เถ้าปลิว หรือ เถ้าลอย (อังกฤษ: fly ash) เป็นผลพลอยได้จากการเผาถ่านหินเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า ถ่านหินที่บดละเอียดจะถูกเผาเพื่อให้พลังงานความร้อนแก่หม้อไอน้ำ (Boiler) เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าต่อไป เถ้าถ่านหินขนาดใหญ่จะตกลงยังก้นเตา จึงเรียกกันว่า เถ้าก้นเตาหรือเถ้าหนัก (bottom ash) ส่วนเถ้าถ่านหินขนาดเล็กกว่า 1 ไมครอน (ไมโครเมตร) จนถึงประมาณ 200 ไมครอน จะถูกพัดออกมาตามอากาศร้อน จึงเรียกว่า เถ้าปลิว เถ้าปลิวจะถูกดักจับโดยที่ดักจับไฟฟ้าสถิต (electrostatic precipitator) เพื่อไม่ให้ลอยออกไปกับอากาศร้อน ซึ่งจะก่อให้เกิดมลภาวะในพื้นที่รอบโรงไฟฟ้า
เถ้าปลิวคือขี้เถ้าที่หลงเหลือจากกระบวนการเผาไหม้ของถ่านหินหรือลิกไนต์ มีขนาดเล็กและละเอียดมาก โดยจะปลิวปนไปกับก๊าซร้อนออกจากปล่องควันของโรงผลิตไฟฟ้าที่ใช้ถ่านหินเป็นเชื้อเพลิง ซึ่งถ้ามีปริมาณเถ้าปลิวมากในชั้นบรรยากาศ ก็อาจก่อให้เกิดปัญหามลภาวะของอากาศได้ จึงได้มีการศึกษาวิจัยโดยการติดตั้งเครื่องดักจับฝุ่นไฟฟ้าสถิต โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อแยกก๊าซร้อนและเถ้าปลิวออกจากกัน เพื่อนำเอาเถ้าปลิวกลับมาใช้ใหม่ เช่น การนำเอาเถ้าปลิวมาใช้เป็นส่วนผสมของพอร์ตแลนด์ซีเมนต์ ในกระบวนการผลิตคอนกรีต เป็นต้น
องค์ประกอบทางเคมี
เถ้าปลิวโดยทั่วไปจะมีส่วนประกอบหลักคือ ซิลิกอนไดออกไซด์ SiO2 (ประมาณร้อยละ 25-60), อะลูมิเนียมออกไซด์ Al2O3 (ประมาณร้อยละ 10-30), Fe2O3 (ประมาณร้อยละ 5-25), แคลเซียมออกไซด์ CaO (ประมาณร้อยละ 1-30) เป็นองค์ประกอบหลักอาจมีปริมาณมากถึงร้อยละ 80-90 และ มีองประกอบรองคือ MgO มีในรูป Na2O, K2O และ SO3 และมี ความชื้น
องค์ประกอบทางเคมี ของเถ้าลอยลิกไนต์ในประเทศไทย
วัสดุ/ เถ้าถ่านหิน | องค์ประกอบทางเคมี (%) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
SiO2 | Al2O3 | Fe2O3 | CaO | MgO | SO3 | K2O | Na2O | LOI | |
ปูนซีเมนต์ | 20.90 | 4.76 | 3.41 | 65.41 | 1.25 | 2.71 | 0.35 | 0.24 | 0.96 |
แม่เมาะ | 41.16 | 22.30 | 11.51 | 15.27 | 2.70 | 1.43 | 2.93 | 1.66 | 0.20 |
กาญจนบุรี | 39.56 | 20.99 | 9.37 | 10.62 | 1.47 | 3.34 | 3.08 | 0.30 | 7.10 |
ราชบุรี | 32.96 | 13.81 | 6.69 | 24.42 | 1.44 | 10.56 | 2.38 | 0.61 | 7.05 |
ประเภท
แบ่งตามเอเอสทีเอ็ม ASTM
มาตรฐาน ASTM C618 "Specification for Fly ash and Raw or Calcined natural pozzolan for use as a mineral admixture in portland cement concrete" ได้จัดแยกประเภทของเถ้าปลิวไว้ 2 ชนิดคือ Class F และ Class C โดย Class F มีปริมาณ SiO2 + AI203 + Fe203 มากกว่า 70% โดยน้ำหนัก และ Class C มีปริมาณ SiO2+ AI203 + Fe203 ระหว่าง 50-70% โดยน้ำหนัก เนื่องจากถ่านหินเป็นวัสดุธรรมชาติย่อมมีเนื้อที่ไม่สม่ำเสมอ การที่เถ้าปลิวจากแหล่งเดียวกันพบว่าเป็น Class C และ Class F เป็นเรื่องที่เป็นปกติ แม้ว่าจะเป็น Class C หรือ Class F ต่างก็มีศักยภาพเพียงพอที่จะนำไปใช้ในงานคอนกรีตได้ทั้งสิ้น
ลักษณะ | เกณฑ์ที่กำหนด | |
---|---|---|
Class F | Class C | |
SiO 2 +Al 2 O 3 + Fe 2 O 3 % | 70 | 50 |
