การสละตำแหน่งพระสันตะปาปา

การสละตำแหน่งพระสันตะปาปา (อังกฤษ: papal resignation) เป็นการที่พระสันตะปาปาแห่งคริสตจักรโรมันคาทอลิกทรงลาออกจากตำแหน่งด้วยความสมัครพระทัย เนื่องจากตามปรกติแล้วพระสันตะปาปาทรงอยู่ในตำแหน่งจนกว่าจะสิ้นพระชนม์ จึงไม่บ่อยนักที่พระสันตะปาปาจะทรงสละตำแหน่ง ในประวัติศาสตร์มีพระสันตะปาปาเพียงห้าพระองค์เท่านั้นที่ทรงสละตำแหน่ง ทั้งห้าครั้งเกิดขึ้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 11 และ 15 แต่มีข้อโต้แย้งว่า สี่ครั้งแรกเกิดขึ้นระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึง 11 สมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 พระสันตะปาปาพระองค์ปัจจุบัน ได้ทรงประกาศว่า จะทรงสละตำแหน่งโดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 28 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2013 ทั้งนี้ พระสันตะปาปาที่ทรงสละตำแหน่งเป็นพระองค์ก่อนหน้า คือ สมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 12 เมื่อ ค.ศ. 1415

คำว่า "สละบัลลังก์" (abdication) นั้น แม้นิยมใช้กันในทางสนทนา แต่ไม่ใช่ในเอกสารราชการของพระศาสนจักร

วิธีสละตำแหน่ง

ประมวลกฎหมายพระศาสนจักรฝ่ายโรมันคาทอลิกบัญญัติถึงการสละตำแหน่งพระสันตะปาปาไว้ในข้อ 332 วรรค 2 ว่า

"หากเกิดกรณีที่พระสันตะปาปาสละตำแหน่งของท่าน เพื่อให้การสละตำแหน่งมีผล ต้องให้การสละตำแหน่งนั้นเป็นไปอย่างอิสระ และต้องแสดงเจตจำนงนี้อย่างถูกต้อง โดยไม่จำเป็นให้ผู้ใดยอมรับการสละตำแหน่งดังกล่าว"

"If it should happen that the Roman Pontiff resigns his office (munus), it is required for validity that he make the resignation freely and that it be duly manifested, but not that it be accepted by anyone"

รายพระนามสมเด็จพระสันตะปาปาที่ทรงสละตำแหน่ง

นอกสารบบ (Apocryphal)

• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 28 กันยายน ค.ศ. 235
• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 304
• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 24 กันยายน ค.ศ. 366
• ทรงสละตำแหน่งเมื่อเดือนกรกฎาคม 1099
• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 10 กุมภาพันธ์ 1045

ก่อนสารบบ (Pre-canonical)

• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 23 มิถุนายน ค.ศ. 964
• ทรงสละตำแหน่ง 3 ครั้ง
  • ครั้งที่ 1 เมื่อเดือนกันยายน 1044
  • ครั้งที่ 2 เมื่อเดือนพฤษภาคม 1045
  • ครั้งที่ 3 เมื่อเดือนกรกฎาคม 1048
• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 1046

ในสารบบ (Canonical)

• ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 1294
• สมเด็จพระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 12 ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 1415
• สมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ทรงสละตำแหน่งเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2013

อ้างอิง

1. "ประมวลกฎหมายพระศาสนจักร ข้อ 332 วรรค 2". อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ. ม.ป.ป. สืบค้นเมื่อ 13 กุมภาพันธ์ 2556. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= ((help))
2. "Pope Benedict in shock resignation". BBC.co.uk. 11 February 2013. สืบค้นเมื่อ 11 February 2013. I declare that I renounce the ministry of Bishop of Rome, Successor of Saint Peter, entrusted to me by the cardinals on 19 April 2005, in such a way, that as from 28 February 2013, at 20:00 hours, the See of Rome, the See of Saint Peter, will be vacant and a conclave to elect the new Supreme Pontiff will have to be convoked by those whose competence it is.
3. Povoledo, Elisabetta; Alan Cowell (11 February 2013). "Pope Benedict XVI Says He Will Resign". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 11 February 2013.
4. Herbermann, Charles, บ.ก. (1913). "Abdication" . สารานุกรมคาทอลิก. New York: Robert Appleton Company.