มีการเสนอให้ย้ายบทความนี้ทั้งหมดหรือบางส่วนไปยังวิกิตำรา หากบทความนี้สามารถปรับแก้ให้เป็นได้ แทนที่จะเป็นเพียงสำเนาของเอกสารต้นฉบับ คุณก็สามารถช่วยปรับแก้ได้ ด้วยการกดที่ปุ่ม "แก้ไข" และนำป้ายข้อความนี้ออกเมื่อปรับแก้เสร็จแล้ว กรณีไม่อาจทำให้เป็นสารานุกรมได้ คุณอาจช่วยจัดรูปแบบหน้านี้ให้เหมาะกับวิกิตำรา แล้วย้ายไปที่นั่นก็ได้ |
ความสามารถของบุคคล (อังกฤษ: competence of person) ในทางนิติศาสตร์นั้นได้แก่ความสามารถสองประการ คือ ความสามารถที่บุคคลจะมีสิทธิ และความสามารถที่บุคคลจะใช้สิทธิ บุคคลจะใช้สิทธิกระทำการใด กฎหมายบัญญัติให้ต้องมีความสามารถจะกระทำการนั้นก่อน เพื่อป้องกันความเสียหายอันจะเกิดแก่บุคคลนั้นเองและบุคคลอื่น
บุคคลประเภทที่กฎหมายสันนิษฐานว่าไม่อยู่ในภาวะที่จะบริหารความสามารถของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ ผู้เยาว์ (อังกฤษ: minor), คนวิกลจริต (อังกฤษ: person of unsound mind), คนไร้ความสามารถ (อังกฤษ: incompetent person) และคนเสมือนไร้ความสามารถ (อังกฤษ: quasi-incompetent person) ซึ่งความสามารถตามกฎหมายของบุคคลเหล่านี้จะถูกจำกัดมากน้อยแล้วแต่กรณี นิติกรรมที่บุคคลเหล่านี้จะกระทำ กฎหมายจึงกำหนดเงื่อนไขไว้ต่าง ๆ เพื่อพิทักษ์ประโยชน์ของเขาเหล่านั้นโดยเฉพาะ
อย่างไรก็ดี นิติบุคคล (อังกฤษ: juristic person) ซึ่งมิใช่บุคคลแท้ ๆ ก็อาจมีความสามารถตามกฎหมายเช่นบุคคลธรรมดา (อังกฤษ: natural person) ได้ เว้นแต่เป็นเรื่องที่ตามสภาพแล้วไม่สามารถกระทำได้เองจริง ๆ เช่น การมีครอบครัว หรือเข้าสมรส เป็นต้น
ประเภท
การจัดประเภทความสามารถของบุคคลแตกต่างกันไปตามแต่ละสำนักวิชา กระนั้น แม้องค์ประกอบจะแตกต่างแต่เนื้อหาสาระหาได้แตกต่างไม่
การจัดประเภทโดยคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ในประเทศไทยนั้น ตามคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดย คณะดังกล่าว จัดประเภทความสามารถของบุคคล ดังนี้
1. ความสามารถที่จะมีสิทธิ คือ การที่บุคคลสามารถมีสิทธิ หรือการที่บุคคลเป็นผู้ทรงสิทธิ (อังกฤษ: principal of right) บุคคลทุกคนไม่ว่าจะเป็นเด็ก คนแก่ คนพิการ สตรี บุรุษ เศรษฐี ยาจก บัณฑิต หรือผู้ประกอบมิจฉาชีพ ย่อมมีสิทธิหน้าที่ตามกฎหมายนับแต่เกิดมา ย้อนหลังไปถึงตอนที่ปฏิสนธิเป็นทารกในครรภ์มารดา ไปจนถึงเมื่อตาย นอกจากนี้ สิทธิบางอย่างของบุคคลจะได้รับต่อเมื่อเข้าเกณฑ์ตามที่กฎหมายกำหนดด้วย เช่น บุคคลจะสามารถสมรสได้ต่อเมื่อมีอายุสิบเจ็ดปีบริบูรณ์เป็นต้นไปตามกฎหมายไทย
2. ความสามารถที่จะใช้สิทธิ คือ การที่บุคคลสามารถกระทำการใด ๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งประโยชน์ส่วนตนและเพื่อคุ้มครองบุคคลภายนอก บุคคลนั้นแม้จะมีสิทธิแต่ในบางกรณีก็ไม่อาจใช้สิทธิได้เพราะกฎหมายกำหนดไว้
การจัดประเภทโดยคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ในขณะที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดย กิตติศักดิ์ ปรกติ ผู้ช่วยศาสตราจารย์, จิตติ ติงศภัทิย์ ศาสตราจารย์ (พิเศษ)และ ศาสตราจารย์ แห่งคณะดังกล่าว จัดประเภทความสามารถของบุคคลไว้ว่า ประกอบด้วยประเภทใหญ่ ๆ ดังต่อไปนี้
1. ความสามารถในการทำนิติกรรม คือ ความสามารถที่จะใช้ เปลี่ยนแปลง หรือจำหน่ายจ่ายโอนซึ่งสิทธิ หรือก่อนิติสัมพันธ์กับผู้อื่นตามความสมัครใจของผู้กระทำ ซึ่งในการกฎหมายเรียกการกระทำเหล่านี้ว่า "นิติกรรม" (อังกฤษ: juristic act) โดยกฎหมายจะกำหนดเงื่อนไขว่า ผู้ใช้สิทธิเช่นนั้นต้องอยู่ในภาวะที่รู้รับผิดชอบในการกระทำของตนได้ หาไม่แล้วเขาย่อมใช้สิทธิไปในทางเสื่อมเสียทั้งต่อตนและผู้อื่นได้ ด้วยเหตุนี้ กฎหมายจึงสันนิษฐานโดยปริยายว่าบุคคลบางประเภทไม่อาจรู้รับผิดชอบเช่นนั้นได้ ต้องจำกัดความสามารถในการทำนิติกรรมไว้ บุคคลเหล่านี้ได้แก่ ผู้เยาว์, คนวิกลจริต, คนไร้ความสามารถ และคนเสมือนไร้ความสามารถ
