ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
การจัดอันดับสถานศึกษา การจัดอันดับ (ranking) หรือการให้คะแนน (rating) หลักสูตรหรือสถานศึกษานั้น มีขึ้นเพื่อเป็นชี้ถึงจุดเด่นจุดด้อยของสถานศึกษาในด้านต่าง ๆ เช่น คุณภาพการศึกษา คุณภาพงานวิจัย การยอมรับของผู้จ้างงาน งบประมาณการศึกษา เครือข่ายศิษย์เก่า ความเป็นนานาชาติ สัดส่วนนักศึกษาต่อในเมือง จำนวนผู้ได้รับรางวัลโนเบล ฯลฯ
การจัดอันดับของแต่ละสำนักนั้น จะให้น้ำหนักความสำคัญกับแต่ละตัวชี้วัดแตกต่างกันไปตามประเภทและวัตถุประสงค์ของการจัดอันดับ เช่น โดยทั่วไป ในการจัดอันดับหลักสูตรบริหารธุรกิจ () จะให้ความสำคัญกับเครือข่ายศิษย์เก่า มากกว่าในการจัดอันดับสถาบันเทคโนโลยี หรือ ในการจัดดับหลักสูตรระดับปริญญาตรี จะให้ความสำคัญกับชีวิตความเป็นอยู่ระหว่างศึกษา มากกว่าในการจัดอันดับหลักสูตรระดับปริญญาโทหรือเอก
ตัวชี้วัดที่นำมาใช้ในการจัดอันดับนั้นสามารถแบ่งได้สองประเภทใหญ่คือ แบบอัตวิสัย (subjective) และแบบภววิสัย (objective) โดยแบบแรกนั้นเป็นลักษณะความคิดเห็น เช่น ชื่อเสียงวิชาการในหมู่เพื่อนร่วมอาชีพ ความพอใจของผู้จ้างงาน ส่วนแบบหลังนั้นเป็นข้อมูลที่วัดได้โดยตรง เช่น ขนาดอินเทอร์เน็ต จำนวนนักศึกษาต่ออาจารย์
ข้อมูลที่นำมาคำนวณหรือประมวลเป็นตัวชี้วัดนั้น ได้มาจากแหล่งข้อมูลหลายประเภท เช่น ทำการสำรวจ ค้นหาจากสิ่งตีพิมพ์/เว็บไซต์ หรือสอบถามโดยตรงกับสถานศึกษาหรือหน่วยงานรับผิดชอบของแต่ละประเทศ โดยแหล่งข้อมูลแต่ประเภทก็จะใช้แรงงาน เวลา และค่าใช้จ่ายไม่เท่ากัน รวมถึงมีความครอบคลุมและความน่าเชื่อถือต่างกันไป และแหล่งข้อมูลบางประเภทอาจเหมาะกับตัวชี้วัดชนิดหนึ่งแต่ไม่เหมาะกับตัวชี้วัดอีกชนิดหนึ่ง เหล่านี้เป็นปัจจัยในการเลือกใช้แหล่งข้อมูลของสำนักจัดอันดับ และยังเป็นตัวชี้ว่า ผลการจัดอันดับนั้นน่าเชื่อถือเพียงใด
การให้ความสำคัญของอันดับสถานศึกษานั้นแตกต่างกันไปตามประเทศ โดยในสหราชอาณาจักร หนังสือพิมพ์หลายฉบับมีการจัดอันดับสถานศึกษา โดยเฉพาะในระดับปริญญาตรี มีการพิมพ์เป็นคู่มือจำนวนหลายร้อยหน้าทุก ๆ ปี ส่วนในระดับบัณฑิตศึกษา มีหน่วยงานรับผิดชอบของรัฐโดยเฉพาะในการให้คะแนนสถาบันอุดมศึกษาในด้านคุณภาพการศึกษาและคุณภาพการวิจัย ส่วนในสหรัฐอเมริกา อันดับสถานศึกษาส่งผลต่อการเลือกเข้าเรียนของนักเรียน ในขณะที่ในบางประเทศไม่มีการจัดอันดับสถานศึกษา
ในประเทศไทย ได้ริเริ่มให้ 2 หน่วยงานจัดอันดับมหาวิทยาลัยในประเทศไทย คือ หน่วยงานสมศ. (สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา-องค์การมหาชน) โดยมีวัตถุประสงค์ในการประเมินตนเองและประกันคุณภาพ และ หน่วยงาน สกอ. (สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา)เพื่อเป็นข้อมูลในการตัดสินใจให้กับนักเรียนที่จะใช้ในการเลือกสอบเข้าเรียนในสถาบันต่างๆ
สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) มีการประเมินสถานศึกษาทั่วประเทศ ทั้งระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน อาชีวศึกษา และอุดมศึกษา และจะเริ่มคะแนนสถาบันอุดมศึกษาในปีการศึกษา 2549 โดยเมื่อเดือนมีนาคม 2549 การประเมินภายนอกรอบแรก (รอบ พ.ศ. 2544 - 2548) ของสถาบันอุดมศึกษาทั่วประเทศได้เสร็จสิ้นแล้ว
อันดับระดับนานาชาติ
