เอเอช-1 คอบรา (อังกฤษ: AH-1 Cobra) เป็นเฮลิคอปเตอร์จู่โจมแบบสองใบพัด หนึ่งเครื่องยนต์ที่ผลิตโดยบริษัทเบลล์ มันใช้เครื่องยนต์และระบบใบพัดแบบเดียวกันกับยูเอช-1 ไอโรควอยส์ ในบางครั้งเอเอช-1 จะหมายถึงฮิวอี้คอบราหรือสเนค
บทบาท | |
---|---|
ชาติกำเนิด | สหรัฐ |
บริษัทผู้ผลิต | |
บินครั้งแรก | 7 กันยายน พ.ศ. 2508 |
เริ่มใช้ | พ.ศ. 2510 |
สถานะ | อยู่ในประจำการ |
ผู้ใช้งานหลัก | กองทัพบกสหรัฐ กองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่น กองทัพบกไทย |
ช่วงการผลิต | พ.ศ. 2510-ปัจจุบัน |
จำนวนที่ผลิต | 1,116 ลำ |
มูลค่า | 11.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (พ.ศ. 2538) |
พัฒนามาจาก | ยูเอช-1 ไอโรควอยส์ |
แบบอื่น | เอเอช-1 ซูเปอร์คอบรา |
เอเอช-1 เป็นกองกำลังหลักในกองบินเฮลิคอปเตอร์ของกองทัพบกสหรัฐแต่ก็ถูกแทนที่โดยเอเอช-64 อาพาชี่ รุ่นที่พัฒนายังคงทำการบินต่อไปในหลายๆ ประเทศที่ใช้มัน เอเอช-1 แบบสองเครื่องยนต์ยังคงประจำการในกองนาวิกโยธินสหรัฐในฐานะเฮลิคอปเตอร์จู่โจมหลัก
การพัฒนา
ภูมิหลัง
การพัฒนาที่ใกล้เคียงกับเบลล์เอเอช-1 มากที่สุดก็คือยูเอช-1 ไอโรควอยส์ที่เป็นต้นกำเนิดของเฮลิคอปเตอร์ยุคใหม่อันเป็นสัญลักษณ์ของสงครามเวียดนามและยังคงเป็นหนึ่งในเฮลิคอปเตอร์ที่มีจำนวนมากที่สุดที่ยังประจำการอยู่ทุกวันนี้
ยูเอช-1 ได้สร้างทฤษฎีของทหารอากาศขึ้นมาในฐานะยุทธวิธีแบบใหม่ที่สามารถส่งกองกำลังของสหรัฐข้ามพื้นที่ได้อย่างกว้างขวาง ไม่เหมือนแต่ก่อนที่พวกมันไม่สามารถรบได้เป็นเวลานานและพวกมันก็ไม่สามารถคงตำแหน่งเอาไว้ได้ แผนก็คือทหารจะถูกขนส่งโดยกองบินยูเอช- ฮิวอี้เป็นระยะทางไกลเพื่อต่อสู้กับศัตรูในที่และเวลาที่ต้องการ
ไม่นานมันก็ชัดเจนว่าเฮลิคอปเตอร์ขนทหารที่ไร้อาวุธนั้นตกเป็นเป้าของเวียดกงและกองทัพเวียดนามเหนือ โดยเฉพาะเมื่อต้องลงจอดเพื่อส่งทหารลง โดยปราศจากการสนับสนุนจากปืนใหญ่และกองกำลังพื้นดิน หนทางเดียวก็คือการช่วยจากทางอากาศด้วยเครื่องจักรที่สามารถคุ้มกันเฮลิคอปเตอร์ขนส่งได้และสามารถร่อนเหนือพื้นดินได้ในขณะที่ต่อสู้ ในปีพ.ศ. 2505 ยูเอช-1เอที่ติดอาวุธจำนวนไม่มากนักได้ถูกใช้เพื่อคุ้มกัน มันมีปืนกลและจรวดเป็นอาวุธ
การขยายตัวอย่างมากของกองทัพอเมริกันในเวียดนามได้สร้างยุคใหม่ของสงครามจากอากาศ เฮลิคอปเตอร์ได้กลายมาเป็นส่วนสำคัญในยุทธวิธีของสหรัฐ
เบลล์ 207 ไซโอซ์สเกาท์
เบลล์ได้ทำการค้นหาเกี่ยวกับเฮลิคอปเตอร์จู่โจมมาตั้งแต่ช่วงปลายปีพ.ศ. 2493 และได้สร้างต้นแบบจำลองของเฮลิคอปเตอร์ดี 255 เอาไว้โดยใช้ชื่อว่า"ไอโรควอยส์วอริเออร์" ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2505 เบลล์ได้แสดงแบบจำลองให้กับทางกองทัพโดยหวังที่จะเรียกร้องขอทุนในการพัฒนาต่อไป ดี 255 ไอโรควอยส์วอริเออร์ได้ถูกวางแผนให้สร้างเพื่อเป็นอากาศยานจู่โจมที่มีพื้นฐานจากยูเอช-1บีและส่วนประกอบใหม่ๆ อย่างความผอมบาง ที่นั่งคู่ ห้องนักบินแบบเรียงกัน มันยังมีเครื่องยิงระเบิดในป้อมที่ส่วนจมูกของมันและปีกสำหรับติดตั้งจรวดหรือขีปนาวุธต่อต้านยานเกราะ เอสเอส-10
กองทัพสนใจและได้ทำสัญญากับเบลล์ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2505 เบลล์ได้ดัดแปลงแบบ 47 ซึ่งนำไปสู่แบบ 207 ไซโอซ์สเกาท์ซึ่งได้บินครั้งแรกในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2506 ไซโอซ์สเกาท์มีทุกอย่างที่ทำให้มันกลายเป็นเฮลิคอปเตอร์ยุคใหม่ ซึ่งมีทั้งที่นั่งแบบเรียงตามหลังปีกสำหรับอาวุธ และป้อมปืนที่ตรงส่วนคาง หลังจากการประเมินไซโอซ์สเกาท์ในช่วงต้นปีพ.ศ. 2507 กองทัพก็พอใจแต่ยังเชื่ออีกด้วยว่าไซโอซ์สเกาท์นั้นมีขนาดเล็ก อำนาจการยิงต่ำ ไม่ครอบคลุม และเปราะบางเกินไปที่จะนำมาใช้จริงๆ
เอเอเอฟเอสเอส
ทางออกของกองทัพต่อจุดอ่อนของไซโอซ์สเกาท์คือการเริ่มการแข่งขันระบบการยิงสนับสนุนทางอากาศ (Advanced Aerial Fire Support System, AAFSS) เอเอเอฟเอสเอสได้นำมาสู่เอเอช-56 ชียีนของบริษัทล็อกฮีด มันเป็นเฮลิคอปเตอร์จู่โจมขนาดหนักซึ่งซับซ้อนและแพงเกินไปจนถูกยกเลิกในพ.ศ. 2515 โครงการชียีนได้พัฒนาเทคโนโลยีในอนาคตและแสดงให้เห็นถึงการทำงานที่ยอดเยี่ยมแต่ก็ไม่เคยได้ถูกนำมาใช้งานจริงๆ มันทำหน้าที่เป็นเฮลิคอปเตอร์รบที่สำคัญ
