จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 แห่งเม็กซิโก

จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 แห่งเม็กซิโก (สเปน: Emperador Maximiliano I de México; เยอรมัน: Maximilian I, Kaiser von Mexiko) (พระนามเต็ม: แฟร์ดีนันท์ มัคซีมีลีอาน โยเซ็ฟ, Ferdinand Maximilian Joseph von Habsburg-Lorraine) ทรงเป็นอาร์ชดยุกแห่งออสเตรีย และทรงเป็นจักรพรรดิแห่งเม็กซิโก โดยทรงจัดตั้งคณะรัฐบาลของพระองค์เอง แต่หลายประเทศได้ปฏิเสธที่จะยอมรับการจัดตั้งคณะรัฐบาลของพระองค์ โดยเฉพาะสหรัฐ อันนำไปสู่การก่อรัฐประหาร และปฏิวัติการปกครอง นำโดย ซึ่งต่อมาเป็นประธานาธิบดีคนแรกของเม็กซิโก การก่อรัฐประหารครั้งนี้ เป็นเหตุทำให้พระองค์ทรงต้องถูกประหารชีวิตโดยคณะรัฐประหารในเมืองเกเรตาโรในปี พ.ศ. 2410

มัคซีมีลีอานที่ 1
จักรพรรดิแห่งเม็กซิโก
จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 ค.ศ. 1865
จักรพรรดิแห่งเม็กซิโก
ครองราชย์	10 เมษายน ค.ศ. 1864 - 19 มิถุนายน ค.ศ. 1867
ก่อนหน้า	ขึ้นครองราชสมบัติ (, )
ถัดไป	ล้มล้าง (เบนิโต ฆัวเรซ, ประธานาธิบดีแห่งเม็กซิโก)
ผู้สำเร็จราชการ	See list
ประสูติ	6 กรกฎาคม ค.ศ. 1832(1832-07-06) พระราชวังเชินบรุนน์, กรุงเวียนนา, จักรวรรดิออสเตรีย
สวรรคต	19 มิถุนายน ค.ศ. 1867(1867-06-19) (34 ปี) , เกเรตาโร, เม็กซิโก
ฝังพระศพ	, กรุงเวียนนา, ออสเตรีย
คู่อภิเษก	เจ้าหญิงชาร์ลอตแห่งเบลเยียม
พระนามเต็ม แฟร์ดีนันท์ มัคซีมีลีอาน โยเซฟ
ราชวงศ์	ราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค-ลอแรน
พระราชบิดา	อาร์ชดยุกฟรันซ์ คาร์ลแห่งออสเตรีย
พระราชมารดา	เจ้าหญิงโซฟีแห่งบาวาเรีย
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
ลายพระอภิไธย

พระราชประวัติ

จักรพรรดิมัคซีมีลีอาน เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2375 ณ พระราชวังเชินบรุนน์ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย พระองค์เป็นพระโอรส และพระบุตรองค์ที่ 2 ในอาร์ชดยุกฟรันซ์ คาร์ลแห่งออสเตรีย และพระชายา เจ้าหญิงโซฟีแห่งบาวาเรีย พระนามและพระราชอิสริยยศเดิมของพระองค์คือ ฮีสอิมพีเรียลแอนด์รอยัลไฮเนส แฟร์ดีนันท์ มัคซีมีลีอาน โยเซ็ฟ เจ้าชายอิมพีเรียลและอาร์ชดยุกแห่งออสเตรีย เจ้าชายแห่งฮังการีและโบฮีเมีย (His Imperial and Royal Highness Ferdinand Maximilian Joseph, Prince Imperial and Archduke of Austria, Prince Royal of Hungary and Bohemia)

เมื่อพระองค์ทรงพระเยาว์นั้น พระองค์ทรงมีความสนพระราชหฤทัยในด้านศิลปะ วิทยาศาสตร์ และพฤกษศาสตร์ เมื่อพระองค์ทรงเจริญพระชันษาขึ้น พระองค์ทรงเข้ารับการเตรียมทหาร โดยมีพลเรือเอก เป็นผู้ควบคุมและผู้ให้คำปรึกษาแก่พระองค์ โดยพระองค์ทรงเข้าร่วมรบในสมรภูมิอิตาลี ในสงครามออสเตรีย-ปรัสเซียด้วย และนอกจากนี้ พระองค์ยังทรงมีความคิดริเริ่มในการปฏิรูปประชาธิปไตย โดยเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2400 พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาเป็นอุปราชแห่ง (Viceroy of the Kingdom of Lombardy-Venetia)

พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงชาร์ลอตแห่งเบลเยียม ซึ่งเป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าเลโอโปลด์ที่ 1 แห่งเบลเยียม และเจ้าหญิงหลุยส์ มารีแห่งฝรั่งเศส ทั้ง 2 พระองค์ทรงอภิเษกสมรสเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2400 ณ กรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยียม โดยเมื่อพระองค์ทรงขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิแห่งเม็กซิโก เจ้าหญิงชาร์ลอตก็ทรงได้รับการสถาปนาเป็น จักรพรรดินีคาร์ลอต้าแห่งเม็กซิโก (Empress Carlota of Mexico) ทั้ง 2 พระองค์ทรงไม่มีพระราชโอรสหรือพระราชธิดาเลย

ในตอนแรกนั้น อาร์ชดยุกมัคซีมีลีอานทรงเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ในเมืองมิลาน ประเทศอิตาลี จนถึงปีพ.ศ. 2402 ซึ่งถูกจักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟ พระเชษฐาทรงปลดพระองค์ออกจากตำแหน่ง เนื่องจากทรงกริ้วที่พระองค์ทรงใช้นโยบายเสรีนิยม ในการปฏิรูปการปกครองระบอบประชาธิปไตย ทั้งที่ทรงเป็นเพียงอุปราช หลังจากที่ทรงถูกปลดจากตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แล้ว ก็เกิดอุปสรรคใหญ่ในเรื่องของความสัมพันธ์ระหว่าง 2 ประเทศ, จักรวรรดิออสเตรีย และ ราชอาณาจักรอิตาลี โดยออสเตรียเสียสิทธิ์การครอบครองดินแดนของอิตาลี ส่วนพระองค์และพระชายาก็ทรงย้ายไปประทับไปอยู่ในพระตำหนักส่วนตัว ในเมือง

จักรพรรดิแห่งเม็กซิโก

เมื่อปีพ.ศ. 2402 มีคณะรัฐมนตรีและผู้สนับสนุนระบอบจักรวรรดิชาวเม็กซิกันได้ทาบทามให้พระองค์ไปทรงเป็นองค์พระประมุของค์ใหม่แห่งเม็กซิโก พระองค์ทรงปฏิเสธในตอนแรก แต่พระองค์ก็ทรงยอมรับราชบัลลังก์อิมพีเรียลเม็กซิกันใน 1 ปีต่อมา เพราะทรงคิดในเรื่องความก้าวหน้าทางพฤกศาสตร์ในเม็กซิโก ซึ่งเป็นเรื่องที่พระองค์ทรงสนพระทัยเป็นอย่างยิ่ง อีกทั้งในเรื่องของคุณภาพของประชากรในประเทศนั้น ซึ่งพระองค์ทรงคิดว่า พระองค์น่าจะสามารถปกครองและพัฒนาคุณภาพของประชากรได้ อย่างไรก็ตาม เมื่อพระองค์ทรงดำรงตำแหน่งจักรพรรดิแห่งเม็กซิโกแล้ว พระองค์จะทรงเสียสิทธิ์ในการดำรงพระยศต่างๆของออสเตรีย

อาร์ชดยุกแฟร์ดีนันด์ มัคซีมีลีอานและพระชายา อาร์คดัชเชสชาร์ลอตเสด็จพระราชดำเนินมาถึงเมือง ประเทศเม็กซิโก เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2407 โดยเมื่อทั้ง 2 พระองค์ได้มาถึงเม็กซิโกแล้ว มีทั้งฝ่ายที่เห็นชอบและไม่เห็นชอบ โดยฝ่ายเห็นชอบคือ ส่วนฝ่ายที่ไม่เห็นชอบได้แก่ ซึ่งตอนนั้นดำรงตำแหน่ง แต่ถูกถอดออกจากตำแหน่ง โดยเบนิโตได้ปฏิเสธระบอบการปกครองของพระองค์ตั้งแต่แรกที่พระองค์เสด็จพระราชดำเนินมาถึงเม็กซิโกแล้ว และนอกจากเบนิโตที่ไม่เห็นชอบแล้ว ยังมีพวกสาธารณรัฐนิยมอีกด้วย