SO 3 , max % | 5.0 | 5.0 |
Moisture content, max % | 3.0 | 3.0 |
LOI, max % | 6.0 | 6.0 |
ชนิด F (Class F)
เป็นเถ้าปลิวที่ได้จากการเผาถ่านหินแอนทราไซต์ และบิทูมินัสมีปริมาณผลรวมของ SiO2 + AI203 + Fe203 มากกว่า 70%
ชนิด C (Class C)
เป็นเถ้าปลิวที่ได้จากการเผาถ่านหินลิกไนต์ และซับบิทูมินัสมีปริมาณ SiO2+ AI203 + Fe203 ระหว่าง 50-70% CaO สูง
ประเทศไทย แบ่งตาม มอก 2135-2545 (TIS 2135)
เถ้าปลิวจากถ่านหินใช้เป็นวัสดุผสมคอนกรีต
สมบัติ | เกณฑ์ที่กำหนด | |||
---|---|---|---|---|
ชั้นคุณภาพ 1 | ชั้นคุณภาพ 2 | ชั้นคุณภาพ 3 | ||
ชนิด ก | ชนิด ข | |||
Silicon dioxide (SiO2), min % | 30.0 | 30.0 | 30.0 | 30.0 |
Calcium oxide (CaO), % | - | น้อยกว่า 10.0 | ไม่น้อยกว่า 10.0 | - |
Sulfur trioxide (SO3), max % | 5.0 | 5.0 | 5.0 | 5.0 |
Moisture content, max % | 3.0 | 3.0 | 2.0 | 3.0 |
LOI content, max % | 6.0 1) | 6.0 1) | 6.0 1) | 12.0 |
การนำไปใช้ประโยชน์
ปัจจุบันเถ้าปลิวนำมาใช้เป็นสารผสมในคอนกรีตผสมเสร็จสำหรับงานก่อสร้าง และเป็นวัตถุดิบเสริมปูนซีเมนต์ในการผลิตวัสดุก่อสร้าง เช่น กระเบื้องมุงหลังคา, เสาเข็ม, ท่อ, พื้นสำเร็จรูป เป็นต้น นอกจากนี้ยังใช้เป็นส่วนผสมหลักในการก่อสร้างเขื่อนคอนกรีตบดอัด (roller-compacted concrete, RCC)
- การนำไปทำผลิตภัณฑ์วัสดุก่อสร้าง
- การถมกลับ (backfill)
- การอัดฉีด (grouting)
- งานก่อสร้างถนน
- งานก่อสร้างเขื่อน
- งานก่อสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก
อ้างอิง
- Fly Ash Facts for Highway Engineers
หมายเหตุ
- คุณสมบัติของเถ้าถ่านหินเบื้องต้น
แหล่งข้อมูลอื่น
- การนำเถ้าปลิวลิกไนต์ไปใช้ประโยชน์ 2018-11-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ethapliw hrux ethalxy xngkvs fly ash epnphlphlxyidcakkarephathanhinephuxphlitkraaesiffa thanhinthibdlaexiydcathukephaephuxihphlngngankhwamrxnaekhmxixna Boiler ephuxphlitkraaesiffatxip ethathanhinkhnadihycatklngyngkneta cungeriykknwa ethaknetahruxethahnk bottom ash swnethathanhinkhnadelkkwa 1 imkhrxn imokhremtr cnthungpraman 200 imkhrxn cathukphdxxkmatamxakasrxn cungeriykwa ethapliw ethapliwcathukdkcbodythidkcbiffasthit electrostatic precipitator ephuximihlxyxxkipkbxakasrxn sungcakxihekidmlphawainphunthirxborngiffaethapliwsxngphanklxngculthrrsnxielktrxn ethapliwkhuxkhiethathihlngehluxcakkrabwnkarephaihmkhxngthanhinhruxlikint mikhnadelkaelalaexiydmak odycapliwpnipkbkasrxnxxkcakplxngkhwnkhxngorngphlitiffathiichthanhinepnechuxephling sungthamiprimanethapliwmakinchnbrryakas kxackxihekidpyhamlphawakhxngxakasid cungidmikarsuksawicyodykartidtngekhruxngdkcbfuniffasthit odymiwtthuprasngkhephuxaeykkasrxnaelaethapliwxxkcakkn ephuxnaexaethapliwklbmaichihm echn karnaexaethapliwmaichepnswnphsmkhxngphxrtaelndsiemnt inkrabwnkarphlitkhxnkrit epntnxngkhprakxbthangekhmiethapliwodythwipcamiswnprakxbhlkkhux silikxnidxxkisd SiO2 pramanrxyla 25 60 xalumieniymxxkisd Al2O3 