แบบ 209
ในช่วงเวลาเดียวกันถึงแม้ว่ากองทัพจะพึงพอใจในเอเอเอฟเอสเอสซึ่งเบลล์เฮลิคอปเตอร์ไม่ได้ถูกคัดเลือก เบลล์ยังคงอยู่กับความคิดเดิมของพวกเขาในการสร้างเฮลิคอปเตอร์จู่โจมที่มีขนาดเล็กและเบากว่า ในเดินมกราคม พ.ศ. 2508 เบลล์ได้ลงทุนเงินจำนวน 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐเพื่อสร้างแบบใหม่
ระบบใบพัด 540 ของยูเอช-1ซีได้พัฒนาขึ้นโดยระบบเพิ่มความเสถียรในการควบคุม (Stability Control Augmentation System, SCAS) และเครื่องยนต์ ที53 ของยูเอช-1 พร้อมกับแบบของไซโอซ์สเกาท์ เบลล์จึงได้สร้างแบบ 209 ออกมา แบบ 209 ของเบลล์ได้ผสมแบบจำลองมากมายของ"ไอโรควอยส์"
ในเวียดนาม เหตุการ์ได้เพิ่มความต้องการในแบบ 209 การโจมตีกองกำลังของสหรัฐเพิ่มขึ้นและเมื่อสิ้นสุดพ.ศ. 2508 ทหารราบของสหรัฐในเวียดนามก็เพิ่มขึ้นถึง 50,000 นาย
ในปีพ.ศ. 2508 ยังเป็นปีสิ้นสุดของการคัดเลือกเอเอเอฟเอสเอสแต่โครงการก็ต้องติดขัดทางด้านเทคนิคและปัญหาทางการเมือง กองทัพบกสหรัฐต้องการเฮลิคอปเตอร์จู่โจมแบบขั้วคราวในเวียดนามและขอให้บริษัทห้าบริษัทสร้างทางออกอย่างรวดเร็ว ผลที่ได้คือเอซีเอช-47เอของโบอิ่ง ของคาแมน 16เอช พาธไฟน์เดอร์ ไซคอสกี้ เอส-61 และเบลล์ 209
ในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2508 เบลล์ได้ทำต้นแบบออกมาและสี่วันให้หลังมันก็ได้ขึ้นบิน ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2509 แบบ 209 ก็ได้รับเลือก จากนั้นกองทัพก็ทำสัญญาในการสร้างแบบ 209 ทั้งสิ้น 110 เครื่อง
เบลล์ 209 ถูกใช้ในอีกหกปีต่อมาเพื่อทดลองอาวุธและอุปกรณ์ มันได้ถูกดัดแปลงเป็นเอเอช-1 แบบพื้นฐานในพ.ศ. 2513 แบบทดสอบถูกปลดเข้าสู่พิพิธภัณฑ์
เข้าสู่การผลิต
แบบของเบลล์ 209 ได้ถูกดัดแปลงเพื่อเข้าสู่การผลิต ขาหยั่งแบบเก่าถูกแทนที่ด้วยแบบใหม่ที่ตายตัว ใบพัดแบบกว้างได้ถูกนำมาใช้ เพื่อการผลิตกระจกครอบห้องนักบินแบบเก่าได้ถูกแทนที่ด้วยกระจกกันกระสุนซึ่งทีความทนทานสูง
ประวัติการใช้งาน
สหรัฐฯ
ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2510 เอเอช-1จี ฮิวอี้คอบราเครื่องแรกได้ถูกสร้างขึ้นมา มันมีพื้นฐานเดิมมาจากยูเอช-เอช เอเอช-1 ถูกมองในทันทีว่าเป็นเฮลิคอปเตอร์ในสายเอช-1
เอเอช-1 คอบราถูกใช้โดยกองทัพในปีพ.ศ. 2511 และจนสิ้นสุดสงครามเวียดนาม ฮิวอี้คอบรานั้นให้การยิงสนับสนุนแก่กองกำลังภาคพื้นดิน คอยคุ้มกันเฮลิคอปเตอร์ลำเลียงพลและมีบทบาทอื่นๆ อีกมาก รวมทั้งเป็นป้อมจรวดทางอากาศอีกด้วย พวกมันยังถูกใช้สร้างทีม"ฮันเตอร์คิลเลอร์"โดยคู่กับเฮลิคอปเตอร์สอดแนมแบบ ทีมจะมีโอเอช-6 หนึ่งลำที่บินอย่างช้าๆ และต่ำเพื่อหากองกำลังของศัตรู หากโอเอช-6 ดึงดูดการยิงจากศัตรูคอบราก็จะสามารถเข้าโจมตีศัตรูที่เผยตัวออกมาได้ เบลล์ได้สร้างเอเอช-1จีจำนวน 1,116 เครื่องให้แก่กองทัพบกสหรัฐฯ ระหว่างปีพ.ศ. 2510 และพ.ศ. 2516 และคอบราได้ปฏิบัติการเป็นล้านชั่มโมงในเวียดนาม
นาวิกโยธินสหรัฐฯ ใช้เอเอช-1จี คอบราในเวียดนามไม่นานนักก่อนที่จะต้องการเอเอช-1เจ คอบราแบบสองเครื่องยนต์
คอบราของกองทัพบกยังมีส่วนร่วมในการรุกรานเกรนาดาในปีพ.ศ. 2526 โดยการทำหน้าที่ยิงสนับสนุนและคุ้มกัน คอบราของกองทัพบกได้มีส่วนร่วมในการบุกคลองปานามาในปีพ.ศ. 2532
ในสงครามอ่าวตั้งแต่ปีพ.ศ. 2533-2534 คอบราและซีคอบราทำหน้าที่สนับสนุน นาวิกโยธินสหรัฐฯ ใช้ซีคอบรา 91 เครื่องและกองทัพบกสหรัฐฯ ใช้คอบรา 140 เครื่องซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะใช้เครื่องยนต์กรองทราย เอเอช-1 สามลำตกในอุบัติเหตุขณะต่อสู้และหลังจากนั้น คอบราได้ทำลายยานเกราะและเป้าหมายนับร้อยของอิรักถึงแม้ว่ากองทัพจะใช้มันเพื่อลาดตระเวนและสอดแนมก็ตาม
คอบราของกองทัพบกได้สนับสนุนการแทรกแซงความมีมนุษยธรรมในโซมาเลีย พวกมันถูกใช้โดยสหรัฐฯ ในช่วงการรุกรานเฮติในปีพ.ศ. 2537 คอบราของสหรัฐฯ ยังคงถูกใช้ตลอดปีพ.ศ. 2533
