เสือดาวหิมะ | |
---|---|
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Animalia |
ไฟลัม: | Chordata |
ชั้น: | Mammalia |
อันดับ: | Carnivora |
วงศ์: | Felidae |
สกุล: | Panthera |
สปีชีส์: | P. uncia |
ชื่อทวินาม | |
Panthera uncia (, 1775) | |
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของเสือดาวหิมะ | |
ชื่อพ้อง | |
|
เสือดาวหิมะ (อังกฤษ: snow leopard, ounce) สัตว์ในวงศ์ Felidae ชนิดหนึ่ง เป็นสัตว์ป่าที่หายากใกล้สูญพันธุ์ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Panthera uncia
เดิมทีเสือดาวหิมะ ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Uncia uncia โดยถือว่าเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Uncia โดยใช้มาตั้งแต่ยุคทศวรรษที่ 30 แต่จากการศึกษาด้านจีโนไทป์พบว่าอยู่ในสกุล Panthera เช่นเดียวกับเสือใหญ่หลายชนิด ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2008 และถูกจำแนกออกเป็น 2 ชนิดย่อย แต่ถึงอย่างไรก็ตามความแตกต่างทางพันธุกรรมของทั้ง 2 ชนิดนี้ยังไม่ได้รับการตัดสิน
มีขนยาวหนาแน่น สีพื้นเทาอมเหลือง บริเวณสีข้างจะอมเหลืองจาง ๆ มีลายดอกเข้มทั่วตัวคล้ายเสือดาว (P. pardus) ช่วยให้ดูกลมกลืนกับสภาพแวดล้อมที่อาศัยซึ่งเป็นภูเขาหินและหิมะปกคลุม ลายดอกบริเวณหลังและสีข้างมีขนาดใหญ่ ส่วนบริเวณหัวและขาเป็นลายจุดขนาดเล็ก บริเวณคาง อก และท้องเป็นสีขาวปลอดไม่มีลาย ลายบริเวณหลังและสีข้างจะจางกว่าบริเวณอื่น ซึ่งต่างจากเสือลายจุดชนิดอื่นที่มักมีลายที่หลังเข้มกว่า หางด้านบนจะเป็นวงสีดำ ด้านล่างของหางเป็นจุดจาง ๆ เปรียบเทียบลายดอกของเสือดาวหิมะกับของเสือดาวแล้ว ดอกของเสือดาวหิมะจะห่างกันมากกว่าและไม่คมชัดเท่า มีกล้ามเนื้อหน้าอกและหัวไหล่ที่แข็งแรง อุ้งเท้ากว้างแข็งแรงและปกคลุมด้วยขน ช่วยให้เพิ่มพื้นที่ผิวและกระจายน้ำหนักตัวลงบนหิมะได้อย่างสม่ำเสมอ และช่วยปกป้องอุ้งเท้าจากความเย็นของหิมะได้ดี มีโพรงจมูกใหญ่ที่มีลักษณะพิเศษช่วยให้อากาศที่เย็นเปลี่ยนเป็นอุ่น ก่อนที่จะสูดหายใจเข้าไปในปอด และมีหางยาวที่ขนฟูสามารถพันรอบตัวเพื่อป้องกันความหนาวได้เหมือนผ้าพันคอ
มีความยาวลำตัวและหัว 90–135 เซนติเมตร ความยาวหาง 90 เซนติเมตร ความสูงถึงหัวไหล่ 60 เซนติเมตร น้ำหนักในตัวผู้ 44–55 กิโลกรัม ตัวเมีย 35–40 กิโลกรัม เสือดาวหิมะตัวเมียจะตกลูกครั้งละ 2 ตัว ทุก ๆ 2 ปี ลูกตัวผู้จะอยู่กับแม่นาน 18 เดือน ส่วนตัวเมียจะอยู่ 2 ปี ก่อนจะแยกตัวออกไป
มีการกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางบนภูเขาสูงที่มีหิมะปกคลุมในภูมิภาคเอเชียกลาง เช่น มองโกเลีย, ภูฐาน, ทิเบต, จีน, อัฟกานิสถาน, รัสเซีย, อินเดีย, เนปาล โดยพบที่ทิเบตและจีนมากที่สุด มีชนิดย่อยทั้งหมด 2 ชนิด คือ U. u. uncia พบในมองโกเลียและรัสเซีย และ U. u. uncioides พบในจีนและเทือกเขาหิมาลัย ซึ่งที่อยู่ของทั้ง 2 ชนิดนี้ไม่เชื่อมต่อติดกัน โดยเสือดาวหิมะถือเป็นสัตว์นักล่าหรือสัตว์กินเนื้อเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่พบได้ในภูมิภาคเทือกเขาหิมาลัย ซึ่งเป็นเทือกเขาสูง แต่ปัจจุบันได้มีการจำแนกออกเป็น 3 ชนิด คือ P. u. irbis พบทางภาคเหนือของภูมิภาคอัลไต, P. u. uncioides พบศูนย์กลางของเทือกเขาหิมาลัยหลักและที่ราบสูงทิเบต และP. u. uncia พบทางตะวันตกของเทือกเขาเทียนซาน, ปามีร์, ภูมิภาคทรานส์หิมาลัย
