การถอนขน

การถอนขน หรือบางครั้งเรียกว่า การจิกขน พฤติกรรมทำลายขน หรือ pterotillomania เป็นความผิดปกติทางพฤติกรรมที่พบได้บ่อยในนกที่ถูกเลี้ยง โดยนกจะเคี้ยว กัด หรือถอนขนของตัวเองด้วยปาก ซึ่งทำให้ขนเสียหายและบางครั้งทำให้ผิวหนังเสียหายด้วย ความผิดปกตินี้พบได้บ่อยในนกแก้ว (ลำดับ Psittaciformes) โดยประมาณ 10% ของนกแก้วที่ถูกเลี้ยงจะแสดงพฤติกรรมนี้ พื้นที่ของร่างกายที่ถูกจิกหรือถอนขนบ่อยที่สุดได้แก่บริเวณที่เข้าถึงได้ง่าย เช่น คอ หน้าอก ข้างลำตัว ต้นขาด้านใน และปีกด้านล่าง โดยปกติขนปีกและขนที่ให้ความอบอุ่นจะเป็นเป้าหมายหลัก แม้ว่าในบางกรณีขนหางและขนบินอาจได้รับผลกระทบด้วย แม้ว่าการถอนขนจะมีลักษณะที่คล้ายกับการจิกขนที่พบในสัตว์ปีกเชิงพาณิชย์ แต่พฤติกรรมทั้งสองนี้ยังคงถือว่าแตกต่างกัน เนื่องจากในการจิกขน สัตว์จะจิกและดึงขนของตัวอื่น

นกกระตั้วใหญ่หงอนสีชมพูแสดงอาการถอนขนที่บริเวณหน้าอก

การถอนขนมีลักษณะที่คล้ายกับ trichotillomania ซึ่งเป็นโรคควบคุมแรงกระตุ้นในมนุษย์ และการถอนขนซึ่งพบในหนูตะเภา กระต่าย แกะ และหมาป่า รวมถึงสุนัขและแมว ซึ่งนำไปสู่ข้อเสนอแนะให้ใช้วิธีทางจิตวิทยาเชิงเปรียบเทียบเพื่อบรรเทาปัญหาเหล่านี้

สาเหตุ

นกแก้วเลี้ยง เช่น มีแนวโน้มที่จะมีปัญหานี้มากเป็นพิเศษ

การดึงขนมักจะถูกมองว่าเป็นปัญหาหลายปัจจัย อย่างไรก็ตามมีสามประเด็นหลักที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงนกซึ่งอาจเป็นสาเหตุ ได้แก่: (1) ขนาดกรงที่จำกัดการเคลื่อนไหวของนก (2) การออกแบบกรงและสิ่งแวดล้อมที่ขาดการกระตุ้นพฤติกรรมที่เพียงพอสำหรับความรู้สึก ความฉลาด และความต้องการด้านพฤติกรรมของนก และ (3) การเลี้ยงนกแยกเดี่ยว ซึ่งไม่ตอบสนองต่อความต้องการทางสังคมสูงของนก

ปัจจัยทางสังคมและสิ่งแวดล้อม

ประสบการณ์ช่วงต้น

การดึงขนมักถูกอธิบายว่าเกิดจากสาเหตุทางสังคมหลายประการ เช่น การเข้าสังคมที่ไม่เหมาะสม หรือการขาดพ่อแม่ในช่วงการเลี้ยงดู ทำให้นกที่มีปัญหานี้ไม่สามารถเรียนรู้พฤติกรรมการดูแลขนที่เหมาะสมได้ มีการศึกษาหลายฉบับที่มุ่งเน้นความสำคัญของวิธีการเลี้ยง (จับจากธรรมชาติ เลี้ยงโดยพ่อแม่ หรือเลี้ยงด้วยมือ)

การแยกตัว

ในสภาพการเลี้ยง นกสัตว์เลี้ยงมักถูกเลี้ยงแยกจากนกในสายพันธุ์เดียวกัน ซึ่งในธรรมชาติพวกมันจะอยู่ร่วมกันเป็นฝูงใหญ่ นกเหล่านี้อาจไม่สามารถปรับตัวเข้ากับการใช้ชีวิตแบบโดดเดี่ยวได้ การขาดคู่สมรสหรือสังคมอาจทำให้เกิด ‘ความวิตกกังวลจากการแยกตัว’ ‘ความเหงา’ ‘ความเบื่อหน่าย’ ‘ความคับข้องทางเพศ’ และพฤติกรรม ‘เรียกร้องความสนใจ’ ปัจจัยเหล่านี้อาจเป็นสาเหตุของการดึงขน แม้ว่าไม่มีการศึกษาที่พิสูจน์แนวคิดเหล่านี้โดยตรง

สิ่งแวดล้อมที่ขาดความหลากหลาย

การเพิ่มความซับซ้อนในสิ่งแวดล้อมสามารถลดการดึงขนได้ อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาอื่นๆ ที่สามารถทำให้ปัญหาขนคงที่ได้เท่านั้น

การรักษา

การรักษาทางสัตวแพทย์ หรือการปรับปรุงสภาพแวดล้อมให้มีความกระตุ้นมากขึ้นอาจช่วยรักษานกที่มีพฤติกรรมถอนขนตัวเอง สเปรย์ขมออร์แกนิกมีขายตามร้านสัตว์เลี้ยงเพื่อลดการถอนขน โดยเฉพาะขนที่เพิ่งขึ้นใหม่ แต่การใช้สเปรย์ดังกล่าวอาจทำให้การกรูมมิ่ง (การใช้ปากในการทำความสะอาด) เป็นไปได้ยากขึ้นสำหรับนก วิธีนี้ไม่แนะนำเนื่องจากไม่สามารถแก้ไขสาเหตุที่แท้จริงของการถอนขนได้ นอกจากนี้ยังมีอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ปลอกคอเอลิซาเบธหรือเสื้อกั๊ก ซึ่งสามารถหาซื้อได้เชิงพาณิชย์หรือทำขึ้นเองโดยเจ้าของนก เช่น ท่อฉนวนหรือถุงเท้าที่ถูกตัดเป็นเสื้อกั๊กเพื่อให้นกสวมใส่ สิ่งเหล่านี้อาจช่วยป้องกันการถอนขนโดยทำให้การกระทำดังกล่าวยากขึ้น แต่ไม่ได้จัดการกับสาเหตุเบื้องหลังของการถอนขน

การศึกษาแสดงให้เห็นว่าการให้ยา แก่นกที่มีปัญหาจะช่วยลดการถอนขนอย่างยั่งยืน แต่เมื่อตัดการให้ยานกจะกลับมามีพฤติกรรมเดิม ยา ก็เชื่อมโยงกับการปรับปรุงเล็กน้อยในระยะยาวสำหรับอาการนี้ แม้ว่าจะไม่ได้มีประสิทธิภาพเท่ากับ haloperidol

การให้ยา fluoxetine ยังเป็นที่รู้จักกันว่าสามารถลดการถอนขนได้ แต่ผลลัพธ์จะคงอยู่เพียงระยะเวลาสั้น ๆ โดยนกมักจะกลับมาแสดงพฤติกรรมเดิมหลังจากการบำบัดเป็นเวลาหลายสัปดาห์ และจำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาอย่างต่อเนื่อง การใช้ fluoxetine ในการรักษาอาการนี้ยังเชื่อมโยงกับการกลับมาของการถอนขนอย่างรุนแรงเมื่อหยุดยา และยังเป็นที่ทราบกันว่ามีผลข้างเคียงทางจิตใจที่รุนแรงในนกบางตัวด้วย

อ้างอิง

1. Lumeij, Johannes T.; Hommers, Caroline J. (2008). "Foraging 'enrichment' as treatment for Pterotillomania" (PDF). Applied Animal Behaviour Science. 111 (1–2): 85–94. doi:10.1016/j.applanim.2007.05.015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-11-23. สืบค้นเมื่อ 2011-03-31.
2. "Feather Plucking in Pet Birds". Beauty of Birds. 2011. สืบค้นเมื่อ December 21, 2020.
3. Steeves, Susan A. (December 21, 2005). "Parrots' behaviors mirror human mental disorders". Purdue University. สืบค้นเมื่อ December 21, 2020.
4. van Zeeland, Y.R.A.; Spruit, B.M.; Rodenburg, T.B.; และคณะ (2009). "Feather damaging behaviour in parrots: A review with consideration of comparative aspects". Applied Animal Behaviour Science. 121 (2): 75–95. doi:10.1016/j.applanim.2009.09.006.
5. Reinhardt, V. (2005). "Hair pulling: a review". Laboratory Animals. 39 (4): 361–369. doi:10.1258/002367705774286448. PMID 16197702.
6. Bordnick, P.S.; Thyer, B.A.; Ritchie, B.W.; และคณะ (1994). "Feather picking disorder and trichotillomania: An avian model of human psychopathology". Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 25 (3): 189–196. doi:10.1016/0005-7916(94)90019-1. PMID 7852601.
7. Schmid, R.; Doherr, M.G.; Steiger, A. (2006). "The influence of the breeding method on the behaviour of adult African grey parrots (Psittacus erithacus)" (PDF). Applied Animal Behaviour Science. 98 (3–4): 293–307. doi:10.1016/j.applanim.2005.09.002. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-25.
8. Luescher, A.U.; Sheehan, K. (2005). "Rearing Environment and Behavioural Development of Psittacine Birds". Current Issues and Research: 35–41.
9. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Chitty, 2003b
10. Meehan, C.L.; Millam, J.R.; Mench, J.A. (2003). "Foraging opportunity and increased physical complexity both prevent and reduce psychogenic feather picking by young amazon parrots". Appl. Animal Behav. Sci. 80: 71–85. doi:10.1016/s0168-1591(02)00192-2.
11. van Hock, C.S.; King, C.E. (1997). "Causation and Influence of Environmental Enrichment on Feather Picking of the Crimson-Bellied Conure (Pyrrhura perlata perlata)". Zoo Biology. 16 (2): 161–172. doi:10.1002/(sici)1098-2361(1997)16:2<161::aid-zoo6>3.0.co;2-8.
12. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Chitty, 2003a
13. Mertens, P.A. (1997). Mills, D.S.; Heath, S.E. (บ.ก.). Pharmacological treatment of feather picking in pet birds (PDF). 1st International Conference on Veterinary Behavioural Medicine. Birmingham, UK. pp. 209–213. ISBN .
14. Eatwell, K (2009). "How to...investigate and treat a feather plucking parrot". Journal of Small Animal Practise. 50 (12): 12–16. PMID 19972639.
15. "Feather Plucking in Pet Birds | Beauty of Birds". 11 March 2023.
16. Mertens, Petra (1997). "Pharmacological Treatment Of Feather Picking In Pet Birds" (PDF).

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Feather plucking

• Feather Plucking in African Grey Parrots
• Feather Picking at parrotloversforum.com
• Ricobird: A Solution for Self-Mutilation and Feather Picking