เอเอช-1 คอบรายังคงประจำการอยู่ในกองทัพสหรัฐฯ โดยมักใช้โดยนาวิกโยธินสหรัฐฯ ในสงครามอิรักและในอัฟกานิสถาน กองทัพบกสหรัฐฯเลิกใช้เอเอช-1 ในพ.ศ. 2533 และปลดเอเอช-1 จากประจำการในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2542 และมอบพวกมันให้กับนาโต้ กองทัพบกเลิกใช้เอเอช-1 ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2544 เอเอช-1 ที่ถูกปลดประจำการถูกส่งต่อไปให้กับประเทศอื่นและกรมป่าไม้ของสหรัฐฯ
อิสราเอล
ตั้งแต่กลางจนถึงปลายปีพ.ศ. 2513 ที่เลบานอนเป็นแนวหน้าที่มีการตื่นตัวมากที่สุดของอิสราเอลความสามารถและอาวุธที่ไม่เหมือนใครของคอบราทำให้มันเหมาะกับภัยคุกคามเลบานอนและไอเอเอฟ คอบราได้ทำการต่อสู้มากว่า 20 ปี การโจมตีโดยใช้คอบราครั้งแรกเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2522
คอบรายังคงถูกใช้อย่างกว้างขวางโดยกองทัพอากาศอิสราเอลในสงครามเลบานอนปีพ.ศ. 2525 เพื่อทำลายที่มั่นและยานเกราะของซีเรีย คอบราของกองทัพอากาศได้ทำลายยานเกราะของซีเรียเป็นโหล รวมทั้งรถถังที-72ของโซเวียตอีกมาก ด้วยการเป็นส่วนหนึ่งในการปฏิบัติการทางตอนเหนือของเลบานอนคอบราได้ปฏิบัติการมากมายเพื่อต่อต้านฮิซบัลเลาะห์
ปากีสถาน
กองทัพบกปากีสถานยังได้ใช้เอเอช-1 เป็นเฮลิคอปเตอร์จู่โจมหลักในช่วงกลางและปลายปีพ.ศ. 2513 ในการจลาจลในแคว้นวาซิริสถานได้แสดงให้เห็นเอเอช-1 ของปากีสถานต่อสู้กับกลุ่มตาลีบันและอัลกออิดะห์
ตุรกี
กองทัพตุรกีได้ใช้เอเอช-1 ในปฏิบัติการต่อต้านฝ่ายกบฏเคิร์ดทั้งในสองฝากของชายแดนอิรัก
แบบอื่นๆ
แบบหนึ่งเครื่องยนต์
- เบลล์209
- ต้นแบบเดิมจากเอเอช-1จีที่มีขาหยั่งลงจอด รุ่นนี้ยังถูกใช้โดยเอฟเอเอเพื่อใช้ดับไฟป่า
- เอเอช-1จี ฮิวอี้คอบรา
- เริ่มผลิตในปีพ.ศ. 2509 สำหรับกองทัพบกสหรัฐฯ ด้วยเครื่องยนต์เอฟโค ไลคอมมิ่ง ที53-13 เทอร์โบชาฟท์หนึ่งเครื่อง
- เจเอเอช1จี ฮิวอี้คอบรา
- เฮลิคอปเตอร์สำหรับการทดสอบอาวุธที่รวมทั้งขีปนาวุธเฮลไฟร์และปืนใหญ่หลายลำกล้อง
- ทีเอช-1จี ฮิวอี้คอบรา
- แบบสองที่นั่งเพื่อการฝึก ความแตกต่างที่ชัดเจนก็คือการควบคุมไฮโดรลิกพิเศษในด้านหน้าของห้องนักบินเพื่อทำให้ความได้เปรียบทางกลไกเท่ากับห้องนักบินด้านหลัง
- ซี-14 ฮิวอี้คอบรา
- แบบที่กองทัพเรือสเปนโดยใช้ชื่อว่าเอเอช-1จี
- วายเอเอช-1คิว
- เอเอช-1จีจำนวนแปดเครื่องที่มีหน่วยกล้องส่องทางไกล (Telescopic Sight Unit) แบบเอ็กซ์เอ็ม26 และเครื่องยิงขีนาวุธเอ็ม56 ทีดับบลิวโอสี่ลูกสองชุด
- เอเอช-1คิว ฮิวอี้คอบรา
- ติดตั้งระบบรองของขีปนาวุธเอ็ม65 /คอบรา หน่วยกล้องส่องทางไกล (Telescopic Sight Unit) และกล้องสะท้อนกลับแบบเอ็ม73 ในอนาคตทั้งหมดจะติดตั้งระบบทีเอสยูและระบบรองของขีปนาวุธโทว์
- วายเอเอช-1อาร์
- มีขุมกำลังเป็นเครื่องยนต์ที53-แอล-703 โดยไม่มีระบบโทว์
- วายเอเอช-1เอส
- เอเอช-1คิวแยยพัฒนาที่มีระบบโทว์
- เอเอช-1เอส
- เส้นหลังของเอเอช-1เอสคือรุ่นพัฒนาของเอเอช-1คิวที่มีเครื่องยนต์ที53-แอล-703 เทอร์โบชาฟท์ เอเอช-1เอสยังหมายถึง"อมพรูฟ เอเอช-1เอส" "เอเอช-1เอส โมดิไฟเดด" หรือ "เอเอช-1เอส (เอ็มโอดี)" ก่อนปีพ.ศ. 2531 (ก่อนพ.ศ. 2531 อากาศยานที่พัฒนาแล้วทั้งหมดจะถูกจัดว่าเป็นแบบหนึ่งของเอเอช-1เอส)
- เอเอช-1พี
- ผลิตออกมา 100 เครื่องพร้อมกับใบพัดแบบผสม ห้องนักบินที่เป็นกระจกราบ เอเอช-1พียังหมายถึง"โปรดักชั่น เอเอช-1เอส" หรือ "เอเอช-1เอส (พีอาร์โอดี) ก่อนปีพ.ศ. 2531 การพัฒนาเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นขั้นแรกของโครงการพัฒนาเอเอช-1เอส
- เอเอช-1อี
- ผลิตออกมา 98 เครื่องพร้อมกับระบบอาวุธคอบราแบบพัฒนา (Enhanced Cobra Armament System) โดยมีระบบอาวุธรองแบบเอ็ม97เอ1 ที่มีปืนใหญ่แบบเอ็ม197 สามลำกล้องขนาด 20 ม.ม. เอเอช-1อียังหมายถึง"อัพกันเนด เอเอช-1เอส" หรือ "เอเอช-1เอส (อีซีเอเอส) ก่อนปีพ.ศ. 2531 การพัฒนาเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นขั้นที่สองของโครงการพัฒนาเอเอช-1เอส เอเอช-1อีไม่มีระบบจัดการจรวดแบบสำรองแบบเอ็ม147 (Rocket Management Subsystem) และไม่สามารถยิงจรวดขนาด 2.75 นิ้วได้
