กระทรวงม รธาธร เป นหน วยงานราชการไทยประเภทกระทรวงในอด ต ได ร บการสถาปนาเม อ พ ศ 2435 ในร ชสม ยของพระบาทสมเด จพระจ ลจอมเก

กระทรวงมุรธาธร เป็นหน่วยงานราชการไทยประเภทกระทรวงในอดีต ได้รับการสถาปนาเมื่อ พ.ศ. 2435 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีอำนาจหน้าที่ดูแลรักษาพระราชลัญจกรและหนังสือราชการทั้งปวงที่เกี่ยวข้องกับพระมหากษัตริย์

ประวัติ

เดิมกรมพระอาลักษณ์เป็นหน่วยงานราชเลขานุการด้านหนังสือของพระมหากษัตริย์ ต่อมานสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อ พ.ศ. 2435 โดยได้จัดตั้งกระทรวงมุรธาธรขึ้น และแบ่งส่วนราชการพร้อมทั้งกำหนดขอบเขตหน้าที่ใหม่ให้ชัดเจนดังนี้

กรมพระอาลักษณ์ ปฏิบัติงานด้านเอกสารและหนังสือ
กรมรัฐมนตรีสภา ปฏิบัติงานประชุมเสนาบดี
กรมราชเลขานุการ ปฏิบัติงานรับใช้พระมหากษัตริย์ในราชการส่วนพระองค์

ในพ.ศ. 2439 ได้มีการยุบกระทรวงมุรธาธรเข้ากับกระทรวงวัง และรวมเอากรมทั้งสามไว้ในความรับผิดชอบของราชเลขานุการ ในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้มีการตั้งกระทรวงมุรธาธรขึ้นใหม่ใน พ.ศ. 2454 แต่ให้มีเฉพาะ กรมพระอาลักษณ์และกรมราชเลขานุการ ซึ่งภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นกรมราชเลขาธิการ ส่วนกรมรัฐมนตรีสภานั้นไม่ได้ตั้งขึ้นแต่ให้งานด้านนี้อยู่ในบังคับบัญชาของราชเลขาธิการ และกรมทั้งสองนี้ร่วมกันรับผิดชอบการประชุมเสนาบดีมาโดยตลอด เมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครองใน พ.ศ. 2475 แล้วจึงมีการโอนกรมพระอาลักษณ์ไปอยู่กับคณะรัฐมนตรี (ปัจจุบันคือ กองอาลักษณ์และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี) เหลือแต่กรมราชเลขาธิการ (ปัจจุบันคือ กรมราชเลขานุการในพระองค์ สังกัดสำนักพระราชวัง)

รายพระนามเสนาบดีกระทรวงมุรธาธร

ลำดับ (สมัย)	รูป	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1		พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา	พ.ศ. 2436	พ.ศ. 2440
2		พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์	พ.ศ. 2455	28 มิถุนายน พ.ศ. 2466
3		สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ	29 มิถุนายน พ.ศ. 2466	23 มีนาคม พ.ศ. 2468

อ้างอิง

. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-04-22. สืบค้นเมื่อ 2021-07-12.
ประวัติกระทรวงคมนาคม ในระหว่าง พ.ศ.2418 ถึง พ.ศ.2435^[]
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2561). ประวัติความเป็นมา. สืบค้นจาก https://www2.soc.go.th/?page_id=159

ดูเพิ่ม

[1] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-04-22. สืบค้นเมื่อ 2021-07-12.

[2] ประวัติกระทรวงคมนาคม ในระหว่าง พ.ศ.2418 ถึง พ.ศ.2435^[]

[3] สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2561). ประวัติความเป็นมา. สืบค้นจาก https://www2.soc.go.th/?page_id=159