เซนต์เบอร์นาร์ด (พันธุ์สุนัข)

เซนต์เบอร์นาร์ด (อังกฤษ: St. Bernard) เป็นสุนัขที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และประเทศอิตาลี มีร่างกายใหญ่ล่ำ จัดเป็นประเภทสุนัขใช้งาน โดยสายพันธุ์นี้ได้นำมาใช้ฝึกสอน

เซนต์เบอร์นาร์ด

เซนต์เบอร์นาร์ด (ด้านข้าง)

ลูกสุนัข

ลักษณะทั่วไป

สุนัขที่มีขนาดตัวใหญ่ที่สุดในโลก หน้าตาซึม ๆ คล้ายดูจะอึดอาด ต้องยกให้กับพันธุ์นี้ “เซนต์เบอร์นาร์ด” หน้าของมันจะมีเหมือนหน้ากากขนสีดำปกคลุมไว้ จึงทำให้ดูน่าเกรงขาม จะว่าไปเจ้าเซนต์นั้นก็เป็นสุนัขที่มีพละกำลังอยู่มาก มากพอที่จะลากคนได้ตัวปลิวเลยทีเดียวล่ะ ยังไม่แค่นั้นเจ้าเซนต์ยังมีรูปร่างสูง ใหญ่ กำยำ มีกล้ามเป็นมัดๆ โดยเฉพาะบริเวณขาและแขน ที่เกิดจากการออกกำลังกายการฝึกฝนอยู่เสมอ หากอยู่ในท่ายืนตัวจะสูงกว่าหรือเท่าคน จัดอยู่ในกลุ่ม Working Group หรือ สุนัขที่มีประโยชน์ในการกู้ภัย เฝ้าบ้านและงานด้านตำรวจ

ความเป็นมา

ประวัติของยังไม่เป็นที่แน่ชัดในต้นกำเนิดที่แท้จริงใน 700 ปีก่อนคริสตกาล แต่เจ้าเซนต์เบอร์นาร์ดนี้มีความเป็นมาที่ยาวนานมากๆ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1660 – 1670 นับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจุบันระยะเวลาประมาณได้กว่า 1,000 ปี ถิ่นกำเนิดของเซนต์เบอร์นาร์ด คือ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในบริเวณช่องภูเขาเซนต์เบอร์นาร์ดที่ปกคลุมด้วยหิมะ แห่งเทือกเขาแอลป์(Alps) เป็นสุนัขภูเขาที่มีไว้รักษาความปลอดภัยให้กับพระและช่วยเหลือ กู้ภัยชีวิตมนุษย์ เริ่มต้นในปี ค.ศ. 1048

นักบวชชาวคริสต์ศาสนา ชื่อว่า เบอร์นาร์ดได้ไปยังบริเวณช่องภูเขาเซนต์เบอร์นาร์ด เพื่อทำการขับไล่พวกโจรชาวฮังการีและซาราเซที่มักจะปล้น และฆ่าคนเดินทางหรือยึดตัวไว้เพื่อเรียกค่าไถ่ให้ออกจากบริเวณนั้น เพื่อให้เกิดความสงบสุขและปลอดภัยต่อนักเดินทาง ซึ่งนักบุญเบอร์นาร์ดและเหล่าฤษีได้สร้างสถานที่พำนักไว้ช่วยเหลือ เหล่านักเดินทางถึงแม้จะกำจัดโจรได้อย่าง เส้นทางของช่องเขาเซนต์เบอร์นาร์ดก็เต็มไปด้วยอันตรายกับการเดินทางด้วยเท้าเป็นอย่างมาก ไม่ว่าอากาศเหน็บหนาว ทั้งพายุหิมะหรือหิมะถล่มที่เป็นอันตรายต่อผู้เดินทางสัญจรไปมา หลายครั้งที่มีคนติดอยู่ใต้หิมะที่ถล่มลงมา เมื่อเป็นอย่างนี้นักบุญเบอร์ดนาร์ดได้นำสุนัขเซนต์เบอร์นาร์ด มาฝึกฝนในการเพื่อช่วยเหลืองานผู้ประสบภัย จมูกของมันนั้นไวและสามารถดมกลิ่นหาผู้ประสบภัยที่ติดอยู่ภายใต้หิมะได้หลายๆฟุต