- เอเอช-1เอฟ
- ผลิตออกมา 143 เครื่องและ 387 ถูกเปลี่ยนให้เป็นเอเอช-1จี คอบรา เอเอช-1เอฟรวมทั้งขั้นแรกและขั้นที่สองจนกลายเป็นเอเอช-1เอสพร้อมการกลับมาของระบบอาร์เอ็มเอสแบบเอ็ม147 ระบบข้อมูลอากาศสำรองแบบเอ็ม143 (Air Data Subsystem) เลเซอร์หาระยะและติดตาม ตัวรบกวนอินฟราเรดติดตั้งอยู่เหนือท่อไอเสีย และระบบลดอินฟราเรดของท่อไอเสีย เอเอช-1เอฟยังหมายถึง"โมเดิร์นไนซ์เซด เอเอช-1เอส" "เอเอช-1เอส โมเดิร์นไนซ์เซดคอบรา" หรือ "เอเอช-1เอส (เอ็มซี)" ก่อนปีพ.ศ. 2531
- แบบ 249
- เป็นรุ่นทดลองที่รับรองระบบสี่ใบพัดและเครื่องยนต์เพื่มอัตราและอุปกรณ์ทดลองที่รวมทั้งขีปนาวุธเฮลไฟร์
- เป็นรุ่นทดลองที่มีขุมพลังเป็นเครื่องยนต์ไลคอมมิ่ง ที55-แอล-7ซีหนึ่งเครื่องยนต์
แบบสองเครื่องยนต์
- สำหรับเอเอช-1เจ เอเอช-1ที เอเอช-1ดับบลิว เอเอช-1ซีและแบบที่มีสองเครื่องยนต์อื่นๆ ดูเอเอช-1 ซูเปอร์คอบรา
ประเทศผู้ใช้งาน
ผู้ใช้ในปัจจุบัน
- กองทัพอากาศบาเรียนมีเครื่องเอเอช-1พีจำนวน 24 เครื่องและเครื่องทีเอเอช-1พีสำหรับฝึกจำนวน 6 เครื่อง ในปีพ.ศ. 2551 มีเครื่องเอเอช-อีจำนวน 10 เครื่อง เอเอช-1พีจำนวน 6 เครื่อง และทีเอเอช-1พี 6 เครื่องในคลังแสง
- กองทัพอากาศอิสราเอลมีเครื่องเอเอช-1 ไวเปอร์จำนวน 55 เครื่อง ประกอบด้วยแบบเอส/เอฟ/จีในคลังแสงในปีพ.ศ. 2551
- กองกำลังป้องกันของญี่ปุ่นได้รับเอเอช-1อีจำนวน 2 เครื่อง และเอเอช-1เอส คอบราจำนวน 89 เครื่องที่ผลิตโดยอุตสาหกรรมฟูจิตั้งแต่พ.ศ. 2527 ถึง พ.ศ. 2543
- กองทัพอากาศจอร์แดนได้รับเอเอช-1เอสจำนวน24 เครื่องและเอเอช-1เอฟจำนวน 9 เครื่อง ในปีพ.ศ. 2551 จอร์แดนมีเอเอช-1เอสจำนวน 22 เครื่องและเอเอช-1 เอฟ คอบรา 9 เครื่องในประจำการ
- กองทัพบกปากีสถานได้รับเอเอช-1เอส คอบราจำนวน 20 เครื่องในปีพ.ศ. 2523 (ต่อมาได้พัฒนาเป็นเอเอช-1เอฟ) และได้สั่งเอเอช-1เอฟเพิ่มอีกในปีพ.ศ. 2548 ปากีสถานมีเอเอช-1เอสและเอเอช-1เอฟ 39 ลำในเดือนกันยายน พ.ศ. 2551 ล่าสุดปากีสถานได้สั่งคอบราเพิ่มอีกในปีพ.ศ. 2551
- กองทัพสาธารณรัฐเกาหลีได้รับเอเอช-1เอสจำนวน 42 เครื่องและเอเอช-1เอฟจำนวน 20 เครื่อง เกาหลีมีเอเอช-1เอฟ/เจเข้าประจำการอยู่ 29 เครื่องในปีพ.ศ. 2551
- กองทัพบกไทยได้รับเอเอช-1เอฟจำนวน 4 เครื่องในปีพ.ศ. 2533 กองทัพบกไทยมีเอเอช-1เอฟอยู่ในประจำการ 3 เครื่องในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2551 และได้จัดซื้อและซ่อมคืนสภาพรุ่นเดียวกันมาอีก 4 ลำในปี พ.ศ. 2556 รวมเป็น 7 ลำที่ใช้งานได้
- กองทัพบกตุรกีได้รับเอเอช-1พี/เอส คอบราจำนวน 32 เครื่องที่ใช้แล้ว พวกมันถูกพัฒนาเป็นเอเอช-1เอฟ กองทัพบกตุรกีมีเอเอช-1 คอบราจำนวน 23 เครื่องในคลังแสงเมื่อปีพ.ศ. 2551
- หน่วยดับไฟป่าของสหรัฐมีเอเอช-1เอฟจำนวน 25 เครื่อง
อดีตผู้ใช้
- กองทัพเรือสเปนได้ซื้อเอเอช-1จีจำนวนแปดลำโดยใช้ชื่อว่า"ซี-14" มีจำนวนทั้งสิ้นสี่ลำสูญหายในอุบัติเหตุ ที่เหลือถูกปลดประจำการและส่งกลับให้สหรัฐแต่มีหนึ่งลำถูกเก็บไว้ที่สเปน
- กองทัพบกสหรัฐแทนที่เอเอช-1 ด้วยเอเอช-64 อาพาชี่
- กองนาวิกโยธินสหรัฐเคยใช้เอเอช-1จี ก่อนที่จะมีเอเอช-1เจ
รายละเอียด
เอเอช-1จี ฮิวอี้คอบรา
- ลูกเรือ 2 นาย; นักบิน 1 นักบินผู้ช่วยหรือพลปืน 1
- ความยาว 13.4 เมตร
- เส้นผ่าศูนย์กลางใบพัด 13.4 เมตร
- ความสูง 4.1 เมตร
- น้ำหนักเปล่า 2,754 กิโลกรัม
- น้ำหนักสูงสุดตอนนำเครื่องขึ้น 4,309 กิโลกรัม
- ขุมกำลัง เครื่องยนต์ไลคอมมิ่ง ที53-แอล-13 เทอร์โบชาฟท์ 1 เครื่อง 1,100 แรงม้า
- ระบบใบพัด ใบพัดหลักสองใบ
- ความเร็วสูงสุด 352 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
- พิสัย 574 กิโลเมตร
- เพดานบิน 11,400 ฟุต
- อัตราการไต่ระดับ 1,230 ฟุตต่อนาที
- อาวุธ
- ปืนหลายลำกล้อง 7.62 ม.ม. 2 กระบอกหรือเครื่องยิงระเบิดขนาด 40 ม.ม. 2 กระบอก
- จรวดขนาด 2.75 นิ้ว 7 ลูกในเครื่องยิงจรวดแบบเอ็ม158 หรือ 19 ลูกในเครื่องยิงจรวดแบบเอ็ม 200
- ป้อมปืนแบบเอ็ม 18 ขนาด 7.62 ม.ม.
