค.ศ. 2015 ภาษาเชโรกีจึงถูกจัดเป็นอักษรสองขนาด (bicameral script) โดยมีการขยายรวมอักษรเชโรกีตัวพิมพ์เล็กทั้งหมด และรวมอักษรที่เลิกใช้งานด้วย (Ᏽ)

บล็อก

บล็อกยูนิโคดแรกสำหรับภาษาเชโรกีอยู่ที่ U+13A0–U+13FF ประกอบด้วยตัวพิมพ์ใหญ่ทั้งหมด 86 ตัว และตัวพิมพ์เล็ก 6 ตัว:

^[1]^[2] Official Unicode Consortium code chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+13Ax	Ꭰ	Ꭱ	Ꭲ	Ꭳ	Ꭴ	Ꭵ	Ꭶ	Ꭷ	Ꭸ	Ꭹ	Ꭺ	Ꭻ	Ꭼ	Ꭽ	Ꭾ	Ꭿ
U+13Bx	Ꮀ	Ꮁ	Ꮂ	Ꮃ	Ꮄ	Ꮅ	Ꮆ	Ꮇ	Ꮈ	Ꮉ	Ꮊ	Ꮋ	Ꮌ	Ꮍ	Ꮎ	Ꮏ
U+13Cx	Ꮐ	Ꮑ	Ꮒ	Ꮓ	Ꮔ	Ꮕ	Ꮖ	Ꮗ	Ꮘ	Ꮙ	Ꮚ	Ꮛ	Ꮜ	Ꮝ	Ꮞ	Ꮟ
U+13Dx	Ꮠ	Ꮡ	Ꮢ	Ꮣ	Ꮤ	Ꮥ	Ꮦ	Ꮧ	Ꮨ	Ꮩ	Ꮪ	Ꮫ	Ꮬ	Ꮭ	Ꮮ	Ꮯ
U+13Ex	Ꮰ	Ꮱ	Ꮲ	Ꮳ	Ꮴ	Ꮵ	Ꮶ	Ꮷ	Ꮸ	Ꮹ	Ꮺ	Ꮻ	Ꮼ	Ꮽ	Ꮾ	Ꮿ
U+13Fx	Ᏸ	Ᏹ	Ᏺ	Ᏻ	Ᏼ	Ᏽ			ᏸ	ᏹ	ᏺ	ᏻ	ᏼ	ᏽ
หมายเหตุ 1.^ 2.^ พื้นที่สีเทาคือจุดที่ไม่ลงรหัส

บล็อกเชโรกี ส่วนขยายอยู่ที่ U+AB70–U+ABBF ประกอบด้วยตัวพิมพ์เล็กที่เหลือ 80 ตัว

^[1] Official Unicode Consortium code chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+AB7x	ꭰ	ꭱ	ꭲ	ꭳ	ꭴ	ꭵ	ꭶ	ꭷ	ꭸ	ꭹ	ꭺ	ꭻ	ꭼ	ꭽ	ꭾ	ꭿ
U+AB8x	ꮀ	ꮁ	ꮂ	ꮃ	ꮄ	ꮅ	ꮆ	ꮇ	ꮈ	ꮉ	ꮊ	ꮋ	ꮌ	ꮍ	ꮎ	ꮏ
U+AB9x	ꮐ	ꮑ	ꮒ	ꮓ	ꮔ	ꮕ	ꮖ	ꮗ	ꮘ	ꮙ	ꮚ	ꮛ	ꮜ	ꮝ	ꮞ	ꮟ
U+ABAx	ꮠ	ꮡ	ꮢ	ꮣ	ꮤ	ꮥ	ꮦ	ꮧ	ꮨ	ꮩ	ꮪ	ꮫ	ꮬ	ꮭ	ꮮ	ꮯ
U+ABBx	ꮰ	ꮱ	ꮲ	ꮳ	ꮴ	ꮵ	ꮶ	ꮷ	ꮸ	ꮹ	ꮺ	ꮻ	ꮼ	ꮽ	ꮾ	ꮿ
หมายเหตุ 1.^

หมายเหตุ

ข้อมูลส่วนใหญ่ ซึ่งรวมถึงสื่อที่ผลิตโดย Cherokee Nation ระบุว่าตัวอักษรนี้ทำหน้าที่เป็นพยางค์ mv อย่างไรก็ตาม Worcester เขียนว่าอักษรนี้มีพยางค์คล้ายกับ hv แต่เปิดมากกว่า
ตารางยูนิโคด PDF แสดงรูปสมัยใหม่ของอักษร do

อ้างอิง

Sturtevant & Fogelson 2004, p. 337.
"Cherokee language". www.britannica.com. Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 22 May 2014.
Diamond, Jared (1999). Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. New York: Norton. p. 228. ISBN .
Sturtevant & Fogelson 2004, p. 337.
Walker & Sarbaugh 1993, pp. 72, 76.
Giasson 2004, p. 42.
(PDF). Cherokee Nation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 15 January 2018. สืบค้นเมื่อ 22 December 2020.
Cushman 2013, p. 93.
"Cherokee: Range: 13A0–13FF" (PDF). The Unicode Standard, Version 9.0. สืบค้นเมื่อ 10 June 2017.
Walker & Sarbaugh 1993, pp. 77, 89–90.

