นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน (เปอร์เซีย: نصیر الدین محمد همایون) หรือนิยมเรียกพระนามว่า จักรพรรดิหุมายูง (ฮินดี: हुमायूँ; อูรดู: ہمایوں; ราชสมภพ 7 มีนาคม ค.ศ. 1508 - สวรรคต 17 มกราคม ค.ศ. 1556) เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ที่ 2 แห่ง ซึ่งทรงเสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระราชบิดา คือสมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์ ซึ่งปกครองอาณาจักรโมกุลอันกว้างขวางที่รวมถึงอัฟกานิสถาน, ปากีสถาน และอินเดียทางตอนเหนือในปัจจุบัน ทรงปกครองจักรวรรดิทั้งหมดสองช่วงคือ ช่วงแรก ระหว่าง 26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540 และช่วงที่สอง ระหว่าง 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1555 จนกระทั่งสวรรคตเมื่อ 17 มกราคม ค.ศ. 1556 ซึ่งคล้ายกับกรณีของพระราชบิดาซึ่งเสียอาณาจักรในช่วงแรกของรัชสมัย แต่ด้วยความช่วยเหลือจากราชวงศ์ซาฟาวิดแห่งเปอร์เซีย พระองค์สามารถเอาชนะกลับคืนได้กว้างขวางกว่าเดิม ในขณะที่สวรรคต จักรวรรดิโมกุลได้ขยายอาณาบริเวณกว่าหนึ่งล้านตารางกิโลเมตร
จักรพรรดิหุมายูง | |
---|---|
จักรพรรดิแห่งอินเดีย นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน | |
จักรพรรดิแห่ง (ช่วงที่ 1) | |
ครองราชย์ | 26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540 |
ราชาภิเษก | 30 ธันวาคม ค.ศ. 1530 เมืองอัครา |
ก่อนหน้า | สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์ |
ถัดไป | สมเด็จพระจักรพรรดิอักบัร |
จักรพรรดิแห่ง (ช่วงที่ 2) | |
ครองราชย์ | 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1555 – 17 มกราคม ค.ศ. 1556 |
ก่อนหน้า | บาบูร์ |
ถัดไป | อักบัร |
ประสูติ | 7 มีนาคม ค.ศ. 1508 เมืองคาบูล |
สวรรคต | 17 มกราคม ค.ศ. 1556 เมืองเดลี |
มเหสี | เบกา เบกุม มาห์ ชูชัก มิเวห์ จัน ฮามิดา บานุ เบกุม ชาห์ซาดิ กานุม |
พระราชบุตร | อะลามัน มีร์ซา อักบาร์ มีร์ซา มูฮัมมัด ฮาคิม อากีกาห์ เบกุม บักชี บานุ เบกุม บักท์ อุน นิสซา เบกุม |
นะซีร์ อุดดีน มุฮัมมัด ฮุมายูน | |
ราชวงศ์ | |
พระราชบิดา | สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์ |
พระราชมารดา |
พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระราชบิดาในส่วนของอินเดียเมื่อปีค.ศ. 1530 ในขณะที่พระอนุชาต่างพระมารดา คือ (Kamran Mirza) ได้ปกครองคาบูล และละฮอร์ ซึ่งเป็นจักรวรรดิของพระราชบิดาทางตอนเหนือ สมเด็จพระจักรพรรดิหุมายูงขึ้นครองราชย์ในขณะที่มีพระชนมายุเพียง 22 พระชันษา ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ค่อยเจนจัดด้านการปกครองอาณาจักรของพระองค์นัก
พระองค์เสียอาณาจักรโมกุลให้แก่เชอร์ชาห์สุรี (Sher Shah Suri) ขุนนางเชื้อสายอัฟกัน และในภายหลังได้อาณาจักรกลับคืนมาด้วยความช่วยเหลือของราชวงศ์เปอร์เซียในอีก 15 ปีต่อมา โดยหลังจากเสด็จกลับจากลี้ภัยในเปอร์เซียแล้วได้เกณฑ์เหล่าขุนนาง และคหบดีจากเปอร์เซีย ซึ่งเป็นจุดสำคัญที่ทำให้ธรรมเนียมในราชสำนักโมกุลนั้นได้รับอิทธิพลจากราชสำนักเปอร์เซีย รวมทั้งศิลปวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม ภาษา และวรรณคดีอีกด้วย นอกจากนี้จะสังเกตได้ว่าในรัชสมัยของพระองค์ หลักศิลาจารึกต่าง ๆ นั้นได้ทำขึ้นเป็นภาษาเปอร์เซีย
อ้างอิง
ดูเพิ่ม
- (1902). Humayun-nama :The history of Humayun. Royal Asiatic Society.