อันดับโดย Times Higher Education Supplement
หนังสือพิมพ์ไทมส์ไฮเออร์เอดูเคชันซัปพลีเมนต์ (Times Higher Education Supplement) จากสหราชอาณาจักร จัดอันดับมหาวิทยาลัยทั่วโลก 200 อันดับ ทั้งแบบโดยภาพรวมและแบบแบ่งตามสาขาวิชา มีตัวชี้วัดดังต่อไปนี้ (ในวงเล็บคือสัดส่วนในการคิดคะแนนรวม):
- คะแนนความเห็นจากเพื่อนร่วมอาชีพ (40%) - ถามความเห็นจากอาจารย์ นักวิชาการ และผู้เชี่ยวชาญในสาขาที่เกี่ยวข้อง 2,375 คน
- คะแนนความเห็นผู้จ้างงาน (เริ่มใช้ใน ค.ศ. 2005) (10%) - ถามความเห็นจากผู้จ้างงาน 333 แห่ง
- สัดส่วนอาจารย์นานาชาติ (5%)
- สัดส่วนนักศึกษานานาชาติ (5%)
- สัดส่วนอาจารย์ต่อนักศึกษา (20%)
- คะแนนงานวิจัยของอาจารย์ที่ถูกอ้างอิง/ความสำคัญในสาขา (20%)
อันดับโดยมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เจียวถง
The Academic Ranking of World Universities โดย มหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เจียวถง ของประเทศจีน เป็นการจัดอันดับที่มักจะได้รับการกล่าวถึงควบคู่ไปกับการจัดอันดับของ THES และได้รับการอ้างอิงในบทความของนิตยสาร The Economist หลายครั้ง ได้เริ่มจัดอันดับมาได้เพียง 2 ครั้ง คือ ปี ค.ศ. 2004 และ ค.ศ. 2005 และมีการปรับเปลี่ยนตัวชี้วัดและอัตราส่วน ทำให้แต่ละครั้งมีตัวชี้วัดไม่เหมือนกัน โดยให้น้ำหนักไปที่งานวิจัยและศักยภาพทางวิชาการที่สามารถวัดได้ (ภววิสัย) โดยเกณฑ์ล่าสุดนั้น ให้คะแนนด้านวิชาการ 4 ด้าน (เพิ่มศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์เข้าไป จากเดิมมีแค่ด้านวิทยาศาสตร์อย่างเดียว) ด้านละ 20%, ศิษย์เก่าที่ได้รับรางวัลเกียรติยศ 10%, และอัตราส่วนผลงานวิจัยต่อจำนวนอาจารย์ประจำ 10%
หากพิจารณาถึงความสามารถด้านวิชาการโดยรวมของทุกสาขาวิชา การจัดอันดับมหาวิทยาลัยของสำนักนี้ เชื่อว่ามีความน่าเชื่อถือ เพราะเป็นการจัดอันดับคุณภาพเชิงปริมาณโดยรวมทุกสาขาวิชา โดยจัดอันดับแยกเป็นหมวดตามภูมิภาคดังนี้
- ระดับโลก 500 แห่ง (Top 500 World Universities)
- ระดับภูมิภาค ภูมิภาคละ 100 แห่ง
- อเมริกาเหนือและละตินอเมริกา (Top 100 North & Latin American Universities)
- ยุโรป (Top 100 European Universities)
- เอเชียแปซิฟิก (Top 100 Asia Pacific Universities)
อันดับโดย Webometrics
ตัวชี้วัด Webometrics นั้นจัดทำขึ้นเพื่อแสดงความตั้งใจของสถาบันต่าง ๆ ในการเผยแพร่ความรู้สู่เว็บ และเป็นความริเริ่มเพื่อส่งเสริมการเข้าถึงความรู้อย่างเปิดกว้าง (Open Access) ทั่วโลก อันดับ Webometrics จะบอกถึงปริมาณและคุณภาพของสิ่งตีพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ของสถาบัน เพื่อใช้ร่วมกับตัวชี้วัดอื่น ๆ ในการประเมินผลงานวิจัยของสถาบัน
อันดับระดับประเทศ
ประเทศไทย
สำหรับประเทศไทย มีการจัดสถาบันอุดมศึกษาไทยโดยสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา ในปี พ.ศ. 2549, สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษาซึ่งมีหน้าที่ในการประเมินคุณภาพการศึกษาของประเทศ รวมทั้งระดับอุดมศึกษาด้วย และ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ มีหน้าที่ในการประเมินการปฏิบัติหน้าที่ของสถาบันอุดมศึกษาขของรัฐเป็นประจำทุกปี นอกจากนี้ ยังมีการประเมินคุณภาพงานวิจัยของสถาบันอุดมศึกษาไทยโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย ซึ่งจะประเมินคุณภาพงานวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของสถาบันอุดมศึกษาไทยด้วย
