Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| สกุลพุนชัส | |
|---|---|
 | |
| ปลาเชอร์รี่บาร์บ (P. titteya) ตัวเมีย (บน) และตัวผู้ (ล่าง) | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Actinopterygii |
| อันดับ: | Cypriniformes |
| วงศ์: | Cyprinidae |
| สกุล: | Puntius , 1822 |
| ชนิดต้นแบบ | |
Hamilton, 1822 | |
| ชนิด | |
| | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
สกุลพุนชัส (อังกฤษ: barb) เป็นสกุลหนึ่งในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มีอยู่ด้วยกันมากมายหลายชนิด ใช้ชื่อสกุลว่า Puntius
ที่มาและลักษณะ
สกุลนี้เดิมทีในปี ค.ศ. 1816 และ ได้เสนอให้ตั้งชื่อสกุลของปลาที่อยู่ในวงศ์ย่อย ว่า โดยใช้ปลาชนิด (Linnaeus, 1758) เป็นต้นแบบ โดยกำหนดลักษณะของปลาที่อยู่ในสกุลนี้ว่า ปากโค้ง อยู่หน้าสุดหรืออยู่ใต้จะงอยปาก ขากรรไกรหุ้มด้วยริมฝีปากซึ่งอาจจะเป็นแผ่นหนังเรียบ แต่ไม่มีตุ่ม มีหนวด 2 คู่ หรือ 1 คู่ หรือไม่มีหนวด ตาไม่มีเยื่อหุ้มเหมือนอยู่รอบ ๆ ฟันที่ลำคอมี 3 แถว ครีบหลังค่อนข้างสั้นอยู่ตรงข้ามกับครีบท้อง ก้านครีบเดี่ยวก้านสุดท้ายของครีบหลังอาจแข็ง ขอบอาจจะเป็นฟันหยักคล้ายจักหรือเรียบ ก้านครีบเดี่ยวอาจมีปลายแหลมและไม่แข็ง ครีบก้นค่อนข้างสั้น บางชนิดอาจมีก้านครีบเดี่ยวก้านที่สองของครีบก้นเป็นหนามแข็ง หรือในบางชนิดก้านครีบเดี่ยวก้านสุดท้ายของครีบก้นมีจักเป็นฟันเลื่อย เกล็ดแบบขอบบางเรียบ เกล็ดบริเวณรูทวารไม่ใหญ่กว่าที่อื่น เส้นข้างลำตัวในบางชนิดอาจสมบูรณ์ ในบางชนิดไม่สมบูรณ์ โดยชนิดที่เส้นข้างลำตัวที่สมบูรณ์ส่วนปลายของเส้นไปสิ้นสุดที่กึ่งกลางของฐานครีบหาง
แต่เมื่อพิจารณาแล้วพบว่า หลักเกณฑ์นี้มีขอบเขตที่กว้าง ไม่เหมาะแก่การที่จะเป็นลักษณะทางการอนุกรมวิธานของสกุล ซึ่งเมื่อนักมีนวิทยารุ่นหลังได้ศึกษาเพิ่มเติมพบว่าสามารถแบ่งออกเป็นสกุลอื่น ๆ ได้อีกถึง 10 สกุล และได้มีการตั้งชื่อสกุลใหม่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1822 ได้ตั้งชื่อสกุลนี้ใหม่ว่า Puntius (มาจากภาษาเบงกอลคำว่า pungti หมายถึง ปลาในวงศ์ปลาตะเพียนขนาดเล็ก) และได้กำหนดลักษณะสำคัญของสกุลนี้ไว้ว่า มีลำตัวยาว แบนข้างมากบ้างหรือน้อยบ้าง จะงอยปากทู่สั้น ตำแหน่งของปากอยู่ปลายสุดหรือใต้จะงอยปาก ขากรรไกรบนยื่นมากบ้าง น้อยบ้าง ริมฝีปากบาง มีร่องระหว่างริมฝีปากและกระดูกขากรรไกรบนและล่าง แต่จะมีเอ็นคั่นตรงกึ่งกลางขากรรไกรล่าง นัยน์ตาของบางชนิดมีเยื่อไขมันเป็นวงเล็ก ๆ กระดูกใต้ตาเล็ก มีหนวดที่ริมฝีปากบน 1 คู่ และมุมปาก 1 คู่ บางชนิดอาจไม่มีหนวดที่ริมปาก บนครีบหลังมีก้านครีบแขนง 7-9 ก้าน และที่ฐานครีบมีเกล็ดคลุมตำแหน่งของครีบหลังอาจอยู่ตรงข้ามครีบท้อง หรือาจจะอยู่ด้านหน้าหรือหลังจุดเริ่มต้นของครีบท้อง ก้านครีบเดี่ยวก้านสุดท้ายเป็นหนามแข็ง เกล็ดมีขนาดใหญ่หรือปานกลาง เส้นข้างลำตัวสมบูรณ์ในบางชนิด ไม่สมบูรณ์ในบางชนิด และปลยเส้นข้างลำตัวไปสิ้นสุดที่กึ่งกลางหรือเกือบกึ่งกลางฐานครีบหาง เกล็ดตามแนวเส้นข้างลำตัวมีประมาณ 17-38 แถว ปลายท่อบนเกล็ดเส้นข้างลำตัวไม่แยกเป็นแฉก เยื่อกระดูกแก้มเชื่อมติดกับเอ็นขอบคาง มีฟันที่ลำคอ 3 แถว
