ตีวานากู (ไอมาราและเกชัว: Tiwanaku), เตียอัวนาโก (สเปน: Tiahuanaco) หรือ เตียอัวนากู (Tiahuanacu) เป็นแหล่งโบราณคดีใกล้กับทะเลสาบติติกากาทางภาคตะวันตกของประเทศโบลิเวีย และเป็นหนึ่งในแหล่งโบราณคดีที่ใหญ่ที่สุดในอเมริกาใต้ เขตโบราณคดีในปัจจุบันครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 4 ตารางกิโลเมตร และรวมถึงเครื่องปั้นเผาที่มีลวดลายตกแต่ง สิ่งปลูกสร้าง และบล็อกหินขนาดใหญ่ ประชากรของเมืองนี้อาจมีจำนวนมากถึง 10,000–20,000 คนในช่วงจุดสูงสุดเมื่อประมาณ ค.ศ. 800
ตีวานากู : ศูนย์กลางทางจิตวิญญาณ และการเมืองของวัฒนธรรมตีวานากู * | |
---|---|
แหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโก | |
"" | |
พิกัด | 16°33′17.1″S 68°40′25.4″W / 16.554750°S 68.673722°W |
(ประเทศ) | โบลิเวีย |
ภูมิภาค ** | ลาตินอเมริกาและแคริบเบียน |
ประเภท | มรดกทางวัฒนธรรม |
(เกณฑ์พิจารณา) | (iii), (iv) |
อ้างอิง | 567 |
ประวัติการขึ้นทะเบียน | |
ขึ้นทะเบียน | 2000 (คณะกรรมการสมัยที่ 24) |
พื้นที่ | 71.5 เฮกตาร์ (177 เอเคอร์) |
ที่ตั้งของตีวานากูในโบลิเวีย | |
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีแหล่งมรดกโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก |
แสดงที่ตั้งภายในโบลิเวีย | |
ชื่ออื่น | เตียอัวนาโก, เตียอัวนากู |
---|---|
ที่ตั้ง | ประเทศโบลิเวีย |
ประเภท | ที่อยู่อาศัย |
ความเป็นมา | |
สร้าง | ป. ค.ศ. 110? |
วัฒนธรรม | |
หมายเหตุเกี่ยวกับสถานที่ | |
สภาพ | ซาก |
แหล่งตีวานากูได้รับการกล่าวถึงเป็นครั้งแรกในหลักฐานลายลักษณ์อักษรเมื่อ ค.ศ. 1549 โดย ผู้พิชิตชาวสเปน ระหว่างที่กำลังเสาะหาเมืองหลวงของภูมิภาคทางตอนใต้ของจักรวรรดิอินคา
นักบันทึกเหตุการณ์และมิชชันนารีเยสุอิตในเปรู รายงานว่าครั้งหนึ่งตีวานากูเคยมีชื่อว่า ไตปีกาลา (Taypiqala) ซึ่งแปลว่า "หินที่อยู่ตรงกลาง" ในภาษาไอมารา สื่อถึงความเชื่อที่ว่าตีวานากูตั้งอยู่ที่ศูนย์กลางของโลก ชื่อที่ชาวตีวานากูรู้จักอาจสูญหายไปเนื่องจากพวกเขายังไม่มีภาษาเขียนใช้ เฮ็กการ์ตีและเบริสเฟิร์ด-โจนส์เสนอว่ามีความเป็นไปได้มากที่สุดที่จะเป็นภาษาของชาวตีวานากูในสมัยนั้น
อ้างอิง
- Marsh, Erik (2012). "A Bayesian Re-Assessment of the Earliest Radiocarbon Dates from Tiwanaku, Bolivia". Radiocarbon. 54 (2): 203–218. Bibcode:2012Radcb..54..203M. doi:10.2458/azu_js_rc.v54i2.15826.
- Janusek, John (2004). Identity and Power in the Ancient Andes: Tiwanaku Cities through Time. New York: . p. 128. ISBN .
- (1993). The Tiwanaku: Portrait of an Andean Civilization. . ISBN .
- Kelley, David H.; Milone, Eugene F. (November 19, 2004). Exploring Ancient Skies: An Encyclopedic Survey of Archaeoastronomy. . ISBN .
- Hughes, Holly (October 20, 2008). Frommers 500 Places to See Before They Disappear (500 Places). . pp. 266. ISBN . สืบค้นเมื่อ 9 August 2009.
- . . National Geographic. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 5, 2011. สืบค้นเมื่อ 2009-08-09.
- Heggarty, P.; Beresford-Jones, D. (2013). "Andes: linguistic history". ใน Ness, I. (บ.ก.). The Encyclopedia of Global Human Migration. Oxford: Wiley-Blackwell. pp. 401–409. doi:10.1002/9781444351071.wbeghm852. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
tiwanaku ixmaraaelaekchw Tiwanaku etiyxwnaok sepn Tiahuanaco hrux etiyxwnaku Tiahuanacu epnaehlngobrankhdiiklkbthaelsabtitikakathangphakhtawntkkhxngpraethsobliewiy aelaepnhnunginaehlngobrankhdithiihythisudinxemrikait ekhtobrankhdiinpccubnkhrxbkhlumphunthipraman 4 tarangkiolemtr aelarwmthungekhruxngpnephathimilwdlaytkaetng singpluksrang aelablxkhinkhnadihy prachakrkhxngemuxngnixacmicanwnmakthung 10 000 20 000 khninchwngcudsungsudemuxpraman kh s 800tiwanaku sunyklangthangcitwiyyan aelakaremuxngkhxngwthnthrrmtiwanaku aehlngmrdkolkodyyuensok phikd16 33 17 1 S 68 40 25 4 W 16 554750 S 68 673722 W 16 554750 68 673722praeths obliewiyphumiphakh latinxemrikaaelaaekhribebiynpraephthmrdkthangwthnthrrmeknthphicarna iii iv xangxing567prawtikarkhunthaebiynkhunthaebiyn2000 khnakrrmkarsmythi 24 phunthi71 5 ehktar 177 exekhxr thitngkhxngtiwanakuinobliewiy chuxtamthiidkhunthaebiyninbychiaehlngmrdkolk phumiphakhthicdaebngodyyuensoktiwanakuaesdngthitngphayinobliewiychuxxunetiyxwnaok etiyxwnakuthitngpraethsobliewiypraephththixyuxasykhwamepnmasrangp kh s 110 wthnthrrmhmayehtuekiywkbsthanthisphaphsak aehlngtiwanakuidrbkarklawthungepnkhrngaerkinhlkthanlaylksnxksremux kh s 1549 ody phuphichitchawsepn rahwangthikalngesaahaemuxnghlwngkhxngphumiphakhthangtxnitkhxngckrwrrdixinkha nkbnthukehtukarnaelamichchnnarieysuxitinepru raynganwakhrnghnungtiwanakuekhymichuxwa itpikala Taypiqala sungaeplwa hinthixyutrngklang inphasaixmara suxthungkhwamechuxthiwatiwanakutngxyuthisunyklangkhxngolk chuxthichawtiwanakuruckxacsuyhayipenuxngcakphwkekhayngimmiphasaekhiynich ehkkartiaelaebrisefird ocnsesnxwamikhwamepnipidmakthisudthicaepnphasakhxngchawtiwanakuinsmynnxangxingMarsh Erik 2012 A Bayesian Re Assessment of the Earliest Radiocarbon Dates from Tiwanaku Bolivia Radiocarbon 54 2 203 218 Bibcode 2012Radcb 54 203M doi 10 2458 azu js rc v54i2 15826 Janusek John 2004 Identity and Power in the Ancient Andes Tiwanaku Cities through Time New York p 128 ISBN 978 0415946346 1993 The Tiwanaku Portrait of an Andean Civilization ISBN 978 1 55786 183 2 Kelley David H Milone Eugene F November 19 2004 Exploring Ancient Skies An Encyclopedic Survey of Archaeoastronomy ISBN 978 0 387 95310 6 Hughes Holly October 20 2008 Frommers 500 Places to See Before They Disappear 500 Places pp 266 ISBN 978 0 470 18986 3 subkhnemux 9 August 2009 National Geographic khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux July 5 2011 subkhnemux 2009 08 09 Heggarty P Beresford Jones D 2013 Andes linguistic history in Ness I b k The Encyclopedia of Global Human Migration Oxford Wiley Blackwell pp 401 409 doi 10 1002 9781444351071 wbeghm852 ISBN 978 1 44435 107 1 aehlngkhxmulxunwikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb Tiwanaku bthkhwamxakhar hrux sthanthisakhyniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk