Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
สงครามมหาสมุทรแปซิฟิก (อังกฤษ: War of the Pacific, สเปน: Guerra del Pacífico) (ค.ศ. 1879–1884) เป็นสงครามที่มีผลมาจากการเรียกร้องชายแดนของชิลีเหนือดินแดนชายฝั่งทะเลของโบลิเวียในทะเลทรายอาตากามา โบลิเวียเป็นพันธมิตรกับเปรูเพื่อต่อต้านชิลี สงครามในครั้งนี้จบลงโดยที่ชิลีเป็นผ่ายชนะซึ่งทำให้ชิลีได้ครอบครองดินแดนที่มีทรัพยากรจำนวนมากจากเปรูและโบลิเวีย กองทัพชิลีได้ครอบครองและใช้พื้นที่ชายฝั่งที่อุดมไปด้วยไนเตรตของโบลิเวีย ส่วนเปรูพ่ายแพ้ต่อกองทัพเรือของชิลี
| สงครามมหาสมุทรแปซิฟิก | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 แผนที่แสดงการเปลี่ยนแปลงอาณาเขตจากสงครามในมหาสมุทรแปซิฟิก แสดงเส้นแบ่งพรมแดนระหว่างโบลิเวีย - เปรูและโบลิเวีย - อาร์เจนตินา | |||||||||
| |||||||||
| คู่สงคราม | |||||||||
 โบลิเวีย เปรู |  ชิลี | ||||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||||
| | | ||||||||
| กำลัง | |||||||||
| ค.ศ. 1879 3 เรือหุ้มเกาะ, 7 เรือไม้ 2 เรือตอร์ปิโด | ค.ศ. 1879 3 เรือหุ้มเกาะ, 8 เรือไม้ 10 เรือตอร์ปิโด | ||||||||
| ความสูญเสีย | |||||||||
| ตาย: 12,934–18,213 บาดเจ็บ: 7,891–7,896 ถูกฆ่าในสนามรบและบาดเจ็บ: 4,367–10,467 | ตาย: 2,425–2,791 บาดเจ็บ: 6,247–7,193 | ||||||||
สงครามครั้งนี้เกิดขึ้นบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิก, ทะเลทรายอาตากามาของเปรูและบริเวณเทือกเขาแอนดีส ช่วง 5 เดือนแรกสงครามเกิดขึ้นในรูปแบบของสงครามทางทะเลเนื่องจากทางชิลีพยายามที่จะสร้างการขนส่งทางทะเลสำหรับส่งกองทัพเข้าไปในทะเลทรายที่แห้งแล้งที่สุดในโลก
ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1878 โบลิเวียกำหนดจัดเก็บภาษีใหม่กับบริษัทเหมืองแร่ของชิลี (Compañía de Salitres y Ferrocarril de Antofagasta หรือ CSFA) แม้จะมีการรับรองอย่างชัดเจนในสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 ว่าทางโบลิเวียจะไม่เพิ่มภาษีกับคนหรืออุตสาหกรรมของชิลีเป็นเวลา 25 ปี ทำให้ชิลีมีการประท้วงและเสนอให้มีการไกล่เกลี่ยแต่ทางโบลิเวียปฏิเสธและถือว่าเป็นกรณีของศาลโบลิเวีย ทำให้ทางชิลีเรียกร้องและแจ้งให้รัฐบาลโบลิเวียทราบว่า ชิลีจะไม่ถือว่าตัวเองถูกผูกมัดด้วยสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 ถ้าโบลิเวียยังไม่ระงับการบังคับใช้กฎหมายการขึ้นภาษี เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1879 ขณะที่เจ้าหน้าที่ของโบลิเวียพยายามประมูลทรัพย์สินที่ยึดมาของ CSFA กองกำลังติดอาวุธของชิลีก็เข้าบุกยึดเมืองท่าอันโตฟากัสตา