มีพฤติกรรมและชีววิทยาเป็นสัตว์ที่มีนิสัยขี้อาย มักหลบเมื่อพบกับมนุษย์ สามารถกระโดดได้ไกลถึง 15 เมตร มีรายงานนอนกลางวันชอบหลบไปนอนในรังของแร้งดำหิมาลัย (Aegypius monachus) โดยการกระโดดขึ้นไปเลยไม่ใช้การปีน
ออกล่าเหยื่อในเวลาพลบค่ำหรือกลางคืน โดยล่าสัตว์ทุกขนาดทั้งสัตว์ใหญ่สัตว์เล็ก รวมถึงล่าปศุสัตว์ของมนุษย์ เช่น แพะหรือแกะ เป็นอาหารได้ด้วย โดยปกติแล้วจะล่าเหยื่อและอยู่ตามลำพัง ยกเว้นในฤดูผสมพันธุ์ ที่อาจอยู่เป็นคู่ เมื่อล่าเหยื่อได้แล้วอาจจะกินไม่หมดในครั้งเดียว อาจใช้เวลานานถึง 3–4 วันกว่าเหยื่อจะหมด นานที่สุดคือ 1 สัปดาห์ และจากคำบอกเล่าของชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ที่เทือกเขาปามีร์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาหิมาลัยเล่าว่า เสือดาวหิมะเป็นสัตว์ฉลาด เมื่อจะล่าแพะป่า จะใช้วิธีกลิ้งหินจากข้างบนเพื่อให้เข้าใจผิดว่าเป็นลมพัด เมื่อแพะอยู่นิ่ง ๆ เสือดาวหิมะจึงจะจู่โจม
เสือดาวหิมะมักอยู่ในพื้นที่เล็ก ๆ ในระยะเวลาประมาณ 7–10 วัน ก่อนที่จะเดินทางไกลไปอีกที่หนึ่ง ระยะทางที่เดินทางวันหนึ่งเฉลี่ยราว 1 กิโลเมตรสำหรับตัวผู้และ 1.3 กิโลเมตรสำหรับตัวเมีย บางครั้งอาจเดินทางได้ไกลถึงวันละ 7 กิโลเมตร
ในอดีตมีการล่าเสือดาวหิมะเพื่อทำเป็นเสื้อขนสัตว์ โดยมีราคาซื้อขายสูงถึงตัวละ 50000 ดอลลาร์ และมีการล่าถึงปีละ 1000 ตัว จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1952 ทางรัฐบาลอินเดียจึงได้ออกกฎหมายคุ้มครองขึ้นมา แต่ปัจจุบันก็ยังมีการลักลอบในพื้นที่ต่าง ๆ เช่นกัน
เดิมที สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) ได้จัดสถานะให้เสือดาวหิมะเป็นสัตว์ที่อยู่ในสภานะใกล้สูญพันธุ์ (EN) แต่นับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2014 เป็นต้นมา ผลจากการอนุรักษ์ตลอดจนลดความขัดแย้งกับผู้เลี้ยงปศุสัตว์และการสร้างจิตสำนึกในการหวงแหนสัตว์ป่าหายากของชาวพื้นเมือง ทำให้เสือดาวหิมะมีปริมาณในธรรมชาติเพิ่มมากขึ้น โดยคาดการณ์ว่ามีราว 4,000 ตัว และอาจมากถึง 10000 ตัว จึงทำให้ IUCN ปรัดลดสถานะของเสือดาวหิมะลงมาเป็นอยู่ในข่ายที่จะเข้าสู่สถานะใกล้สูญพันธุ์ (VU) แทน ในปี ค.ศ. 2017
อ้างอิง
- McCarthy, T., Mallon, D., Jackson, R., Zahler, P. & McCarthy, K. (2016). "Panthera uncia". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2017.2. สืบค้นเมื่อ 14 September 2017.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Janecka, J. E.; Jackson, R.; Zhang, Y.; Diqiang Li, Munkhtsog; Buckley-Beason, V.; Murphy, W. J. (2008). "Population Monitoring of Snow Leopards Using Noninvasive Genetics". Cat News. 48: 7–10.