ซึ่งแฮมิลตันได้นำไปตั้งให้กับปลาที่พบในประเทศอินเดียเป็นครั้งแรก แต่มิได้ระบุว่าเป็นชนิดใดที่เป็นต้นแบบ ถือเป็นการผิดหลักในการอนุกรมวิธาน เพื่อแก้ปัญหานี้ ต่อมาในปี ค.ศ. 1863 บลีกเกอร์ ได้เสนอให้ใช้ปลาชนิด (Hamilton, 1822) ตั้งชื่อไว้เป็นต้นแบบ และได้แบ่งสกุลพันชัสนี้ออกเป็น 3 สกุลย่อย โดยใช้หนวดเป็นเกณฑ์
แต่ทว่าการใช้หนวดเป็นเกณฑ์แบ่งแยกนั้น ก็ยังมีข้อจำกัด และได้ก่อให้เกิดการถกเถียงตามมาตลอด จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1996 เรนโบธ ได้เสนอให้แบ่งแยกสกุลของปลาในวงศ์ปลาตะเพียนนี้ที่พบในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ ออกเป็น 4 สกุล โดยสกุลพุนชัสเองก็เป็นหนึ่งในนั้นด้วย และทำให้ชื่อสกุลต่าง ๆ เหล่านี้กลายมาเป็นชื่อพ้องที่ซ้ำซ้อนกันในปัจจุบัน โดยสกุลพุนชัสนี้ได้ข้อสรุปว่า ก้านครีบเดี่ยวของครีบหลังมีขอบเรียบ มีหนวดที่ริมฝีปากบน 1 คู่ และซี่กรองเหงือกของเหงือกอันแรกมีจำนวน 12 ถึง 20 อัน
ต่อมาในปี ค.ศ. 2003 ได้มีการศึกษาและอนุกรมวิธานปลาในวงศ์ปลาตะเพียนใหม่ โดยเฉพาะในสกุลพุนชัสนี้ จึงได้มีการจำแนกแยกออกเป็นสกุลใหม่และนำเข้าผนวกรวมกับสกุลเดิมที่เคยใช้ ทำให้สมาชิกในสกุลพุนชัสลดลง เหลืออยู่ประมาณ 53 ชนิด (จากเดิมประมาณ 140 ชนิด)
การจำแนก
|
|
อ้างอิง
- Raghavan, R., Philip, S., Ali, A. & Dahanukar, N. (2013): Sahyadria, a new genus of barbs (Teleostei: Cyprinidae) from Western Ghats of India. 2013-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Journal of Threatened Taxa, 5 (15): 4932-4938.
- Hamilton, F., 1822 - Edinburgh & London: i-vii + 1-405 An account of the fishes found in the river Ganges and its branches.
- สมโภชน์ อัคคะทวีวัฒน์. สาระน่ารู้ ปลาน้ำจืดไทย เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2547. 264 หน้า. หน้า 145. ISBN
- Pethiyagoda, R., Meegaskumbura, M. & Maduwage, K. (2012): A synopsis of the South Asian fishes referred to Puntius (Pisces: Cyprinidae). 2012-11-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Ichthyological Exploration of Freshwaters, 23 (1): 69-95.
- Kottelat, M. (2013): The Fishes of the Inland Waters of Southeast Asia: A Catalogue and Core Bibliography of the Fishes Known to Occur in Freshwaters, Mangroves and Estuaries. 2013-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน The Raffles Bulletin of Zoology, 2013, Supplement No. 27: 1–663.