2. ความสามารถจะกระทำละเมิด คือ ความสามารถในการที่จะกระทำโดยจงใจหรือโดยประมาทเลินเล่ออันส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อบุคคลอื่น ซึ่งในทางกฎหมายเรียกการกระทำเช่นนี้ว่า "" (อังกฤษ: wrongful act) และเช่นเดียวกับผู้มีความสามารถในการทำนิติกรรม ผู้จะสามารถกระทำละเมิดต่อบุคคลอื่นได้ต้องอยู่ในภาวะที่รู้รับผิดชอบในการกระทำของตนได้ ภาวะที่จะรู้รับผิดชอบนี้ย่อมเป็นผลมาจากการที่รู้สำนึกว่าการกระทำของตนจะส่งผลอย่างไร ผู้ที่ไม่อยู่ในภาวะเช่นว่ากระทำละเมิดต่อบุคคลใด ก็ไม่อาจให้เขาต้องรับผิดต่อผลแห่งการกระทำอันเป็นละเมิดของเขาได้ และกฎหมายมิให้ถือว่าเป็นละเมิด เนื่องเพราะเขามิได้สำเหนียกรู้ในผลของการกระทำแห่งตน
"จำเลยเป็นผู้เยาว์อายุสิบสามปี ทิ้งหินหนักสิบกิโลกรัมจากสะพานลงในคลองสาธารณะซึ่งมีผู้สัญจรไปมา หินตกสู่ผู้พายเรือคนหนึ่งถึงแก่ความตาย ศาลฎีกาพิเคราะห์แล้วเห็นว่าแม้จำเลยจะไร้ความสามารถตามกฎหมายเพราะเป็นผู้เยาว์ แต่จำเลยก็อยู่ในวัยและภาวะที่แยกแยะดีชั่วได้แล้ว ถือว่ามีความผิดฐานทำให้คนตายโดยประมาท พิพากษาให้กักตัวจำเลยไว้ยังมีกำหนดหนึ่งปี" |
ฎ. 497/2486 |
ตัวอย่างเช่น "...เด็กอายุสามขวบหยิบปืนใต้หมอนของบิดาไปเล่นยิงเด็กด้วยกันจนเด็กอื่นถึงแก่ความตาย ดังนี้ จะเรียกว่าเด็กทำละเมิดโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อไม่ได้ ผู้ที่ประมาทเลินเล่อคือบิดาที่มิได้เก็บของอันตรายไว้ในที่ห่างมือเด็กจนเกิดเป็นอันตรายขึ้น ในทำนองเดียวกันหากคนวิกลจริต หรือผู้ที่ศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ กระทำการในภาวะที่ไม่รู้ผิดชอบ คือไม่เข้าใจในผลแห่งการกระทำของตน การกระทำของเขาย่อมไม่อาจเรียกได้ว่าจงใจหรือประมาทเลินเล่อ และหากก่อให้เกิดความเสียหายขึ้นย่อมไม่เป็นละเมิด"
อย่างไรก็ดี บุคคลบางประเภทที่กฎหมายจำกัดความสามารถไว้ ก็อาจต้องรับผิดในผลแห่งการกระทำอันเป็นละเมิดของตน หากปรากฏว่าในขณะกระทำละเมิดนั้น เขาอยู่ในภาวะที่สามารรับรู้ผลจากการกระทำต่าง ๆ ของตนได้ โดยกฎหมายไทย คือ ม.429 ป.พ.พ. ว่า "บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด" ที่ว่า "ไร้ความสามารถ" ในบทบัญญัติดังกล่าวนี้หมายถึงไร้ความสามารถในการทำนิติกรรม ซึ่งเป็นคนละเรื่องกับความสามารถจะกระทำละเมิดตามประเด็นนี้ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในประเทศไทย คือ คดีตาม ฎ. 497/2486 (ดูด้านข้าง)
3. ความสามารถจะกระทำการอื่น ๆ อันมีผลทางกฎหมาย คือ ความสามารถจะกระทำการอย่างอื่นที่มิใช่นิติกรรม แต่มีผลทางกฎหมาย แม้ว่าตัวผู้กระทำจะไม่ได้มุ่งประสงค์ในผลทางกฎหมายนั้นก็ตาม หากแต่เขาเพียงมุ่งตรงต่อข้อเท็จจริง ซึ่งในทางกฎหมายเรียกการกระทำเช่นนี้ว่า "นิติเหตุ" (อังกฤษ: legal cause) คือ เหตุที่ก่อให้เกิดผลทางกฎหมาย และนิติเหตุนี้ไม่ต้องคำนึงว่า ผู้กระทำมีความสามารถตามกฎหมายหรือไม่อย่างไร เพียงแต่เขาได้กระทำลงไปและมุ่งตรงต่อข้อเท็จจริง แต่เมื่อข้อเท็จจริงก่อให้เกิดผลทางกฎหมายขึ้น กฎหมายก็คุ้มครองผลนั้นให้เสมอหน้ากัน
