อ บ ต เหต ทางร งส ท สม ทรปราการ เป นคร งแรกของประเทศไทย เก ดข นช วงปลายเด อนมกราคม ต นเด อนก มภาพ นธ พ ศ 2543 ท จ งหว ดส

อุบัติเหตุทางรังสีที่สมุทรปราการ เป็นครั้งแรกของประเทศไทย เกิดขึ้นช่วงปลายเดือนมกราคม–ต้นเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2543 ที่จังหวัดสมุทรปราการ อุบัติเหตุนี้เกิดขึ้นเมื่อส่วนหัวของเครื่องฉายรังสีทางการแพทย์ หรือ เครื่องฉายรังสีที่เก็บไว้อย่างไม่ถูกต้องถูกเก็บมาโดยคนขายของเก่า จากนั้นคนขายของเก่านำไปแยกชิ้นส่วนโดยไม่รู้ตัวว่าเป็นวัตถุอันตราย ส่งผลให้ตนเองและบุคคลใกล้เคียงได้รับรังสีก่อไอออน ไม่กี่สัปดาห์หลังการแยกชิ้นส่วน ผู้สัมผัสและบุคคลที่เกี่ยวข้องเริ่มมีจนต้องเข้าไปพบแพทย์ สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติอันเป็นหน่วยงานที่ดูแลด้านนิวเคลียร์ของประเทศ ได้รับการแจ้งจากแพทย์เจ้าของไข้ที่สงสัยว่าอาการป่วยนี้น่าจะเกิดมาจากรังสี การแจ้งนี้ตรงกับวันที่ 17 หลังจากการสัมผัสครั้งแรก เมื่อทางสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ (ปส.) ได้รับการรายงานจึงได้ส่งทีมเข้ามารับมือและตรวจสอบเพื่อค้นหาต้นกำเนิดรังสีที่คาดว่ามีการแผ่รังสีอยู่ที่ 15.7 เทระเบ็กเคอเรล และติดตามหาตัวเจ้าของผู้รับผิดชอบ เมื่อ ปส. ทำการตรวจสอบแล้ว พบว่ามีต้นกำเนิดรังสีที่ไม่มีบรรจุและจัดเก็บอย่างปลอดภัย เหตุการณ์นี้ทำให้มีผู้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล 10 ราย เสียชีวิตในภายหลัง 3 ราย และผู้ได้รับผลกระทบ 1,872 คน

อุบัติเหตุทางรังสีที่สมุทรปราการ
(ซ้ายไปขวา และบนลงล่าง) หัวเครื่องฉายรังสีที่ร้านรับซื้อของเก่าถอดวัตถุกัมมันตรังสีออก, วัตถุทรงกระบอกที่บรรจุวัตถุกัมมันตรังสี, ภาพมุมสูงของร้านรับซื้อของเก่าที่เกิดเหตุ, ภายในที่เกิดเหตุขณะเก็บกู้วัตถุกัมมันตรังสี
วันที่	24 มกราคม พ.ศ. 2543 – 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2543
ที่ตั้ง	จังหวัดสมุทรปราการ ประเทศไทย
พิกัด	13°39′22″N 100°35′27″E / 13.65611°N 100.59083°E / 13.65611; 100.59083
สาเหตุ
เสียชีวิต	3
บาดเจ็บไม่ถึงตาย	7

