สภาคอมมิวนิสต์

ลัทธิคอมมิวนิสต์แบบองค์คณะนิยม หรือ องค์คณะนิยม (อังกฤษ: Council communism หรือ Councilism) คือกระแสหนึ่งของแนวคิดสังคมนิยมที่เกิดขึ้นในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1920 มีแรงบันดาลใจมาจากการปฏิวัติเยอรมัน ค.ศ. 1918-1919 ลัทธินี้มีลักษณะที่เป็นปฏิปักษ์กับลัทธิทุนนิยมรัฐ (state capitalism) และลัทธิสังคมนิยมรัฐ (state socialism) แต่มุ่งเน้นรูปแบบองค์คณะแรงงาน (workers' council) และประชาธิปไตยแบบองค์คณะนิยม (council democracy) ในฐานะกลไกที่ใช้รื้อถอนรัฐชนชั้น (class state) มีความเคลื่อนไหวหลักในเยอรมนีและเนเธอร์แลนด์ระหว่างคริสต์ทศวรรษที่ 1920 และยังคงปรากฎอยู่จนถึงปัจจุบันภายในขบวนการสังคมนิยมและคอมมิวนิสต์กระแสหลัก

หลักการที่เด่นชัดที่สุดของลัทธิคอมมิวนิสต์แบบองค์คณะนิยมคือจุดยืนตรงกันข้ามกับลัทธิพลพรรคแนวหน้านิยม (party vanguardism) และลัทธิศูนย์รวมนิยมแบบประชาธิปไตยตามแนวคิดของเลนิน รวมถึงต่อสู้เรียกร้องบนจุดยืนที่ว่าองค์คณะแรงงานที่เกิดขึ้นตามโรงงานอุตสาหกรรมและปกครองส่วนท้องถิ่นคือรูปแบบตามธรรมชาติขององค์กรและผู้มีอำนาจของชนชั้นแรงงาน นอกจากนี้ยังมีจุดยืนตรงข้ามกับอุดมการณ์ประชาธิปไตยสังคมนิยม โดยปฏิเสธแนวทางปฏิรูปนิยมและรัฐสภานิยม เช่น การประนีประนอมที่แลกผลประโยชน์ต่างตอบแทน (quids pro quo หรือ logrolling) ที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไปในแวดวงการเมืองแบบรัฐสภา

อ้างอิง

1. Pannekoek, Anton. State Capitalism and Dictatorship International Council Correspondence, Vol.III, No.1, January 1937.
2. Ruhle, Otto. "The Revolution Is Not A Party Affair". 1920.