โดยทุกครั้งที่จะออกไปช่วยเหลือผู้ประสบภัย ที่คอของมันจะมีถังไม้เล็กๆ ที่บรรจุเหล้าองุ่นหรือยาให้ผู้ประสบภัยเปิดกินและใช้ปฐมพยาบาลเบื้องต้น และเซนต์เบอร์นาร์ด บางตัวอาจมีผ้าห่มผูกติดหลังเอาไว้เพื่อให้ผู้ประสบภัยห่มกันหนาวด้วย จึงได้รับสมญานามว่าเป็น “หมานักบุญ(SAINT)” ต่อมาได้มีการนำเซนต์เบอร์นาร์ดเข้าสู่เมืองและมีการพัฒนาสายพันธุ์ให้แข็งแรงมากขึ้น พร้อมทั้งได้รับการยอมรับและยกย่องว่า เป็นสุนัขเซนต์เบอร์นาร์ดนั้นเป็นสายพันธุ์แท้ของประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ได้รับการประกาศให้เป็นสุนัขประจำชาติของประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เป็นต้นมา

ลักษณะนิสัย

เป็นสุนัขที่ใจดีที่สุดในบรรดาเหล่าสุนัขทั้งหลาย(โดยเฉพาะกับเด็กๆ) ฉลาด ไม่ก้าวร้าวและขี้กลัว เป็นมิตรกับคน ถ้าคนไหนไม่รู้จักก็จะต้องแนะนำให้รู้จักก่อนนะ เพื่อมันจะได้ไม่ระแวงคนๆนั้น จริงๆแล้วมันจะได้โชว์ความน่ารักของมันต่างหากล่ะ บางตัวก็จะมีนิสัยเงียบขรึม บางตัวก็จะมีนิสัยร่าเริง บางครั้งอาจร่าเริงเกินเหตุจนอยู่ไม่เป็นสุขอีกด้วย แต่เจ้าเซนต์นี้มันเป็นสุนัขที่ขี้ร้อนเอาการเลยนะ เพราะรูปร่างลักษณะของตัวมันทำให้ต้องมีการระบายความร้อนอยู่เสมอ แต่ถึงจะขี้ร้อนก็เถอะเจ้าเซนต์ยังชอบฝึกฝนและออกกำลังกายอีกด้วย

การดูแล อาหารที่ใช้สำหรับเลี้ยง ควรคำนึงถึงสารอาหารไม่ควรเน้นโปรตีนอย่างเดียว ในตอนที่ยังเป็นลูกสุขัขอายุ 4 เดือนควรให้อาหารวันละ 4 ครั้ง เมื่ออายุ 5 เดือนจนถึง 1 ปีลดเหลือ 2 ครั้ง ต่อจากนั้นขึ้นอยู่กับความสะดวกของผู้เลี้ยงในการให้อาหาร อาจลดเหลือ 1 ครั้งต่อวันก็เป็นได้ นอกจากนี้ควรให้น้ำดื่มที่สะอาดด้วย จะต้องมีการเปลี่ยนตลอดเวลาเพราะจะช่วยระบายความร้อนให้กับสุนัข ในเรื่องของการทำความสะอาด ควรดูแลอย่างประจำ ไม่ควรใช้น้ำที่เย็นมากเกินไป ในการอาบน้ำ สำหรับสุนัข ควรอาบน้ำ ให้เขาในช่วงกลางวันขณะที่น้ำและอากาศไม่เย็นมาก หลังจากอาบเสร็จ ให้เช็ดตัวสุนัขให้แห้ง และแปลงขนเพื่อกำจัดขนที่หมดอายุ เห็บ หมัดและทำให้ขนดูมีระเบียบเรียบร้อย

ส่วนเรื่องของสุขภาพ ควรหมั่นคอยดูแลรักษาน้ำหนักในช่วงที่ยังเป็นลูกสุนัขเพื่อไม่ให้น้ำหนักเพิ่มมากเกินไป เพราะจะเพิ่มแรงกดและเป็นภาระต่อกระดกและข้อต่อที่กำลังเจริญเติบโต ที่สำคัญหากเลี้ยงในบริเวณบ้านควรมีรั้วสูงอย่างน้อย 2 เมตร เพื่อกันไม่ให้สุนัขหนีเที่ยว และวครจะให้สุนัขออกกำลังกายอย่างมีขอบเขต สม่ำเสมอ ไม่ควรหักโหมมากเกินไป เพราะ กระดูกของสุนัขแต่ละวัยจะรับน้ำหนัก แรงกดได้ไม่เหมือนกัน ต้องค่อยๆ ฝึกออกกำลังกายไปตามลำดับ เมื่อสุนัขเติบโตเต็มวัยควรออกกำลังกายแค่พอประมาณเท่านั้น