ภูมิหลัง

(⁶⁰Co) เป็นไอโซโทป กัมมันตรังสีของโคบอลต์ มีครึ่งชีวิต 5.27 ปี และปลดปล่อยรังสีแกมมาที่มีความสามารถในการทะลุทะลวงสูง มักใช้ในการ ฆ่าเชื้อในสถานพยาบาลและในอุตสาหกรรมต่าง ๆ อุปกรณ์ที่เป็นต้นเหตุของอุบัติเหตุในครั้งนี้เป็นเครื่องรักษาด้วยรังสีจากภายนอก Gammatron-3 ผลิตโดยบริษัทซีเมนส์และนำเข้ามาในประเทศไทยในปี 2512 ได้รับอนุญาตและติดตั้งที่โรงพยาบาลรามาธิบดี กรุงเทพมหานคร ต้นกำเนิดรังสีที่เกี่ยวข้องกับอุบัติเหตุเป็นอุปกรณ์ทดแทนที่ติดตั้งใหม่ใน พ.ศ. 2524 โดยมีการแผ่รังสีเริ่มแรกอยู่ที่ 196 เทระเบ็กเคอเรล แต่ในช่วงที่เกิดอุบัติเหตุมีการแผ่รังสีอยู่ที่ 15.7 เทระเบ็กเคอเรล

อ้างอิง

มูลนิธิบูรณะนิเวศ. (ม.ป.ป). โคบอลต์ 60 แผ่รังสี 2022-01-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม พ.ศ. 2564.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2557).การวิเคราะห์ความเสี่ยงอุบัติภัยทางรังสี 2021-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม พ.ศ. 2564.
สมหญิง คุณานพรัตน์. (PDF). กรมโรงงานอุตสาหกรรม. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-11-04. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2021.
"ย้อนรอย โคบอลต์-60 อดีตที่ไม่มีวันลืม". ไทยรัฐ. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2021.
. IAEA Bulletin. 47 (2). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 กรกฎาคม 2010. สืบค้นเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2012.
GAMMATRON 1, 2, 3, R, S and CAESA GAMMATRON, work on loaded GAMMATRON units (PDF). Safety notes. Siemens Medical Systems (ภาษาเยอรมัน และ อังกฤษ). United States Nuclear Regulatory Commission. 25 ตุลาคม 1985.
"Siemens: from single room to great center". Radiology. Radiological Society Of North America. 84 (4): 19A. เมษายน 1965. doi:10.1148/84-4-767. (Siemens ads with a picture of a Gammatron-3 unit)
(PDF). Court of Appeals. 30 ธันวาคม 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2017. สืบค้นเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2012.
The radiological accident in Samut Prakarn (PDF). Vienna: International Atomic Energy Agency. 2002. pp. 1, 5, 7. ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

เอกสารเผยแพร่อย่างเป็นทางการถึงกรณีอุบัติเหตุ โดยสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ 2020-11-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
อุบัติเหตุทางรังสีที่สมุทรปราการ – โดยทางยูทูบ

[1] มูลนิธิบูรณะนิเวศ. (ม.ป.ป). โคบอลต์ 60 แผ่รังสี 2022-01-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม พ.ศ. 2564.

[2] กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2557).การวิเคราะห์ความเสี่ยงอุบัติภัยทางรังสี 2021-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม พ.ศ. 2564.

[:1-3] สมหญิง คุณานพรัตน์. (PDF). กรมโรงงานอุตสาหกรรม. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2019-11-04. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2021.

[ไทยรัฐ1-4] "ย้อนรอย โคบอลต์-60 อดีตที่ไม่มีวันลืม". ไทยรัฐ. สืบค้นเมื่อ 31 มีนาคม 2021.

[5] . IAEA Bulletin. 47 (2). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 กรกฎาคม 2010. สืบค้นเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2012.

[6] GAMMATRON 1, 2, 3, R, S and CAESA GAMMATRON, work on loaded GAMMATRON units (PDF). Safety notes. Siemens Medical Systems (ภาษาเยอรมัน และ อังกฤษ). United States Nuclear Regulatory Commission. 25 ตุลาคม 1985.

[7] "Siemens: from single room to great center". Radiology. Radiological Society Of North America. 84 (4): 19A. เมษายน 1965. doi:10.1148/84-4-767. (Siemens ads with a picture of a Gammatron-3 unit)

[appeal-8] (PDF). Court of Appeals. 30 ธันวาคม 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2017. สืบค้นเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2012.

[9] The radiological accident in Samut Prakarn (PDF). Vienna: International Atomic Energy Agency. 2002. pp. 1, 5, 7. ISBN .