อาร์ชดยุกแฟร์ดีนันด์ และอาร์คดัชเชสชาร์ลอตพระชายา ได้เลือกเม็กซิโกซิตี้เป็นเมืองหลวง โดยทรงเลือก ซึ่งตั้งอยู่บนเนินเขา ชานเมืองเม็กซิโก ซิตี้เป็นพระราชฐานหลัก ซึ่งปราสาทนี้เคยเป็นพระราชฐานหลักของหัวหนเชนเผ่ามาก่อน ทั้ง 2 พระองค์ทรงทำพระราชพิธีเถลิงวัลย์ราชสมบัติที่ แต่เป็นพระราชพิธีที่ไม่เป็นทางการ เพราะเนื่องจากระบอบการปกครองที่ไม่มั่นคง อีกทั้งไม่มั่นใจในการจัดตั้งคณะรัฐบาลใหม่

ด้วยความที่จักรพรรดิ และจักรพรรดินีไม่มีพระราชโอรส หรือพระราชธิดาเลย พระองค์จึงทรงแต่งตั้ง ซึ่งเป็นพระบรมวงศานุวงศ์ของพระราชวงศ์เม็กซิโกที่เคยปกครองจักรวรรดิเม็กซิโกที่ 1 มาก่อน เป็นองค์รัชทายาท โดยเจ้าชายอากัสติน เป็นพระราชนัดดาใน จักรพรรดิมัคซีมีลีอานมีพระบรมราชโองการ สถาปนาเจ้าชายอากัสตินเป็น เจ้าชายแห่งไอตูร์ไบด์ (His Imperial Highness The Prince of Iturbide)

ในระหว่างที่พระองค์ทรงปกครองเม็กซิโก ในนามของ พระองค์ทรงได้รับคำแนะนำจากแนวทางการบริหารประเทศของฆัวเรซ ทั้งในเรื่องของการฟื้นฟูประเทศ การให้เสรีภาพในการนับถือศาสนา ซึ่งตอนแรก พระองค์ได้ทรงประทานอภัยโทษแก่ฆัวเรซ ที่คิดต่อต้านพระองค์ เพราะเนื่องจาก พระองค์ทรงอยากให้ฆัวเรซมาช่วยในการบริหารประเทศ แต่ฆัวเรซปฏิเสธและคิดอยากจะโค่นล้มอำนาจพระองค์ พระองค์จึงทรงส่งทหารไปสังหารฆัวเรซอย่างลับๆ แต่ฆัวเรซได้รับความช่วยเหลือจากนักสาธารณรัฐนิยม และฆ่าทหารของพระองค์จนหมด และนอกจากนี้นักสาธารณรัฐนิยมคิดจะฆ่าผู้ที่สนับสนุนลัทธิจักรวรรดินิยมให้หมด แต่ความคิดนี้ได้ถูกล้มเลิก เพราะมันขัดแย้งกับนโยบายระบอบการปกครองของฆัวเรซ ผู้ซึ่งเคยเป็นประธานาธิบดีมาก่อน

จักรพรรดิมัคซีมีลีอานเมื่อเสด็จขึ้นครองราชย์

การล้มล้างราชบัลลังก์

การประหารชีวิตจักรพรรดิและราชเลขานุการที่มืองคัวเราทาโร่

หลังจากเสร็จสิ้นสงครามกลางเมืองอเมริกัน กองทัพสหรัฐอเมริกาได้หันมาสนับสนุนกองทัพให้กับนักสาธารณรัฐนิยมที่คิดจะก่อรัฐประหาร ก่อกบฏล้มล้างราชบัลลังก์ ส่วนตัวจักรพรรดิเองก็ได้รับการช่วยเหลือ และสนับสนุนจากจักรวรรดิฝรั่งเศส จักรพรรดินโปเลียนที่ 3 แห่งฝรั่งเศส ได้ส่งกองทัพส่วนหนึ่งไปรับพระองค์และพระมเหสีเพื่ออพยพไปที่อื่น แต่พระองค์ก็ทรงถูกพวกทหารก่อรัฐประหารและกองทัพจากสหรัฐอเมริกาจับไป ส่วนจักรพรรดินีคาร์ลอต้าทรงอพยพไปยุโรปอย่างปลอดภัย โดยพระองค์เสด็จนิวัติเบลเยียม ที่ซึ่งพระเจ้าเลออปอลที่ 1 และสมเด็จพระราชินีหลุยส์-มารี ทรงรอรับเสด็จ โดยพระองค์ไม่เสด็จนิวัติกลับไปเม็กซิโกอีกเลยและประทับอยู่ที่เบลเยียมจวบจนสิ้นพระชนม์