pramanrxyla 10 30 Fe2O3 pramanrxyla 5 25 aekhlesiymxxkisd CaO pramanrxyla 1 30 epnxngkhprakxbhlkxacmiprimanmakthungrxyla 80 90 aela mixngprakxbrxngkhux MgO miinrup Na2O K2O aela SO3 aelami khwamchun xngkhprakxbthangekhmi khxngethalxylikintinpraethsithy xngkhprakxbthangekhmi khxngpunsiemnkbethalxylikint inpraethsithy wsdu ethathanhin xngkhprakxbthangekhmi SiO2 Al2O3 Fe2O3 CaO MgO SO3 K2O Na2O LOIpunsiemnt 20 90 4 76 3 41 65 41 1 25 2 71 0 35 0 24 0 96aememaa 41 16 22 30 11 51 15 27 2 70 1 43 2 93 1 66 0 20kaycnburi 39 56 20 99 9 37 10 62 1 47 3 34 3 08 0 30 7 10rachburi 32 96 13 81 6 69 24 42 1 44 10 56 2 38 0 61 7 05praephthaebngtamexexsthiexm ASTM matrthan ASTM C618 Specification for Fly ash and Raw or Calcined natural pozzolan for use as a mineral admixture in portland cement concrete idcdaeykpraephthkhxngethapliwiw 2 chnidkhux Class F aela Class C ody Class F mipriman SiO2 AI203 Fe203 makkwa 70 odynahnk aela Class C mipriman SiO2 AI203 Fe203 rahwang 50 70 odynahnk enuxngcakthanhinepnwsduthrrmchatiyxmmienuxthiimsmaesmx karthiethapliwcakaehlngediywknphbwaepn Class C aela Class F epneruxngthiepnpkti aemwacaepn Class C hrux Class F tangkmiskyphaphephiyngphxthicanaipichinngankhxnkritidthngsin ASTM C618 lksna eknththikahndClass F Class CSiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 70 50SO 3 max 5 0 5 0Moisture content max 3 0 3 0LOI max 6 0 6 0chnid F Class F epnethapliwthiidcakkarephathanhinaexnthraist aelabithuminsmiprimanphlrwmkhxng SiO2 AI203 Fe203 makkwa 70 chnid C Class C epnethapliwthiidcakkarephathanhinlikint aelasbbithuminsmipriman SiO2 AI203 Fe203 rahwang 50 70 CaO sung praethsithy aebngtam mxk 2135 2545 TIS 2135 ethapliwcakthanhinichepnwsduphsmkhxnkrit praethsithy mxk 2135 2545 TIS 2135 smbti eknththikahndchnkhunphaph 1 chnkhunphaph 2 chnkhunphaph 3chnid k chnid khSilicon dioxide SiO2 min 30 0 30 0 30 0 30 0Calcium oxide CaO nxykwa 10 0 imnxykwa 10 0 Sulfur trioxide SO3 max 5 0 5 0 5 0 5 0Moisture content max 3 0 3 0 2 0 3 0LOI content max 6 0 1 6 0 1 6 0 1 12 0karnaipichpraoychnpccubnethapliwnamaichepnsarphsminkhxnkritphsmesrcsahrbngankxsrang aelaepnwtthudibesrimpunsiemntinkarphlitwsdukxsrang echn kraebuxngmunghlngkha esaekhm thx phunsaercrup epntn nxkcakniyngichepnswnphsmhlkinkarkxsrangekhuxnkhxnkritbdxd roller compacted concrete RCC karnaipthaphlitphnthwsdukxsrang karthmklb backfill karxdchid grouting ngankxsrangthnn ngankxsrangekhuxn ngankxsrangkhxnkritesrimehlkxangxingFly Ash Facts for Highway Engineershmayehtukhunsmbtikhxngethathanhinebuxngtnaehlngkhxmulxunkarnaethapliwlikintipichpraoychn 2018 11 12 thi ewyaebkaemchchinbthkhwamethkhonolyi hrux singpradisthniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk