ชาวอีสาน

คนอีสาน (ลาว: ຄົນອີສານ; พม่า: အီသန် လူမျိုး) หรือ ชาวอีสาน หรือ ชาวไทยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ชาวไทยภาคอีสาน เป็นกลุ่มชาติพันธุ์-ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ("อีสาน") ที่มีประชากรประมาณ 22 ล้านคน ชื่ออื่น ๆ ของกลุ่มชนนี้ได้แก่ ไท(ย)อีสาน,ไท(ย)ลาว,ลาวอีสาน หรือ อีสานลาว โดยอยู่ในกลุ่มชนชาวไทเหมือนกับคนไทยภาคกลาง (ชาวสยาม) และชาวลาว

อีสาน
ลาวอีสาน, ไทอีสาน

หญิงชาวอีสานสวมซิ่น ในงาน จังหวัดอุบลราชธานี
ประชากรทั้งหมด
14-22 ล้านคน (2547, ประมาณ)
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
ประเทศไทย (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, กรุงเทพและปริมณฑล)	≈ 22,000,000
ประเทศลาว (ตามริมฝั่งแม่น้ำโขง)	≈ 8,000
ภาษา
ลาวอีสาน, ไทย
ศาสนา
พุทธเถรวาท (ส่วนใหญ่), คริสต์โรมันคาทอลิก (ประมาณ 0.9%)
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง
ชาวไทกลุ่มอื่น ๆ เช่น ลาว, ไทยสยาม (ไทยภาคกลาง)

ในความหมายกว้าง ๆ ทุกคนที่มาจาก 20 จังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนืออาจเรียกเป็น คนอีสาน ส่วนในความหมายแคบกว่า คำนี้สื่อเฉพาะผู้มีเชื้อชาติลาวที่เป็นประชากรส่วนใหญ่ในพื้นที่ส่วนใหญ่ของภูมิภาค หลังการก่อกบฏที่ล้มเหลวใน พ.ศ. 2369 ทำให้เกิดการบังคับถ่ายโอนประชากรผู้มีเชื้อชาติลาวจำนวนมากมายังภาคอีสาน หลังการแยกภาคอีสานออกจากอาณาจักรของลาวในอดีต การบูรณาการเข้ากับรัฐชาติไทยและนโยบาย"การแผลงเป็นไทย"ของรัฐบาล พวกเขาพัฒนาเอกลักษณ์ประจำภูมิภาคให้แตกต่างไปจากทั้งชาวลาวในประเทศลาวและชาวไทยในภาคกลางของประเทศไทย การบูรณาการเอกลักษณ์นี้เข้ากับเอกลักษณ์ประจำชาติไทยเริ่มขึ้นประมาณ พ.ศ. 2443 แล้วเพิ่มความเข้มข้นมากขึ้นในช่วงสมัยฟาสซิสต์ ตลอดไปถึงช่วงสงครามเย็น และยังคงมีอยู่ในปัจจุบัน ถึงแม้ว่าใน พ.ศ. 2554 ทางการไทยยอมรับอัตลักษณ์ลาวให้กับสหประชาชาติ แม้แต่ในช่วงสูงสุดของสงครามเย็น ระดับการบูรณาการสิ่งนี้ยังคงอยู่ในระดับสูงมาก โดยวัดจากการแสดงออกถึงความรู้สึกชาตินิยม แม้แต่ปัจจุบัน ชาวอีสานเป็นหนึ่งในกลุ่มที่ชาตินิยมที่สุดในประเทศไทย ซึ่งมีความชาตินิยมมากกว่าชาวไทยภาคกลาง ด้วยเหตุนี้ ในช่วงสูงสุดของ 'สงครามสี' ในประเทศไทยในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 2000 ถึงต้นคริสต์ทศวรรษ 2010 กลุ่มเสื้อแดงที่มีฐานหลักในภาคอีสาน จึงมิได้เรียกร้องให้มีการแบ่งแยกดินแดน แต่เรียกร้องให้นำประชาธิปไตยกลับมาผ่านการสนับสนุนพรรคเพื่อไทย

ผู้อยู่อาศัยเกือบทั้งหมดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยมีสัญชาติไทย ถึงกระนั้นประชากรส่วนใหญ่ (ประมาณ 80%) มีเชื้อชาติลาวและพูดสำเนียงหนึ่งของภาษาลาวตอนอยู่บ้าน (สำเนียงหลักของภาษาลาวสามภาษาที่พูดกันในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยถูกสรุปเป็นภาษาอีสาน) เพื่อหลีกเลี่ยงทัศนคติแบบเหมารวมและการรับรู้ที่เกี่ยวข้องกับคนที่พูดภาษาลาวแบบเสื่อมเสีย พวกเขาส่วนใหญ่จึงเรียกตนเองเป็น คนอีสาน

ดูเพิ่ม

• (ภาคอีสาน)
• (ชาวลาว)
• ชาวไทยเชื้อสายเขมร
• คตินิยมเชื้อชาติในประเทศไทย

อ่านเพิ่ม

• Asia Foundation (2019). Thailand's Inequality: Myths & Reality of Isan. The Asia Foundation.
• David Brown (1994). "Internal colonialism and ethnic rebellion in Thailand". The State and Ethnic Politics in Southeast Asia. Routledge. pp. 109–142.
• The Isaan Record 2020-11-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (online magazine).
• Volker Grabowsky, บ.ก. (1995). "The Northeast (Isan)". Regions and National Integration in Thailand, 1892-1992. Harrassowitz Verlag. pp. 105–192.
• Charles F. Keyes (2014). Finding Their Voice: Northeastern Villagers and the Thai State. Silkworm Books.
• Duncan McCargo; Krisadawan Hongladarom (June 2004). "Contesting Isan-ness: Discourses of Politics and Identity in Northeast Thailand" (PDF). Asian Ethnicity. 5 (2): 219–234. doi:10.1080/1463136042000221898. S2CID 30108605.

