บทความน ย งต องการเพ มแหล งอ างอ งเพ อพ ส จน ความถ กต องค ณสามารถพ ฒนาบทความน ได โดยเพ มแหล งอ างอ งตามสมควร เน อหาท ขาด

นายกรัฐมนตรีฝรั่งเศส (ฝรั่งเศส: Premier ministre français) เป็นตำแหน่งหัวหน้ารัฐบาลและคณะรัฐมนตรีของประเทศฝรั่งเศส ส่วนประมุขแห่งรัฐของประเทศฝรั่งเศสคือประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส

นายกรัฐมนตรีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส
Premier ministre de la République française
ตราแผ่นดินของฝรั่งเศส
ธงชาติฝรั่งเศส
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน กาบรีแยล อาตาล ตั้งแต่ 9 มกราคม ค.ศ. 2024
การเรียกขาน	Mister Prime Minister (ไม่ทางการ) (การทูต)
สมาชิกของ
รายงานต่อ	ประธานาธิบดี
จวน	ทำเนียบมาตีญง
ที่ว่าการ	ปารีส ประเทศฝรั่งเศส
ผู้แต่งตั้ง	ประธานาธิบดี
วาระ	ไม่จำกัดวาระ
ตราสารจัดตั้ง
ตำแหน่งก่อนหน้า
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	มีแชล เดอเบร
สถาปนา	4 ตุลาคม 1958; 65 ปีก่อน (1958-10-04)
เงินตอบแทน	178,920 ยูโรต่อปี
เว็บไซต์	www.gouvernement.fr

ก่อนหน้าการปฏิวัติฝรั่งเศส หัวหน้ารัฐบาลฝรั่งเศสมีชื่อตำแหน่งว่า มุขมนตรีแห่งรัฐ (Principal ministre d'État) ซึ่งได้รับแต่งตั้งตามพระราชอัธยาศัยของกษัตริย์ ตำแหน่งนี้ถูกเลิกใช้ในปี 1791 กระทั่งสิ้นสุดสงครามนโปเลียน ก็มีการสถาปนาตำแหน่งนายกรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการในปี 1814 ผู้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนแรกคือตาแลร็อง-เปรีกอร์ อย่างไรก็ตาม ระหว่างปี 1871 ถึง 1958 หัวหน้ารัฐบาลมีชื่อตำแหน่งอย่างเป็นทางการว่า ประธานสภารัฐมนตรี (Président du Conseil des ministres) และตั้งแต่ปี 1958 เป็นต้นมาก็ใช้ชื่อตำแหน่งว่านายกรัฐมนตรี

การตัดสินใจหรือกฤษฎีกาที่กระทำโดยนายกรัฐมนตรีถือเหมือนกระทำโดยฝ่ายบริหารทั้งคณะ นายกรัฐมนตรีมีหน้าที่สรรหาผู้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีต่าง ๆ และเสนอให้ประธานาธิบดีลงนามแต่งตั้ง คณะรัฐมนตรีอยู่ภายใต้การสอดส่องดูแลโดยสภาแห่งรัฐ (Conseil d'État) ซึ่งบางครั้งนายกรัฐมนตรีพึงรับคำปรึกษาก่อนจะประกาศใช้กฤษฎีกา

เป็นที่รู้กันว่ารัฐมนตรีแต่ละท่านต้องการปกป้องนโยบายและโครงการในกระทรวงของตน แต่ก็ยังติดอยู่ที่งบประมาณ ซึ่งนายกรัฐมนตรีนี้เองเป็นคนชี้ขาดในเรื่องเหล่านี้ แม้ว่าบางครั้งประธานาธิบดีจะมีอำนาจและอิทธิพลเหนือกว่าก็ตาม

เนื่องจากนายกรัฐมนตรีเป็นผู้ดูแลนโยบายของรัฐบาล เมื่อเกิดความผิดพลาดและล้มเหลวก็จะกลายเป็นผู้ที่ถูกประณามและตำหนิไปโดยปริยาย ผลที่ตามมาก็คือความนิยมที่มีสูงในช่วงแรกและลดฮวบลงขึ้นอยู่กับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น หลายคนคิดว่าตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นการส่งเสริมความสำเร็จของประธานาธิบดี และยังเป็นที่โต้เถียงอย่างมากว่าเป็นตำแหน่งที่อันตรายเพราะความเป็นไปได้ของการลดความนิยม

การเสนอชื่อ

นายกรัฐมนตรีเป็นตำแหน่งที่ได้รับการแต่งตั้งโดยประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส โดยประธานาธิบดีสามารถแต่งตั้งได้ทั้งจากสมาชิกพรรคการเมือง ข้าราชการระดับสูง หรือแม้กระทั่งจากธุรกิจภาคเอกชนที่ประสบความสำเร็จ และเนื่องจากสมาชิกรัฐสภาสามารถลงมติไม่ไว้วางใจได้ ผลที่ตามมาคือการกดดันให้รัฐบาล (นายกรัฐมนตรีลาออก) จึงมักทำให้การเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีนั้นจะต้องได้รับการสนับสนุนจากเสียงส่วนมากของรัฐสภาโดยปริยาย

และเมื่อประธานาธิบดี กับเสียงส่วนมากของรัฐสภาอยู่ตรงข้ามกันในทางการเมืองจะเรียกว่า การบริหารร่วมกัน (Cohabitation) เนื่องจากประธานาธิบดีจะต้องเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีที่มาจากพรรคการเมืองเสียงข้างมากในสภา ซึ่งหมายความว่าประธานาธิบดีและนายกรัฐมนตรีมีความคิดเห็นทางการเมืองแตกต่างกัน หรือประธานาธิบดีและนายกรัฐมนตรีมาจากต่างพรรคและต่างขั้ว

บทบาทตามรัฐธรรมนูญ

ตามมาตราที่ 21 ของรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส นายกรัฐมนตรีมีหน้าที่กำกับดูแลรัฐบาล นอกเหนือจากนั้น มาตราที่ 20 ยังระบุถึง หน้าที่กำกับงานด้านนโยบายต่าง ๆ ของประเทศ รัฐมนตรีกำกับดูแลกระทรวงต่าง ๆ จะถูกแต่งตั้งโดยประธานาธิบดี โดยผ่านการสรรหาจากนายกรัฐมนตรี ซึ่งโดยหลักการแล้ว นายกรัฐมนตรีจะถือเป็นผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาของประธานาธิบดี ยกเว้นที่มีกรณีการบริหารร่วมกัน (Cohabitation) เกิดขึ้น

นายกรัฐมนตรียังมีหน้าที่ต่อสภา ในฐานะฝ่ายบริหาร โดยรวมถึงการร่างกฎหมาย ซึ่งนายกรัฐมนตรีจำเป็นต้องมีเสียงข้างมากในสภาสนับสนุน ซึ่งในกรณีนี้มักจะผ่านกฎหมายได้สำเร็จโดยปริยาย หรือมิฉะนั้นอาจถูกรัฐสภาถอดถอนได้ (มาตราที่ 49) นายกรัฐมนตรีจะต้องเสนอร่างกฎหมายให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยด้วย (มาตราที่ 61)

โดยก่อนที่จะยุบสภา ประธานาธิบดีจะต้องปรึกษากับนายกรัฐมนตรี ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา (มาตราที่ 12)

ดูเพิ่ม

รายนามนายกรัฐมนตรีฝรั่งเศส

อ้างอิง

"IG.com Pay Check". IG.

แหล่งข้อมูลอื่น

www.gouvernement.fr

[igcompaycheck-1] "IG.com Pay Check". IG.