- Raghavan, R., Philip, S., Ali, A. & Dahanukar, N. (2013): Sahyadria, a new genus of barbs (Teleostei: Cyprinidae) from Western Ghats of India. 2013-12-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Journal of Threatened Taxa, 5 (15): 4932-4938.
- Plamoottil, M. & Abraham, N.P. (2014): Puntius viridis (Cypriniformes, Cyprinidae), a new fish species from Kerala, India. Journal of Research in Biology, 3 (7): 1093-1104.
- Krishna Kumar, K., Benno Pereira, F.G. & Radhakrishnan, K.V. (2012): Puntius madhusoodani (Teleostei: Cyprinidae), a new species of barb from Manimala River, Kerala, South India. Biosystematica, 5 (2) [2011]: 31-37.
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Puntius ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
skulphunchsplaechxrribarb P titteya twemiy bn aelatwphu lang karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Actinopterygiixndb Cypriniformeswngs Cyprinidaeskul Puntius 1822chnidtnaebbHamilton 1822chnidpraman 53chuxphxngCephalakompsus Herre 1924 Eechathalakenda Menon 1999 Mandibularca Herre 1924 Ospatulus Herre 1924 Spratellicypris Herre amp Myers 1931 source source source source source source source source plataephiynhnaaedng Sahyadria denisonii sungedimekhyxyuinskulni aetpccubnaeykxyuinskul Sahyadria skulphunchs xngkvs barb epnskulhnunginwngsplataephiyn Cyprinidae mixyudwyknmakmayhlaychnid ichchuxskulwa Puntiusthimaaelalksnaskulniedimthiinpi kh s 1816 aela idesnxihtngchuxskulkhxngplathixyuinwngsyxy wa odyichplachnid Linnaeus 1758 epntnaebb odykahndlksnakhxngplathixyuinskulniwa pakokhng xyuhnasudhruxxyuitcangxypak khakrrikrhumdwyrimfipaksungxaccaepnaephnhnngeriyb aetimmitum mihnwd 2 khu hrux 1 khu hruximmihnwd taimmieyuxhumehmuxnxyurxb fnthilakhxmi 3 aethw khribhlngkhxnkhangsnxyutrngkhamkbkhribthxng kankhribediywkansudthaykhxngkhribhlngxacaekhng khxbxaccaepnfnhykkhlayckhruxeriyb kankhribediywxacmiplayaehlmaelaimaekhng khribknkhxnkhangsn bangchnidxacmikankhribediywkanthisxngkhxngkhribknepnhnamaekhng hruxinbangchnidkankhribediywkansudthaykhxngkhribknmickepnfneluxy ekldaebbkhxbbangeriyb ekldbriewnruthwarimihykwathixun esnkhanglatwinbangchnidxacsmburn inbangchnidimsmburn odychnidthiesnkhanglatwthismburnswnplaykhxngesnipsinsudthikungklangkhxngthankhribhang aetemuxphicarnaaelwphbwa hlkeknthnimikhxbekhtthikwang imehmaaaekkarthicaepnlksnathangkarxnukrmwithankhxngskul sungemuxnkminwithyarunhlngidsuksaephimetimphbwasamarthaebngxxkepnskulxun idxikthung 10 skul aelaidmikartngchuxskulihmephimkhuneruxy cnkrathnginpi kh s 1822 idtngchuxskulniihmwa Puntius macakphasaebngkxlkhawa pungti hmaythung plainwngsplataephiynkhnadelk aelaidkahndlksnasakhykhxngskulniiwwa milatwyaw aebnkhangmakbanghruxnxybang cangxypakthusn taaehnngkhxngpakxyuplaysudhruxitcangxypak khakrrikrbnyunmakbang nxybang rimfipakbang mirxngrahwangrimfipakaelakradukkhakrrikrbnaelalang aetcamiexnkhntrngkungklangkhakrrikrlang nyntakhxngbangchnidmieyuxikhmnepnwngelk kradukittaelk mihnwdthirimfipakbn 1 khu aelamumpak 1 khu bangchnidxacimmihnwdthirimpak bnkhribhlngmikankhribaekhnng 7 9 kan aelathithankhribmiekldkhlumtaaehnngkhxngkhribhlngxacxyutrngkhamkhribthxng hruxaccaxyudanhnahruxhlngcuderimtnkhxngkhribthxng kankhribediywkansudthayepnhnamaekhng ekldmikhnadihyhruxpanklang esnkhanglatwsmburninbangchnid imsmburninbangchnid