Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| ข้าวฟ่าง | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Monocots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | |
| อันดับ: | Poales |
| วงศ์: | Poaceae |
| สกุล: | Sorghum |
| สปีชีส์: | S. bicolor |
| ชื่อทวินาม | |
| Sorghum bicolor (L.) | |
| ชื่อพ้อง | |
| รายการ
| |
ข้าวฟ่าง, ข้าวฟ่างหางช้าง หรือ ข้าวฟ่างสมุทรโคดม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Sorghum bicolor) เป็นพืชปลูกในสกุลข้าวฟ่างและมีชื่อสามัญว่า sorghum เป็นพืชในวงศ์หญ้า อายุปีเดียว ต้นเดี่ยวหรือแตกกอที่โคน มีรากพิเศษเป็นรากฝอย ต้นตั้ง แห้งหรือฉ่ำน้ำ จืดหรือหวาน ส่วนกลางลำต้นมีลักษณะคล้ายฟองน้ำ มีช่วงว่างในส่วนพิธ ใบเรียงสลับ กาบล้อมลำต้นโดยส่วนของกาบซ้อนเหลื่อมกัน มีไขนวลปกคลุม ลิ้นใบสั้น มีขนปกคลุมตามขอบด้านบน มีปากใบทั้งสองด้าน ดอกช่อ ผลแบบธัญพืชกลมหรือปลายมน แหลม ใช้เป็นอาหารทั้งมนุษย์และสัตว์ และใช้เป็นพืชเชื้อเพลิง ข้าวฟ่างหวานเป็นสายพันธุ์ที่ใช้ปลูกเพื่อผลิตน้ำตาลและเอทานอล ต้นสูงกว่าพันธุ์กินเมล็ด
พันธุ์
ข้าวฟ่างเป็นพืชที่มีความหลากหลายมาก แบ่งเป็น 5 กลุ่มพันธุ์คือ
- กลุ่มพันธุ์ bicolor ช่อดอกแผ่ออก ก้านช่อดอกย่อยยาว ปลูกในเอเชียและแอฟริกา บางชนิดลำต้นมีรสหวาน ใช้ผลิตน้ำหวานและกากน้ำตาลได้ พันธุ์ที่เมล็ดมีรสขมใช้แต่งรสชาติเบียร์ได้แต่ใช้น้อย
- กลุ่มพันธุ์ caudatom เมล็ดคล้ายหลังเต่า แบน 1 ด้าน โค้ง 3 ด้าน ก้านช่อดอกย่อยสั้นกว่าเมล็ดมาก พันธุ์นี้ปลูกในชาด ซูดาน ไนจีเรียและยูกันดา
- กลุ่มพันธุ์ durra ช่อดอกแน่น ช่อดอกย่อยไม่มีก้าน ลักษณะแบน ก้านช่อย่อยอันล่างเป็นรอยพับ เมล็ดมักจะกลม ปลูกมากในทะเลทรายซะฮารา แอฟริกาตะวันตกและตะวันออก รวมทั้งในอินเดีย
- กลุ่มพันธุ์ guiveea ช่อดอกขนาดใหญ่ ช่อแผ่กว้าง เมื่อแก่ก้านช่อดอกจะห้อยลง เมล็ดแบน บิดอยู่ระหว่างกาบช่อย่อยเมื่อแก่ นิยมปลูกในแอฟริกา ในสมัยก่อนนิยมใช้เป็นอาหารระหว่างการเดินเรือ
- กลุ่มพันธุ์ kafir ช่อดอกค่อนข้างแน่น ทรงกระบอก ช่อดอกรูปรี ไม่มีก้านช่อดอกย่อย เป็นอาหารหลักในแทนซาเนียและใบแอฟริกา
การใช้ประโยชน์
คาดว่าข้าวฟ่างมีถิ่นกำเนิดในเอธิโอเปีย จากนั้นแพร่กระจายไปตามเส้นทางการค้าหรือการเดินเรือ เป็นพืชอาหารที่สำคัญในแอฟริกาและเอเชีย และเป็นพืชอาหารสัตว์ที่สำคัญในสหรัฐและออสเตรเลีย ปรุงได้ทั้งโดยการค่วและต้ม ใช้ทำโจ๊ก อบขนมปัง หรือผลิตเบียร์ โดยใช้เมล็ดข้าวฟ่างไปเพาะให้งอก ในจีนใช้เมล็ดข้าวฟ่างผลิตเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และน้ำส้มสายชู ต้นข้าวฟ่างใช้เป็นวัสดุก่อสร้าง เชื้อเพลิงและอาหารสัตว์ ลำต้นของข้าวฟ่างหวานใช้เป็นอาหารสัตว์และผลิตน้ำตาล
เมล็ดข้าวฟ่างมีแทนนินซึ่งทำให้โปรตีนในข้าวฟ่างย่อยได้น้อย โปรตีนในข้าวฟ่างส่วนใหญ่เป็นโพร์ลามีนที่ไม่มีคุณค่าทางอาหาร โปรตีนที่มีประโยชน์มีเพียง 8-9% ขาดกรดอะมิโน 3 ชนิดคือ ไลซีน เมทไทโอนีน และทรีโอนีน ลำต้นของข้าวฟ่างมีสารกลุ่มคูร์รินซึ่งจะสลายตัวได้เป็น ที่เป็นอันตรายต่อสัตว์ สารนี้มีมากในใบอ่อนและหน่อ และต้นที่พบปัญหาแล้งจัด ต้นที่อายุมากขึ้น กรดไฮโดรไซยานิกจะลดลง เมื่อเป็นหญ้าแห้งหรือหญ้าหมัก สารนี้จะสลายตัวไป
อ้างอิง
- "The Plant List".