เปรูซึ่งมีได้พยายามเข้ามาไกล่เกลี่ยแต่ในวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 1879 ทางโบลิเวียประกาศสงครามกับประเทศชิลีและเรียกเปรูมาเป็นพันธมิตรตามสนธิสัญญา ส่วนทางชิลีได้ร้องขอให้เปรูประกาศความเป็นกลาง วันที่ 5 เมษายนหลังเปรูปฏิเสธคำร้องขอจากชิลี ทางชิลีจึงได้ประกาศสงครามกับทั้ง 2 ประเทศ ทำให้วันต่อมาเปรูตอบโต้ด้วยการยอมรับสนธิสัญญาการป้องกันการโจมตีหรือภัยคุกคามพันธมิตรชาติ
ในข้อพิพาท โบลิเวีย–ชิลี–เปรู ในทะเลทรายอะตาคามา ของโรนัล บรูซ เซนต์ จอห์น:
ถึงแม้ว่าสนธิสัญญาเขตแดน ค.ศ. 1874 และการเก็บภาษีเพิ่ม 10 เซ็นต์จะเป็นเหตุแห่งสงคราม แต่ลึก ๆ แล้วยังมีสาเหตุเบื้องต้นมาจากการระบาดของสงครามใน ค.ศ. 1879 อีกมุมหนึ่งชิลีมีทั้งอำนาจ เกียรติภูมิ ความมั่นคง ในขณะที่เปรูและโบลิเวียมีปัญหากับภาวะเศรษฐกิจถดถอยและความไม่ต่อเนื่องทางการเมืองหลังจากได้รับเอกราช ในอีกด้านหนึ่งยังมีการแข่งขันอย่างต่อเนื่องทางเศรษฐกิจ การเมือง ความเป็นใหญ่ในภูมิภาคอีกทั้งความเกลียดชังลึก ๆ ระหว่างเปรูและชิลี ในสภาพแวดล้อมที่มีความคลุมเครือของเขตแดนระหว่าง 3 ประเทศ การค้นพบของที่มีมูลค่าอย่างปุ๋ยขี้นกหรือไนเตรตบริเวณพื้นที่พิพาทก่อให้เกิดปัญหาทางการทูตที่ไม่สามารถจัดการแบ่งสันปันส่วนได้
ภายหลังของชิลีสามารถเอาชนะกองทัพโบลิเวียและเปรูได้ วันที่ 26 พฤษภาคม ค.ศ. 1880 โบลิเวียถอนตัวออกจากสงครามหลัง ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1881 กองทัพชิลีสามารถยึดครองกรุงลิมาได้ กองทัพเปรูที่เหลืออยู่และทหารที่ไม่ได้อยู่ในประจำการเริ่มทำสงครามแบบกองโจรแต่ก็ไม่สามารเปลี่ยนผลของสงครามได้ เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม ค.ศ. 1883 ชิลีและเปรูลงนามใน ส่วนโบลิเวียลงนามในสัญญาการพักรบกับชิลีเมื่อ ค.ศ. 1884
ชิลีได้รับของเปรู เขตของโบลิเวีย (ทำให้โบลิเวียกลายเป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล) ครอบครองและเป็นเวลาชั่วคราว ชิลีลงนามในกับโบลิเวียและกำหนดเขตชายแดนที่แน่นอน ใน ค.ศ. 1904 และใน ค.ศ. 1929 ตาม ชิลีมอบและคืนแก่เปรู
อ้างอิง
- Sater 2007, p. 51 Table 2
- Sater 2007, p. 45 Table 1
- Sater 2007, p. 74
- Sater 2007, p. 274
- Sater 2007, p. 58 Table 3
- Sater 2007, p. 263
- Sater, pp. 349 Table 23.
- Sater, pp. 348 Table 22. The statistics on battlefield deaths are inaccurate because they do not provide follow up information on those who subsequently died of their wounds.
- William F. Sater, “War of the Pacific” in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 5, pp. 438-441. New York: Charles Scribner’s Sons 1996.
- Vincent Peloso, “History of Peru” in Encyclopedia of Latin American History and Culture, vol. 4, p.367. New York: Charles Scribner’s Sons 1996.
- St. John, Ronald Bruce; Schofield, Clive (1994). The Bolivia–Chile–Peru Dispute in the Atacama Desert. University of Durham, International Boundaries Research Unit. pp. 12–13. ISBN .