เอเอช-เอฟ "โมเดิร์นไนซ์เซด" คอบรา
- ลูกเรือ 2 นาย; นักบิน 1 นักบินผู้ช่วยหรือพลปืน 1
- ความยาว 13.6 เมตร
- เส้นผ่าศูนย์กลางใบพัด 13.6 เมตร
- ความสูง 4.1 เมตร
- น้ำหนักเปล่า 2,993 กิโลกรัม
- น้ำหนักสูงสุดตอนนำเครื่องขึ้น 4,500 กิโลกรัม
- ขุมกำลัง เครื่องยนต์ไลคอมมิ่ง ที53-แอล-703 เทอร์โบชาฟท์ 1 เครื่อง 1,800 แรงม้า
- ระบบใบพัด ใบพัดหลักสองใบ
- ความเร็วสูงสุด 227 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
- พิสัย 510 กิโลเมตร
- เพดานบิน 12,200 ฟุต
- อัตราไต่ระดับ 1,620 ฟุตต่อนาที
- อาวุธ
- ปืนกลแกทลิ่งเอ็ม197 แบบสามลำกล้องขนาด 20 ม.ม.
- จรวดไฮดรา 70 ขนาด 2.75 นิ้ว 7 ลูกในเครื่องยิงจรวดแบบเอ็ม260 หรือ 19 ลูกในเครื่องยิงจรวดแบบเอ็ม261
- 4 หรือ 8 ลูกในเครื่องยิงจรวดสองเครื่อง
อ้างอิง
- Wheeler 1987, pp. 62-64.
- Wheeler 1987, pp. 57-62, 64-65.
- Verier 1990, pp. 12-17.
- Donald, David and March, Daniel. Modern Battlefield Warplanes. AIRtime Publishing Inc, 2004. .
- Bishop, Chris. Huey Cobra Gunships. Osprey Publishing, 2006. .
- Army retires Cobras from active force 2015-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, U.S. Army, , 1999.
- Donald, David. The Complete Encyclopedia of World Aircraft. Barnes & Nobel Books, 1997. .
- Model 309 Kingcobra / Model 409 AAH (YAH-63), Vectorsite.net
- "World Military Aircraft Inventory". 2008 Aerospace Source Book. Aviation Week and Space Technology, January 28, 2008.
- "Apache wins Japan deal", Flight International, 4 September, 2001.
- "Directory: World Air Forces", , 11-17 November 2008.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
exexch 1 khxbra xngkvs AH 1 Cobra epnehlikhxpetxrcuocmaebbsxngibphd hnungekhruxngyntthiphlitodybristhebll mnichekhruxngyntaelarabbibphdaebbediywknkbyuexch 1 ixorkhwxys inbangkhrngexexch 1 cahmaythunghiwxikhxbrahruxsenkhexexch 1 khxbrabthbathchatikaenid shrthbristhphuphlitbinkhrngaerk7 knyayn ph s 2508erimichph s 2510sthanaxyuinpracakarphuichnganhlkkxngthphbkshrth kxngkalngpxngkntnexngkhxngyipun kxngthphbkithychwngkarphlitph s 2510 pccubncanwnthiphlit1 116 lamulkha11 3 landxllarshrth ph s 2538 phthnamacakyuexch 1 ixorkhwxysaebbxunexexch 1 suepxrkhxbra exexch 1 epnkxngkalnghlkinkxngbinehlikhxpetxrkhxngkxngthphbkshrthaetkthukaethnthiodyexexch 64 xaphachi runthiphthnayngkhngthakarbintxipinhlay praethsthiichmn exexch 1 aebbsxngekhruxngyntyngkhngpracakarinkxngnawikoythinshrthinthanaehlikhxpetxrcuocmhlkkarphthnaphumihlng karphthnathiiklekhiyngkbebllexexch 1 makthisudkkhuxyuexch 1 ixorkhwxysthiepntnkaenidkhxngehlikhxpetxryukhihmxnepnsylksnkhxngsngkhramewiydnamaelayngkhngepnhnunginehlikhxpetxrthimicanwnmakthisudthiyngpracakarxyuthukwnni yuexch 1 idsrangthvsdikhxngthharxakaskhunmainthanayuththwithiaebbihmthisamarthsngkxngkalngkhxngshrthkhamphunthiidxyangkwangkhwang imehmuxnaetkxnthiphwkmnimsamarthrbidepnewlananaelaphwkmnkimsamarthkhngtaaehnngexaiwid aephnkkhuxthharcathukkhnsngodykxngbinyuexch hiwxiepnrayathangiklephuxtxsukbstruinthiaelaewlathitxngkar imnanmnkchdecnwaehlikhxpetxrkhnthharthiirxawuthnntkepnepakhxngewiydkngaelakxngthphewiydnamehnux odyechphaaemuxtxnglngcxdephuxsngthharlng odyprascakkarsnbsnuncakpunihyaelakxngkalngphundin hnthangediywkkhuxkarchwycakthangxakasdwyekhruxngckrthisamarthkhumknehlikhxpetxrkhnsngidaelasamarthrxnehnuxphundinidinkhnathitxsu inpiph s 2505 yuexch 1exthitidxawuthcanwnimmaknkidthukichephuxkhumkn mnmipunklaelacrwdepnxawuth karkhyaytwxyangmakkhxngkxngthphxemrikninewiydnamidsrangyukhihmkhxngsngkhramcakxakas ehlikhxpetxridklaymaepnswnsakhyinyuththwithikhxngshrth ebll 207 isoxssekath ebllaebb 207 isoxssekath ebllidthakarkhnhaekiywkbehlikhxpetxrcuocmmatngaetchwngplaypiph s 2493 aelaidsrangtnaebbcalxngkhxngehlikhxpetxrdi 255 exaiwodyichchuxwa ixorkhwxyswxriexxr ineduxnmithunayn ph s 2505 ebllidaesdngaebbcalxngihkbthangkxngthphodyhwngthicaeriykrxngkhxthuninkarphthnatxip di 255 ixorkhwxyswxriexxridthukwangaephnihsrangephuxepnxakasyancuocmthimiphunthancakyuexch 1biaelaswnprakxbihm xyangkhwamphxmbang thinngkhu hxngnkbinaebberiyngkn mnyngmiekhruxngyingraebidinpxmthiswncmukkhxngmnaelapiksahrbtidtngcrwdhruxkhipnawuthtxtanyanekraa exsexs 10 kxngthphsnicaelaidthasyyakbebllineduxnthnwakhm ph s 2505 ebllidddaeplngaebb 47 sungnaipsuaebb 207 