{{}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) ((help)); Persian and English text - Banerji, S K (1938). Humayun Badshah. Humphrey Milford Oxford University Press.
- ., Jawhar (fl. 1554) (1832). The Tezkereh Al Vakiāt: Or, Private Memoirs of the Moghul Emperor Humayun. Oriental Translation Fund.
{{}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) ((help))CS1 maint: numeric names: authors list () - Cambridge History of India, Vol. III & IV, "Turks and Afghan" and "The Mughal Period". (Cambridge) 1928
- Muzaffar Alam & Sanjay Subrahmanyan (Eds.) The Mughal State 1526–1750 (Delhi) 1998
- William Irvine The army of the Indian Moghuls. (London) 1902. (Last revised 1985)
- Bamber Gasgoigne The Great Moghuls (London) 1971. (Last revised 1987)
- Jos Gommans Mughal Warfare (London) 2002
- Peter Jackson The Delhi Sultanate. A Political and Military History (Cambridge) 1999
- John F. Richards The Mughal Empire (Cambridge) 1993
- บทความนี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติ: Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์.
{{}}
:|title=
ไม่มีหรือว่างเปล่า ((help))
ก่อนหน้า | จักรพรรดิหุมายูง | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์ | จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโมกุล สมัยที่ 1 (26 ธันวาคม ค.ศ. 1530 - 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1540) | เชอร์ชาห์สุรี (ในฐานะ ชาห์แห่งเดลี) | ||
(ในฐานะ ชาห์แห่งเดลี) | จักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโมกุล สมัยที่ 2 (22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1555 - 17 มกราคม ค.ศ. 1556) | สมเด็จพระจักรพรรดิอักบัร |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
nasir xuddin muhmmd humayun epxresiy نصیر الدین محمد همایون hruxniymeriykphranamwa ckrphrrdihumayung hindi ह म य xurdu ہمایوں rachsmphph 7 minakhm kh s 1508 swrrkht 17 mkrakhm kh s 1556 epnsmedcphrackrphrrdixngkhthi 2 aehng sungthrngesdckhunkhrxngrachytxcakphrarachbida khuxsmedcphrackrphrrdibabur sungpkkhrxngxanackromkulxnkwangkhwangthirwmthungxfkanisthan pakisthan aelaxinediythangtxnehnuxinpccubn thrngpkkhrxngckrwrrdithnghmdsxngchwngkhux chwngaerk rahwang 26 thnwakhm kh s 1530 17 phvsphakhm kh s 1540 aelachwngthisxng rahwang 22 kumphaphnth kh s 1555 cnkrathngswrrkhtemux 17 mkrakhm kh s 1556 sungkhlaykbkrnikhxngphrarachbidasungesiyxanackrinchwngaerkkhxngrchsmy aetdwykhwamchwyehluxcakrachwngssafawidaehngepxresiy phraxngkhsamarthexachnaklbkhunidkwangkhwangkwaedim inkhnathiswrrkht ckrwrrdiomkulidkhyayxanabriewnkwahnunglantarangkiolemtrckrphrrdihumayungckrphrrdiaehngxinediy nasir xuddin muhmmd humayunckrphrrdiaehng chwngthi 1 khrxngrachy26 thnwakhm kh s 1530 17 phvsphakhm kh s 1540rachaphiesk30 thnwakhm kh s 1530 emuxngxkhrakxnhnasmedcphrackrphrrdibaburthdipsmedcphrackrphrrdixkbrckrphrrdiaehng chwngthi 2 khrxngrachy22 kumphaphnth kh s 1555 17 mkrakhm kh s 