ตัวอย่างเช่น "...เด็กเล็กอายุห้าขวบ หรือคนวิกลจริต หากรู้และเข้าใจการกระทำของตนในทางข้อเท็จจริง เช่นยึดถือหวงกันทรัพย์สิน ถือเอาทรัพย์ไม่มีเจ้าของ เขาย่อมมีสิทธิครอบครองหรือได้กรรมสิทธิ์ตามที่กฎหมายคุ้มครอง หรือหากเขาสามารถสื่อจินตภาพทางศิลปวรรณกรรมของตนออกมา เช่นผู้เยาว์หรือคนวิกลจริตเป็นผู้เขียนบทกวี หรือประพันธ์บทเพลง ที่เป็นงานสร้างสรรค์ เขาย่อมเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานนั้นได้" ทั้งนี้ แม้ว่าเขาเหล่านั้นจะไม่ได้หวังเอาลิขสิทธิ์ในงานหรือคือผลทางกฎหมาย เพียงแต่หวังตรงต่องานหรือคือข้อเท็จจริงแห่งกรณีนั้นก็ตาม ในเมื่อลิขสิทธิ์เกิดแล้ว กฎหมายก็จะคุ้มครองให้โดยอัตโนมัติ
กิตติศักดิ์ ปรกติ ว่าถึงข้อยกเว้นสำหรับความสามารถจะกระทำการอื่น ๆ อันมีผลทางกฎหมายนี้ว่า
"...บุคคลบางประเภทอาจจะไม่สามารถกระทำการอันมีผลทางกฎหมายใด ๆ ได้ด้วยตนเอง เพราะยังไม่อยู่ในฐานะที่จะรู้และเข้าใจการเคลื่อนไหวร่างกายของตนได้ เช่นผู้เยาว์ที่ไร้เดียงสา อายุเพียงหนึ่งเดือน หรือเพียงหนึ่งปี แม้จะสามารถมีสิทธิแล้ว เพราะมีสภาพบุคคลสมบูรณ์และสามารถเคลื่อนไหวร่างกาย หรือแสดงความต้องการ หรือสื่อความหมายกับผู้อื่นได้แล้ว แต่ก็ไม่อาจถือได้ว่ามีความสามารถจะกระทำการใด ๆ ให้มีผลทางกฎหมายได้ด้วยตนเอง เพราะยังขาดความสามารถรู้และเข้าใจความหมายแห่งการเคลื่อนไหวร่างกายเช่นนั้น ดังนี้ การเคลื่อนไหวร่างกายก็ดี การสื่อความหมาย หรือความต้องการของตนก็ดี ยังไม่อาจถือได้ว่าเป็นการกระทำที่มีผลทางกฎหมายใด ๆ และไม่มีทางที่จะเป็นการแสดงเจตนาหรือทำนิติกรรมได้เลย ในกรณีเช่นนี้ การเคลื่อนไหวร่างกายของผู้เยาว์เป็นได้แต่เพียงเครื่องมือหรือผลแห่งการกระทำของบุคคลอื่น เช่น ผู้เยาว์ทำตามคำสั่งหรือลอกเลียนแบบการกระทำของบิดาหรือผู้แทนโดยชอบธรรม ซึ่งสั่งให้ไปซื้อหนังสือพิมพ์ หรือซื้อไอศกรีม ดังนี้ การซื้อขายนั้นไม่อาจนับเป็นการกระทำของผู้เยาว์ แต่ต้องถือเป็นการกระทำของผู้แทนโดยชอบธรรมที่ใช้ผู้เยาว์เป็นเครื่องมือ หรือผู้เยาว์อายุห้าปี เห็นบิดาขว้างมีดหรือยิงปืน จึงนำมีดมาขว้างหรือนำปืนมาเล่นยิงกันบ้าง โดยมิได้เข้าใจในการกระทำเช่นนั้น ดังนี้ การยิงปืนของผู้เยาว์ไม่อาจนับเป็นการกระทำของผู้เยาว์เอง แต่ต้องนับเป็นผลจากการกระทำที่ขาดความระมัดระวังของบิดานั่นเอง"
การหย่อนความสามารถ
บุคคลอาจหย่อนความสามารถตามกฎหมายลงได้ ในเมื่อเขาประสบเหตุบางอย่าง กรณีเช่นนี้เป็นการที่บุคคลอยู่ในภาวะที่สามารถกำหนดเจตนาของตนได้อยู่ กล่าวคือ เป็นภาวะที่เขายังรับรู้ผิดชอบชั่วดี สำเหนียกถึงการกระทำของตน และรู้ถึงความประสงค์ของตนได้อยู่ เพียงแต่ไม่สามารถกำหนดเจตนาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เรียกว่าไม่อาจใช้วิจารณาญาณหรือไม่อาจการบริหารจัดการกิจกรรมต่าง ๆ ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ บุคคลเหล่านี้ ได้แก่ ผู้เยาว์ และคนเสมือนไร้ความสามารถ
ผู้เยาว์
ผู้เยาว์ (อังกฤษ: adolescent, child, infant, minor, nonage หรือ person of infancy) คือ บุคคลที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ คือยังมีอายุไม่ถึงที่กฎหมายกำหนด หรือยังมิได้บรรลุนิติภาวะโดยประการอื่น เช่น โดยการสมรส
ตราบใดที่บุคคลยังเป็นผู้เยาว์อยู่จะมีความสามารถกระทำการต่าง ๆ ตามกฎหมายโดยจำกัด ตามกฎหมายไทยแล้ว นิติกรรมที่ผู้เยาว์กระทำลงจะมีผลสมบูรณ์ตามกฎหมายต่อเมื่อผู้เยาว์ได้รับความยินยอมจากบุคคลที่เรียก "ผู้แทนโดยชอบธรรม" (อังกฤษ: legal representative หรือ statutory agent) ซึ่งได้แก่ "ผู้ใช้อำนาจปกครอง" (อังกฤษ: parent) คือ บิดามารดาทั้งสองคน หรือมารดาในกรณีที่บิดามิใช่บิดาโดยชอบด้วยกฎหมายหรือถูกศาลเพิกถอนอำนาจปกครองบุตรเสีย ส่วนมารดานั้นเป็นมารดาโดยชอบด้วยกฎหมายของบุตรเสมอ, หรือ "ผู้ปกครอง" (อังกฤษ: guardian) ในกรณีที่บิดาและมารดาหาตัวมิได้แล้ว หรือถูกศาลเพิกถอนอำนาจปกครองบุตรเสีย นิติกรรมที่ผู้เยาว์กระทำลงโดยมิได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมแล้ว ตกเป็นโมฆียะ