ส่วนจักรพรรดินั้น ได้ทรงถูกนำพระองค์เข้าศาลโดยมีเบนิโต ฆัวเรซเป็นแกนนำ ศาลสั่งให้ประหารชีวิตพระองค์ทันที ทางด้านผู้นำยุโรปหลายประเทศนั้น เช่นอิตาลี และ จักรวรรดิเยอรมัน รวมทั้งจักรวรรดิออสเตรีย ได้ส่งโทรเลขไปที่เม็กซิโกเพื่อเจรจาในการปล่อยตัวพระองค์กลับสู่มาตุภูมิ เพื่อสงครามภายในจะได้สงบ แต่เม็กซิโก ซึ่งมีฆัวเรซเป็นแกนนำ ได้ปฏิเสธ โดยหาว่าต่างชาติได้เข้ามาก้าวก่ายปัญหาส่วนตัวของประเทศ

พระศพของจักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่วิหารฮาพส์บวร์ค กรุงเวียนนา

เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2410 มีการประหารชีวิตจักรพรรดิ รวมทั้งพลเอก และ พลเอก ซึ่งเป็นราชเลขานุการ และองคมนตรีของพระองค์ ที่เมืองเกเรตาโร เม็กซิโกได้ส่งพระศพของพระองค์กลับสู่มาตุภูมิที่กรุงเวียนนา โดยพระศพของพระองค์ถูกจัดขึ้นอย่างสมพระเกียรติ โดยจักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟ พระเชษฐามีพระบัญชาให้ฝังพระศพไว้ที่

พระราชอิสริยยศและราชอิสริยาภรณ์

ธรรมเนียมพระยศของ จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 แห่งเม็กซิโก
พระราชลัญจกร
ตราประจำพระองค์
การทูล	ฮิส อิมพีเรียล มาเจสตี
การขานรับ	เซอร์

พระราชอิสริยยศ

• 6 กรกฎาคม ค.ศ. 1832 – 10 เมษายน ค.ศ. 1864: ฮิสอิมพีเรียลและรอยัลไฮเนส เจ้าชายและอาร์ชดยุกมัคซิมิลิอานแห่งออสเตรีย พระราชกุมารแห่งฮังการีและโบฮีเมีย (His Imperial and Royal Highness Imperial Prince & Archduke Maximilian of Austria, Prince Royal of Hungary and Bohemia)
• 10 เมษายน ค.ศ. 1864 - 19 มิถุนายน ค.ศ. 1867): ฮิสอิมพีเรียลมาเจสตี สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งเม็กซิโก (His Imperial Majesty The Emperor of Mexico)

พระราชอิสริยยศจักรพรรดิ

ฮิสอิมพีเรียลมาเจสตี ดอน มักซีมีลีอาโนที่ 1 ด้วยพระกรุณาแห่งพระผู้เป็นเจ้า และความปรารถนาของปวงชน สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งเม็กซิโก

His Imperial Majesty Maximiliano I (Maximilian I), By the Grace of God and will of the people, Emperor of Mexico.

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

จักรวรรดิเม็กซิโก

จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 ในฐานะของเม็กซิโก  :

ต่างประเทศ

• :
  • ค.ศ. 1852
  • ค.ศ. 1856
• •  :
  • Knight of the , 1856
  • , 1856
  • .
  • ชั้นประถมาภรณ์ ประกอบสายสร้อย
  • , 11 พฤษภาคม 1856
  • ชั้นประถมาภรณ์ 1856
  • ชั้นประถมาภรณ์ 1856
  • . 1856
  •  ปรัสเซีย
  • ชั้นประถมาภรณ์
  • Knight of the .
  •  ซัคเซิน .

