Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
พระเจ้าจิ้นอู่ตี้ (จีนตัวย่อ: 晋武帝; จีนตัวเต็ม: 晉武帝; พินอิน: Jìn Wǔ Dì; เวด-ไจลส์: Chin Wu-ti; ค.ศ. 236 – 17 พฤษภาคม ค.ศ. 290) ชื่อตัวว่า ซือหม่า หยาน (司馬炎) ตามสำเนียงกลาง หรือ สุมาเอี๋ยน ตามสำเนียงฮกเกี้ยน และชื่อรองว่า อันชื่อ (安世) เป็นหลานปู่ของสุมาอี้ (司馬懿 ซือหม่า อี้) หลานลุงของ สุมาสู (ซือหม่า ชื่อ) และเป็นบุตรชายของสุมาเจียว (司馬昭 ซือหม่า เจา) พระองค์กลายเป็นปฐมจักรพรรดิผู้ก่อตั้งราชวงศ์จิ้นหลังจากบังคับให้โจฮวน จักรพรรดิองค์ที่ 5 และองค์สุดท้ายของวุยก๊กสละราชบัลลังก์ให้กับพระองค์ พระองค์ครองราชย์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 266 ถึง ค.ศ. 290 และหลังจากพิชิตง่อก๊กในปี ค.ศ. 280 พระองค์ก็กลายเป็นจักรพรรดิของจีนที่รวมเป็นหนึ่งอีกครั้ง พระเจ้าจิ้นอู่ตี้ยังเป็นที่รู้จักกันในความสุรุ่ยสุร่ายฟุ่มเฟือยและมักมากในกามของพระองค์ โดยเฉพาะหลังรวมแผ่นดินจีน ได้มีการเล่าขานกันว่า พระองค์ทรงมีกำลังวังชาที่น่าเหลือเชื่อซึ่งสามารถร่วมหลับนอนกับนางสนมนับร้อยนับพันคน
| ซือหม่า หยาน | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| จักรพรรดิแห่งราชวงศ์จิ้นตะวันตก | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| จักรพรรดิจีน | |||||||||||||||||
| ครองราชย์ | 8 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 266 – 17 พฤษภาคม ค.ศ. 290 | ||||||||||||||||
| ก่อนหน้า | เฉา ฮ่วน แห่งรัฐเว่ย์ | ||||||||||||||||
| ถัดไป | จักรพรรดิจิ้นฮุ่ย | ||||||||||||||||
| ประสูติ | ค.ศ. 236 | ||||||||||||||||
| สวรรคต | 17 พฤษภาคม ค.ศ. 290 (55 ปี) | ||||||||||||||||
| จักรพรรดินี | (楊艷) (楊芷) | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ราชวงศ์ | จิ้น | ||||||||||||||||
| พระราชบิดา | ซือหม่า เจา (司馬昭) | ||||||||||||||||
| พระราชมารดา | (王元姬) | ||||||||||||||||
| ช่วงเวลา |  | ||||||||||||||||
| เหตุการณ์สำคัญ | ผนวกแผ่นดินจีนเป็นหนึ่งเดียวสิ้นสุด ยุคสามก๊ก | ||||||||||||||||
พระเจ้าจิ้นอู่ตี้มักถูกมองว่าเป็นผู้ปกครองที่เปี่ยมไปด้วยเมตตาปราณี แต่ก็ไร้ค่าไร้ประโยชน์ ความเมตตากรุณาของพระองค์นั้นได้บ่อนทำลายการปกครอง ในขณะที่พระองค์กลายเป็นผู้โอนอ่อนต่อตระกูลขุนนาง(世族 หรือ 士族, ชนชั้นเจ้าของที่ดินทางการเมืองหรือระบบข้าราชการจากราชวงศ์ฮั่นยันราชวงศ์ถัง) มากเกินไป การฉ้อราษฎร์บังหลวง และความสุรุยสุร่ายซึ่งสูบทรัพยากรของราษฎร์จนหมดสิ้น นอกจากนี้ เมื่อพระเจ้าจิ้นอู่ตี้สถาปนาราชวงศ์จิ้นขึ้นมาแล้ว พระองค์ทรงวิตกกังวลในเรื่องเสถียรภาพของการปกครอง และทรงเชื่อว่ารัฐก่อนหน้าอย่างวุยก๊กต้องล่มสลาย เนื่องจากไม่อุ้มชูชุบเลี้ยงวงศ์วานว่านเครือให้มั่นคง ดังนั้นพระองค์ทรงมอบอำนาจราชศักดิ์มหาศาลให้แก่พระปิตุลา พระภาดา และพระโอรสของพระองค์ รวมไปถึงอำนาจทางทหารได้อย่างมีอิสระ สิ่งนี้ได้ทำให้ราชวงศ์จิ้นตะวันตกต้องสั่นคลอนอย่างรุนแรง เนื่องจากเหล่าบรรดาอ๋องต่างมีส่วนร่วมในสงครามกลางเมืองซึ่งเป็นที่รู้จักกันในชื่อว่า สงครามแปดอ๋อง(八王之乱) หลังจากพระองค์สวรรคตได้ไม่นาน และการลุกฮือของห้าชนเผ่าซึ่งเกือบจะทำลายราชวงศ์จิ้นตะวันตกและบีบบังคับให้ราชวงศ์จิ้นตะวันออก ซึ่งเป็นรัฐที่รับช่วงต่อมาต้องอพยพไปยังพื้นที่ทางตอนใต้ของแม่น้ำห้วย
อ้างอิง
- Fang Xuanling et al. Book of Jin, Volume 3, Biography of Emperor Wu
| ก่อนหน้า | สุมาเอี๋ยน | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| จักรพรรดิเว่ยยฺเหวียนตี้ วุยก๊ก |  | จักรพรรดิจีน (ค.ศ. 266–290) |  | จักรพรรดิจิ้นฮุ่ยตี้ |
 | บทความสามก๊กนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล ดูเพิ่มที่ |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecacinxuti cintwyx 晋武帝 cintwetm 晉武帝 phinxin Jin Wǔ Di ewd icls Chin Wu ti kh s 236 17 phvsphakhm kh s 290 chuxtwwa suxhma hyan 司馬炎 tamsaeniyngklang hrux sumaexiyn tamsaeniynghkekiyn aelachuxrxngwa xnchux 安世 epnhlanpukhxngsumaxi 司馬懿 suxhma xi hlanlungkhxng sumasu suxhma chux aelaepnbutrchaykhxngsumaeciyw 司馬昭 suxhma eca phraxngkhklayepnpthmckrphrrdiphukxtngrachwngscinhlngcakbngkhbihochwn ckrphrrdixngkhthi 5 aelaxngkhsudthaykhxngwuykkslarachbllngkihkbphraxngkh phraxngkhkhrxngrachytngaetpi kh s 266 thung kh s 290 aelahlngcakphichitngxkkinpi kh s 280 phraxngkhkklayepnckrphrrdikhxngcinthirwmepnhnungxikkhrng phraecacinxutiyngepnthiruckkninkhwamsuruysurayfumefuxyaelamkmakinkamkhxngphraxngkh odyechphaahlngrwmaephndincin idmikarelakhanknwa phraxngkhthrngmikalngwngchathinaehluxechuxsungsamarthrwmhlbnxnkbnangsnmnbrxynbphnkhnsuxhma hyanckrphrrdiaehngrachwngscintawntkckrphrrdicinkhrxngrachy8 kumphaphnth kh s 266 17 phvsphakhm kh s 290kxnhnaecha hwn aehngrthewythdipckrphrrdicinhuyprasutikh s 236swrrkht17 phvsphakhm kh s 290 55 pi ckrphrrdini 楊艷 楊芷 phranametm cin 司馬 phinxin simǎ ehyiyn cin 炎 phinxin yan rchskTaishi Xianning Taikang Taixiphramrnnamxu cin 武 phinxin wǔ wdpracarchkalchuxcu cin 世祖 phinxin shizǔ rachwngscinphrarachbidasuxhma eca 司馬昭 phrarachmarda 王元姬 chwngewlaehtukarnsakhyphnwkaephndincinepnhnungediywsinsud yukhsamkk phraecacinxutimkthukmxngwaepnphupkkhrxngthiepiymipdwyemttaprani aetkirkhairpraoychn khwamemttakrunakhxngphraxngkhnnidbxnthalaykarpkkhrxng inkhnathiphraxngkhklayepnphuoxnxxntxtrakulkhunnang 世族 hrux 士族 chnchnecakhxngthidinthangkaremuxnghruxrabbkharachkarcakrachwngshnynrachwngsthng makekinip karchxrasdrbnghlwng aelakhwamsuruysuraysungsubthrphyakrkhxngrasdrcnhmdsin nxkcakni emuxphraecacinxutisthapnarachwngscinkhunmaaelw phraxngkhthrngwitkkngwlineruxngesthiyrphaphkhxngkarpkkhrxng aelathrngechuxwarthkxnhnaxyangwuykktxnglmslay enuxngcakimxumchuchubeliyngwngswanwanekhruxihmnkhng dngnnphraxngkhthrngmxbxanacrachskdimhasalihaekphrapitula phraphada aelaphraoxrskhxngphraxngkh rwmipthungxanacthangthharidxyangmixisra singniidthaihrachwngscintawntktxngsnkhlxnxyangrunaerng enuxngcakehlabrrdaxxngtangmiswnrwminsngkhramklangemuxngsungepnthiruckkninchuxwa sngkhramaepdxxng 八王之乱 hlngcakphraxngkhswrrkhtidimnan aelakarlukhuxkhxnghachnephasungekuxbcathalayrachwngscintawntkaelabibbngkhbihrachwngscintawnxxk sungepnrththirbchwngtxmatxngxphyphipyngphunthithangtxnitkhxngaemnahwyxangxingFang Xuanling et al Book of Jin Volume 3 Biography of Emperor Wu kxnhna sumaexiyn thdipckrphrrdiewyy ehwiynti wuykk ckrphrrdicin kh s 266 290 ckrphrrdicinhuyti bthkhwamsamkkniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmul duephimthiwikiphiediy okhrngkarwikisamkkdk