กลุ่มภาษาอานาโตเลีย

กลุ่มภาษาอานาโตเลีย (อังกฤษ: Anatolian languages)เป็นกลุ่มย่อยของตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียนที่ตายแล้ว เคยใช้พูดในบริเวณเอเชียไมเนอร์ ภาษาที่เป็นที่รู้จักดีที่สุดคือ ภาษาฮิตไทต์

การแผ่ขยายของจักรวรรดิฮิตไทต์

บริเวณที่เคยใช้ภาษาลูเวีย

บริเวณล่าสุดที่เคยใช้กลุ่มภาษาอานาโตเลีย

จุดกำเนิด

เชื่อว่ากลุ่มภาษาอานาโตเลียเป็นสาขาแรกที่แยกออกจาก เมื่อราว 4 พันปีก่อนคริสตกาล มีทฤษฏีที่เป็นไปได้ 2 ทฤษฎีว่าผู้พูดกลุ่มภาษานี้มาถึงอานาโตเลียได้อย่างไร ทางหนึ่งมาจากทางเหนือคือเทือกเขาคอเคซัส หรืออาจจะมาจากทางตะวันตกคือคาบสมุทรบอลข่าน

สมาชิก

• ภาษาฮิตไทต์ พบในช่วง 1,057 - 557 ปีก่อนพุทธศักราช เป็นภาษาราชการของ
• ภาษาลูเวีย เป็นภาษาที่ใกล้เคียงกับภาษาฮิตไทต์ ใช้พูดในบริเวณใกล้เคียงกัน ซึ่งอาจจะถูกปกครองโดยจักรวรรดิฮิตไทต์ แบ่งเป็น
  • ภาษาลูเวียอักษรรูปลิ่ม เป็นข้อความสั้นๆ เขียนด้วยอักษรรูปลิ่ม
  • ภาษาลูเวียไฮโรกลิฟ เขียนด้วยไฮโรกลิฟแบบอานาโตเลีย จารึกบนหิน
• ภาษาไลเซีย ใช้พูดในยุคเหล็ก เป็นลูกหลานของภาษาลูเวีย กลายเป็นภาษาตายเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 6
• ภาษาคาเรีย ใช้พูดใน เป็นภาษาตายเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 8
• ภาษาพิซิเดีย และภาษาซิเดติก พบเป็นข้อความขนาดสั้น ๆ
• ภาษาปาลาอิก ใช้พูดในภาคกลางตอนเหนือของอานาโตเลีย เป็นภาษาตายเมื่อเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 18 เหลือเพียงข้อความสั้น ๆ
• ภาษาลิเดีย ใช้พูดในลิเดีย เป็นภาษาตายเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 6
• พบในจารึกสั้น ๆ เท่านั้น

การกลายเป็นภาษาตาย

ดินแดนอานาโตเลียได้รับอิทธิพลจากกรีกมากในสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช เมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 6 ทำให้ภาษาท้องถิ่นกลายเป็นภาษาตาย กลุ่มภาษานี้จึงเป็นกลุ่มภาษาแรกของตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียนที่กลายเป็นภาษาตาย

ลักษณะ

ภาษาฮิตไทต์แสดงลักษณะที่เรียบง่ายกว่าภาษาเก่าอื่นๆของตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน ลักษณะเฉพาะของตระกูลภาษานี้บางอย่างไม่พบในภาษาฮิตไทต์ และภาษาฮิตไทต์ก็มีลักษณะโบราณที่หายไปในภาษาอื่น ๆ ของตระกูลนี้ ภาษาฮิตไทต์ไม่มีระบบเพศของคำนามแบบเดีวกับภาษาอื่น ๆ แต่มีการแบ่งเป็นสิ่งที่มีและไม่มีชีวิตแทน

แหล่งข้อมูลอื่น

• Anatolian Languages 2006-12-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (by D. E. Landon)
• , Linguæ Imperii. (สเปน) – includes map and timeline of Anatolian languages.