Nepenthes albomarginata | |
---|---|
หม้อล่างของ N. albomarginata จากอุทยานบาโก บอร์เนียว | |
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
หมวด: | Magnoliophyta |
ชั้น: | Magnoliopsida |
อันดับ: | Caryophyllales |
วงศ์: | Nepenthaceae |
สกุล: | Nepenthes |
สปีชีส์: | N. albomarginata |
ชื่อทวินาม | |
Nepenthes albomarginata ex (1849) | |
ชื่อพ้อง | |
|
Nepenthes albomarginata หรือ White-Collared Pitcher-Plant, เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงพื้นเมืองของเกาะบอร์เนียว, มาเลเซียตะวันตก, และ เกาะสุมาตรา ชื่อ albomarginata มาจากภาษาละตินจากคำว่า albus (ขาว) และ marginatus (ขอบ) ซึ่งหมายถึงขอบขนสีขาวซึ่งเป็นลักษณะพิเศษในหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดนี้
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
Nepenthes albomarginata เป็นไม้เลื้อยไต่ ลำต้นอาจยาวถึง 4 ม.มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 5 มม. ปล้องเป็นทรงกระบอกเมื่อตัดขวาง ยาว 15 ซม.
ใบคล้ายแผ่นหนัง แผ่นใบรูปใบหอก ยาว 25 ซม.กว้าง 2 ซม. ปลายแหลม ฐานสอบเรียวเล็กน้อย หุ้มลำต้น ใบในหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดนี้มีลักษณะพิเศษคือไม่มีก้านใบ เส้นใบตามยาวไม่ชัดเจน ยาว 20 ซม.
หม้อล่างและหม้อใบกระจุกป่องที่ฐานประมาณหนึ่งในสามของความสูง และเป็นทรงกระบอกในส่วนที่เหนือขึ้นมา หม้อมีขนาดเล็ก 15 ซม.กว้าง 4 ซม.มีปีกตะเข็บหนึ่งคู่กว้าง 5 มม.ที่ด้านหน้าของหม้อ ปากกลมเฉียงไปด้านหลังเล็กน้อย เพอริสโตมทรงกระบอกเมื่อตัดขวาง กว้าง 2 มม.มีฟันไม่แยก มีแถบขนสั้นสีขาวใต้เพอริสโตม ถึงแม้ว่าจะหายไปเมื่อหม้อดักจับปลวกได้ มีต่อมปกคลุมที่ผิวภายในบริเวณส่วนที่ป่อง ฝากึ่งรูปวงกลม ไม่มีรยางค์ มีเดือยเดี่ยว (ยาว ≤3 มม.) ใกล้ฐานฝา
หม้อบนคล้ายหม้อล่าง เป็นรูปทรงกระบอก-รูปกรวย ปีกลดรูปลงเหลือแค่สัน
Nepenthes albomarginata มีช่อดอกแบบกระจะ ช่อดอกเพศผู้จะยาวกว่า ก้านช่อดอกยาว 25 ซม.ขณะที่แกนกลางยาวถึง 40 ซม. ก้านดอกย่อยมีหนึ่งถึงสองดอก ยาว 30 มม. ไม่มีใบประดับ กลีบเลี้ยงรูปไข่กลับถึงรูปขอบขนาน ยาว 4 มม.
มีสิ่งปกคลุมหนาแน่นเกือบทุกส่วน เป็นขนรูปดาวสั้นสีขาว ใต้แผ่นใบปกคลุมด้วยขนยาวหนาแน่น
นิเวศวิทยา
Nepenthes albomarginata เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงที่มีการกระจายพันธุ์กว้าง พบในบอร์เนียว, มาเลเซียตะวันตก, และสุมาตรา พบที่ระดับความสูง 0 ถึง 1000 ม.จากระดับน้ำทะเล
ทั่วไปจะพบในป่าฝนเขตร้อน (Kerangas forest) แต่ก็มีรายงานว่าพบตามพื้นดินในทุ่งโล่งบนเนิน ขึ้นบนดินที่เกิดจากต้นไม้ในหนองที่ทับถมกัน และหินปูน
ญาติใกล้ชิด
ในปี ค.ศ. 2001 ชาร์ลส์ คลาร์ก (Charles Clarke) ได้ทำการวิเคราะห์ลำดับชั้นบนพื้นฐานของการวิวัฒนาการชาติพันธุ์ของ หม้อข้าวหม้อแกงลิง บนเกาะสุมาตราและเพนนิซูล่า มาเลเซีย โดยใช้รูปร่างลักษณะ 70 ลักษณะของอนุกรมวิธาน ตามส่วนของที่ได้ แสดงในส่วนของ "เครือบรรพบุรุษที่ 6 (Clade 6)" มีส่วนคล้ายคลึงเพียง 50% ส่วน และ มีส่วนคล้ายคลึงถึง 79%
50% |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
หน่วยอนุกรมวิธานต่ำกว่าระดับชนิด
- N. albomarginata f. sanguinea Toyoda ex Hinode-Kadan (1985) nom.nud.