• ชั้นประถมาภรณ์
•  เบลเยียม เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอโปลด์ (ทหาร) ชั้นมหาปรมาภรณ์.
• เครื่องอิสริยาภรณ์ดาวกางเขนใต้ ชั้นประถมาภรณ์
• ชั้นประถมาภรณ์
•  เนเธอร์แลนด์ เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตเนเธอร์แลนด์ ชั้นประถมาภรณ์
•  ฝรั่งเศส เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นประถมาภรณ์
• ชั้นประถมาภรณ์
•  สวีเดน เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซราฟีม. ชั้นสายสร้อย, 21 April 1865

•  รัสเซีย
• ชั้นประถมาภรณ์ ประกอบสายสร้อย
• .
• .
• ชั้นประถมาภรณ์
• ชั้นประถมาภรณ์

•  อิตาลี
• , 29 มีนาคม 1865
  •  แคว้นทัสเคนี ชั้นประถมาภรณ์ ประกอบสายสร้อย
  • ชั้นประถมาภรณ์ ประกอบสายสร้อย
  • ชั้นประถมาภรณ์ ประกอบสายสร้อย

พระราชตระกูล

พระราชตระกูลในสามรุ่นของจักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 แห่งเม็กซิโก

จักรพรรดิเฟอร์ดินานด์ที่ 1 แห่งเม็กซิโก	พระชนก: อาร์ชดยุกฟรันซ์ คาร์ลแห่งออสเตรีย	พระอัยกาฝ่ายพระชนก: จักรพรรดิฟรันซ์ที่ 2 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์	พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: เจ้าหญิงมาเรีย หลุยซ่าแห่งสเปน
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: เจ้าหญิงมาเรีย เทเรซ่าแห่งทู ซิชิลีส์	พระปัยกาฝ่ายพระชนก:
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก:
	พระชนนี: เจ้าหญิงโซฟีแห่งบาวาเรีย	พระอัยกาฝ่ายพระชนนี:	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: เจ้าหญิงแคโรไลน์แห่งบาเดน	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี:
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี:

อ้างอิง

1. Derecho Mexicano, Jacinto Pallares, Mexico
2. Boettger, T. F. "Chevaliers de la Toisón d'Or – Knights of the Golden Fleece". La Confrérie Amicale. สืบค้นเมื่อ 25 June 2019.
3. "A Szent István Rend tagjai" 22 ธันวาคม 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
4. Hof- und Staats-Handbuch des Großherzogtum Baden (1858), "Großherzogliche Orden" pp. 34, 48
5. Hof- und Staats-Handbuch des Großherzogtum Hessen (1865), "Großherzogliche Orden und Ehrenzeichen" p. 10
6. Hof- und Staats-Handbuch des Königreich Hannover (1865), "Königliche Orden und Ehrenzeichen" p. 38
7. Cibrario, Luigi (1869). Notizia storica del nobilissimo ordine supremo della santissima Annunziata. Sunto degli statuti, catalogo dei cavalieri (ภาษาอิตาลี). Eredi Botta. p. 120. สืบค้นเมื่อ 4 March 2019.

• The Cactus Throne by Richard O'Connor
• The Crown of Mexico by Joan Haslip
• Maximilian and Juarez by Jasper Ridley
• La Corona de Sombra by Rodolfo Usigli
• From Mexico to Miramar or, Across the Lake of Oblivion by C.M. Mayo, Massachusetts Review, December 2006

แหล่งข้อมูลอื่น

• Imperial House of Mexico
• C.M. Mayo's Maximilian Page
• Recollections of my life by Maximilian I of Mexico Vol. I at archive.org
• Recollections of my life by Maximilian I of Mexico Vol. II at archive.org
• Recollections of my life by Maximilian I of Mexico Vol. III at archive.org
• Manet, The Execution Maximilian, Five Paintings 1867 - 1869

ก่อนหน้า		จักรพรรดิมัคซีมีลีอานที่ 1 แห่งเม็กซิโก		ถัดไป
		จักรพรรดิแห่งเม็กซิโก (ราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค) (10 เมษายน ค.ศ. 1864 - 19 มิถุนายน ค.ศ. 1867)
ผู้สำเร็จราชการแทน		(ราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค) (10 เมษายน ค.ศ. 1864 - 19 มิถุนายน ค.ศ. 1867)		ดำรงตำแหน่งเป็น
จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟที่ 1 แห่งออสเตรีย		(ราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค) (ค.ศ. 1857 - ค.ศ. 1859)		จักรพรรดิฟรันซ์ โยเซฟที่ 1 () สมเด็จพระเจ้าวิคเตอร์ เอ็มมานูเอลที่ 2 แห่งอิตาลี (ลอมบาร์ดี)