- http://www.coha.org/boliviachile-pacific-access
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sngkhrammhasmuthraepsifik xngkvs War of the Pacific sepn Guerra del Pacifico kh s 1879 1884 epnsngkhramthimiphlmacakkareriykrxngchayaednkhxngchiliehnuxdinaednchayfngthaelkhxngobliewiyinthaelthrayxatakama obliewiyepnphnthmitrkbepruephuxtxtanchili sngkhraminkhrngnicblngodythichiliepnphaychnasungthaihchiliidkhrxbkhrxngdinaednthimithrphyakrcanwnmakcakepruaelaobliewiy kxngthphchiliidkhrxbkhrxngaelaichphunthichayfngthixudmipdwyinetrtkhxngobliewiy swnepruphayaephtxkxngthpheruxkhxngchilisngkhrammhasmuthraepsifikaephnthiaesdngkarepliynaeplngxanaekhtcaksngkhraminmhasmuthraepsifik aesdngesnaebngphrmaednrahwangobliewiy epruaelaobliewiy xarecntinawnthi5 emsayn 2422 20 tulakhm kh s 1883 obliewiy chili phkrb in kh s 1884 sntiphaphkbobliewiysthanthichayfngmhasmuthraepsifikhxngobliewiyaelaepruphlchilichna obliewiyklayepnpraethsthiimmithangxxksuthaeldinaedn epliynaeplngobliewiymxbihchiliin kh s 1904 eprumxbihchiliin kh s 1884 obliewiymxbihchiliaelaxarecntinain kh s 1889 1899 thichilikhrxbkhrxngin kh s 1885 klbmaepnkhxngepruin kh s 1925 aelathichilikhrxbkhrxngin kh s 1884 klbmaepnkhxngepruin kh s 1929khusngkhramobliewiy epruchiliphubngkhbbychaaelaphuna kh s 1876 1879 kh s 1879 kh s 1879 1884 prathanathibdiepru kh s 1876 1879 kh s 1879 kh s 1879 1881 kh s 1881 kh s 1881 1883 kh s 1882 1885 kh s 1876 1881 kh s 1881 1886 kalngkh s 1879 1 687 nay kxngthphepru 5 557 nay 4 eruxhumekaa 7 eruxim 2 eruxtxrpiod obliewiyimmikxngthpherux kh s 1880 obliewiyimichkalngthhar kxngthphepru 25 35 000 nay Army of Lima 3 eruxhumekaa 7 eruxim 2 eruxtxrpiodkh s 1879 kxngthphchili 2 440 nay 2 eruxhumekaa 9 eruxim 4 eruxtxrpiod 1880 kxngthphchili 27 000 kxnthi lima 8 000 kxngthharmuxxachiph 6 000 inaephndinihy 3 eruxhumekaa 8 eruxim 10 eruxtxrpiodkhwamsuyesiytay 12 934 18 213 badecb 7 891 7 896 thukkhainsnamrbaelabadecb 4 367 10 467tay 2 425 2 791 badecb 6 247 7 193 sngkhramkhrngniekidkhunbriewnmhasmuthraepsifik thaelthrayxatakamakhxngepruaelabriewnethuxkekhaaexndis chwng 5 eduxnaerksngkhramekidkhuninrupaebbkhxngsngkhramthangthaelenuxngcakthangchiliphyayamthicasrangkarkhnsngthangthaelsahrbsngkxngthphekhaipinthaelthraythiaehngaelngthisudinolk ineduxnkumphaphnth kh s 1878 obliewiykahndcdekbphasiihmkbbristhehmuxngaerkhxngchili Compania de Salitres y Ferrocarril de Antofagasta hrux CSFA aemcamikarrbrxngxyangchdecninsnthisyyaekhtaedn kh s 1874 wathangobliewiycaimephimphasikbkhnhruxxutsahkrrmkhxngchiliepnewla 25 pi thaihchilimikarprathwngaelaesnxihmikariklekliyaetthangobliewiyptiesthaelathuxwaepnkrnikhxngsalobliewiy thaihthangchilieriykrxngaelaaecngihrthbalobliewiythrabwa chilicaimthuxwatwexngthukphukmddwysnthisyyaekhtaedn kh s 1874 thaobliewiyyngimrangbkarbngkhbichkdhmaykarkhunphasi emuxwnthi 14 kumphaphnth kh s 1879 khnathiecahnathikhxngobliewiyphyayampramulthrphysinthiyudmakhxng CSFA kxngkalngtidxawuthkhxngchilikekhabukyudemuxngthaxnotfaksta