กรมขุนอินทรพิทักษ์

กรมขุนอินทรพิทักษ์ เป็นเจ้านายพระองค์หนึ่งในราชวงศ์ธนบุรี ด้วยเป็นพระญาติพระองค์หนึ่งของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และเป็นคนละพระองค์กับสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์ซึ่งเป็นพระราชโอรส

กรมขุนอินทรพิทักษ์
กรมขุนอินทรพิทักษ์
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2319
ราชวงศ์	ธนบุรี
ความสัมพันธ์ พระญาติฝ่ายพระชนกในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

นิธิ เอียวศรีวงศ์อธิบายว่ากรมขุนอินทรพิทักษ์พระองค์นี้ชะรอยจะเป็นพระญาติวงศ์ฝ่ายพระราชชนกที่ทรงเคารพนับถือมาก สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงสถาปนาขึ้นเป็นกรมขุนแต่มิได้เป็นเจ้าฟ้า พระประวัติของพระองค์ไม่เป็นที่ปรากฏนัก และไม่ทราบพระนามเดิมก่อนการสถาปนาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชวิจารณ์ว่าเจ้านายพระองค์นี้คงชราภาพ หลังเป็นเจ้าแล้ว กรมขุนอินทรพิทักษ์ทรงดำรงพระชนม์ในกรุงธนบุรีอย่างเงียบ ๆ จนกระทั่งสิ้นพระชนม์ในปีวอกอัฐศก จ.ศ. 1138 หลังกรมพระเทพามาตย์ (นกเอี้ยง) ปีหนึ่ง ในพีธีพระราชทานเพลิงพระศพใช้พระเมรุเดียวกับเจ้านราสุริวงษ์แต่เผาก่อน โดยพระราชทานเพลิงในวัน ๑ ๑๑ ฯ  ๓ ค่ำ หลังเสร็จสิ้นงานพระเมรุแล้ว จึงแห่พระอัฐิกลับ พระอัฐิใส่พระราเชนทร พระอังคารใส่คานหามพระอัฐิขึ้นท่าวัดท้ายตลาด สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงนำอัฐิของกรมขุนอินทรพิทักษ์ไปเก็บไว้ในพระราชวังอันแสดงถึงความเคารพและสนิทสนม

หลังเวลาล่วงไป สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้สถาปนาเจ้าจุ้ยพระราชโอรสขึ้นเป็นเจ้าฟ้า และรับพระนามกรมของกรมขุนอินทรพิทักษ์พระองค์แรกไปเป็นเจ้ากรม มีพระนามว่าสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์), หน้า 72
2. การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี, หน้า 66
3. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์), หน้า 80

บรรณานุกรม

• จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์). กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2562. 576 หน้า. ISBN 
• นิธิ เอียวศรีวงศ์. การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี. กรุงเทพฯ : มติชน, 2559. 632 หน้า. ISBN