การวัดแสง หรือ โฟโตเมตรี (photometry) ในทางทัศนศาสตร์ คือการศึกษาความเข้มของแสงที่ตาของมนุษย์รับรู้ การวัดแสงนั้นต่างจากการวัดรังสี โดยการวัดแสงจะถ่วงน้ำหนักพลังงานจากการแผ่รังสีที่ความยาวคลื่นต่าง ๆ ด้วยฟังก์ชันประสิทธิภาพการส่องสว่าง
ตามนุษย์และการวัดแสง
สายตาของมนุษย์สามารถตัดสินได้อย่างแม่นยำในระดับหนึ่งว่าการรับรู้แสงและความมืดของสองสีนั้นเหมือนกันหรือไม่ ดังนั้น เพื่อจะวัดค่าการตอบสนองเชิงสเปกตรัมของดวงตา จึงได้มีการทำการเปรียบเทียบฟลักซ์การแผ่รังสีที่จำเป็นเพื่อกระตุ้นการรับรู้ความมืดสว่างที่ความยาวคลื่นต่าง ๆ ของแสง ในสภาพแวดล้อมที่สว่าง การมองเห็นของมนุษย์จะไวต่อแสงสีเขียวซึ่งมีความยาวคลื่น 555.016 nm มากที่สุด ให้ เป็นฟลักซ์การแผ่รังสีที่จำเป็นในการสร้างความส่องสว่าง ที่ความยาวคลื่นใด ๆ ที่เท่ากันกับฟลักซ์ของแสงที่มีความยาวคลื่น 555.016 nm จะได้ค่าสัดส่วนเป็น
ค่านี้เรียกว่าฟังก์ชันประสิทธิภาพการส่องสว่าง ตัวอย่างเช่น การทดลองแสดงให้เห็นว่า 1 mW ของแสงสีเขียว 555.016 nm และ 2.5 W ของแสงสีม่วง 400.0 nm ทำให้เกิดความส่องสว่างเท่ากัน และค่าฟังก์ชันประสิทธิภาพการส่องสว่าง 400.0 nm คือ
ในการวัดขนาดของฟลักซ์ส่องสว่าง จะต้องแปลงฟลักซ์การแผ่รังสี เป็นปริมาณที่มีประสิทธิภาพสำหรับสายตามนุษย์โดยมีฟังก์ชันประสิทธิภาพการส่องสว่างเป็นตัวถ่วงน้ำหนัก สำหรับความยาวคลื่น ถ้าแสงที่มีฟลักซ์การแผ่รังสีเท่ากับ ฟลักซ์ส่องสว่างเป็น แล้วจะได้ว่า
โดย เป็นค่าของแสงที่มีความยาวคลื่น 555.016 nm หรือที่เรียกว่าค่าประสิทธิภาพการส่องสว่างสูงสุด มีค่าเท่ากับ 683 lm/W
ค่าต่าง ๆ ที่ใช้ในการวัดแสง
การวัดแสงทำโดยใช้ค่าต่าง ๆ ซึ่งมีหน่วยต่างกันไปดังต่อไปนี้
ปริมาณ | ภาษาอังกฤษ | สัญลักษณ์ | หน่วยวัด | สัญลักษณ์หน่วยวัด | หมายเหตุ |
---|---|---|---|---|---|
ฟลักซ์ส่องสว่าง | luminous flux | Φv | ลูเมน | lm(lm= cd·sr) | ฟลักซ์การแผ่รังสีที่ถ่วงน้ำหนักด้วยค่าประสิทธิภาพการส่องสว่าง |
ความเข้มของการส่องสว่าง | luminous intensity | Iv | แคนเดลา | cd(cd= lm/sr) | ฟลักซ์ส่องสว่างต่อหน่วย |
ความสว่าง | luminance | Lv | แคนเดลาต่อตารางเมตร | cd/m2 | ฟลักซ์ส่องสว่างต่อหน่วยพื้นที่ต่อหน่วยมุมตัน หน่วยบางครั้งก็เรียกว่า nit |
ความส่องสว่าง | illuminance | Ev | ลักซ์ | lx(lx= lm/m2= cd·sr/m2) | ฟลักซ์ส่องสว่างต่อหน่วยพื้นที่ |
ประสิทธิภาพการส่องสว่าง | luminous efficacy | η | ลูเมนต่อวัตต์ | lm/W= cd·sr/W | อัตราส่วนระหว่างฟลักซ์การส่องสว่างกับฟลักซ์การแผ่รังสี |
พลังงานส่องสว่าง | luminous energy | Qv | ลูเมน·วินาที | lm·s | บางครั้งก็ใช้หน่วยที่เรียกว่า talbot |
อ้างอิง