eprusungmiidphyayamekhamaiklekliyaetinwnthi 1 minakhm kh s 1879 thangobliewiyprakassngkhramkbpraethschiliaelaeriykeprumaepnphnthmitrtamsnthisyya swnthangchiliidrxngkhxihepruprakaskhwamepnklang wnthi 5 emsaynhlngepruptiesthkharxngkhxcakchili thangchilicungidprakassngkhramkbthng 2 praeths thaihwntxmaeprutxbotdwykaryxmrbsnthisyyakarpxngknkarocmtihruxphykhukkhamphnthmitrchati inkhxphiphath obliewiy chili epru inthaelthrayxatakhama khxngornl brus esnt cxhn thungaemwasnthisyyaekhtaedn kh s 1874 aelakarekbphasiephim 10 esntcaepnehtuaehngsngkhram aetluk aelwyngmisaehtuebuxngtnmacakkarrabadkhxngsngkhramin kh s 1879 xikmumhnungchilimithngxanac ekiyrtiphumi khwammnkhng inkhnathiepruaelaobliewiymipyhakbphawaesrsthkicthdthxyaelakhwamimtxenuxngthangkaremuxnghlngcakidrbexkrach inxikdanhnungyngmikaraekhngkhnxyangtxenuxngthangesrsthkic karemuxng khwamepnihyinphumiphakhxikthngkhwamekliydchngluk rahwangepruaelachili insphaphaewdlxmthimikhwamkhlumekhruxkhxngekhtaednrahwang 3 praeths karkhnphbkhxngthimimulkhaxyangpuykhinkhruxinetrtbriewnphunthiphiphathkxihekidpyhathangkarthutthiimsamarthcdkaraebngsnpnswnid phayhlngkhxngchilisamarthexachnakxngthphobliewiyaelaepruid wnthi 26 phvsphakhm kh s 1880 obliewiythxntwxxkcaksngkhramhlng ineduxnmkrakhm kh s 1881 kxngthphchilisamarthyudkhrxngkrunglimaid kxngthphepruthiehluxxyuaelathharthiimidxyuinpracakarerimthasngkhramaebbkxngocraetkimsamarepliynphlkhxngsngkhramid emuxwnthi 20 tulakhm kh s 1883 chiliaelaeprulngnamin swnobliewiylngnaminsyyakarphkrbkbchiliemux kh s 1884 chiliidrbkhxngepru ekhtkhxngobliewiy thaihobliewiyklayepnpraethsthiimmithangxxksuthael khrxbkhrxngaelaepnewlachwkhraw chililngnaminkbobliewiyaelakahndekhtchayaednthiaennxn in kh s 1904 aelain kh s 1929 tam chilimxbaelakhunaekepruxangxingSater 2007 p 51harvnb error no target CITEREFSater2007 Table 2 Sater 2007 p 45harvnb error no target CITEREFSater2007 Table 1 Sater 2007 pp 113 4harvnb error no target CITEREFSater2007 Table 6 Sater 2007 p 74harvnb error no target CITEREFSater2007 Sater 2007 p 274harvnb error no target CITEREFSater2007 Sater 2007 p 58harvnb error no target CITEREFSater2007 Table 3 Sater 2007 p 263harvnb error no target CITEREFSater2007 Sater pp 349harvnb error no target CITEREFSater Table 23 Sater pp 348harvnb error no target CITEREFSater Table 22 The statistics on battlefield deaths are inaccurate because they do not provide follow up information on those who subsequently died of their wounds William F Sater War of the Pacific in Encyclopedia of Latin American History and Culture vol 5 pp 438 441 New York Charles Scribner s Sons 1996 Vincent Peloso History of Peru in Encyclopedia of Latin American History and Culture vol 4 p 367 New York Charles Scribner s Sons 1996 St John Ronald Bruce Schofield Clive 1994 The Bolivia Chile Peru Dispute in the Atacama Desert University of Durham International Boundaries Research Unit pp 12 13 ISBN 1897643144 http www coha org boliviachile pacific access