อ้างอิง
- สถานภาพการประเมินสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา 2006-07-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข้อมูลเดือน มีนาคม 2549 สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
- อันดับมหาวิทยาลัยจาก หนังสือพิมพ์ไทมส์ไฮเออร์เดดูเคชันซัปพลีเมนต์ 2007-05-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ต้องสมัครสมาชิก)
- อธิบายตัวชี้วัดของ THES World University Rankings 2005 พร้อมข้อสังเกต 2006-02-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยฝ่ายวางแผน มหาวิทยาลัยเอดินบะระ
- http://www.economist.com/displaystory.cfm?story_id=4339960
ดูเพิ่ม
- อันดับมหาวิทยาลัยในประเทศไทย
- อันดับมหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกา อันดับและการจัดอันดับสถาบันอุดมศึกษาในสหรัฐอเมริกา
แหล่งข้อมูลอื่น
- การจัดอันดับมหาวิทยาลัย กระจกสะท้อนคุณภาพอุดมศึกษาไทย 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เอื้อมทิพย์ ศรีทอง, มติชนรายวัน ฉบับที่ 9850 ประจำวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2548, หน้าที่ 5 (เรียกจากฐานข้อมูลการวิจัยการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ - สกศ.)
- สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.)
- อันดับมหาวิทยาลัย โดย มหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้เจียวถง 2006-07-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- อันดับ Webometrics ของมหาวิทยาลัยทั่วโลก 3000 อันดับแรก[]
- อันดับมหาวิทยาลัยโลก โดย THES
- อันดับมหาวิทยาลัยโลก โดย Newsweek
- การจัดอันดับสถาบันอุดมศึกษาในประเทศเยอรมนี โดย Die Zeit ร่วมกับ CHE 2006-10-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud karcdxndbsthansuksa karcdxndb ranking hruxkarihkhaaenn rating hlksutrhruxsthansuksann mikhunephuxepnchithungcudedncuddxykhxngsthansuksaindantang echn khunphaphkarsuksa khunphaphnganwicy karyxmrbkhxngphucangngan ngbpramankarsuksa ekhruxkhaysisyeka khwamepnnanachati sdswnnksuksatxinemuxng canwnphuidrbrangwlonebl l karcdxndbkhxngaetlasanknn caihnahnkkhwamsakhykbaetlatwchiwdaetktangkniptampraephthaelawtthuprasngkhkhxngkarcdxndb echn odythwip inkarcdxndbhlksutrbriharthurkic caihkhwamsakhykbekhruxkhaysisyeka makkwainkarcdxndbsthabnethkhonolyi hrux inkarcddbhlksutrradbpriyyatri caihkhwamsakhykbchiwitkhwamepnxyurahwangsuksa makkwainkarcdxndbhlksutrradbpriyyaothhruxexk twchiwdthinamaichinkarcdxndbnnsamarthaebngidsxngpraephthihykhux aebbxtwisy subjective aelaaebbphwwisy objective odyaebbaerknnepnlksnakhwamkhidehn echn chuxesiyngwichakarinhmuephuxnrwmxachiph khwamphxickhxngphucangngan swnaebbhlngnnepnkhxmulthiwdidodytrng echn khnadxinethxrent canwnnksuksatxxacary