การทำให้เสียอวัยวะ

การทำให้เสียอวัยวะ หรือการทำร้ายอวัยวะจนใช้ป้องกันตัวไม่ได้ (อังกฤษ: mayhem (นาม), maim (กริยาของ mayhem) หรือ mutilation (นาม)) เป็นอาชญากรรมและความผิดอาญาประเภทหนึ่ง หมายเอาการทำร้ายบุคคลอื่นโดยจงใจและขาดความยับยั้ง อันเป็นผลให้อวัยวะของผู้นั้นเกิดความเสียหายจนสูญสมรรถภาพที่จะใช้ป้องกันตัวอีกได้

ตามระบบกฎหมายจารีตประเพณี ต้องเกิดความเสียหายต่อดวงตา แขน ขา หู และ/หรือจมูก จึงจะถือว่าเป็นการทำให้เสียอวัยวะ อย่างไรก็ดี ตามกฎหมายทั่วไป การทำให้เสียอวัยวะหมายรวมเอาทั้งการทำให้เสียอวัยวะ การทำให้เสียโฉม (อังกฤษ: disfiguration) และการทำให้บุคคลอื่นพิการโดยใช้เครื่องมือ (อังกฤษ: crippling act) ด้วย

ในภาษาอังกฤษ คำว่า "mayhem" (คำอ่าน: mā'hěm' หรือ mā'əm; เมฮิม หรือ เมอิม) ซึ่งเป็นคำนาม มีที่มาจากคำในภาษาฝรั่งเศสโบราณ "mahaigne" (มาเอญ, แปลว่า: การทำให้เสียหาย) และจากคำในภาษาอังกฤษเก่าว่า "maihem"

ประวัติศาสตร์ที่สำคัญประการหนึ่งเกี่ยวกับความผิดฐานทำให้เสียอวัยวะนี้ ได้แก่ ใน พ.ศ. 2510 เมื่อศาลสูงของอังกฤษ (อังกฤษ: Court of Queen’s Bench) ตัดสินคดีหนึ่งเกี่ยวกับความผิดฐานทำร้ายร่างกาย (หมายเลขคดี "Fetter v. Beale, 91 Eng. Rep. 1122") คดีนี้โจทก์ถูกจำเลยรุมทำร้าย และพิพากษาให้โจทก์เป็นผู้ชนะคดี ทันทีที่ศาลอ่านคำพิพากษาจบ ส่วนหนึ่งของกะโหลกศีรษะของโจทก์ก็ร่วงหล่นลงมาท่ามกลางศาลนั้นโดยเป็นผลมาจากการถูกรุมทำร้ายร่างกายเช่นว่า ศาลจึงพิพากษาให้จำเลยมีความผิดฐานทำให้เสียอวัยวะอีกกระทงหนึ่ง โดยคดีนี้เป็นเหตุให้คำจำกัดความของความผิดฐานทำให้เสียอวัยวะในประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายจารีตประเพณีหมายเอาการสูญเสียกะโหลกศีรษะด้วย

ปัจจุบัน ในหลาย ๆ ประเทศ มีการกำหนดความผิดเฉพาะไว้แทนที่ความผิดฐานทำให้เสียอวัยวะดังกล่าว เป็นต้นว่า ความผิดฐานทำร้ายร่างกายอันส่งผลให้เกิดความเสี่ยงต่อผู้อื่น (อังกฤษ: aggravated battery)

อ้างอิง

1. Dictionary.com. (2008). Mayhem. [Online]. Available: http://dictionary.reference.com/browse/mayhem. (Accessed: 14 August 2008).

• John C. Klotter and Terry D. Edwards, Criminal Law, fifth edition (Anderson Publishing: Cincinnati, Ohio, 1998). .
• Barbara Allen Babcok, Toni M. Massaro, and Norman W. Spaulding, Civil Procedure: Cases and Problems (Aspen Publishers: New York, NY 2006). .