ตะพาบไต หว น อ งกฤษ Chinese softshelled turtle จ น 中華鱉 พ นอ น zhōnghuá biē ช อว ทยาศาสตร Pelodiscus sinensis ตะพาบชน ดหน

ตะพาบไต้หวัน (อังกฤษ: Chinese softshelled turtle; จีน: 中華鱉; พินอิน: zhōnghuá biē; ชื่อวิทยาศาสตร์: Pelodiscus sinensis) ตะพาบ ชนิดหนึ่ง ไม่ใช่ตะพาบพันธุ์พื้นเมืองของไทย แต่เป็นตะพาบที่พบได้ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก เช่น จีน, ไต้หวัน, ญี่ปุ่น, เกาหลีเหนือ, เกาหลีใต้ ตลอดจนรัสเซีย และเวียดนาม มีรูปร่างคล้ายตะพาบสวน (Amyda cartilaginea) ที่พบได้ในประเทศไทย แต่ตะพาบไต้หวันมีขนาดเล็กกว่า โตเต็มมีขนาดกระดองประมาณ 25 เซนติเมตร มีนิสัยดุร้าย

ตะพาบไต้หวัน

สถานะการอนุรักษ์
(IUCN 2.3)
CITES Appendix II (CITES)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	สัตว์เลื้อยคลาน
อันดับ:	เต่า
อันดับย่อย:	อันดับย่อยเต่า
วงศ์:	วงศ์ตะพาบ
สกุล:	ตะพาบจีน (, 1835)
สปีชีส์:	Pelodiscus sinensis
ชื่อทวินาม
*Pelodiscus sinensis* (, 1835)
ชื่อพ้อง
ดูข้อความ

ลักษณะกระดองเป็นทรงรีเล็กน้อย ลักษณะโครงร่างแบบผิวกระดองเรียบมีกระดองส่วนที่นิ่มหรือเชิงค่อนข้างมาก มีหัวใหญ่ คอ ยาวมาก ปากแหลม ฟันคมและแข็งแรง เมื่อยังเล็กกระดองเป็นสีเขียวเข้มด้านท้องจะมีสีส้มและสีดำสลับ 5-6 ตำแหน่ง ใต้ท้องมีสีขาว เมื่อโตเต็มวัยกระดองจะเป็นสีเขียวอมเหลือง บริเวณขอบตาจะมีสีเหลืองเห็นได้ชัดเจน ตรงกลางกระดองจะมีรอยขีดขวางลำตัว 6-7 ขีด ส่วนท้องอ่อนนุ่มมีสีขาวอมชมพูหรือสีเหลืองอ่อน ๆ

นิยมรับประทานโดยทำเป็นซุป นิยมกันมากในแบบอาหารจีนและอาหารญี่ปุ่น ทำให้นิยมเลี้ยงเป็น ที่ปัจจุบันนิยมเลี้ยงมากกว่าตะพาบสวน เพราะโตได้เร็วและแพร่ขยายพันธุ์ได้เร็วกว่า และยังนิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงสวยงามอีกด้วย โดยเฉพาะในตัวที่เป็นเผือก แต่ในด้านสิ่งแวดล้อมขณะนี้พบเป็นเผ่าพันธุ์ต่างถิ่น ที่รุกรานที่อยู่อาศัยและที่วางไข่ของตะพาบและเต่าพื้นเมืองของไทย

ปัจจุบัน มีฟาร์มเพาะเลี้ยงกันในประเทศไทยแถบจังหวัด ภาคตะวันออก เช่น ระยอง, ชลบุรี, ตราด และเพชรบุรี

ความเชื่อ

ในความเชื่อของญี่ปุ่น ตะพาบไต้หวันมีชื่อเรียกว่า ซึปปง (ญี่ปุ่น: すっぽん) เป็นสัตว์น้ำที่พบได้ทั่วไปในแหล่งน้ำของญี่ปุ่น โดยในบางครั้งจะมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pelodiscus japonica (ซึ่งถือเป็นชนิดย่อย) เชื่อกันว่าซึปปงเป็นสาเหตุที่ทำให้เด็กจมน้ำเสียชีวิตเช่นเดียวกับ กัปปะ ซึ่งเป็นพรายน้ำ

เรื่องราวของซึปปงถูกรวบรวมไว้ในหนังสือรวบรวมเรื่องแปลกเหนือธรรมชาติของญี่ปุ่นในปี ค.ศ. 1812 เกี่ยวกับพ่อค้าคนหนึ่งชื่อ คิโระกุ (亀六) อาศัยอยู่ที่ ทำการค้าขายซุปตะพาบน้ำ ด้วยการฆ่าขายเป็นจำนวนร้อย ๆ ตัว เป็นเวลานาน คืนหนึ่ง ขณะที่นอนหลับอยู่เขาฝันว่าที่นอนซึ่งเขานอนอยู่นั้นก็เปลี่ยนสภาพเป็นสิ่งที่อ่อนหยุ่นคล้ายน้ำ และรอบตัวก็มีแต่ตะพาบน้ำคืบคลานมาทำร้ายเขา และกัดเข้าที่คอ จนเขาสะดุ้งตื่น ภรรยาเขาถามว่าเกิดอะไรขึ้น และคืนต่อ ๆ มาก็ฝันในลักษณะเช่นนี้ทุกคืน จนท้ายที่สุดเขาต้องยุติอาชีพนี้และออกบวช