khxmulthinamakhanwnhruxpramwlepntwchiwdnn idmacakaehlngkhxmulhlaypraephth echn thakarsarwc khnhacaksingtiphimph ewbist hruxsxbthamodytrngkbsthansuksahruxhnwynganrbphidchxbkhxngaetlapraeths odyaehlngkhxmulaetpraephthkcaichaerngngan ewla aelakhaichcayimethakn rwmthungmikhwamkhrxbkhlumaelakhwamnaechuxthuxtangknip aelaaehlngkhxmulbangpraephthxacehmaakbtwchiwdchnidhnungaetimehmaakbtwchiwdxikchnidhnung ehlaniepnpccyinkareluxkichaehlngkhxmulkhxngsankcdxndb aelayngepntwchiwa phlkarcdxndbnnnaechuxthuxephiyngid karihkhwamsakhykhxngxndbsthansuksannaetktangkniptampraeths odyinshrachxanackr hnngsuxphimphhlaychbbmikarcdxndbsthansuksa odyechphaainradbpriyyatri mikarphimphepnkhumuxcanwnhlayrxyhnathuk pi swninradbbnthitsuksa mihnwynganrbphidchxbkhxngrthodyechphaainkarihkhaaennsthabnxudmsuksaindankhunphaphkarsuksaaelakhunphaphkarwicy swninshrthxemrika xndbsthansuksasngphltxkareluxkekhaeriynkhxngnkeriyn inkhnathiinbangpraethsimmikarcdxndbsthansuksa inpraethsithy idrierimih 2 hnwyngancdxndbmhawithyalyinpraethsithy khux hnwyngansms sanknganrbrxngmatrthanaelapraeminkhunphaphkarsuksa xngkhkarmhachn odymiwtthuprasngkhinkarpraemintnexngaelapraknkhunphaph aela hnwyngan skx sankngankhnakrrmkarkarxudmsuksa ephuxepnkhxmulinkartdsinicihkbnkeriynthicaichinkareluxksxbekhaeriyninsthabntang sanknganrbrxngmatrthanaelapraeminkhunphaphkarsuksa sms mikarpraeminsthansuksathwpraeths thngradbkarsuksakhnphunthan xachiwsuksa aelaxudmsuksa aelacaerimkhaaennsthabnxudmsuksainpikarsuksa 2549 odyemuxeduxnminakhm 2549 karpraeminphaynxkrxbaerk rxb ph s 2544 2548 khxngsthabnxudmsuksathwpraethsidesrcsinaelwxndbradbnanachatixndbody Times Higher Education Supplement hnngsuxphimphithmsihexxrexduekhchnspphliemnt Times Higher Education Supplement cakshrachxanackr cdxndbmhawithyalythwolk 200 xndb thngaebbodyphaphrwmaelaaebbaebngtamsakhawicha mitwchiwddngtxipni inwngelbkhuxsdswninkarkhidkhaaennrwm khaaennkhwamehncakephuxnrwmxachiph 40 thamkhwamehncakxacary nkwichakar aelaphuechiywchayinsakhathiekiywkhxng 2 375 khn khaaennkhwamehnphucangngan erimichin kh s 2005 10 thamkhwamehncakphucangngan 333 aehng sdswnxacarynanachati 5 sdswnnksuksananachati 5 sdswnxacarytxnksuksa 20 khaaennnganwicykhxngxacarythithukxangxing khwamsakhyinsakha 20 xndbodymhawithyalyesiyngiheciywthng The Academic Ranking of World Universities ody mhawithyalyesiyngiheciywthng khxngpraethscin epnkarcdxndbthimkcaidrbkarklawthungkhwbkhuipkbkarcdxndbkhxng THES aelaidrbkarxangxinginbthkhwamkhxngnitysar The Economist hlaykhrng iderimcdxndbmaidephiyng 2 khrng khux pi kh s 2004 aela kh s 2005 aelamikarprbepliyntwchiwdaelaxtraswn thaihaetlakhrngmitwchiwdimehmuxnkn odyihnahnkipthinganwicyaelaskyphaphthangwichakarthisamarthwdid phwwisy odyeknthlasudnn ihkhaaenndanwichakar 4 dan ephimsilpsastraelasngkhmsastrekhaip