นิติภาวะ
นิติภาวะ (อังกฤษ: majority, full age หรือ lawful age; ละติน: sui juris) คือ ภาวะที่บุคคลเป็นผู้มีความสามารถใช้สิทธิตามกฎหมายได้ด้วยตนเอง การบรรลุนิติภาวะย่อมเป็นไปตามที่กฎหมายกำหนดแล้วแต่กรณี
คนเสมือนไร้ความสามารถ
คนเสมือนไร้ความสามารถ (อังกฤษ: quasi-incompetent person) คือ บุคคลที่ไม่สามารถจัดการงานของตนเองได้ เพราะกายพิการ จิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ ประพฤติสุรุ่ยสุร่ายเสเพลเป็นอาจิณ หรือติดสุรายาเมา และศาลได้สั่งให้เป็นคนเสมือนไร้ความสามารถ โดยต้องอยู่ในความดูแลของ "ผู้พิทักษ์" (อังกฤษ: curator)
การไร้ความสามารถ
คนวิกลจริต
คนไร้ความสามารถ
คนเสมือนไร้ความสามารถ
ความสามารถของนิติบุคคล
เชิงอรรถ
- สมทบ สุวรรณสุทธิ, 2510 : 80.
- จิตติ ติงศภัทิย์, 2530 : 46.
- อรพินท์ ขจรอำไพสุข, 2551 : 190-191.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 123.
- จิตติ ติงศภัทิย์, 2530 : 46.
- สมทบ สุวรรณสุทธิ, 2510 : 80.
- ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ ปรคุปต์), 2549 : 171.
- เสนีย์ ปราโมช, 2520 : 619.
- ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ ปรคุปต์), 2549 : 300-301.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 124.
- เสนีย์ ปราโมช, 2520 : 619.
- พจน์ ปุษปาคม, 2530 : 352-353.
- จิตติ ติงศภัทิย์, 2526 : 177.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 124-125.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 125.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 126.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 125-126.
- กิตติศักดิ์ ปรกติ, 2552 : 132.
อ้างอิง
ภาษาไทย
- กิตติศักดิ์ ปรกติ.
- (2550). คำอธิบายวิชากฎหมายแพ่ง : หลักทั่วไปว่าด้วยบุคคลธรรมดา และหลักทั่วไปว่าด้วยนิติบุคคล. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : วิญญูชน.
- (2552). "ส่วนที่ 3 เงื่อนไขความมีผลแห่งนิติกรรม (หน้า 89-168)". เอกสารประกอบการศึกษาวิชากฎหมายลักษณะนิติกรรมและสัญญา (น. 101). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก[]>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 กรกฎาคม 2552).
- ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์). (2549, มีนาคม). พจนานุกรมกฎหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : วิญญูชน.
- จิตติ ติงศภัทิย์.
- (2526). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 2 มาตรา 354 ถึงมาตรา 452. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
- (2530). กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยบุคคล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
- . (2530). ละเมิด. กรุงเทพฯ : สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา.
- ราชบัณฑิตยสถาน.
- (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก 2009-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
- (ม.ป.ป.). ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
- . (2551). คำอธิบายนิติกรรม-สัญญา. (พิมพ์ครั้งที่ 13, แก้ไขเพิ่มเติม). กรุงเทพฯ : วิญญูชน.