อ้างอิง

1. สุวิไล เปรมศรีรัตน์ และคณะ. (2547). แผนที่ภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
2. Hattaway, Paul (ed.) (2004), "Isan", Peoples of the Buddhist World, William Carey Library, p. 103 {{}}: |first= มีชื่อเรียกทั่วไป ((help))
3. Keyes, Charles F. (2014). Finding their voice: Northeastern villagers and the Thai state. Chiang Mai: Silkworm. ISBN . OCLC 1127266412.
4. (PDF) (ภาษาอังกฤษ และ ไทย). United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination. 28 July 2011. pp. 3, 5, 95. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-10-09. สืบค้นเมื่อ 8 October 2016.
5. McCargo, Duncan; Hongladarom, Krisadawan (2004). "Contesting Isan‐ness: discourses of politics and identity in Northeast Thailand". Asian Ethnicity. 5 (2): 219–234. doi:10.1080/1463136042000221898. ISSN 1463-1369. S2CID 30108605.
6. Hayashi Yukio (2003). Practical Buddhism among the Thai-Lao. Kyoto University Press.
7. Barbara A. West (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Facts on File. p. 449. ISBN .
8. Hesse-Swain, Catherine (2011-01-01). Speaking in Thai, dreaming in Isan: Popular Thai television and emerging identities of Lao Isan youth living in northeast Thailand. Edith Cowan University, Edith Cowan University, Research Online, Perth, Western Australia, Perth, Western Australia. OCLC 1029867099.
9. McCargo, Duncan; Hongladarom, Krisadawan (2004). "Contesting Isan‐ness: discourses of politics and identity in Northeast Thailand". Asian Ethnicity. 5 (2): 219–234. doi:10.1080/1463136042000221898. ISSN 1463-1369. S2CID 30108605.
10. Iijima, Akiko (2018). "The invention of "Isan" history". Journal of the Siam Society. 106: 171–200.
11. Streckfuss, David (1993). "The mixed colonial legacy in Siam: Origins of Thai racialist thought, 1890–1910". Autonomous Histories, Particular Truths: Essays in the Honor of John R. W. Smail. Madison, WI: Centre for Southeast Asian Studies. pp. 123–153.
12. Breazeale, Kennon. (1975). The integration of the Lao States into the Thai Kingdom. Bodleian Library, Oxford University. OCLC 223634347.
13. Strate, Shane, author. (2015). The lost territories : Thailand's history of national humiliation. ISBN . OCLC 986596797. {{}}: |last= มีชื่อเรียกทั่วไป ((help))CS1 maint: multiple names: authors list ()
14. Draper, John; Kamnuansilpa, Peerasit (2016-11-22). "The Thai Lao question: the reappearance of Thailand's ethnic Lao community and related policy questions". Asian Ethnicity. 19 (1): 81–105. doi:10.1080/14631369.2016.1258300. ISSN 1463-1369. S2CID 151587930.
15. Suntaree Komin. (1991). Psychology of the Thai people : values and behavioral patterns. Research Center, National Institute of Development Administration (NIDA). ISBN . OCLC 35221306.
16. Ricks, Jacob I. (2019-06-01). "Proud to be Thai: The Puzzling Absence of Ethnicity-Based Political Cleavages in Northeastern Thailand". Pacific Affairs. 92 (2): 257–285. doi:10.5509/2019922257. ISSN 0030-851X.
17. Ricks, Jacob (2020). "Integration despite Exclusion: Thai National Identity among Isan People". The Kyoto Review. 27.
18. Alexander, Saowanee T. (2019). "Identity in Isan and the Return of the Redshirts in the 2019 Elections and Beyond". The Kyoto Review. 27.
19. Grabowsky: The Isan up to its Integration into the Siamese State. In: Regions and National Integration in Thailand. 1995, S. 108.
20. Draper, John (2016). "The Isan Culture Maintenance and Revitalisation Programme's multilingual signage attitude survey: Phase II". Journal of Multilingual and Multicultural Development. 37 (8): 832–848. doi:10.1080/01434632.2016.1142997. ISSN 0143-4632. S2CID 216112353.
21. McCargo; Krisadawan (2004). "Contesting Isan-ness": 229–232. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
22. Alexander, Saowanee T.; McCargo, Duncan (2014). "Diglossia and identity in Northeast Thailand: Linguistic, social, and political hierarchy" (PDF). Journal of Sociolinguistics. 18 (1): 60–86. doi:10.1111/josl.12064. ISSN 1360-6441.