ชื่อพ้อง

ชื่อพ้องของตะพาบชนิดนี้มีจำนวนมาก โดยมีตัวอย่างดังนี้:

Testudo rostrata Thunberg, 1787 (nomen suppressum)
Testudo striata Suckow, 1798
Testudo semimembranacea Hermann, 1804 (nomen suppressum et rejectum)
Emydes rostrata – Brongniart, 1805
Trionyx (Aspidonectes) sinensis Wiegmann, 1834 (nomen conservandum)
Trionyx japonicus – Temminck & Schlegel, 1835
Trionyx tuberculatus Cantor, 1842
Pelodiscus sinensis – Fitzinger, 1843
Tyrse perocellata Gray, 1844
Trionyx perocellatus – Gray, 1856
Trionyx schlegelii Brandt, 1857
Potamochelys perocellatus – Gray, 1864
Potamochelys tuberculatus – Gray, 1864
Landemania irrorata Gray, 1869
Landemania perocellata – Gray, 1869
Trionyx peroculatus Günther, 1869 ()
Gymnopus perocellatus – David, 1872
Gymnopus simonii David, 1875 (nomen nudum)
Ceramopelta latirostris Heude, 1880
Cinctisternum bicinctum Heude, 1880
Coelognathus novemcostatus Heude, 1880
Coptopelta septemcostata Heude, 1880
Gomphopelta officinae Heude, 1880
Psilognathus laevis Heude, 1880
Temnognathus mordax Heude, 1880
Trionyx sinensis newtoni Bethencourt-Ferreira, 1897
Tortisternum novemcostatum Heude, 1880
Temnognanthus mordax – Boulenger, 1889
Tyrse sinensis – Hay, 1904
Amyda japonica – Stejneger, 1907
Amyda schlegelii – Stejneger, 1907
Amyda sinensis – Stejneger, 1907
Amyda tuberculata – Schmidt, 1927
Trionyx sinensis sinensis – Smith, 1931
Trionyx sinensis tuberculatus – Smith, 1931
Amyda schlegelii haseri Pavlov, 1932
Amyda schlegelii licenti Pavlov, 1932
Amyda sinensis sinensis – Mertens, Müller & Rust, 1934
Amyda sinensis tuberculata – Mertens, Müller & Rust, 1934
Trionyx schlegeli Chkhikvadze, 1987 (ex errore)
Trionix sinensis – Richard, 1999
Pelodiscus sinensis sinensis – Ferri, 2002
Pelodiscus sinensis tuberculatus – Ferri, 2002
Pelodiscus sinensis japonicus – Joseph-Ouni, 2004

อ้างอิง

Rhodin 2010, p. 000.128
Asian Turtle Trade Working Group (2000). "Pelodiscus sinensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2000: e.T39620A97401140. doi:10.2305/IUCN.UK.2000.RLTS.T39620A10251914.en.{{cite iucn}}: error: |doi= / |page= mismatch ()
"Appendices | CITES". cites.org. สืบค้นเมื่อ 2022-01-14.
การเพาะเลี้ยงตะพาบน้ำพันธุ์ไต้หวัน จากกรมประมง
ตะพาบไต้หวัน^[]
Suppon
Fritz, Uwe; Havaš, Peter (2007). "Checklist of Chelonians of the World" (PDF). Vertebrate Zoology. 57 (2): 319–320. ISSN 1864-5755. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-12-17. สืบค้นเมื่อ 29 May 2012.

บรรณานุกรม

Rhodin, Anders G.J.; Paul van Dijk, Peter; Iverson, John B.; Shaffer, H. Bradley (2010-12-14). "Turtles of the World 2010 Update: Annotated Checklist of Taxonomy, Synonymy, Distribution and Conservation Status" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-12-15. สืบค้นเมื่อ 2010-12-15.
1835. Beiträge zur Zoologie, gesammelt auf einer Reise um die Erde, von Dr. F. J. F. Meyen. Amphibien ". Nova Acta Acad. Leopold.-Carol. 17: 185-268. ("Trionyx (Aspidonectes ) sinensis ", new species, pp. 189–195). (in German).

แหล่งข้อมูลอื่น

[Rhodin128-1] Rhodin 2010, p. 000.128

[IUCN-2] Asian Turtle Trade Working Group (2000). "Pelodiscus sinensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2000: e.T39620A97401140. doi:10.2305/IUCN.UK.2000.RLTS.T39620A10251914.en.{{cite iucn}}: error: |doi= / |page= mismatch ()

[CITES-3] "Appendices | CITES". cites.org. สืบค้นเมื่อ 2022-01-14.

[4] การเพาะเลี้ยงตะพาบน้ำพันธุ์ไต้หวัน จากกรมประมง

[5] ตะพาบไต้หวัน^[]

[:yx-6] Suppon

[Fritz_2007-7] Fritz, Uwe; Havaš, Peter (2007). "Checklist of Chelonians of the World" (PDF). Vertebrate Zoology. 57 (2): 319–320. ISSN 1864-5755. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-12-17. สืบค้นเมื่อ 29 May 2012.