- ศาลฎีกา. (2550, 26 มกราคม). ระบบสืบค้นคำพิพากษาและคำสั่งคำร้องศาลฎีกา. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก 2010-01-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน> (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
- . (2510). ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยบุคคล. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
- สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2551, 10 มีนาคม). ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: <คลิก 2003-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน> (เข้าถึงเมื่อ: 11 มกราคม 2552).
- เสนีย์ ปราโมช. (2520). ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยนิติกรรมและหนี้ เล่ม 1 แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2505. กรุงเทพฯ : นิติบรรณการ.
- . (2551). "ผู้ทรงสิทธิ." ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมาย. มานิตย์ จุมปา, บรรณาธิการ. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภาษาต่างประเทศ
- Interpol. (2006, September). "National Laws : Legislation of Interpol member states on sexual offences against children." [Online]. Available: <click 2011-06-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน>. (Accessed: 4 June 2009).
- Konrad Zweigert & Hain Kötz. (1984). Einführung in die Rechtsvergleichung. (2.Aufl.). Tuebingen : Mohr & Siebeck.
- Konrad Zweigert & Hein Kotz. (1988). An Introduction to Comparative Law. Tony Weir (translator). (Third Edition). Oxford : Clarendon Press.
- Rudolf Sohm. (1884). Institution des Roemischen Rechts. Leipzig : Duncher & Humflot.
- Sec. 246. False Representations Of Age. (2009). [Online]. Available: <click>. (Accessed: 11 June 2009).
- Susan Munroe. (2009). "Age of majority". About.com. [Online]. Available: <click>. (Accessed: 4 June 2009).
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mikaresnxihyaybthkhwamnithnghmdhruxbangswnipyngwikitara hakbthkhwamnisamarthprbaekihepnenuxhasaranukrmid aethnthicaepnephiyngsaenakhxngexksartnchbb khunksamarthchwyprbaekid dwykarkdthipum aekikh aelanapaykhxkhwamnixxkemuxprbaekesrcaelw krniimxacthaihepnsaranukrmid khunxacchwycdrupaebbhnaniihehmaakbwikitara aelwyayipthinnkid duraylaexiydephimetimidthi enguxnikhinkarnbwaepnsaranukrm xairthiimichwikiphiediy okhrngkarphinxng bthkhwamkhdsrr aela noybaywikiphiediybthkhwamnimikarxangthungkhasngsal khaphiphaksa hruxkhawinicchykhxngsalinrabbsiwillxw khwamsamarthkhxngbukhkhl xngkvs competence of person inthangnitisastrnnidaekkhwamsamarthsxngprakar khux khwamsamarththibukhkhlcamisiththi aelakhwamsamarththibukhkhlcaichsiththi bukhkhlcaichsiththikrathakarid kdhmaybyytiihtxngmikhwamsamarthcakrathakarnnkxn ephuxpxngknkhwamesiyhayxncaekidaekbukhkhlnnexngaelabukhkhlxun bukhkhlpraephththikdhmaysnnisthanwaimxyuinphawathicabriharkhwamsamarthkhxngtnidxyangmiprasiththiphaph idaek phueyaw xngkvs minor khnwiklcrit xngkvs person of unsound mind khnirkhwamsamarth xngkvs incompetent person aelakhnesmuxnirkhwamsamarth xngkvs quasi incompetent person sungkhwamsamarthtamkdhmaykhxngbukhkhlehlanicathukcakdmaknxyaelwaetkrni nitikrrmthibukhkhlehlanicakratha kdhmaycungkahndenguxnikhiwtang ephuxphithkspraoychnkhxngekhaehlannodyechphaa xyangirkdi nitibukhkhl xngkvs juristic person sungmiichbukhkhlaeth kxacmikhwamsamarthtamkdhmayechnbukhkhlthrrmda xngkvs natural person id ewnaetepneruxngthitamsphaphaelwimsamarthkrathaidexngcring echn karmikhrxbkhrw hruxekhasmrs epntnpraephthkarcdpraephthkhwamsamarthkhxngbukhkhlaetktangkniptamaetlasankwicha krann aemxngkhprakxbcaaetktangaetenuxhasarahaidaetktangim karcdpraephthodykhnanitisastr culalngkrnmhawithyaly inpraethsithynn tamkhnanitisastr culalngkrnmhawithyaly ody khnadngklaw cdpraephthkhwamsamarthkhxngbukhkhl dngni 1 khwamsamarththicamisiththi khux karthibukhkhlsamarthmisiththi hruxkarthibukhkhlepnphuthrngsiththi xngkvs principal of right bukhkhlthukkhnimwacaepnedk khnaek khnphikar stri burus esrsthi yack bnthit hruxphuprakxbmicchachiph yxmmisiththihnathitamkdhmaynbaetekidma yxnhlngipthungtxnthiptisnthiepntharkinkhrrphmarda ipcnthungemuxtay nxkcakni siththibangxyangkhxngbukhkhlcaidrbtxemuxekhaeknthtamthikdhmaykahnddwy echn bukhkhlcasamarthsmrsidtxemuxmixayusibecdpibriburnepntniptamkdhmayithy 2 khwamsamarththicaichsiththi khux karthibukhkhlsamarthkrathakarid ephuxihidmasungpraoychnswntnaelaephuxkhumkhrxngbukhkhlphaynxk bukhkhlnnaemcamisiththiaetinbangkrnikimxacichsiththiidephraakdhmaykahndiw karcdpraephthodykhnanitisastr mhawithyalythrrmsastr inkhnathikhnanitisastr mhawithyalythrrmsastr ody kittiskdi prkti phuchwysastracary citti tingsphthiy sastracary phiess aela sastracary aehngkhnadngklaw cdpraephthkhwamsamarthkhxngbukhkhliwwa prakxbdwypraephthihy dngtxipni 1 khwamsamarthinkarthanitikrrm khux khwamsamarththicaich epliynaeplng hruxcahnaycayoxnsungsiththi hruxkxnitismphnthkbphuxuntamkhwamsmkhrickhxngphukratha sunginkarkdhmayeriykkarkrathaehlaniwa nitikrrm xngkvs juristic act odykdhmaycakahndenguxnikhwa phuichsiththiechnnntxngxyuinphawathirurbphidchxbinkarkrathakhxngtnid haimaelwekhayxmichsiththiipinthangesuxmesiythngtxtnaelaphuxunid dwyehtuni kdhmaycungsnnisthanodypriyaywabukhkhlbangpraephthimxacrurbphidchxbechnnnid txngcakdkhwamsamarthinkarthanitikrrmiw bukhkhlehlaniidaek phueyaw khnwiklcrit khnirkhwamsamarth aelakhnesmuxnirkhwamsamarth 2 khwamsamarthcakrathalaemid khux khwamsamarthinkarthicakrathaodycngichruxodypramathelinelxxnsngphlihekidkhwamesiyhaytxbukhkhlxun sunginthangkdhmayeriykkarkrathaechnniwa xngkvs wrongful act aelaechnediywkbphumikhwamsamarthinkarthanitikrrm phucasamarthkrathalaemidtxbukhkhlxunidtxngxyuinphawathirurbphidchxbinkarkrathakhxngtnid phawathicarurbphidchxbniyxmepnphlmacakkarthirusanukwakarkrathakhxngtncasngphlxyangir phuthiimxyuinphawaechnwakrathalaemidtxbukhkhlid kimxacihekhatxngrbphidtxphlaehngkarkrathaxnepnlaemidkhxngekhaid aelakdhmaymiihthuxwaepnlaemid enuxngephraaekhamiidsaehniykruinphlkhxngkarkrathaaehngtn caelyepnphueyawxayusibsampi thinghinhnksibkiolkrmcaksaphanlnginkhlxngsatharnasungmiphusycripma hintksuphuphayeruxkhnhnungthungaekkhwamtay saldikaphiekhraahaelwehnwaaemcaelycairkhwamsamarthtamkdhmayephraaepnphueyaw aetcaelykxyuinwyaelaphawathiaeykaeyadichwidaelw thuxwamikhwamphidthanthaihkhntayodypramath phiphaksaihkktwcaelyiwyngmikahndhnungpi d 497 2486 twxyangechn edkxayusamkhwbhyibpunithmxnkhxngbidaipelnyingedkdwykncnedkxunthungaekkhwamtay dngni caeriykwaedkthalaemidodycngichruxpramathelinelximid phuthipramathelinelxkhuxbidathimiidekbkhxngxntrayiwinthihangmuxedkcnekidepnxntraykhun inthanxngediywknhakkhnwiklcrit hruxphuthisalsngihepnkhnirkhwamsamarth krathakarinphawathiimruphidchxb khuximekhaicinphlaehngkarkrathakhxngtn karkrathakhxngekhayxmimxaceriykidwacngichruxpramathelinelx aelahakkxihekidkhwamesiyhaykhunyxmimepnlaemid xyangirkdi bukhkhlbangpraephththikdhmaycakdkhwamsamarthiw kxactxngrbphidinphlaehngkarkrathaxnepnlaemidkhxngtn hakpraktwainkhnakrathalaemidnn ekhaxyuinphawathisamarrbruphlcakkarkrathatang khxngtnid odykdhmayithy khux m 429 p ph ph wa bukhkhlidaemirkhwamsamarthephraaehtuepnphueyawhruxwiklcritkyngtxngrbphidinphlthitnthalaemid thiwa irkhwamsamarth inbthbyytidngklawnihmaythungirkhwamsamarthinkarthanitikrrm sungepnkhnlaeruxngkbkhwamsamarthcakrathalaemidtampraednni twxyangthiehnidchdinpraethsithy khux khditam d 497 2486 dudankhang 3 khwamsamarthcakrathakarxun xnmiphlthangkdhmay khux khwamsamarthcakrathakarxyangxunthimiichnitikrrm aetmiphlthangkdhmay aemwatwphukrathacaimidmungprasngkhinphlthangkdhmaynnktam