บรรณานุกรม

Bender, Margaret. 2002. Signs of Cherokee Culture: Sequoyah's Syllabary in Eastern Cherokee Life. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
Bender, Margaret. 2008. Indexicality, voice, and context in the distribution of Cherokee scripts. International Journal of the Sociology of Language 192:91–104.
Cushman, Ellen (2010), (PDF), Ethnohistory, 57 (4): 625–49, doi:10.1215/00141801-2010-039, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-12-22, สืบค้นเมื่อ 2015-12-13
Cushman, Ellen (2013), Cherokee Syllabary: Writing the People's Perseverance, University of Oklahoma Press, ISBN .
Daniels, Peter T (1996), The World's Writing Systems, New York: Oxford University Press, pp. 587–92.
Foley, Lawrence (1980), Phonological Variation in Western Cherokee, New York: Garland Publishing.
Giasson, Patrick (2004). The Typographic Inception of the Cherokee Syllabary (PDF) (วิทยานิพนธ์). The University of Reading. สืบค้นเมื่อ October 1, 2016.
Kilpatrick, Jack F; Kilpatrick, Anna Gritts (1968), New Echota Letters, Dallas: Southern Methodist University Press.
McLoughlin, William G. (1986), Cherokee Renascence in the New Republic, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Scancarelli, Janine (2005), "Cherokee", ใน Hardy, Heather K; Scancarelli, Janine (บ.ก.), Native Languages of the Southeastern United States, Bloomington: Nebraska Press, pp. 351–84.
; Hair, PEH (2002), "Cherokee and West Africa: Examining the Origins of the Vai Script", History in Africa, 29: 427–86, doi:10.2307/3172173, JSTOR 3172173, S2CID 162073602.
Sturtevant, William C.; Fogelson, Raymond D., บ.ก. (2004), Handbook of North American Indians: Southeast, vol. 14, Washington, DC: Smithsonian Institution, ISBN .
Walker, Willard; Sarbaugh, James (1993), "The Early History of the Cherokee Syllabary", Ethnohistory, 40 (1): 70–94, doi:10.2307/482159, JSTOR 482159, S2CID 156008097.

อ่านเพิ่ม

Cowen, Agnes (1981), Cherokee Syllabary Primer, Park Hill, OK: Cross-Cultural Education Center, B00341DPR2.

แหล่งข้อมูลอื่น

Cherokee (report), Omniglot.
"Sequoyah", Cherokee (online conversion tool), Transliteration.
Learning to Design a Cherokee Syllabary with Mark Jamra - lecture on sociohistorical background behind Sequoyah's invention, and attempts in designing modern Cherokee typefaces

[mv-11] ข้อมูลส่วนใหญ่ ซึ่งรวมถึงสื่อที่ผลิตโดย Cherokee Nation ระบุว่าตัวอักษรนี้ทำหน้าที่เป็นพยางค์ mv อย่างไรก็ตาม Worcester เขียนว่าอักษรนี้มีพยางค์คล้ายกับ hv แต่เปิดมากกว่า

[12] ตารางยูนิโคด PDF แสดงรูปสมัยใหม่ของอักษร do

[Owyeah-1] Sturtevant & Fogelson 2004, p. 337.

[britannica-2] "Cherokee language". www.britannica.com. Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 22 May 2014.

[3] Diamond, Jared (1999). Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. New York: Norton. p. 228. ISBN .

[FOOTNOTESturtevantFogelson2004337-4] Sturtevant & Fogelson 2004, p. 337.

[FOOTNOTEWalkerSarbaugh199372,_76-5] Walker & Sarbaugh 1993, pp. 72, 76.

[FOOTNOTEGiasson200442-6] Giasson 2004, p. 42.

[SyllabaryChart-7] (PDF). Cherokee Nation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 15 January 2018. สืบค้นเมื่อ 22 December 2020.

[Cushman2013p93-8] Cushman 2013, p. 93.

[unicode9-9] "Cherokee: Range: 13A0–13FF" (PDF). The Unicode Standard, Version 9.0. สืบค้นเมื่อ 10 June 2017.

[FOOTNOTEWalkerSarbaugh199377,_89–90-10] Walker & Sarbaugh 1993, pp. 77, 89–90.

[1]

[2]

[1]