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karwdaesng hrux ofotemtri photometry inthangthsnsastr khuxkarsuksakhwamekhmkhxngaesngthitakhxngmnusyrbru karwdaesngnntangcakkarwdrngsi odykarwdaesngcathwngnahnkphlngngancakkaraephrngsithikhwamyawkhluntang dwyfngkchnprasiththiphaphkarsxngswangtamnusyaelakarwdaesngesnokhngsidakhuxfngkchnprasiththiphaphkarsxngswanginthiswang aelaesnokhngsiekhiywkhuxfngkchnprasiththiphaphkarsxngswanginthimud odyesnthubkhuxmatrthan CIE 1931 esnprakhuxkhxmulthiaekikhinpi 1978 esncudkhuxkhxmulthiaekikhinpi 2005 hnwykhxngaeknnxnkhux nm saytakhxngmnusysamarthtdsinidxyangaemnyainradbhnungwakarrbruaesngaelakhwammudkhxngsxngsinnehmuxnknhruxim dngnn ephuxcawdkhakartxbsnxngechingsepktrmkhxngdwngta cungidmikarthakarepriybethiybflkskaraephrngsithicaepnephuxkratunkarrbrukhwammudswangthikhwamyawkhluntang khxngaesng insphaphaewdlxmthiswang karmxngehnkhxngmnusycaiwtxaesngsiekhiywsungmikhwamyawkhlun 555 016 nm makthisud ih PSl displaystyle Psi lambda epnflkskaraephrngsithicaepninkarsrangkhwamsxngswang thikhwamyawkhlunid l displaystyle lambda thiethaknkbflkskhxngaesngthimikhwamyawkhlun 555 016 nm PS555 016 displaystyle Psi 555 016 caidkhasdswnepn V l PSlPS555 016 displaystyle V lambda frac Psi lambda Psi 555 016 khanieriykwafngkchnprasiththiphaphkarsxngswang twxyangechn karthdlxngaesdngihehnwa 1 mW khxngaesngsiekhiyw 555 016 nm aela 2 5 W khxngaesngsimwng 400 0 nm thaihekidkhwamsxngswangethakn aelakhafngkchnprasiththiphaphkarsxngswang 400 0 nm khux V 400 0nm 10 32 5 0 0004 displaystyle V 400 0nm frac 10 3 2 5 0 0004 inkarwdkhnadkhxngflkssxngswang catxngaeplngflkskaraephrngsi epnprimanthimiprasiththiphaphsahrbsaytamnusyodymifngkchnprasiththiphaphkarsxngswangepntwthwngnahnk sahrbkhwamyawkhlun l displaystyle lambda thaaesngthimiflkskaraephrngsiethakb ps l displaystyle psi lambda flkssxngswangepn Fv displaystyle Phi v aelwcaidwa Fv Kmax V l ps l dl displaystyle Phi v K max int V lambda psi lambda d lambda ody Kmax displaystyle K max epnkhakhxngaesngthimikhwamyawkhlun 555 016 nm hruxthieriykwakhaprasiththiphaphkarsxngswangsungsud mikhaethakb 683 lm Wkhatang thiichinkarwdaesngkarwdaesngthaodyichkhatang sungmihnwytangknipdngtxipni khaaelahnwykhxngkarwdaesnginrabbexsix priman phasaxngkvs sylksn hnwywd sylksnhnwywd hmayehtuflkssxngswang luminous flux Fv luemn lm lm cd sr flkskaraephrngsithithwngnahnkdwykhaprasiththiphaphkarsxngswangkhwamekhmkhxngkarsxngswang luminous intensity Iv aekhnedla cd cd lm sr flkssxngswangtxhnwykhwamswang luminance Lv aekhnedlatxtarangemtr cd m2 flkssxngswangtxhnwyphunthitxhnwymumtn hnwybangkhrngkeriykwa nitkhwamsxngswang illuminance Ev lks lx lx lm m2 cd sr m2 flkssxngswangtxhnwyphunthiprasiththiphaphkarsxngswang luminous efficacy h luemntxwtt lm W cd sr W xtraswnrahwangflkskarsxngswangkbflkskaraephrngsiphlngngansxngswang luminous energy Qv luemn winathi lm s bangkhrngkichhnwythieriykwa talbotxangxingBass Michael b k 1995 Handbook of Optics Volume II Devices Measurements and Properties 2nd ed pp 24 40 24 47 ISBN 978 0 07 047974 6 1 2 3