- Snow Leopards of Leafy London. สารคดีทางแอนนิมอลแพลนเน็ต ทางทรูวิชั่นส์: พุธที่ 25 ธันวาคม 2556
- Ganges River Of Life, "Wildest India". สารคดีทางแอนนิมอลแพลนเน็ต ทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 12 กรกฎาคม 2557
- "เสือดาวหิมะ..นักล่าแห่งขุนเขา 19 มกราคม 2559 ตอนที่ 2". ช่อง 7. 19 January 2016. สืบค้นเมื่อ 19 January 2016.[]
- "มนต์เสน่ห์แห่งมองโกเลีย 04 ธันวาคม 2558 Marco Polo Sheep". ช่อง 7. 4 December 2015. สืบค้นเมื่อ 4 December 2015.[]
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์อนุรักษ์เสือดาวหิมะอย่างเป็นทางการ (อังกฤษ)
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Panthera uncia ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
esuxdawhimasthanakarxnurks IUCN 3 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Carnivorawngs Felidaeskul Pantheraspichis P unciachuxthwinamPanthera uncia 1775 aephnthiaesdngkarkracayphnthukhxngesuxdawhimachuxphxngUncia uncia Schreber 1775 Felis irbis Ehrenberg 1830 Felis uncia Schreber 1775 esuxdawhima xngkvs snow leopard ounce stwinwngs Felidae chnidhnung epnstwpathihayakiklsuyphnthu michuxwithyasastrwa Panthera uncia edimthiesuxdawhima ichchuxwithyasastrwa Uncia uncia odythuxwaepnsingmichiwitchnidediywethannthixyuinskul Uncia odyichmatngaetyukhthswrrsthi 30 aetcakkarsuksadancionithpphbwaxyuinskul Panthera echnediywkbesuxihyhlaychnid tngaetpi kh s 2008 aelathukcaaenkxxkepn 2 chnidyxy aetthungxyangirktamkhwamaetktangthangphnthukrrmkhxngthng 2 chnidniyngimidrbkartdsin mikhnyawhnaaenn siphunethaxmehluxng briewnsikhangcaxmehluxngcang milaydxkekhmthwtwkhlayesuxdaw P pardus chwyihduklmklunkbsphaphaewdlxmthixasysungepnphuekhahinaelahimapkkhlum laydxkbriewnhlngaelasikhangmikhnadihy swnbriewnhwaelakhaepnlaycudkhnadelk briewnkhang xk aelathxngepnsikhawplxdimmilay laybriewnhlngaelasikhangcacangkwabriewnxun sungtangcakesuxlaycudchnidxunthimkmilaythihlngekhmkwa hangdanbncaepnwngsida danlangkhxnghangepncudcang epriybethiyblaydxkkhxngesuxdawhimakbkhxngesuxdawaelw dxkkhxngesuxdawhimacahangknmakkwaaelaimkhmchdetha miklamenuxhnaxkaelahwihlthiaekhngaerng xungethakwangaekhngaerngaelapkkhlumdwykhn chwyihephimphunthiphiwaelakracaynahnktwlngbnhimaidxyangsmaesmx aelachwypkpxngxungethacakkhwameynkhxnghimaiddi miophrngcmukihythimilksnaphiesschwyihxakasthieynepliynepnxun kxnthicasudhayicekhaipinpxd aelamihangyawthikhnfusamarthphnrxbtwephuxpxngknkhwamhnawidehmuxnphaphnkhx mikhwamyawlatwaelahw 90 135 esntiemtr khwamyawhang 90 esntiemtr khwamsungthunghwihl 60 esntiemtr nahnkintwphu 44 55 kiolkrm twemiy 35 40 kiolkrm esuxdawhimatwemiycatklukkhrngla 2 tw thuk 2 pi luktwphucaxyukbaemnan 18 eduxn swntwemiycaxyu 2 pi kxncaaeyktwxxkip mikarkracayphnthuxyangkwangkhwangbnphuekhasungthimihimapkkhluminphumiphakhexechiyklang echn mxngokeliy phuthan thiebt cin xfkanisthan rsesiy xinediy enpal odyphbthithiebtaelacinmakthisud michnidyxythnghmd 2 chnid khux U u uncia phbinmxngokeliyaelarsesiy aela U u uncioides phbincinaelaethuxkekhahimaly sungthixyukhxngthng 2 chnidniimechuxmtxtidkn odyesuxdawhimathuxepnstwnklahruxstwkinenuxephiyngchnidediywethannthiphbidinphumiphakhethuxkekhahimaly