Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| ครอบจักรวาล | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Rosids |
| อันดับ: | Malvales |
| วงศ์: | Malvaceae |
| สกุล: | |
| สปีชีส์: | A. hirtum |
| ชื่อทวินาม | |
| Abutilon hirtum () | |
| ชื่อพ้อง | |
| รายการ
| |
ครอบจักรวาล (ชื่อวิทยาศาสตร์: Abutilon hirtum) เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กในวงศ์ชบา มีถิ่นกำเนิดและแพร่กระจายในในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน มักใช้เป็นพืชสมุนไพร ถูกระบุุว่าเป็นวัชพืชต่างถิ่นรุกรานในหมู่เกาะเขตร้อนบางแห่ง ครอบจักรวาล มักสับสนกับ ครอบฟันสี (A. indicum) ที่อยู่ในสกุลเดียวกันและมีลักษณะใกล้เคียงกันมาก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ครอบจักรวาล (A. hirtum) เป็นไม้ยืนต้นหรีือไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงได้ถึง 2.5 เมตร ลำต้น ก้านใบ และก้านดอก มีความหนืดเหนียวและมีขนนุ่ม ขนยาว 2-5 มม.
ใบ รูปหัวใจ ค่อนข้างกลมปลายแหลม ยาว 5–7 ซม. ก้านใบยาวถึง 8 ซม. ขอบใบจักคล้ายซี่ฟันหยาบ ๆ (dentate) ด้านล่างมีขนมากกว่าด้านบน
ดอก เดี่ยว ออกตามซอกใบ สามารถเติบโตกลายเป็นปลายยอดใบได้ รูปดอกค่อนข้างกลมหรือค่อนไปทางห้าเหลี่ยม ก้านดอกยาว 2-3.5 ซม. เป็นติ่งช่วงปลายก้าน กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาว 12-27 มม. กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองหรือออกส้ม กลีบดอกหมุนเกลียวและทับซ้อนกันเล็กน้อยเมื่อบานเต็มที่กลีบยาว 18-20 มม. กลางดอก (โคนกลีบดอก) เป็นสีแดงเข้ม หรือ สีแดงม่วง ก้านเกสรยาว 7 มม. ก้านชูอับเรณูสั้น 4 มม. อับเรณูสีเหลืองมี 20-25 เส้น
ผล ทรงกลมแป้นหัวตัด เป็นรูปเฟือง มีฟัน 20–22 ซีก ผลยาว 12-14 มม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2 ซม. แต่ละซีก (mericarp) ปลายค่อนข้างมน ในส่วนขอบบนของผลหักเป็นมุมฉากและอาจมีส่วนยื่นออกมาเล็กน้อย มีขนหนาแน่นรอบผล ยาว 1 มม. เมล็ดยาว 2.4-2.8 มม. เมื่อผลแห้งซีกของผลปริออกเห็นเมล็ดด้านในบรรจุ 3 เมล็ดในแต่ละซีก
ครอบจักรวาล (A. hirtum ) มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์คล้ายกับ ครอบฟันสี (A. indicum) แต่ครอบจักรวาลมีลักษณะเด่น คือ ขอบใบจักคล้ายซี่ฟันหยาบ ๆ ตลอดขอบใบ ก้านใบสั้นกว่า ก้านดอกยาวกว่า กลางดอก (โคนกลีบดอก) เป็นสีแดงเข้ม
อนุกรมวิธานและการตั้งชื่อ
ครอบจักรวาล (Abutilon hirtum) ได้รับการตั้งชื่อจากตัวอย่างที่มาจากประเทศอินเดียในปีพ. ศ. 2369 ชื่อ Abutilon มีต้นกำเนิดที่เป็นไปได้หลายทาง ได้แก่ กรีก เอเชียใต้ หรืออาหรับ ส่วนใหญ่เชื่อว่ามีที่มาจาก abu (บิดาของ) ในภาษาอาหรับ และ tula หรือ thula ในภาษาเปอร์เซีย (แปลว่า แมงลัก - mallow หรือ ชบา - Malva) ส่วน hirtum เป็นการอ้างอิงถึงเส้นขน
ครอบจักรวาล หรือ ครอบจักรวาฬ จัดอยู่ในวงศ์ชบา Malvaceae ชื่ออื่น: Indian mallow, Florida Keys Indian mallow, Indian abutilon
การแพร่กระจายและถิ่นกำเนิด
พบในแอฟริกา และออสเตรเลีย เป็นวัชพืชที่ขึ้นได้ทั้งในป่าไม้ พุ่มไม้ ทุ่งหญ้าสะวันนา ทุ่งหญ้ารกทึบ ริมถนน ริมรั้ว มักอยู่ใกล้แหล่งน้ำและสถานที่ชุ่มชื้นอื่น ๆ เติบโตได้ดีในดินเหนียวและ ยังสามารถเติบโตได้ในที่ราบลุ่มไปจนถึงที่ระดับ 1,800 เมตร
นิเวศวิทยา