aelaplyesnkhanglatwipsinsudthikungklanghruxekuxbkungklangthankhribhang ekldtamaenwesnkhanglatwmipraman 17 38 aethw playthxbnekldesnkhanglatwimaeykepnaechk eyuxkradukaekmechuxmtidkbexnkhxbkhang mifnthilakhx 3 aethw sungaehmiltnidnaiptngihkbplathiphbinpraethsxinediyepnkhrngaerk aetmiidrabuwaepnchnididthiepntnaebb thuxepnkarphidhlkinkarxnukrmwithan ephuxaekpyhani txmainpi kh s 1863 blikekxr idesnxihichplachnid Hamilton 1822 tngchuxiwepntnaebb aelaidaebngskulphnchsnixxkepn 3 skulyxy odyichhnwdepneknth aetthwakarichhnwdepneknthaebngaeyknn kyngmikhxcakd aelaidkxihekidkarthkethiyngtammatlxd cnkrathnginpi kh s 1996 ernobth idesnxihaebngaeykskulkhxngplainwngsplataephiynnithiphbinphumiphakhexechiyxakheny xxkepn 4 skul odyskulphunchsexngkepnhnunginnndwy aelathaihchuxskultang ehlaniklaymaepnchuxphxngthisasxnkninpccubn odyskulphunchsniidkhxsrupwa kankhribediywkhxngkhribhlngmikhxberiyb mihnwdthirimfipakbn 1 khu aelasikrxngehnguxkkhxngehnguxkxnaerkmicanwn 12 thung 20 xn txmainpi kh s 2003 idmikarsuksaaelaxnukrmwithanplainwngsplataephiynihm odyechphaainskulphunchsni cungidmikarcaaenkaeykxxkepnskulihmaelanaekhaphnwkrwmkbskuledimthiekhyich thaihsmachikinskulphunchsldlng ehluxxyupraman 53 chnid cakedimpraman 140 chnid karcaaenk 1869 1842 1868 1878 1914 Bleeker 1863 1842 Puntius brevis Bleeker 1850 plataephiynthray 1878 1937 1839 1822 Yazdani amp Singh 1994 Yazdani amp Babu Rao 1976 1849 amp 1938 1822 1958 amp 2008 amp 2008 Uniyal Phurailatpam amp Bisht 2004 1868 Benno Pereira amp 2012 1844 Smith 1945 plataephiynmsya 1878 amp 1998 amp 1992 Verma amp Sharma 1977 1990 1941 1865 amp 1982 Kullander 2008 1871 1822 1923 1953 1893 amp 1993 1919 1822 1868 1934 amp 1969 1822 1868 1844 1874 Puntius titteya 1929 plaechxrribarb amp 2014 1865 1872 xangxingRaghavan R Philip S Ali A amp Dahanukar N 2013 Sahyadria a new genus of barbs Teleostei Cyprinidae from Western Ghats of India 2013 12 02 thi ewyaebkaemchchin Journal of Threatened Taxa 5 15 4932 4938 Hamilton F 1822 Edinburgh amp London i vii 1 405 An account of the fishes found in the river Ganges and its branches smophchn xkhkhathwiwthn saranaru planacudithy elm 1 krungethph xngkhkarkhakhxngkhuruspha 2547 264 hna hna 145 ISBN 974 00 8701 9 Pethiyagoda R Meegaskumbura M amp Maduwage K 2012 A synopsis of the South Asian fishes referred to Puntius Pisces Cyprinidae 2012 11 19 thi ewyaebkaemchchin Ichthyological Exploration of Freshwaters 23 1 69 95 Kottelat M 2013 The Fishes of the Inland Waters of Southeast Asia A Catalogue and Core Bibliography of the Fishes Known to Occur in Freshwaters Mangroves and Estuaries 2013 12 02 thi ewyaebkaemchchin The Raffles Bulletin of Zoology 2013 Supplement No 27 1 663 Raghavan R Philip S Ali A amp Dahanukar N 2013 Sahyadria a new genus of barbs Teleostei Cyprinidae from Western Ghats of India 2013 12 02 thi ewyaebkaemchchin Journal of Threatened Taxa 5 15 4932 4938 Plamoottil M amp Abraham N P 2014 Puntius viridis Cypriniformes Cyprinidae a new fish species from Kerala India Journal of Research in Biology 3 7 1093 1104 Krishna Kumar K Benno Pereira F G amp Radhakrishnan K V 2012 Puntius madhusoodani Teleostei Cyprinidae a new species of barb from Manimala River Kerala South India Biosystematica 5 2 2011 31 37 aehlngkhxmulxunkhxmulthiekiywkhxngkb Puntius thiwikispichis wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Puntius