ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
มะแข่น | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Rosids |
อันดับ: | Sapindales |
วงศ์: | Rutaceae |
สกุล: | Zanthoxylum |
สปีชีส์: | Z. limonella |
ชื่อทวินาม | |
Zanthoxylum limonella (Dennst.) Alston |
มะแข่น (ชื่อวิทยาศาสตร์: Zanthoxylum limonella Alston) ชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ คือ มะกรูดตาพราหมณ์ (นครราชสีมา); กำจัดต้น, พริกหอม, หมากมาศ (กรุงเทพฯ); มะข่วง, มะแขว่น, บ่าแข่น (ภาคเหนือ); มะแข่น (ไทสิบสองพันนา); มะแขว่น (ลาว); ลูกระมาศ (ภาคกลาง); หมักข่วง (แม่ฮ่องสอน); มะเข่น, มะแข่สะ (กะเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน) (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นพืชสมุนไพรสกุลเดียวกับ (Sichuan pepper) ผลและใบใช้เป็นเครื่องเทศชูรสอาหาร โดยผลใช้ผลสดหรือผลแห้งหรือทั้งสองอย่าง แล้วแต่ชนิดอาหาร เช่น ลาบ หลู้ แกง และอาหารพื้นเมืองและอาหารท้องถิ่น เช่น ตำหวาย หลามบอน ตำน้ำพริก ฯลฯ มะแข่นมีรสชาติเผ็ด กลิ่นฉุนแต่หอม มีสรรพคุณทางยาคือสามารถแก้หวัดได้
ต้นและกิ่งเป็นหนาม ใบเป็นใบประกอบมีใบย่อย 6–8 คู่ ก้านใบสีแดง ใบย่อยรูปไข่หรือรูปรี ปลายแหลม ต้นที่เก็บเกี่ยวผลผลิตได้จะมีอายุตั้งแต่ 3–15 ปี ผลค่อนข้างกลมผลเล็ก ๆ ขนาดผลพริกไทย ผิวขรุขระ สีเขียว มีกลิ่นฉุน คล้ายกลิ่นเมล็ดผักชียี่หร่า ผลแก่เปลือกหุ้มเมล็ดสี แดง แก่จัดสีดำ ออกผลเดือนกันยายนถึงธันวาคม เมล็ดกลม ๆ ดำเป็นมัน ใช้เปลือกผลผสมชูรสอาหาร ใช้รากและเนื้อไม้ เป็นยาขับลมในลำไส้ ลดความดัน เป็นยาขับโลหิตระดูของสตรี ผลเป็นยาบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต บำรุงธาตุ พบมากหรือปลูกมากในเขตพื้นที่ หมู่บ้านผาสิงห์ บ้านผาหลัก บ้านปางส้าน บ้านยอด ตำบลยอด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน
เทศกาล
มะแข่นถือได้ว่าเป็นพืชเศรษฐกิจอันดับต้น ๆ ของตำบลยอด ทางเทศบาลตำบลยอดจะมีการจัดงาน "วันมะแข่นหอมรสดี ชมวิถีชนเผ่า" ขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยจะจัดในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนของทุกปี ในงานจะมีการออกร้านแสดงสินค้าพื้นเมือง และสินค้าที่แสดงถึงภูมิปัญญาชาวบ้านในตำบล ชมการแห่ขบวนรถบุปผชาติ การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน การประกวดธิดามะแข่น ร่วมชิมอาหารพื้นเมืองที่มีมะแข่นเป็นส่วนประกอบฟรี การเลี้ยงรับรองแขกผู้มีเกียรติแบบขันโตก และพบกับการแสดงมหรสพอีกมากมาย โดยงาน "วันมะแข่นหอมรสดี ชมวิถีชนเผ่า" ถือว่าเป็นอีกงานประเพณีสำคัญ ที่ได้รับการบรรจุอยู่ในปฏิทินท่องเที่ยวของจังหวัดน่าน
อ้างอิง
- http://eherb.hrdi.or.th/search_result_details.php?herbariumID=506&name=%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%2C%20%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%20%2C%20%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%82%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%99
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-22. สืบค้นเมื่อ 2010-08-31.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-10-12. สืบค้นเมื่อ 2010-08-31.