- N. albomarginata var. rubra (Hort. ex Macfarl.) Macfarl. (1908)
- N. albomarginata var. tomentella (Miq.) G.Beck (1895)
- N. albomarginata var. typica G.Beck (1895)
- N. albomarginata var. villosa Hook.f. (1873)
ลูกผสมตามธรรมชาติ
- N. albomarginata × N. ampullaria
- ? N. albomarginata × N. chaniana
- N. albomarginata ×
- N. albomarginata ×
- N. albomarginata ×
- N. albomarginata ×
- N. albomarginata × N. northiana [=]
- N. albomarginata × N. rafflesiana
- N. albomarginata × N. reinwardtiana [=]
- ? N. albomarginata × N. sanguinea
- N. albomarginata × N. veitchii
N. albomarginata × N. northiana
Nepenthes × cincta เป็นพืชที่พบได้ยากเนื่องจากการกระจายตัวของ N. northiana นั้นพบแค่เพียงไม่กี่แห่งใน เบา รัฐซาราวัก บนหินปูน
ลักษณะพิเศษของ N. albomarginata โดดเด่นมาในลูกผสมนี้ เพอริสโตมกว้างของ N. northiana นั้นหายไป หม้อรูปกรวย สีครีมถึงม่วงเข้ม มีจุดแดงหรือดำ
N. albomarginata × N. reinwardtiana
หม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดนี้พบในบอร์เนียวและสุมาตรา ตัวอย่างถูกเก็บโดยไซเกะโอะ คุระตะ (Shigeo Kurata) ใน เกนูกัต (Kenukat), , ในปี ค.ศ. 1981 คุระตะจำแนกลูกผสมนี้ในปีถัดมา
อ้างอิง
- Phillipps, A. & A. Lamb 1996. Pitcher-Plants of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
- Clarke, C.M. 2001. Nepenthes of Sumatra and Peninsular Malaysia. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
- Clarke, C.M. 1997. Nepenthes of Borneo. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
- McPherson, S.R. 2009. Pitcher Plants of the Old World. Redfern Natural History Productions Ltd., Poole.
- Lowrie, A. 1983. Sabah Nepenthes Expeditions 1982 & 1983.PDF (1.25 MB) 12(4): 88–95.
- Shivas, R.G. 1985. Variation in Nepenthes albo-marginata.PDF (670 KB) 14(1): 13–14.
- Clarke, C.M. & C.C. Lee 2004. Pitcher Plants of Sarawak. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
- Clarke, C.M., R. Cantley, J. Nerz, H. Rischer & A. Witsuba (2000). Nepenthes albomarginata. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. Retrieved on 11 May 2006.
- Merbach, M.A., D.J. Merbach, U. Maschwitz, W.E. Booth, B. Fiala & G. Zizka 2002. Carnivorous plants: Mass march of termites into the deadly trap. Nature 415: 36–37.
- Merbach, M.A., D.J. Merbach, W.E. Booth, U. Maschwitz, G. Zizka & B. Fiala 2000. A unique niche in plant carnivory: Nepenthes albomarginata feeds on epigaeically mass foraging termites. Tagungsband gtö 2000 13. Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft für Tropenökologie 1–3. March 2000 in Würzburg Lehrstuhl für Tierökologie und Tropenbiologie Universität Würzburg. p. 105.
- Moran, J.A., W.E. Booth & J.K. Charles 1999. Aspects of Pitcher Morphology and Spectral Characteristics of Six Bornean Nepenthes Pitcher Plant Species: Implications for Prey Capture.PDF (187 KB) Annals of Botany 83: 521–528.
- Moran, J.A., M.A. Merbach, N.J. Livingston, C.M. Clarke & W.E. Booth 2001. Termite Prey Specialization in the Pitcher Plant Nepenthes albomarginata - Evidence from Stable Isotope Analysis.PDF (185 KB) Annals of Botany 88: 307–311.