hakaetekhaephiyngmungtrngtxkhxethccring sunginthangkdhmayeriykkarkrathaechnniwa nitiehtu xngkvs legal cause khux ehtuthikxihekidphlthangkdhmay aelanitiehtuniimtxngkhanungwa phukrathamikhwamsamarthtamkdhmayhruximxyangir ephiyngaetekhaidkrathalngipaelamungtrngtxkhxethccring aetemuxkhxethccringkxihekidphlthangkdhmaykhun kdhmaykkhumkhrxngphlnnihesmxhnakn twxyangechn edkelkxayuhakhwb hruxkhnwiklcrit hakruaelaekhaickarkrathakhxngtninthangkhxethccring echnyudthuxhwngknthrphysin thuxexathrphyimmiecakhxng ekhayxmmisiththikhrxbkhrxnghruxidkrrmsiththitamthikdhmaykhumkhrxng hruxhakekhasamarthsuxcintphaphthangsilpwrrnkrrmkhxngtnxxkma echnphueyawhruxkhnwiklcritepnphuekhiynbthkwi hruxpraphnthbthephlng thiepnngansrangsrrkh ekhayxmepnecakhxnglikhsiththiinngannnid thngni aemwaekhaehlanncaimidhwngexalikhsiththiinnganhruxkhuxphlthangkdhmay ephiyngaethwngtrngtxnganhruxkhuxkhxethccringaehngkrninnktam inemuxlikhsiththiekidaelw kdhmaykcakhumkhrxngihodyxtonmti kittiskdi prkti wathungkhxykewnsahrbkhwamsamarthcakrathakarxun xnmiphlthangkdhmayniwa bukhkhlbangpraephthxaccaimsamarthkrathakarxnmiphlthangkdhmayid iddwytnexng ephraayngimxyuinthanathicaruaelaekhaickarekhluxnihwrangkaykhxngtnid echnphueyawthiirediyngsa xayuephiynghnungeduxn hruxephiynghnungpi aemcasamarthmisiththiaelw ephraamisphaphbukhkhlsmburnaelasamarthekhluxnihwrangkay hruxaesdngkhwamtxngkar hruxsuxkhwamhmaykbphuxunidaelw aetkimxacthuxidwamikhwamsamarthcakrathakarid ihmiphlthangkdhmayiddwytnexng ephraayngkhadkhwamsamarthruaelaekhaickhwamhmayaehngkarekhluxnihwrangkayechnnn dngni karekhluxnihwrangkaykdi karsuxkhwamhmay hruxkhwamtxngkarkhxngtnkdi yngimxacthuxidwaepnkarkrathathimiphlthangkdhmayid aelaimmithangthicaepnkaraesdngectnahruxthanitikrrmidely inkrniechnni karekhluxnihwrangkaykhxngphueyawepnidaetephiyngekhruxngmuxhruxphlaehngkarkrathakhxngbukhkhlxun echn phueyawthatamkhasnghruxlxkeliynaebbkarkrathakhxngbidahruxphuaethnodychxbthrrm sungsngihipsuxhnngsuxphimph hruxsuxixskrim dngni karsuxkhaynnimxacnbepnkarkrathakhxngphueyaw aettxngthuxepnkarkrathakhxngphuaethnodychxbthrrmthiichphueyawepnekhruxngmux hruxphueyawxayuhapi ehnbidakhwangmidhruxyingpun cungnamidmakhwanghruxnapunmaelnyingknbang odymiidekhaicinkarkrathaechnnn dngni karyingpunkhxngphueyawimxacnbepnkarkrathakhxngphueyawexng aettxngnbepnphlcakkarkrathathikhadkhwamramdrawngkhxngbidannexng karhyxnkhwamsamarthbukhkhlxachyxnkhwamsamarthtamkdhmaylngid inemuxekhaprasbehtubangxyang krniechnniepnkarthibukhkhlxyuinphawathisamarthkahndectnakhxngtnidxyu klawkhux epnphawathiekhayngrbruphidchxbchwdi saehniykthungkarkrathakhxngtn aelaruthungkhwamprasngkhkhxngtnidxyu ephiyngaetimsamarthkahndectnaidxyangmiprasiththiphaph eriykwaimxacichwicarnayanhruximxackarbriharcdkarkickrrmtang khxngtnidxyangmiprasiththiphaph bukhkhlehlani idaek phueyaw aelakhnesmuxnirkhwamsamarth phueyaw phueyaw xngkvs adolescent child infant minor nonage hrux person of infancy khux bukhkhlthiyngimbrrlunitiphawa khuxyngmixayuimthungthikdhmaykahnd hruxyngmiidbrrlunitiphawaodyprakarxun echn odykarsmrs trabidthibukhkhlyngepnphueyawxyucamikhwamsamarthkrathakartang tamkdhmayodycakd tamkdhmayithyaelw nitikrrmthiphueyawkrathalngcamiphlsmburntamkdhmaytxemuxphueyawidrbkhwamyinyxmcakbukhkhlthieriyk phuaethnodychxbthrrm xngkvs legal representative hrux statutory agent sungidaek phuichxanacpkkhrxng xngkvs parent khux bidamardathngsxngkhn hruxmardainkrnithibidamiichbidaodychxbdwykdhmayhruxthuksalephikthxnxanacpkkhrxngbutresiy swnmardannepnmardaodychxbdwykdhmaykhxngbutresmx hrux phupkkhrxng xngkvs guardian inkrnithibidaaelamardahatwmiidaelw hruxthuksalephikthxnxanacpkkhrxngbutresiy nitikrrmthiphueyawkrathalngodymiidrbkhwamyinyxmcakphuaethnodychxbthrrmaelw tkepnomkhiya nitiphawa nitiphawa