- "Grassland Index: Sorghum bicolor (L.) Moench". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-11-19. สืบค้นเมื่อ 2014-02-13.
- "Sweet Sorghum". Sweet Sorghum Ethanol Producers. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-10-28. สืบค้นเมื่อ 13 November 2012.
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 10: ธัญพืช. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544. หน้า 183 - 185
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khawfangkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Monocotsimidcdladb xndb Poaleswngs Poaceaeskul Sorghumspichis S bicolorchuxthwinamSorghum bicolor L chuxphxngraykar Agrostis nigricans Ruiz amp Pav Poir Andropogon besseri KunthAndropogon bicolor L Roxb Andropogon caffrorum Thunb KunthAndropogon compactus Brot Andropogon dulcis Burm f Andropogon niger Ard KunthAndropogon saccharatrus KunthAndropogon saccharatus L RaspailAndropogon sorghum L Brot Andropogon subglabrescens Steud Andropogon truchmenorum Walp Andropogon usorum Steud Andropogon vulgare Pers BalansaAndropogon vulgaris RaspailHolcus arduinii J F Gmel Holcus bicolor L Holcus cafer Ard Holcus caffrorum Retz Thunb Holcus cernuus Ard Holcus cernuus Muhl nom illeg Holcus cernuus Willd nom illeg Holcus compactus Lam Holcus dochna Forssk Holcus dora MiegHolcus duna J F Gmel Holcus durra Forssk Holcus niger Ard Holcus nigerrimus Ard Holcus rubens Gaertn Holcus saccharatus var technicus Korn Farw Holcus sorghum L Holcus sorghum Brot nom illeg Milium bicolor L Cav Milium compactum Lam Cav Milium maximum Cav Milium nigricans Ruiz amp Pav Milium sorghum L Cav Panicum caffrorum Retz Panicum frumentaceum Salisb nom illeg Rhaphis sorghum L RobertySorghum abyssinicum Hack Chiov nom illeg Sorghum ankolib Hack StapfSorghum anomalum Desv Sorghum arduinii Gmel J Jacq Sorghum basiplicatum Chiov Sorghum basutorum SnowdenSorghum caffrorum Retz P Beauv Sorghum campanum Ten amp Guss Sorghum caudatum Hack StapfSorghum centroplicatum Chiov Sorghum cernuum Ard HostSorghum compactum Lag Sorghum conspicuum SnowdenSorghum coriaceum SnowdenSorghum dochna Forssk SnowdenSorghum dora Mieg CuocoSorghum dulcicaule SnowdenSorghum dura Griseb Sorghum durra Forssk Batt amp Trab Sorghum elegans Korn SnowdenSorghum eplicatum Chiov Sorghum exsertum SnowdenSorghum gambicum SnowdenSorghum giganteum Edgew Sorghum glabrescens Steud Schweinf amp Asch Sorghum glycychylum Pass Sorghum guineense StapfSorghum japonicum Hack Roshev Sorghum margaritiferum StapfSorghum medioplicatum Chiov Sorghum melaleucum StapfSorghum melanocarpum HuberSorghum mellitum SnowdenSorghum membranaceum Chiov Sorghum miliiforme Hack SnowdenSorghum nankinense HuberSorghum nervosum Besser ex Schult amp Schult f Sorghum nervosum Chiov nom illeg Sorghum nigricans Ruiz amp Pav SnowdenSorghum nigrum Ard Roem amp Schult Sorghum notabile SnowdenSorghum pallidum Chiov nom illeg Sorghum papyrascens StapfSorghum rigidum SnowdenSorghum rollii Chiov Sorghum roxburghii var hians Hook f StapfSorghum saccharatum Host nom illeg Sorghum saccharatum L Pers nom illeg Sorghum sativum Hack