หม่อมมะนีวัน พานีวง

มะนีวัน พานีวง (ลาว: ມະນີວັນ ພານີວົງ; พ.ศ. 2477–2518) เป็นบาทบริจาริกาชาวลาวในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ เป็นพระชนนีของสมเด็จพระอนุชนโรดม อรุณรัศมี พระขนิษฐาต่างพระชนนีในพระบาทสมเด็จพระบรมนาถนโรดม สีหมุนี

หม่อม มะนีวัน พานีวง
เกิด	พ.ศ. 2477 เวียงจันทน์ ลาวในอารักขาของฝรั่งเศส
เสียชีวิต	เมษายน พ.ศ. 2518 (41 ปี) กัมพูชาประชาธิปไตย
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ
บุตร	สมเด็จพระอนุชนโรดม อรุณรัศมี
บิดามารดา	พอง พานีวง สุมุนทา พานีวง

ประวัติ

หม่อมมะนีวันเกิดใน พ.ศ. 2477 ณ บ้านอินแปง (ปัจจุบันชื่อบ้านมีไซ) แขวงเวียงจันทน์ (ปัจจุบันคือ นครหลวงเวียงจันทน์) เป็นธิดาคนเล็กของพอง กับสุมุนทา (นามเดิม ปุ่น) พานีวง มีพี่สองคนชื่อนางสุทัน กับนายหอม พานีวง เบื้องต้นเข้ารับการศึกษาจากโรงเรียนนาฏศิลป์ในเวียงจันทน์ ด้วยมีใจรักในการระบำรำฟ้อน และรับหน้าที่ในการแสดงในพิธีสำคัญต่าง ๆ มาตลอด จนต้องพระทัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ และสมรสกับพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ เมื่อ พ.ศ. 2492 โดยเป็นภรรยาลำดับที่หก หม่อมมะนีวันได้ให้ประสูติกาลพระราชธิดาสองพระองค์ คือ (พ.ศ. 2496–2518) และสมเด็จพระอนุชนโรดม อรุณรัศมี (ประสูติ พ.ศ. 2498)

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุทรงพระราชนิพนธ์เพลงจำนวนมากทั้งเพลงสากลและรำวง ด้วยความที่โปรดหม่อมชาวลาวนางนี้มากจึงได้พระราชนิพนธ์เพลง "บุปผาเวียงจันทน์" พระราชทานแด่หม่อมชาวลาวเวียงจันทน์ และถือเป็นเพลงพระราชนิพนธ์ที่มีชื่อเสียงมากเพลงหนึ่ง

ในช่วงที่กรุงพนมเปญแตก หม่อมมะนีวันลี้ภัยอยู่ภายในสถานทูตฝรั่งเศส กระทั่งวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2518 เขมรแดงมีคำสั่งให้ชาวกัมพูชาที่ลี้ภัยออกจากสถานทูตฝรั่งเศส ยกเว้นสตรีที่สมรสกับชาวฝรั่งเศส มิฉะนั้นจะบุกยึดสถานทูตฝรั่งเศสทันที ด้วยเหตุนี้หม่อมมะนีวัน พร้อมด้วยคี-แตง ลิม (Khy-Taing Lim) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และเลือง นัล (Loeung Nal) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ถูกขับออกจากสถานทูต

หม่อมมะนีวันถูกเขมรแดงสังหารจนเสียชีวิตในเดือนเมษายน พ.ศ. 2518

อ้างอิง

1. The Royal House of Cambodia , , Phnom Penh, 2003,
2. คึกฤทธิ์ ปราโมช. ถกเขมร. ก้าวหน้า : พระนคร, พิมพ์ครั้งที่ 3, 2506, หน้า 208
3. Bizot, François (2003). The Gate. Alfred A. Knopf. p. 166. ISBN .
4. Cambodian Royals Revealed Bangkok Post July 12, 2003
5. Cambodian royals revealed