isoxssekathsungidbinkhrngaerkineduxnkrkdakhm ph s 2506 isoxssekathmithukxyangthithaihmnklayepnehlikhxpetxryukhihm sungmithngthinngaebberiyngtamhlngpiksahrbxawuth aelapxmpunthitrngswnkhang hlngcakkarpraeminisoxssekathinchwngtnpiph s 2507 kxngthphkphxicaetyngechuxxikdwywaisoxssekathnnmikhnadelk xanackaryingta imkhrxbkhlum aelaepraabangekinipthicanamaichcring exexexfexsexs thangxxkkhxngkxngthphtxcudxxnkhxngisoxssekathkhuxkarerimkaraekhngkhnrabbkaryingsnbsnunthangxakas Advanced Aerial Fire Support System AAFSS exexexfexsexsidnamasuexexch 56 chiyinkhxngbristhlxkhid mnepnehlikhxpetxrcuocmkhnadhnksungsbsxnaelaaephngekinipcnthukykelikinph s 2515 okhrngkarchiyinidphthnaethkhonolyiinxnakhtaelaaesdngihehnthungkarthanganthiyxdeyiymaetkimekhyidthuknamaichngancring mnthahnathiepnehlikhxpetxrrbthisakhy aebb 209 tnaebbkhxng Bell 209 inAF 1 Cobra siriss inchwngewlaediywknthungaemwakxngthphcaphungphxicinexexexfexsexssungebllehlikhxpetxrimidthukkhdeluxk ebllyngkhngxyukbkhwamkhidedimkhxngphwkekhainkarsrangehlikhxpetxrcuocmthimikhnadelkaelaebakwa inedinmkrakhm ph s 2508 ebllidlngthunengincanwn 1 landxllarshrthephuxsrangaebbihm rabbibphd 540 khxngyuexch 1siidphthnakhunodyrabbephimkhwamesthiyrinkarkhwbkhum Stability Control Augmentation System SCAS aelaekhruxngynt thi53 khxngyuexch 1 phrxmkbaebbkhxngisoxssekath ebllcungidsrangaebb 209 xxkma aebb 209 khxngebllidphsmaebbcalxngmakmaykhxng ixorkhwxys inewiydnam ehtukaridephimkhwamtxngkarinaebb 209 karocmtikxngkalngkhxngshrthephimkhunaelaemuxsinsudph s 2508 thharrabkhxngshrthinewiydnamkephimkhunthung 50 000 nay inpiph s 2508 yngepnpisinsudkhxngkarkhdeluxkexexexfexsexsaetokhrngkarktxngtidkhdthangdanethkhnikhaelapyhathangkaremuxng kxngthphbkshrthtxngkarehlikhxpetxrcuocmaebbkhwkhrawinewiydnamaelakhxihbristhhabristhsrangthangxxkxyangrwderw phlthiidkhuxexsiexch 47exkhxngobxing khxngkhaaemn 16exch phathifnedxr iskhxski exs 61 aelaebll 209 inwnthi 3 knyayn ph s 2508 ebllidthatnaebbxxkmaaelasiwnihhlngmnkidkhunbin ineduxnemsayn ph s 2509 aebb 209 kidrbeluxk caknnkxngthphkthasyyainkarsrangaebb 209 thngsin 110 ekhruxng ebll 209 thukichinxikhkpitxmaephuxthdlxngxawuthaelaxupkrn mnidthukddaeplngepnexexch 1 aebbphunthaninph s 2513 aebbthdsxbthukpldekhasuphiphithphnth ekhasukarphlit aebbkhxngebll 209 idthukddaeplngephuxekhasukarphlit khahyngaebbekathukaethnthidwyaebbihmthitaytw ibphdaebbkwangidthuknamaich ephuxkarphlitkrackkhrxbhxngnkbinaebbekaidthukaethnthidwykrackknkrasunsungthikhwamthnthansungprawtikarichnganBell AH 1G inewiydnamAH 1Qexexch 1khiw khxbrathifxrthhud ethkssaebblasudkhxngAH 1 Cobra innganixaexlexinebxrlinemuxph s 2549shrth ineduxnmithunayn ph s 2510 exexch 1ci hiwxikhxbraekhruxngaerkidthuksrangkhunma mnmiphunthanedimmacakyuexch exch exexch 1 thukmxnginthnthiwaepnehlikhxpetxrinsayexch 1 exexch 1 khxbrathukichodykxngthphinpiph s 2511 aelacnsinsudsngkhramewiydnam hiwxikhxbrannihkaryingsnbsnunaekkxngkalngphakhphundin khxykhumknehlikhxpetxrlaeliyngphlaelamibthbathxun xikmak rwmthngepnpxmcrwdthangxakasxikdwy phwkmnyngthukichsrangthim hnetxrkhilelxr odykhukbehlikhxpetxrsxdaenmaebb thimcamioxexch 6 hnunglathibinxyangcha aelataephuxhakxngkalngkhxngstru hakoxexch 6 dungdudkaryingcakstrukhxbrakcasamarthekhaocmtistruthiephytwxxkmaid ebllidsrangexexch 1cicanwn 1 116 ekhruxngihaekkxngthphbkshrth rahwangpiph s 2510 aelaph s 2516 aelakhxbraidptibtikarepnlanchmomnginewiydnam nawikoythinshrth ichexexch 1ci khxbrainewiydnamimnannkkxnthicatxngkarexexch 1ec khxbraaebbsxngekhruxngynt khxbrakhxngkxngthphbkyngmiswnrwminkarrukranekrnadainpiph s 2526 odykarthahnathiyingsnbsnunaelakhumkn khxbrakhxngkxngthphbkidmiswnrwminkarbukkhlxngpanamainpiph s 2532 insngkhramxawtngaetpiph s 2533 2534 khxbraaelasikhxbrathahnathisnbsnun nawikoythinshrth ichsikhxbra 91 ekhruxngaelakxngthphbkshrth ichkhxbra 140 ekhruxngsungodythwipaelwcaichekhruxngyntkrxngthray exexch 1 samlatkinxubtiehtukhnatxsuaelahlngcaknn khxbraidthalayyanekraaaelaepahmaynbrxykhxngxirkthungaemwakxngthphcaichmnephuxladtraewnaelasxdaenmktam khxbrakhxngkxngthphbkidsnbsnunkaraethrkaesngkhwammimnusythrrminosmaeliy phwkmnthukichodyshrth inchwngkarrukranehtiinpiph s 2537 khxbrakhxngshrth yngkhngthukichtlxdpiph s 2533 exexch 1 khxbrayngkhngpracakarxyuinkxngthphshrth odymkichodynawikoythinshrth insngkhramxirkaelainxfkanisthan kxngthphbkshrthelikichexexch 1 inph s 2533 aelapldexexch 1 cakpracakarineduxnminakhm ph s 2542 aelamxbphwkmnihkbnaot kxngthphbkelikichexexch 1 ineduxnknyayn ph s 2544 exexch 1 thithukpldpracakarthuksngtxipihkbpraethsxunaelakrmpaimkhxngshrth xisraexl tngaetklangcnthungplaypiph s 2513 thielbanxnepnaenwhnathimikartuntwmakthisudkhxngxisraexlkhwamsamarthaelaxawuththiimehmuxnikhrkhxngkhxbrathaihmnehmaakbphykhukkhamelbanxnaelaixexexf khxbraidthakartxsumakwa 20 pi karocmtiodyichkhxbrakhrngaerkekidkhunemuxwnthi 9 phvsphakhm ph s 2522 khxbrayngkhngthukichxyangkwangkhwangodykxngthphxakasxisraexlinsngkhramelbanxnpiph s 2525 ephuxthalaythimnaelayanekraakhxngsieriy khxbrakhxngkxngthphxakasidthalayyanekraakhxngsieriyepnohl rwmthngrththngthi 72khxngosewiytxikmak dwykarepnswnhnunginkarptibtikarthangtxnehnuxkhxngelbanxnkhxbraidptibtikarmakmayephuxtxtanhisblelaah pakisthan kxngthphbkpakisthanyngidichexexch 1 epnehlikhxpetxrcuocmhlkinchwngklangaelaplaypiph s 2513 inkarclaclinaekhwnwasiristhanidaesdngihehnexexch 1 khxngpakisthantxsukbklumtalibnaelaxlkxxidah turki kxngthphturkiidichexexch 1 inptibtikartxtanfaykbtekhirdthnginsxngfakkhxngchayaednxirkaebbxunaebbhnungekhruxngynt AF 1S khxngkxngkalngpxngkntnexngthangbkyipunBell 209 khxngkrmpaimshrthebll209 tnaebbedimcakexexch 1cithimikhahynglngcxd runniyngthukichodyexfexexephuxichdbifpaexexch 1ci hiwxikhxbra erimphlitinpiph s 2509 sahrbkxngthphbkshrth dwyekhruxngyntexfokh ilkhxmming thi53 13 ethxrobchafthhnungekhruxngecexexch1ci hiwxikhxbra ehlikhxpetxrsahrbkarthdsxbxawuththirwmthngkhipnawuthehlifraelapunihyhlaylaklxng thiexch 1ci hiwxikhxbra aebbsxngthinngephuxkarfuk khwamaetktangthichdecnkkhuxkarkhwbkhumihodrlikphiessindanhnakhxnghxngnkbinephuxthaihkhwamidepriybthangklikethakbhxngnkbindanhlng si 14 hiwxikhxbra aebbthikxngthpheruxsepnodyichchuxwaexexch 1ci wayexexch 1khiw exexch 1cicanwnaepdekhruxngthimihnwyklxngsxngthangikl Telescopic Sight Unit aebbexksexm26 aelaekhruxngyingkhinawuthexm56 thidbbliwoxsiluksxngchud exexch 1khiw hiwxikhxbra tidtngrabbrxngkhxngkhipnawuthexm65 khxbra hnwyklxngsxngthangikl Telescopic Sight Unit aelaklxngsathxnklbaebbexm73 inxnakhtthnghmdcatidtngrabbthiexsyuaelarabbrxngkhxngkhipnawuthothw wayexexch 1xar mikhumkalngepnekhruxngyntthi53 aexl 703 odyimmirabbothw wayexexch 1exs exexch 1khiwaeyyphthnathimirabbothwexexch 1exs esnhlngkhxngexexch 1exskhuxrunphthnakhxngexexch 1khiwthimiekhruxngyntthi53 aexl 703 ethxrobchafth exexch 1exsynghmaythung xmphruf exexch 1exs exexch 1exs omdiifedd hrux exexch 1exs exmoxdi kxnpiph s 2531 kxnph s 2531 xakasyanthiphthnaaelwthnghmdcathukcdwaepnaebbhnungkhxngexexch 1exs exexch 1phi phlitxxkma 100 ekhruxngphrxmkbibphdaebbphsm hxngnkbinthiepnkrackrab exexch 1phiynghmaythung oprdkchn exexch 1exs hrux exexch 1exs phixaroxdi kxnpiph s 2531 karphthnaehlanithukmxngwaepnkhnaerkkhxngokhrngkarphthnaexexch 1exs exexch 1xi phlitxxkma 98 ekhruxngphrxmkbrabbxawuthkhxbraaebbphthna Enhanced Cobra Armament System odymirabbxawuthrxngaebbexm97ex1 thimipunihyaebbexm197 samlaklxngkhnad 20 m m exexch 1xiynghmaythung xphknend exexch 1exs hrux exexch 1exs xisiexexs kxnpiph s 2531 karphthnaehlanithukmxngwaepnkhnthisxngkhxngokhrngkarphthnaexexch 1exs exexch 1xiimmirabbcdkarcrwdaebbsarxngaebbexm147 Rocket Management Subsystem aelaimsamarthyingcrwdkhnad 2 75 niwid exexch 1exf phlitxxkma 143 ekhruxngaela 387 thukepliynihepnexexch 1ci khxbra exexch 1exfrwmthngkhnaerkaelakhnthisxngcnklayepnexexch 1exsphrxmkarklbmakhxngrabbxarexmexsaebbexm147 rabbkhxmulxakassarxngaebbexm143 Air Data Subsystem elesxrharayaaelatidtam twrbkwnxinfraerdtidtngxyuehnuxthxixesiy aelarabbldxinfraerdkhxngthxixesiy exexch 1exfynghmaythung omedirninsesd exexch 1exs exexch 1exs omedirninsesdkhxbra hrux exexch 1exs exmsi kxnpiph s 2531aebb 249 epnrunthdlxngthirbrxngrabbsiibphdaelaekhruxngyntephumxtraaelaxupkrnthdlxngthirwmthngkhipnawuthehlifr epnrunthdlxngthimikhumphlngepnekhruxngyntilkhxmming thi55 aexl 7sihnungekhruxngyntaebbsxngekhruxngynt sahrbexexch 1ec exexch 1thi exexch 1dbbliw