- https://www.facebook.com/262034127166455/photos/a.590921857611012.1073741865.262034127166455/590922857610912/
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisudmaaekhnkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb Rosidsxndb Sapindaleswngs Rutaceaeskul Zanthoxylumspichis Z limonellachuxthwinamZanthoxylum limonella Dennst Alston maaekhn chuxwithyasastr Zanthoxylum limonella Alston chuxphunemuxngxun khux makrudtaphrahmn nkhrrachsima kacdtn phrikhxm hmakmas krungethph makhwng maaekhwn baaekhn phakhehnux maaekhn ithsibsxngphnna maaekhwn law lukramas phakhklang hmkkhwng aemhxngsxn maekhn maaekhsa kaehriyngaemhxngsxn ithythinehnux epnphuchsmuniphrskulediywkb Sichuan pepper phlaelaibichepnekhruxngethschursxahar odyphlichphlsdhruxphlaehnghruxthngsxngxyang aelwaetchnidxahar echn lab hlu aekng aelaxaharphunemuxngaelaxaharthxngthin echn tahway hlambxn tanaphrik l maaekhnmirschatiephd klinchunaethxm misrrphkhunthangyakhuxsamarthaekhwdid tnaelakingepnhnam ibepnibprakxbmiibyxy 6 8 khu kanibsiaedng ibyxyrupikhhruxrupri playaehlm tnthiekbekiywphlphlitidcamixayutngaet 3 15 pi phlkhxnkhangklmphlelk khnadphlphrikithy phiwkhrukhra siekhiyw miklinchun khlayklinemldphkchiyihra phlaekepluxkhumemldsi aedng aekcdsida xxkphleduxnknyaynthungthnwakhm emldklm daepnmn ichepluxkphlphsmchursxahar ichrakaelaenuxim epnyakhblminlais ldkhwamdn epnyakhbolhitradukhxngstri phlepnyabarunghwic barungolhit barungthatu phbmakhruxplukmakinekhtphunthi hmubanphasingh banphahlk banpangsan banyxd tablyxd xaephxsxngaekhw cnghwdnanethskalmaaekhnthuxidwaepnphuchesrsthkicxndbtn khxngtablyxd thangethsbaltablyxdcamikarcdngan wnmaaekhnhxmrsdi chmwithichnepha khunepnpracathukpi odycacdinchwngplayeduxnphvscikaynkhxngthukpi inngancamikarxxkranaesdngsinkhaphunemuxng aelasinkhathiaesdngthungphumipyyachawbanintabl chmkaraehkhbwnrthbupphchati karaesdngsilpwthnthrrmphunban karprakwdthidamaaekhn rwmchimxaharphunemuxngthimimaaekhnepnswnprakxbfri kareliyngrbrxngaekhkphumiekiyrtiaebbkhnotk aelaphbkbkaraesdngmhrsphxikmakmay odyngan wnmaaekhnhxmrsdi chmwithichnepha thuxwaepnxiknganpraephnisakhy thiidrbkarbrrcuxyuinptithinthxngethiywkhxngcnghwdnanxangxinghttp eherb hrdi or th search result details php herbariumID 506 amp name E0 B8 81 E0 B8 B3 E0 B8 88 E0 B8 B1 E0 B8 94 E0 B8 95 E0 B9 89 E0 B8 99 2C 20 E0 B8 A1 E0 B8 B0 E0 B8 82 E0 B9 88 E0 B8 A7 E0 B8 87 20 2C 20 E0 B8 A1 E0 B8 B0 E0 B9 81 E0 B8 82 E0 B8 A7 E0 B9 88 E0 B8 99 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 07 22 subkhnemux 2010 08 31 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 10 12 subkhnemux 2010 08 31 https www facebook com 262034127166455 photos a 590921857611012 1073741865 262034127166455 590922857610912