ครอบจักรวาล (A. hirtum) ไม้พุ่มที่เป็นทั้งสมุนไพร และเป็นวัชพืชทั่วไปที่ได้รับการระบุว่าเป็นใน คิวบา เฟรนช์โปลินีเซีย และนิวแคลิโดเนีย แต่ยังไม่ถือว่าเป็นภัยคุกคามในระดับสูง ครอบจักรวาลมีแนวโน้มว่าจะได้รับการแนะนำในบางประเทศเพื่อใช้เป็นยาแผนโบราณ เส้นใยเพื่ออุตสาหกรรม และเป็นไม้ประดับ ปัจจุบันไม่มีรายละเอียดเกี่ยวกับระดับการรุกรานหรือผลกระทบของสิ่งมีชีวิตที่เป็นทางการ ครอบจักรวาลเป็นวัชพืชทางการเกษตรที่ร้ายแรงในประเทศกานา ไทย ไนจีเรีย และซูดาน และเป็นวัชพืชทั่วไปในอินเดีย
การใช้ประโยชน์
ครอบจักรวาล ใช้ในการเป็นยาขับปัสสาวะ รักษาอาการท้องร่วง กระเพาะปัสสาวะอักเสบ และรักษาบาดแผล สารสกัดจากใบของครอบจักรวาล แสดงฤทธิ์เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งเต้านมของมนุษย์ ใช้เพื่อทำให้การคลอดบุตรง่ายขึ้นและเพื่อขับไล่รก
ใบ ใช้บ่มหนองฝีให้แตกเร็ว ยังอาจใช้เป็นอาหารแพะ อูฐ
ต้น ใช้บำรุงโลหิตและขับลม
ราก ใช้แก้เป็นลม แก้ระดูขาวในสตรี
เส้นใยเปลือกไม้ถูกรายงานว่าใช้สำหรับเสื้อผ้าและการทำเชือก
อ้างอิง
- . Pacific Island Ecosystems at Risk. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-04-26. สืบค้นเมื่อ 2008-06-18.
- อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อWCSP - http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-2610681
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-05-02. สืบค้นเมื่อ 2020-11-04.
- https://landgreenday.blogspot.com/2019/07/blog-post_18.html
- https://www.cabi.org/isc/datasheet/119788#tosummaryOfInvasiveness
- http://www.dnp.go.th/botany/Herbarium/Archives/PlantGeneraOfThailand/abutilon.html
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khrxbckrwalkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb Rosidsxndb Malvaleswngs Malvaceaeskul spichis A hirtumchuxthwinamAbutilon hirtum chuxphxngraykar Abutilon graveolens Roxb ex Hornem Wight amp Arn Abutilon graveolens var hirtum Lam Mast Abutilon graveolens var queenslandicum DominAbutilon heterotrichum Hochst ex MatteiAbutilon hirtum var heterotrichum Hochst ex Mattei CufodAbutilon indicum var hirtum Lam Griseb Abutilon indicum var yuanmouense K M FengAbutilon kotschyi Hochst ex WebbAbutilon lugardii Hochr amp SchinzNapaea incurva MoenchSida graveolens Roxb ex Hornem Sida hirta Lam phaphprakxb khxng A hirtum khrxbckrwal chuxwithyasastr Abutilon hirtum epnimphumkhnadelkinwngschba mithinkaenidaelaaephrkracayininekhtrxnaelakungekhtrxn mkichepnphuchsmuniphr thukrabuuwaepnwchphuchtangthinrukraninhmuekaaekhtrxnbangaehng khrxbckrwal mksbsnkbkhrxbfnsi A indicum thixyuinskulediywknaelamilksnaiklekhiyngknmaklksnathangphvkssastrkhrxbckrwal A hirtum epnimyuntnhriuximphumkhnadelk sungidthung 2 5 emtr latn kanib aelakandxk mikhwamhnudehniywaelamikhnnum khnyaw 2 5 mm ib ruphwic khxnkhangklmplayaehlm yaw 5 7 sm kanibyawthung 8 sm khxbibckkhlaysifnhyab dentate danlangmikhnmakkwadanbn dxk ediyw xxktamsxkib samarthetibotklayepnplayyxdibid rupdxkkhxnkhangklmhruxkhxnipthanghaehliym kandxkyaw 2 3 5 sm epntingchwngplaykan klibeliyngrupikh yaw 12 27 mm