วงปี่พาทย์นางหงส์

วงปี่พาทย์นางหงส์ คือวงปี่พาทย์ชนิดหนึ่งที่นำเอาวงปี่พาทย์ไม้แข็งมาประสมกับวงบัวลอย โดยเปลี่ยนแปลงรูปแบบดังนี้

• ใช้กลองมลายูมาตีแทนตะโพนและกลองทัด (บางที่ก็ใช้กลองทัดแทนกลองมลายู)
• ใช้ปี่ชวามาเป่าแทนปี่ใน
• เอาฆ้องเหม่งออก เพราะมีฉิ่งเป็นตัวควบคุมจังหวะแล้ว

วงปี่พาทย์นางหงส์เครื่องคู่

เหตุที่ใช้ชื่อวงปี่พาทย์นี้ว่าวงปี่พาทย์นางหงส์ก็เนื่องจากเรียกตามชื่อเพลงที่เล่นคือเพลงเรื่องนางหงส์ โดยจะใช้เล่นเฉพาะงานอวมงคลเท่านั้น ปัจจุบันไม่ค่อยเป็นที่นิยม เพราะได้หันมานิยมวงปี่พาทย์มอญแทน

วงปี่พาทย์นางหงส์ เดิมเป็นวงที่ใช้บรรเลงในงานศพของสามัญชน ต่อมาได้นำมาบรรเลงในงานสวดพระอภิธรรมศพเจ้านาย และใช้ในตอนถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระศพ เมื่อครั้งงานพระบรมศพของสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระประสงค์ให้นำวงปี่พาทย์นางหงส์ ของกรมศิลปากรมาประโคมย่ำยาม ต่อจากวงประโคมของงานเครื่องสูง สำนักพระราชวัง จึงนับเป็นครั้งแรกที่ได้นำวงปี่พาทย์นางหงส์มาใช้ในงานพระบรมศพด้วย

เพลงชุดนางหงส์

เพลงที่บรรเลง เรียกว่า “ เพลงชุดนางหงส์” ประกอบด้วยเพลง

• เพลงนางหงส์ (หรือเพลงพราหมณ์เก็บหัวแหวน)
• เพลงสาวสอดแหวน
• เพลงแสนสุดสวาท
• เพลงแมลงปอ
• เพลงแมลงวันทอง

วงปี่พาทย์นางหงส์ สำนักการสังคีต กรมศิลปากร

ดุริยางคศิลปินกลุ่มดุริยางค์ไทยสำนักการสังคีต กรมศิลปากร ผู้บรรเลงวงปี่พาทย์นางหงส์ (วงประโคมย่ำยาม) ในการพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์

ข้อมูลเพิ่มเติม

การบรรเลงดนตรีไทยในงานพระศพ 2008-07-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน