Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| ลิงบาบูนชัคม่า | |
|---|---|
 | |
| ลิงบาบูนชัคม่าตัวผู้ชนิด Papio ursinus griseipes | |
| สถานะการอนุรักษ์ | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Mammalia |
| อันดับ: | Primates |
| วงศ์: | Cercopithecidae |
| สกุล: | Papio |
| สปีชีส์: | P. ursinus |
| ชื่อทวินาม | |
| Papio ursinus (, 1792) | |
| ชนิดย่อย | |
| | |
 | |
| แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ (แบ่งตามชนิดย่อย) | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
ลิงบาบูนชัคม่า หรือ ลิงบาบูนเคป (อังกฤษ: chacma baboon, Cape baboon; ชื่อวิทยาศาสตร์: Papio ursinus) เป็นลิงบาบูนชนิดหนึ่ง ในวงศ์ลิงโลกเก่า (Cercopithecidae)
ลิงบาบูนชัคม่า เป็นลิงบาบูนที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และนับเป็นลิงอีกชนิดหนึ่งที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีขนตามตัวสีน้ำตาล ขนค่อนข้างหยาบ หน้าดำ หูมีขนน้อย แต่ตัวผู้ขนตรงรอบคอและไหล่ยาว และมีขนปรกที่ปาก ส่งเสียงร้องได้ดัง วิ่งได้เร็วมากและทรงพลัง มีลักษณะการวิ่งเหมือนม้าควบ ว่ายน้ำเก่ง
มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง ฝูงหนึ่งมีจำนวนเป็นร้อยอาจถึง 200-300 ตัว มีหัวหน้าเป็นตัวผู้ ซึ่งเป็นผู้ควบคุมสังคมของตัวให้เป็นระเบียบ ในขณะในหมู่ลิงตัวเมียจะมีการจัดลำดับสังคมตามอาวุโส ในเวลากลางคืนจะนอนพักผ่อนในถ้ำ หรือซอกหิน หรือบนกิ่งไม้ใหญ่ เพื่อหลบหลีกศัตรู เนื่องจากลิงบาบูนชัคม่าเองก็ตกเป็นอาหารของสัตว์กินเนื้อขนาดใหญ่กว่าด้วย เช่น สิงโต เสือดาว, เสือชีตาห์ โดยอาจจะโดนล่าได้ถึงบนต้นไม้ และลูกลิงก็ตกเป็นเหยื่อของนกล่าเหยื่อขนาดใหญ่ เช่น นกเหยี่ยว, นกอินทรี เป็นต้น ส่วนในหมู่ลิงตัวผู้จะมีการสลับสับเปลี่ยนกันเรื่อย เนื่องจากการแย่งชิงกันเป็นจ่าฝูง และหากมีลิงจากที่อื่นจะขอเข้าเป็นสมาชิกฝูง ก็ต้องได้รับการอนุญาตจากลิงตัวอื่นในฝูง
ลิงบาบูนชัคม่าไม่ค่อยพบในป่าทึบ ชอบอยู่ตามเขาที่เป็นหินมีต้นไม้น้อย เนื่องจากว่าลิงบาบูนชัคม่าขึ้นต้นไม้ไม่เก่ง ในเวลาเช้ามักลงมาจากต้นไม้เพื่อลงมาอาบแดด และแยกย้ายกันหากิน มีพฤติกรรมผสมพันธุ์เป็นคู่ ไม่ปะปนกัน มีระยะเวลาตั้งท้องประมาณ 6-7 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว ลูกจะอยู่กับแม่ตลอดเวลา บางครั้งพ่อลิงจะช่วยดูแลลูกด้วย เมื่อลูกยังเล็กจะอยู่ที่อกแม่และดูดนมแม่ เมื่อโตขึ้นมาหน่อยจะเปลี่ยนขึ้นมาเกาะหลังแม่ ลิงบาบูนชัคม่ามีอายุยืนราว 20 ปี
ลิงบาบูนชัคม่า แพร่กระจายพันธุ์ในทวีปแอฟริกาตอนใต้ กินอาหารได้ทั้งเนื้อสัตว์และพืชผักและเมล็ดพืชผลไม้ต่าง ๆ นอกจากนี้แล้วยังสามารถวิ่งกระโจนจับนกฟลามิงโกกินเป็นอาหารได้ด้วย
ลิงบาบูนชัคม่า แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดย่อย คือ
- Papio ursinus ursinus Kerr, 1792 – พบในแอฟริกาตอนใต้
- Papio ursinus griseipes Pocock, 1911 – พบในแอฟริกาใต้ทางตอนเหนือและตอนใต้ของแซมเบีย
- Papio ursinus raucana Shortridge, 1942 – พบตั้งแต่นามิเบียจนถึงตอนใต้ของแองโกลา
อ้างอิง
- Hoffmann, M. & Hilton-Taylor, C. (2008). Papio ursinus. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 2009-01-04.
- Grubb, P.; Butynski, T. M.; Oates, J. F.; Bearder, S. K.; Disotell, T. R.; Groves, C. P.; Struhsaker, T. T. (2003). "Assessment of the diversity of African primates". . 24 (6): 1301–1357. doi:10.1023/B:IJOP.0000005994.86792.b9.
- Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference, 3rd edition, 2005
- Botswana ตอนที่ 3, "สุดหล้าฟ้าเขียว". สารคดีทางช่อง 3 โดย ปองพล อดิเรกสาร: เสาร์ที่ 7 กันยายน 2556
- Botswana ตอนที่ 5, "สุดหล้าฟ้าเขียว". สารคดีทางช่อง 3 โดย ปองพล อดิเรกสาร: เสาร์ที่ 5 ตุลาคม 2556
- ลิงบาบูน
- แอฟริกา, "มองโลกอัศจรรย์ผ่านนภากาศ". สารคดีทางช่องไทยพีบีเอส: พฤหัสบดีที่ 29 สิงหาคม 2556
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Papio ursinus ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingbabunchkhmalingbabunchkhmatwphuchnid Papio ursinus griseipessthanakarxnurkskhwamesiyngta IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Primateswngs Cercopithecidaeskul Papiospichis P ursinuschuxthwinamPapio ursinus 1792 chnidyxy3 duinenuxha aephnthiaesdngkarkracayphnthu aebngtamchnidyxy chuxphxngCynocephalus porcarius 1787 lingbabunchkhma hrux lingbabunekhp xngkvs chacma baboon Cape baboon chuxwithyasastr Papio ursinus epnlingbabunchnidhnung inwngslingolkeka Cercopithecidae lingbabunchkhma epnlingbabunthimikhnadihythisud aelanbepnlingxikchnidhnungthimikhnadihythisud mikhntamtwsinatal khnkhxnkhanghyab hnada humikhnnxy aettwphukhntrngrxbkhxaelaihlyaw aelamikhnprkthipak sngesiyngrxngiddng wingiderwmakaelathrngphlng milksnakarwingehmuxnmakhwb waynaekng miphvtikrrmxasyxyurwmknepnfung funghnungmicanwnepnrxyxacthung 200 300 tw mihwhnaepntwphu sungepnphukhwbkhumsngkhmkhxngtwihepnraebiyb inkhnainhmulingtwemiycamikarcdladbsngkhmtamxawuos inewlaklangkhuncanxnphkphxnintha hruxsxkhin hruxbnkingimihy ephuxhlbhlikstru enuxngcaklingbabunchkhmaexngktkepnxaharkhxngstwkinenuxkhnadihykwadwy echn singot esuxdaw esuxchitah odyxaccaodnlaidthungbntnim aelaluklingktkepnehyuxkhxngnklaehyuxkhnadihy echn nkehyiyw nkxinthri epntn swninhmulingtwphucamikarslbsbepliynkneruxy enuxngcakkaraeyngchingknepncafung aelahakmilingcakthixuncakhxekhaepnsmachikfung ktxngidrbkarxnuyatcaklingtwxuninfung lingbabunchkhmaimkhxyphbinpathub chxbxyutamekhathiepnhinmitnimnxy enuxngcakwalingbabunchkhmakhuntnimimekng inewlaechamklngmacaktnimephuxlngmaxabaedd aelaaeykyayknhakin miphvtikrrmphsmphnthuepnkhu impapnkn mirayaewlatngthxngpraman 6 7 eduxn xxklukkhrngla 1 tw lukcaxyukbaemtlxdewla bangkhrngphxlingcachwyduaellukdwy emuxlukyngelkcaxyuthixkaemaeladudnmaem emuxotkhunmahnxycaepliynkhunmaekaahlngaem lingbabunchkhmamixayuyunraw 20 pi lingbabunchkhma aephrkracayphnthuinthwipaexfrikatxnit kinxaharidthngenuxstwaelaphuchphkaelaemldphuchphlimtang nxkcakniaelwyngsamarthwingkraocncbnkflamingokkinepnxahariddwy lingbabunchkhma aebngxxkidepn 3 chnidyxy khux Papio ursinus ursinus Kerr 1792 phbinaexfrikatxnit Papio ursinus griseipes Pocock 1911 phbinaexfrikaitthangtxnehnuxaelatxnitkhxngaesmebiy Papio ursinus raucana Shortridge 1942 phbtngaetnamiebiycnthungtxnitkhxngaexngoklaxangxingHoffmann M amp Hilton Taylor C 2008 Papio ursinus In IUCN 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 2009 01 04 Grubb P Butynski T M Oates J F Bearder S K Disotell T R Groves C P Struhsaker T T 2003 Assessment of the diversity of African primates 24 6 1301 1357 doi 10 1023 B IJOP 0000005994 86792 b9 Mammal Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference 3rd edition 2005 ISBN 0801882214 Botswana txnthi 3 sudhlafaekhiyw sarkhdithangchxng 3 ody pxngphl xdierksar esarthi 7 knyayn 2556 Botswana txnthi 5 sudhlafaekhiyw sarkhdithangchxng 3 ody pxngphl xdierksar esarthi 5 tulakhm 2556 lingbabun aexfrika mxngolkxscrryphannphakas sarkhdithangchxngithyphibiexs phvhsbdithi 29 singhakhm 2556 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Papio ursinusaehlngkhxmulxunkhxmulthiekiywkhxngkb Papio ursinus thiwikispichis