ผู้เลี้ยงที่เหมาะสม

ไม่ว่าจะผู้เลี้ยงจะอยู่ตัวคนเดียว หรือครอบครัวก็สามารถเลี้ยงได้ เซนต์เบอร์นาร์ดเป็นสุนัขที่มีการดูแลเป็นอย่างมาก จึงทำให้มีค่าใช้จ่ายสูง ผู้เลี้ยงที่เหมาะสมก็จะต้องมีเวลาในการดูแล และมีกำลังทรัพย์พอต่อการเลี้ยงดู

ข้อควรจำ

สุนัขพันธุ์นี้ลักษณะรูปร่างใหญ่ มีสิทธิ์ที่จะเป็นโรคต่างๆได้ง่าย จึงต้องใส่ใจต่อการดูแลอย่างมาก เพื่อไม่ให้ลดเวลาการใช้ชีวิตของมันสั้นลง และที่สำคัญมั่นตรวจสอบสุขภาพมันอยู่เสมอ เพื่อสามารถรักษาอาการได้ตั้งแต่เนิ่นๆ

มาตรฐานสายพันธุ์

ขนาด	ตัวผู้สูงอย่างน้อย 27 นิ้ว ตัวเมียสูงอย่างน้อย 25 นิ้ว ตัวเมียจะมีโครงสร้างที่สวยและดูอ่อนช้อยกว่า
ศรีษะ	เซนต์เบอร์นาร์ดมีศีรษะที่ใหญ่โต กว้าง และ มีความแข่งแกร่งมาเลยทีเดียว กระดูกแก้มอยู่สูง มีสันกระดูกเหนือตาชัดเจน ผิวหนังที่หน้าผากมีรอยย่นลงมาเห็นได้ชัด
ฟัน	จมูกจะใหญ่ มีรูจมูกที่เปิดกว้างและมีสีดำเหมือนริมฝีปาก ควรดูมันเงาตลอดเวลา
ปาก	ริมฝีปากมีสีดำ ไม่บางและหนาเกินไป ริมฝีปากล่างต้องไม่ห้อยมากไป
ตา	ตั้งอยู่ด้านหน้าระหว่างจมูก ขนาดปานกลาง สีน้ำตาลเข้ม แววตาฉลาดและเป็นมิตร
หู	มีขนาดปานกลาง จะอยู่สูงจากบริเวณฐาน ห่างจากศีรษะเล็กน้อย แล้วพับงอลงมาด้านข้างแนบกับศีรษะ ใบหูนิ่มมีลักษณะสามเหลี่ยมปลายมนยาวออกไปเล็กน้อยทางด้านปลาย
จมูก	สีดำ รูจมูกกว้าง
คอ	ชูตั้งสูงและตั้งตรง บริเวณต้นคอมีมัดกล้ามเนื้อมากและด้านข้างมีความกลม ทำให้เห็นการเชื่อมต่อของคอและหัวชัดเจน ดูเหมือนลำคอสั้น
อก	ความโค้งสูงมาก ลึกพอประมาณ ไม่ยื่นลงไปต่ำกว่าข้อศอก
ลำตัว	ลำตัวหน้าใหญ่ มีรูปทรงสี่เหลี่ยม ช่วงซี่โครงอกกว้าง ร่างกายเต็มไปด้วยกล้ามเนื้อ
เอว	-
ขาหน้า	มีพละกำลังและมีกล้ามเนื้อ เหยียดตรงและแข็งแรง
ขาหลัง	ทำมุมพอประมาณ ไม่ควรมีนิ้วติ่งส่วนเกิน
หาง	ใหญ่และยาว มีน้ำหนัก จะอยู่ในลักษณะปลายงอน คล้ายรูปตัว f
ขน	ดก หนาแน่น ราบเรียบ มีความยาวพอประมาณ มีขนหยิกเล็กน้อย บริเวณต้นขาขนจะไม่แน่นมาก ที่โคนหางขนจะยาวและแน่นกว่าบริเวณปลายหาง ที่หางขนจะแน่นและหางไม่เป็นรูปธง ควรจะมีส่วนโค้งรับกับลำตัว
สีขน	ขาวมีแดงแซม หรือ แดงแซมขาว สีแดงก็จะมีหลายเฉดสี สีแดงอมน้ำตาลมีขาวแต้ม สีแดงและเหลืองน้ำตาลมีปริมาณเท่าๆกัน รอยแต้มที่สำคัญ คือ ที่อก เท้าและปลายหาง รอบจมูก รอบๆ คอ เป็นสีขาว สีสันจัดจ้าน ต้องไม่มีแค่สีเดียวหรือไม่มีสีขาว ข้อบกพร่องคือ สีอื่นๆนอกเหนือจากนี้ ยกเว้นเชดสีเข้มบนศีรษะ(หน้ากาก) และหู

อ้างอิง

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ เซนต์เบอร์นาร์ด