exexch 1siaelaaebbthimisxngekhruxngyntxun duexexch 1 suepxrkhxbrapraethsphuichnganphuichinpccubn AF 1F Cobra samlakhxngxisraexlehnuxmasadaAH 1F thb ithy bahernkxngthphxakasbaeriynmiekhruxngexexch 1phicanwn 24 ekhruxngaelaekhruxngthiexexch 1phisahrbfukcanwn 6 ekhruxng inpiph s 2551 miekhruxngexexch xicanwn 10 ekhruxng exexch 1phicanwn 6 ekhruxng aelathiexexch 1phi 6 ekhruxnginkhlngaesng xisraexlkxngthphxakasxisraexlmiekhruxngexexch 1 iwepxrcanwn 55 ekhruxng prakxbdwyaebbexs exf ciinkhlngaesnginpiph s 2551 yipunkxngkalngpxngknkhxngyipunidrbexexch 1xicanwn 2 ekhruxng aelaexexch 1exs khxbracanwn 89 ekhruxngthiphlitodyxutsahkrrmfucitngaetph s 2527 thung ph s 2543 cxraednkxngthphxakascxraednidrbexexch 1exscanwn24 ekhruxngaelaexexch 1exfcanwn 9 ekhruxng inpiph s 2551 cxraednmiexexch 1exscanwn 22 ekhruxngaelaexexch 1 exf khxbra 9 ekhruxnginpracakar pakisthankxngthphbkpakisthanidrbexexch 1exs khxbracanwn 20 ekhruxnginpiph s 2523 txmaidphthnaepnexexch 1exf aelaidsngexexch 1exfephimxikinpiph s 2548 pakisthanmiexexch 1exsaelaexexch 1exf 39 laineduxnknyayn ph s 2551 lasudpakisthanidsngkhxbraephimxikinpiph s 2551 ekahliitkxngthphsatharnrthekahliidrbexexch 1exscanwn 42 ekhruxngaelaexexch 1exfcanwn 20 ekhruxng ekahlimiexexch 1exf ecekhapracakarxyu 29 ekhruxnginpiph s 2551 ithykxngthphbkithyidrbexexch 1exfcanwn 4 ekhruxnginpiph s 2533 kxngthphbkithymiexexch 1exfxyuinpracakar 3 ekhruxngineduxnphvscikayn ph s 2551 aelaidcdsuxaelasxmkhunsphaphrunediywknmaxik 4 lainpi ph s 2556 rwmepn 7 lathiichnganid turkikxngthphbkturkiidrbexexch 1phi exs khxbracanwn 32 ekhruxngthiichaelw phwkmnthukphthnaepnexexch 1exf kxngthphbkturkimiexexch 1 khxbracanwn 23 ekhruxnginkhlngaesngemuxpiph s 2551 shrthhnwydbifpakhxngshrthmiexexch 1exfcanwn 25 ekhruxngxditphuich sepnkxngthpheruxsepnidsuxexexch 1cicanwnaepdlaodyichchuxwa si 14 micanwnthngsinsilasuyhayinxubtiehtu thiehluxthukpldpracakaraelasngklbihshrthaetmihnunglathukekbiwthisepn shrthkxngthphbkshrthaethnthiexexch 1 dwyexexch 64 xaphachi kxngnawikoythinshrthekhyichexexch 1ci kxnthicamiexexch 1ecraylaexiydexexch 1ci hiwxikhxbra lukerux 2 nay nkbin 1 nkbinphuchwyhruxphlpun 1 khwamyaw 13 4 emtr esnphasunyklangibphd 13 4 emtr khwamsung 4 1 emtr nahnkepla 2 754 kiolkrm nahnksungsudtxnnaekhruxngkhun 4 309 kiolkrm khumkalng ekhruxngyntilkhxmming thi53 aexl 13 ethxrobchafth 1 ekhruxng 1 100 aerngma rabbibphd ibphdhlksxngib khwamerwsungsud 352 kiolemtrtxchwomng phisy 574 kiolemtr ephdanbin 11 400 fut xtrakaritradb 1 230 futtxnathi xawuth punhlaylaklxng 7 62 m m 2 krabxkhruxekhruxngyingraebidkhnad 40 m m 2 krabxk crwdkhnad 2 75 niw 7 lukinekhruxngyingcrwdaebbexm158 hrux 19 lukinekhruxngyingcrwdaebbexm 200 pxmpunaebbexm 18 khnad 7 62 m m exexch exf omedirninsesd khxbra lukerux 2 nay nkbin 1 nkbinphuchwyhruxphlpun 1 khwamyaw 13 6 emtr esnphasunyklangibphd 13 6 emtr khwamsung 4 1 emtr nahnkepla 2 993 kiolkrm nahnksungsudtxnnaekhruxngkhun 4 500 kiolkrm khumkalng ekhruxngyntilkhxmming thi53 aexl 703 ethxrobchafth 1 ekhruxng 1 800 aerngma rabbibphd ibphdhlksxngib khwamerwsungsud 227 kiolemtrtxchwomng phisy 510 kiolemtr ephdanbin 12 200 fut xtraitradb 1 620 futtxnathi xawuth punklaekthlingexm197 aebbsamlaklxngkhnad 20 m m crwdihdra 70 khnad 2 75 niw 7 lukinekhruxngyingcrwdaebbexm260 hrux 19 lukinekhruxngyingcrwdaebbexm261 4 hrux 8 lukinekhruxngyingcrwdsxngekhruxngxangxingwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb exexch 1 khxbra Wheeler 1987 pp 62 64 Wheeler 1987 pp 57 62 64 65 Verier 1990 pp 12 17 Donald David and March Daniel Modern Battlefield Warplanes AIRtime Publishing Inc 2004 ISBN 1 880588 76 5 Bishop Chris Huey Cobra Gunships Osprey Publishing 2006 ISBN 1 84176 984 3 Army retires Cobras from active force 2015 11 07 thi ewyaebkaemchchin U S Army 1999 Donald David The Complete Encyclopedia of World Aircraft Barnes amp Nobel Books 1997 ISBN 0 7607 0592 5 Model 309 Kingcobra Model 409 AAH YAH 63 Vectorsite net World Military Aircraft Inventory 2008 Aerospace Source Book Aviation Week and Space Technology January 28 2008 Apache wins Japan deal Flight International 4 September 2001 Directory World Air Forces 11 17 November 2008