sungepnethuxkekhasung aetpccubnidmikarcaaenkxxkepn 3 chnid khux P u irbis phbthangphakhehnuxkhxngphumiphakhxlit P u uncioides phbsunyklangkhxngethuxkekhahimalyhlkaelathirabsungthiebt aelaP u uncia phbthangtawntkkhxngethuxkekhaethiynsan pamir phumiphakhthranshimaly miphvtikrrmaelachiwwithyaepnstwthiminisykhixay mkhlbemuxphbkbmnusy samarthkraoddidiklthung 15 emtr mirayngannxnklangwnchxbhlbipnxninrngkhxngaerngdahimaly Aegypius monachus odykarkraoddkhunipelyimichkarpin xxklaehyuxinewlaphlbkhahruxklangkhun odylastwthukkhnadthngstwihystwelk rwmthunglapsustwkhxngmnusy echn aephahruxaeka epnxahariddwy odypktiaelwcalaehyuxaelaxyutamlaphng ykewninvduphsmphnthu thixacxyuepnkhu emuxlaehyuxidaelwxaccakinimhmdinkhrngediyw xacichewlananthung 3 4 wnkwaehyuxcahmd nanthisudkhux 1 spdah aelacakkhabxkelakhxngchawphunemuxngthixasyxyuthiethuxkekhapamir sungepnswnhnungkhxngethuxkekhahimalyelawa esuxdawhimaepnstwchlad emuxcalaaephapa caichwithiklinghincakkhangbnephuxihekhaicphidwaepnlmphd emuxaephaxyuning esuxdawhimacungcacuocm esuxdawhimamkxyuinphunthielk inrayaewlapraman 7 10 wn kxnthicaedinthangiklipxikthihnung rayathangthiedinthangwnhnungechliyraw 1 kiolemtrsahrbtwphuaela 1 3 kiolemtrsahrbtwemiy bangkhrngxacedinthangidiklthungwnla 7 kiolemtr inxditmikarlaesuxdawhimaephuxthaepnesuxkhnstw odymirakhasuxkhaysungthungtwla 50000 dxllar aelamikarlathungpila 1000 tw cnkrathnginpi kh s 1952 thangrthbalxinediycungidxxkkdhmaykhumkhrxngkhunma aetpccubnkyngmikarlklxbinphunthitang echnkn edimthi shphaphnanachatiephuxkarxnurksthrrmchatiaelathrphyakrthrrmchati IUCN idcdsthanaihesuxdawhimaepnstwthixyuinsphanaiklsuyphnthu EN aetnbtngaetpi kh s 2014 epntnma phlcakkarxnurkstlxdcnldkhwamkhdaeyngkbphueliyngpsustwaelakarsrangcitsanukinkarhwngaehnstwpahayakkhxngchawphunemuxng thaihesuxdawhimamiprimaninthrrmchatiephimmakkhun odykhadkarnwamiraw 4 000 tw aelaxacmakthung 10000 tw cungthaih IUCN prdldsthanakhxngesuxdawhimalngmaepnxyuinkhaythicaekhasusthanaiklsuyphnthu VU aethn inpi kh s 2017xangxingMcCarthy T Mallon D Jackson R Zahler P amp McCarthy K 2016 Panthera uncia IUCN Red List of Threatened Species Version 2017 2 subkhnemux 14 September 2017 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a CS1 maint multiple names authors list lingk Janecka J E Jackson R Zhang Y Diqiang Li Munkhtsog Buckley Beason V Murphy W J 2008 Population Monitoring of Snow Leopards Using Noninvasive Genetics Cat News 48 7 10 Snow Leopards of Leafy London sarkhdithangaexnnimxlaephlnent thangthruwichns phuththi 25 thnwakhm 2556 Ganges River Of Life Wildest India sarkhdithangaexnnimxlaephlnent thangthruwichns esarthi 12 krkdakhm 2557 esuxdawhima nklaaehngkhunekha 19 mkrakhm 2559 txnthi 2 chxng 7 19 January 2016 subkhnemux 19 January 2016 lingkesiy mntesnhaehngmxngokeliy 04 thnwakhm 2558 Marco Polo Sheep chxng 7 4 December 2015 subkhnemux 4 December 2015 lingkesiy wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Panthera unciaaehlngkhxmulxunewbistxnurksesuxdawhimaxyangepnthangkar xngkvs khxmulthiekiywkhxngkb Panthera uncia thiwikispichis