klibdxk 5 klib siehluxnghruxxxksm klibdxkhmunekliywaelathbsxnknelknxyemuxbanetmthiklibyaw 18 20 mm klangdxk okhnklibdxk epnsiaedngekhm hrux siaedngmwng kaneksryaw 7 mm kanchuxbernusn 4 mm xbernusiehluxngmi 20 25 esn phl thrngklmaepnhwtd epnrupefuxng mifn 20 22 sik phlyaw 12 14 mm esnphansunyklang 1 5 2 sm aetlasik mericarp playkhxnkhangmn inswnkhxbbnkhxngphlhkepnmumchakaelaxacmiswnyunxxkmaelknxy mikhnhnaaennrxbphl yaw 1 mm emldyaw 2 4 2 8 mm emuxphlaehngsikkhxngphlprixxkehnemlddaninbrrcu 3 emldinaetlasik khrxbckrwal A hirtum milksnathangphvkssastrkhlaykb khrxbfnsi A indicum aetkhrxbckrwalmilksnaedn khux khxbibckkhlaysifnhyab tlxdkhxbib kanibsnkwa kandxkyawkwa klangdxk okhnklibdxk epnsiaedngekhmxnukrmwithanaelakartngchuxkhrxbckrwal Abutilon hirtum idrbkartngchuxcaktwxyangthimacakpraethsxinediyinpiph s 2369 chux Abutilon mitnkaenidthiepnipidhlaythang idaek krik exechiyit hruxxahrb swnihyechuxwamithimacak abu bidakhxng inphasaxahrb aela tula hrux thula inphasaepxresiy aeplwa aemnglk mallow hrux chba Malva swn hirtum epnkarxangxingthungesnkhn khrxbckrwal hrux khrxbckrwal cdxyuinwngschba Malvaceae chuxxun Indian mallow Florida Keys Indian mallow Indian abutilonkaraephrkracayaelathinkaenidphbinaexfrika aelaxxsetreliy epnwchphuchthikhunidthnginpaim phumim thunghyasawnna thunghyarkthub rimthnn rimrw mkxyuiklaehlngnaaelasthanthichumchunxun etibotiddiindinehniywaela yngsamarthetibotidinthirablumipcnthungthiradb 1 800 emtrniewswithyakhrxbckrwal A hirtum imphumthiepnthngsmuniphr aelaepnwchphuchthwipthiidrbkarrabuwaepnin khiwba efrnchopliniesiy aelaniwaekhliodeniy aetyngimthuxwaepnphykhukkhaminradbsung khrxbckrwalmiaenwonmwacaidrbkaraenanainbangpraethsephuxichepnyaaephnobran esniyephuxxutsahkrrm aelaepnimpradb pccubnimmiraylaexiydekiywkbradbkarrukranhruxphlkrathbkhxngsingmichiwitthiepnthangkar khrxbckrwalepnwchphuchthangkarekstrthirayaernginpraethskana ithy incieriy aelasudan aelaepnwchphuchthwipinxinediykarichpraoychnkhrxbckrwal ichinkarepnyakhbpssawa rksaxakarthxngrwng kraephaapssawaxkesb aelarksabadaephl sarskdcakibkhxngkhrxbckrwal aesdngvththiepnphistxesllmaerngetanmkhxngmnusy ichephuxthaihkarkhlxdbutrngaykhunaelaephuxkhbilrk ib ichbmhnxngfiihaetkerw yngxacichepnxaharaepha xuth tn ichbarungolhitaelakhblm rak ichaekepnlm aekradukhawinstri esniyepluxkimthukraynganwaichsahrbesuxphaaelakarthaechuxkxangxing Pacific Island Ecosystems at Risk khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2023 04 26 subkhnemux 2008 06 18 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux WCSP http www theplantlist org tpl record kew 2610681 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 05 02 subkhnemux 2020 11 04 https landgreenday blogspot com 2019 07 blog post 18 html https www cabi org isc datasheet 119788 tosummaryOfInvasiveness http www dnp go th botany Herbarium Archives PlantGeneraOfThailand abutilon html