cakedimmiaekhdanwithyasastrxyangediyw danla 20 sisyekathiidrbrangwlekiyrtiys 10 aelaxtraswnphlnganwicytxcanwnxacarypraca 10 hakphicarnathungkhwamsamarthdanwichakarodyrwmkhxngthuksakhawicha karcdxndbmhawithyalykhxngsankni echuxwamikhwamnaechuxthux ephraaepnkarcdxndbkhunphaphechingprimanodyrwmthuksakhawicha odycdxndbaeykepnhmwdtamphumiphakhdngni radbolk 500 aehng Top 500 World Universities radbphumiphakh phumiphakhla 100 aehng xemrikaehnuxaelalatinxemrika Top 100 North amp Latin American Universities yuorp Top 100 European Universities exechiyaepsifik Top 100 Asia Pacific Universities xndbody Webometrics twchiwd Webometrics nncdthakhunephuxaesdngkhwamtngickhxngsthabntang inkarephyaephrkhwamrusuewb aelaepnkhwamrierimephuxsngesrimkarekhathungkhwamruxyangepidkwang Open Access thwolk xndb Webometrics cabxkthungprimanaelakhunphaphkhxngsingtiphimphxielkthrxnikskhxngsthabn ephuxichrwmkbtwchiwdxun inkarpraeminphlnganwicykhxngsthabnxndbradbpraethspraethsithy sahrbpraethsithy mikarcdsthabnxudmsuksaithyodysankngankhnakrrmkarkarxudmsuksa inpi ph s 2549 sanknganrbrxngmatrthanaelapraeminkhunphaphkarsuksasungmihnathiinkarpraeminkhunphaphkarsuksakhxngpraeths rwmthngradbxudmsuksadwy aela sankngankhnakrrmkarphthnarabbrachkar mihnathiinkarpraeminkarptibtihnathikhxngsthabnxudmsuksakhkhxngrthepnpracathukpi nxkcakni yngmikarpraeminkhunphaphnganwicykhxngsthabnxudmsuksaithyodysankngankxngthunsnbsnunkarwicy sungcapraeminkhunphaphnganwicydanwithyasastraelaethkhonolyikhxngsthabnxudmsuksaithydwyxangxingsthanphaphkarpraeminsthabnkarsuksaradbxudmsuksa 2006 07 20 thi ewyaebkaemchchin khxmuleduxn minakhm 2549 sanknganrbrxngmatrthanaelapraeminkhunphaphkarsuksa xndbmhawithyalycak hnngsuxphimphithmsihexxredduekhchnspphliemnt 2007 05 04 thi ewyaebkaemchchin txngsmkhrsmachik xthibaytwchiwdkhxng THES World University Rankings 2005 phrxmkhxsngekt 2006 02 12 thi ewyaebkaemchchin odyfaywangaephn mhawithyalyexdinbara http www economist com displaystory cfm story id 4339960duephimxndbmhawithyalyinpraethsithy xndbmhawithyalyinshrthxemrika xndbaelakarcdxndbsthabnxudmsuksainshrthxemrikaaehlngkhxmulxunkarcdxndbmhawithyaly kracksathxnkhunphaphxudmsuksaithy 2007 09 28 thi ewyaebkaemchchin exuxmthiphy srithxng mtichnraywn chbbthi 9850 pracawnthi 27 kumphaphnth 2548 hnathi 5 eriykcakthankhxmulkarwicykarsuksa sasna aelawthnthrrm sankngankhnakrrmkarkarsuksaaehngchati sks sanknganrbrxngmatrthanaelapraeminkhunphaphkarsuksa sms xndbmhawithyaly ody mhawithyalyesiyngiheciywthng 2006 07 18 thi ewyaebkaemchchin xndb Webometrics khxngmhawithyalythwolk 3000 xndbaerk lingkesiy xndbmhawithyalyolk ody THES xndbmhawithyalyolk ody Newsweek karcdxndbsthabnxudmsuksainpraethseyxrmni ody Die Zeit rwmkb CHE 2006 10 14 thi ewyaebkaemchchin