Batt amp Trab Sorghum schimperi Hack Chiov nom illeg Sorghum simulans SnowdenSorghum splendidum Hack SnowdenSorghum subglabrescens Steud Schweinf amp Asch Sorghum tataricum HuberSorghum technicum Korn Batt amp Trab Sorghum technicum Korn Roshev Sorghum truchmenorum K KochSorghum usorum NeesSorghum vulgare Pers nom illeg Sorghum bicolor Moderne khawfang khawfanghangchang hrux khawfangsmuthrokhdm chuxwithyasastr Sorghum bicolor epnphuchplukinskulkhawfangaelamichuxsamywa sorghum epnphuchinwngshya xayupiediyw tnediywhruxaetkkxthiokhn mirakphiessepnrakfxy tntng aehnghruxchana cudhruxhwan swnklanglatnmilksnakhlayfxngna michwngwanginswnphith iberiyngslb kablxmlatnodyswnkhxngkabsxnehluxmkn miikhnwlpkkhlum linibsn mikhnpkkhlumtamkhxbdanbn mipakibthngsxngdan dxkchx phlaebbthyphuchklmhruxplaymn aehlm ichepnxaharthngmnusyaelastw aelaichepnphuchechuxephling khawfanghwanepnsayphnthuthiichplukephuxphlitnatalaelaexthanxl tnsungkwaphnthukinemldphnthukhawfangepnphuchthimikhwamhlakhlaymak aebngepn 5 klumphnthukhux klumphnthu bicolor chxdxkaephxxk kanchxdxkyxyyaw plukinexechiyaelaaexfrika bangchnidlatnmirshwan ichphlitnahwanaelakaknatalid phnthuthiemldmirskhmichaetngrschatiebiyridaetichnxy klumphnthu caudatom emldkhlayhlngeta aebn 1 dan okhng 3 dan kanchxdxkyxysnkwaemldmak phnthuniplukinchad sudan incieriyaelayuknda klumphnthu durra chxdxkaenn chxdxkyxyimmikan lksnaaebn kanchxyxyxnlangepnrxyphb emldmkcaklm plukmakinthaelthraysahara aexfrikatawntkaelatawnxxk rwmthnginxinediy klumphnthu guiveea chxdxkkhnadihy chxaephkwang emuxaekkanchxdxkcahxylng emldaebn bidxyurahwangkabchxyxyemuxaek niymplukinaexfrika insmykxnniymichepnxaharrahwangkaredinerux klumphnthu kafir chxdxkkhxnkhangaenn thrngkrabxk chxdxkrupri immikanchxdxkyxy epnxaharhlkinaethnsaeniyaelaibaexfrikakarichpraoychnkhadwakhawfangmithinkaenidinexthioxepiy caknnaephrkracayiptamesnthangkarkhahruxkaredinerux epnphuchxaharthisakhyinaexfrikaaelaexechiy aelaepnphuchxaharstwthisakhyinshrthaelaxxsetreliy prungidthngodykarkhwaelatm ichthaock xbkhnmpng hruxphlitebiyr odyichemldkhawfangipephaaihngxk incinichemldkhawfangphlitekhruxngdumthimiaexlkxhxlaelanasmsaychu tnkhawfangichepnwsdukxsrang echuxephlingaelaxaharstw latnkhxngkhawfanghwanichepnxaharstwaelaphlitnatal emldkhawfangmiaethnninsungthaihoprtininkhawfangyxyidnxy oprtininkhawfangswnihyepnophrlaminthiimmikhunkhathangxahar oprtinthimipraoychnmiephiyng 8 9 khadkrdxamion 3 chnidkhux ilsin emthithoxnin aelathrioxnin latnkhxngkhawfangmisarklumkhurrinsungcaslaytwidepn thiepnxntraytxstw sarnimimakinibxxnaelahnx aelatnthiphbpyhaaelngcd tnthixayumakkhun krdihodrisyanikcaldlng emuxepnhyaaehnghruxhyahmk sarnicaslaytwipxangxing The Plant List Grassland Index Sorghum bicolor L Moench khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2017 11 19 subkhnemux 2014 02 13 Sweet Sorghum Sweet Sorghum Ethanol Producers khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 10 28 subkhnemux 13 November 2012 phirskdi wrsunthorsth aelakhna thrphyakrphuchinexechiytawnxxkechiyngit 10 thyphuch kthm sthabnwicywithyasastraelaethkhonolyiaehngpraethsithy 2544 hna 183 185