xngkvs majority full age hrux lawful age latin sui juris khux phawathibukhkhlepnphumikhwamsamarthichsiththitamkdhmayiddwytnexng karbrrlunitiphawayxmepniptamthikdhmaykahndaelwaetkrni khnesmuxnirkhwamsamarth khnesmuxnirkhwamsamarth xngkvs quasi incompetent person khux bukhkhlthiimsamarthcdkarngankhxngtnexngid ephraakayphikar citfnefuxnimsmprakxb praphvtisuruysurayesephlepnxacin hruxtidsurayaema aelasalidsngihepnkhnesmuxnirkhwamsamarth odytxngxyuinkhwamduaelkhxng phuphithks xngkvs curator karirkhwamsamarthkhnwiklcrit khnirkhwamsamarth khnesmuxnirkhwamsamarthkhwamsamarthkhxngnitibukhkhlechingxrrthsmthb suwrrnsuththi 2510 80 citti tingsphthiy 2530 46 xrphinth khcrxaiphsukh 2551 190 191 kittiskdi prkti 2552 123 citti tingsphthiy 2530 46 smthb suwrrnsuththi 2510 80 khunsmaharhitakhdi op prkhupt 2549 171 esniy praomch 2520 619 khunsmaharhitakhdi op prkhupt 2549 300 301 kittiskdi prkti 2552 124 esniy praomch 2520 619 phcn puspakhm 2530 352 353 citti tingsphthiy 2526 177 kittiskdi prkti 2552 124 125 kittiskdi prkti 2552 125 kittiskdi prkti 2552 126 kittiskdi prkti 2552 125 126 kittiskdi prkti 2552 132 xangxingphasaithy kittiskdi prkti 2550 khaxthibaywichakdhmayaephng hlkthwipwadwybukhkhlthrrmda aelahlkthwipwadwynitibukhkhl phimphkhrngthi 2 krungethph wiyyuchn 2552 swnthi 3 enguxnikhkhwammiphlaehngnitikrrm hna 89 168 exksarprakxbkarsuksawichakdhmaylksnanitikrrmaelasyya n 101 xxniln ekhathungidcak lt khlik lingkesiy gt ekhathungemux 11 krkdakhm 2552 khunsmaharhitakhdi op oprkhupt 2549 minakhm phcnanukrmkdhmay phimphkhrngthi 2 krungethph wiyyuchn citti tingsphthiy 2526 khaxthibaypramwlkdhmayaephngaelaphanichy brrph 2 matra 354 thungmatra 452 phimphkhrngthi 5 krungethph khnanitisastr mhawithyalythrrmsastr 2530 kdhmayaephngaelaphanichywadwybukhkhl krungethph orngphimphmhawithyalythrrmsastr 2530 laemid krungethph sankxbrmsuksakdhmayaehngentibnthityspha rachbnthitysthan 2546 phcnanukrmchbbrachbnthitysthan ph s 2542 xxniln ekhathungidcak lt khlik 2009 03 03 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 11 mkrakhm 2552 m p p sphthbyytirachbnthitysthan xxniln ekhathungidcak lt khlik 2017 07 15 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 11 mkrakhm 2552 2551 khaxthibaynitikrrm syya phimphkhrngthi 13 aekikhephimetim krungethph wiyyuchn saldika 2550 26 mkrakhm rabbsubkhnkhaphiphaksaaelakhasngkharxngsaldika xxniln ekhathungidcak lt khlik 2010 01 14 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 11 mkrakhm 2552 2510 pramwlkdhmayaephngaelaphanichywadwybukhkhl krungethph orngphimphmhawithyalythrrmsastr sankngankhnakrrmkarkvsdika 2551 10 minakhm pramwlkdhmayaephngaelaphanichy xxniln ekhathungidcak lt khlik 2003 11 07 thi ewyaebkaemchchin gt ekhathungemux 11 mkrakhm 2552 esniy praomch 2520 pramwlkdhmayaephngaelaphanichywadwynitikrrmaelahni elm 1 aekikhephimetim ph s 2505 krungethph nitibrrnkar 2551 phuthrngsiththi khwamruphunthanekiywkbkdhmay manity cumpa brrnathikar phimphkhrngthi 8 krungethph sankphimphaehngculalngkrnmhawithyaly phasatangpraeths Interpol 2006 September National Laws Legislation of Interpol member states on sexual offences against children Online Available lt click 2011 06 29 thi ewyaebkaemchchin gt Accessed 4 June 2009 Konrad Zweigert amp Hain Kotz 1984 Einfuhrung in die Rechtsvergleichung 2 Aufl Tuebingen Mohr amp Siebeck Konrad Zweigert amp Hein Kotz 1988 An Introduction to Comparative Law Tony Weir translator Third Edition Oxford Clarendon Press Rudolf Sohm 1884 Institution des Roemischen Rechts Leipzig Duncher amp Humflot Sec 246 False Representations Of Age 2009 Online Available lt click gt Accessed 11 June 2009 Susan Munroe 2009 Age of majority About com Online Available lt click gt Accessed 4 June 2009