ขอมดำดิน

เดโชดำดิน เป็นตำนานของกัมพูชาที่มีพื้นฐานมาจากตำนานเรื่องพระร่วงของไทย เนื้อหาของเรื่องเดโชดำดินส่วนใหญ่ใกล้เคียงกับเรื่องพระร่วง ต่างกันแต่ว่าตอนท้ายเรื่อง พระร่วงยกทัพไปตีเมืองเขมร 2 ครั้งแต่สู้พระเจ้าปทุมสุริยวงศ์ไม่ได้ พระเจ้าปทุมสุริยวงศ์เห็นว่าพระร่วงมีเชื้อสายนาคเช่นเดียวกับพระองค์จึงไม่ฆ่าแต่แบ่งแผ่นดินให้ปกครองกึ่งหนึ่ง

ตำนานเรื่องพระร่วงปรากฏเป็นลายลักษณ์อักษรในภาษาไทยครั้งแรกในพงศาวดารเหนือ ฉบับพระวิเชียรปรีชา (น้อย) ซึ่งเรียกขุนนางขอมที่ดำดินมาว่าขอมดำดิน ยังไม่เรียกว่าพญาเดโช หลักฐานฝ่ายไทยที่ระบุชื่อพญาเดโชครั้งแรกคือบทกลอนประกอบการขับร้องเรื่องขอมดำดิน ซึ่งทรงนิพนธ์โดยสมเด็จฯเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ แต่ไม่ทราบว่าได้ข้อมูลมาจากที่ใด ส่วนเดโชดำดินปรากฏเป็นลายลักษณ์อักษรในภาษาเขมรครั้งแรกในพงศาวดารเขมรฉบับวัดโกกกาก ที่เรียบเรียงในสมัยสมเด็จพระนโรดม

ใน พ.ศ. 2541 เรื่องเดโชดำดินถูกสร้างเป็นภาพยนตร์โดยเจีย ซุน ชาวกัมพูชาที่อยู่ในสหรัฐเป็นผู้ให้ทุนสร้าง 100,000 ดอลลาร์สหรัฐ สักดิ์ สีถนเป็นผู้เขียนบทภาพยนตร์ เนื้อหาส่วนใหญ่ดำเนินตามเรื่องเดโชดำดินในพงศาวดารเขมร แต่จะเพิ่มเติมเนื้อหาในส่วนที่เป็นบทบาทของพญาเดโชมากขึ้นเพื่อให้สนุกสนาน

อ้างอิง

1. ศานติ ภักดีคำ. เดโชดำดิน: ตำนานไทยสู่ภาพยนตร์เขมร ใน เขมรถกสยาม. ศานติ ภักดีคำ บรรณาธิการ. กทม. มติชน. 2552. หน้า 72-93