คืบ

คืบ เป็นหน่วยวัดความยาวของไทย มีที่มาจากการเหยียดมือออกลงบนพื้นราบอย่างเต็มที่ หนึ่งคืบวัดจากปลายนิ้วโป้ง ไปถึงนิ้วนางหรือ แต่เนื่องจากระยะคืบของแต่ละคนไม่เท่ากัน พระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัด พระพุทธศักราช ๒๔๖๖ จึงกำหนดให้ 1 คืบยาวเท่ากับ ¼ ของเมตร (0.25 เมตร) เป็นต้นมา และใช้อักษรย่อว่า ค.

1 คืบ มีค่าเท่ากับ

• 10 นิ้ว
• 25 เซนติเมตร
• 0.25 เมตร
• 1/2 ศอก
• 4 กะโหลก

ในทางกลับกัน

• 1 ศอก = 2 คืบ
• 1 วา = 8 คืบ
• 1 เส้น = 160 คืบ
• 1 โยชน์ = 64,000 คืบ
• 4 กะโหลก = 1 คืบ

เกรียก

เกรียก เป็นการวัดด้วยมือเช่นเดียวกับคืบ แต่วัดจากนิ้วโป้งไปถึงนิ้วชี้ ระยะเกรียกจึงสั้นกว่าคืบเล็กน้อย ไม่ใช้เป็นมาตราวัด และไม่มีการเทียบในพระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัด

สำนวนที่กล่าวถึง

• ได้คืบจะเอาศอก - ต้องการจะได้มากกว่าที่ได้มาแล้ว
• คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล - เมื่อออกทะเลอย่าประมาท ทะเลล้วนมีอันตราย
• แค่คืบแค่เกรียก - เพียงระยะสั้น ๆ

อ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน (2008-09-06). "ได้คืบจะเอาศอก". คลังความรู้ ราชบัณฑิตยสถาน. สืบค้นเมื่อ 2009-05-23.
2. "พระราชบัญญัติมาตราชั่ง ตวง วัด พระพุทธศักราช ๒๔๖๖". ราชกิจจานุเบกษา ๔๐. 27 ธันวาคม พ.ศ. 2466. หน้า 183-218.
3. กาญจนา นาคสกุล. "คืบ-เกรียก". คลังความรู้ ราชบัณฑิตยสถาน. สืบค้นเมื่อ 2009-05-23.