1556kxnhnababurthdipxkbrprasuti7 minakhm kh s 1508 emuxngkhabulswrrkht17 mkrakhm kh s 1556 emuxngedlimehsiebka ebkum mah chuchk miewh cn hamida banu ebkum chahsadi kanumphrarachbutrxalamn mirsa xkbar mirsa muhmmd hakhim xakikah ebkum bkchi banu ebkum bkth xun nissa ebkumnasir xuddin muhmmd humayunrachwngsphrarachbidasmedcphrackrphrrdibaburphrarachmarda phraxngkhthrngkhrxngrachytxcakphrarachbidainswnkhxngxinediyemuxpikh s 1530 inkhnathiphraxnuchatangphramarda khux Kamran Mirza idpkkhrxngkhabul aelalahxr sungepnckrwrrdikhxngphrarachbidathangtxnehnux smedcphrackrphrrdihumayungkhunkhrxngrachyinkhnathimiphrachnmayuephiyng 22 phrachnsa sunginkhnannyngimkhxyecncddankarpkkhrxngxanackrkhxngphraxngkhnk phraxngkhesiyxanackromkulihaekechxrchahsuri Sher Shah Suri khunnangechuxsayxfkn aelainphayhlngidxanackrklbkhunmadwykhwamchwyehluxkhxngrachwngsepxresiyinxik 15 pitxma odyhlngcakesdcklbcakliphyinepxresiyaelwideknthehlakhunnang aelakhhbdicakepxresiy sungepncudsakhythithaihthrrmeniyminrachsankomkulnnidrbxiththiphlcakrachsankepxresiy rwmthngsilpwthnthrrm sthaptykrrm phasa aelawrrnkhdixikdwy nxkcaknicasngektidwainrchsmykhxngphraxngkh hlksilacaruktang nnidthakhunepnphasaepxresiyxangxingduephim 1902 Humayun nama The history of Humayun Royal Asiatic Society a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help Persian and English text Banerji S K 1938 Humayun Badshah Humphrey Milford Oxford University Press Jawhar fl 1554 1832 The Tezkereh Al Vakiat Or Private Memoirs of the Moghul Emperor Humayun Oriental Translation Fund a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a imruckpharamietxr coauthors thuklaewn aenana author help CS1 maint numeric names authors list lingk Cambridge History of India Vol III amp IV Turks and Afghan and The Mughal Period Cambridge 1928 Muzaffar Alam amp Sanjay Subrahmanyan Eds The Mughal State 1526 1750 Delhi 1998 William Irvine The army of the Indian Moghuls London 1902 Last revised 1985 Bamber Gasgoigne The Great Moghuls London 1971 Last revised 1987 Jos Gommans Mughal Warfare London 2002 Peter Jackson The Delhi Sultanate A Political and Military History Cambridge 1999 John F Richards The Mughal Empire Cambridge 1993 bthkhwamni prakxbdwykhxkhwamcaksingphimphsungpccubnepnsatharnsmbti Chisholm Hugh b k 1911 saranukrmbritanika kh s 1911 11 ed sankphimphmhawithyalyekhmbridc a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite encyclopedia title aemaebb Cite encyclopedia cite encyclopedia a title immihruxwangepla help wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb ckrphrrdihumayun kxnhna ckrphrrdihumayung thdipsmedcphrackrphrrdibabur ckrphrrdiaehngckrwrrdiomkul smythi 1 26 thnwakhm kh s 1530 17 phvsphakhm kh s 1540 echxrchahsuri inthana chahaehngedli inthana chahaehngedli ckrphrrdiaehngckrwrrdiomkul smythi 2 22 kumphaphnth kh s 1555 17 mkrakhm kh s 1556 smedcphrackrphrrdixkbr