- Riedel, M., A. Eichner, H. Meimberg & R. Jetter 2007. Chemical composition of epicuticular wax crystals on the slippery zone in pitchers of five Nepenthes species and hybrids. Planta 225(6): 1517–1534.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Nepenthes albomarginata 2011-06-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
Nepenthes albomarginatahmxlangkhxng N albomarginata cakxuthyanbaok bxreniywsthanakarxnurks IUCN 2 3 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidaxndb Caryophyllaleswngs Nepenthaceaeskul Nepenthesspichis N albomarginatachuxthwinamNepenthes albomarginata ex 1849 chuxphxngNepenthes albocincta Hort ex Macf 1908 nom nud Nepenthes albocincta var rubra Hort ex Macf 1908 Nepenthes laevis auct non Lindl C Morr 1852 Nepenthes teysmanniana Miq 1858 N albomarginata N gracilis Nepenthes tomentella Miq 1855 Nepenthes tupmanniana Bonst 1931 sphalm typogr Nepenthes albomarginata hrux White Collared Pitcher Plant epnhmxkhawhmxaeknglingphunemuxngkhxngekaabxreniyw maelesiytawntk aela ekaasumatra chux albomarginata macakphasalatincakkhawa albus khaw aela marginatus khxb sunghmaythungkhxbkhnsikhawsungepnlksnaphiessinhmxkhawhmxaeknglingchnidnilksnathangphvkssastrNepenthes albomarginata epnimeluxyit latnxacyawthung 4 m miesnphasunyklang 5 mm plxngepnthrngkrabxkemuxtdkhwang yaw 15 sm hmxbnsxngrupaebbsicakxuthyanbaok rthsarawk ibkhlayaephnhnng aephnibrupibhxk yaw 25 sm kwang 2 sm playaehlm thansxberiywelknxy humlatn ibinhmxkhawhmxaeknglingchnidnimilksnaphiesskhuximmikanib esnibtamyawimchdecn yaw 20 sm hmxlangaelahmxibkracukpxngthithanpramanhnunginsamkhxngkhwamsung aelaepnthrngkrabxkinswnthiehnuxkhunma hmxmikhnadelk 15 sm kwang 4 sm mipiktaekhbhnungkhukwang 5 mm thidanhnakhxnghmx pakklmechiyngipdanhlngelknxy ephxrisotmthrngkrabxkemuxtdkhwang kwang 2 mm mifnimaeyk miaethbkhnsnsikhawitephxrisotm thungaemwacahayipemuxhmxdkcbplwkid mitxmpkkhlumthiphiwphayinbriewnswnthipxng fakungrupwngklm immiryangkh mieduxyediyw yaw 3 mm iklthanfa hmxbnkhlayhmxlang epnrupthrngkrabxk rupkrwy pikldruplngehluxaekhsn Nepenthes albomarginata michxdxkaebbkraca chxdxkephsphucayawkwa kanchxdxkyaw 25 sm khnathiaeknklangyawthung 40 sm kandxkyxymihnungthungsxngdxk yaw 30 mm immiibpradb klibeliyngrupikhklbthungrupkhxbkhnan yaw 4 mm misingpkkhlumhnaaennekuxbthukswn epnkhnrupdawsnsikhaw itaephnibpkkhlumdwykhnyawhnaaennniewswithyaNepenthes albomarginata epnhmxkhawhmxaeknglingthimikarkracayphnthukwang phbinbxreniyw maelesiytawntk aelasumatra phbthiradbkhwamsung 0 thung 1000 m cakradbnathael N albomarginata inpa sumatra thwipcaphbinpafnekhtrxn Kerangas forest aetkmiraynganwaphbtamphundininthungolngbnenin khunbndinthiekidcaktniminhnxngthithbthmkn aelahinpunyatiiklchidinpi kh s 2001 charls khlark Charles Clarke idthakarwiekhraahladbchnbnphunthankhxngkarwiwthnakarchatiphnthukhxng hmxkhawhmxaekngling bnekaasumatraaelaephnnisula maelesiy odyichrupranglksna 70 lksnakhxngxnukrmwithan tamswnkhxngthiid aesdnginswnkhxng ekhruxbrrphburusthi 6 Clade 6 miswnkhlaykhlungephiyng 50 swn aela miswnkhlaykhlungthung 79 hmxlangkhxng N adnata say aelarupaebbsimwngkhxng N albomarginata khwa 50 unnamed N albomarginataunnamed N gracilisN reinwardtianaunnamed N tobaica 79 hnwyxnukrmwithantakwaradbchnidN albomarginata f sanguinea Toyoda ex Hinode Kadan 1985 nom nud N albomarginata var rubra Hort ex Macfarl Macfarl 1908 N albomarginata var tomentella Miq G Beck 1895 N albomarginata var typica G Beck 1895 N albomarginata var villosa Hook f 1873 lukphsmtamthrrmchatiN albomarginata N ampullaria N albomarginata N chaniana N albomarginata N albomarginata N albomarginata N albomarginata N albomarginata N northiana N albomarginata N rafflesiana N albomarginata N reinwardtiana N albomarginata N sanguinea N albomarginata N veitchiiN albomarginata N northiana hmxbnkhxng N cincta Nepenthes cincta epnphuchthiphbidyakenuxngcakkarkracaytwkhxng N northiana nnphbaekhephiyngimkiaehngin eba rthsarawk bnhinpun lksnaphiesskhxng N albomarginata oddednmainlukphsmni ephxrisotmkwangkhxng N northiana nnhayip hmxrupkrwy sikhrimthungmwngekhm micudaednghruxda N albomarginata N reinwardtiana hmxkhawhmxaeknglingchnidniphbinbxreniywaelasumatra twxyangthukekbodyisekaoxa khurata Shigeo Kurata in eknukt Kenukat inpi kh s 1981 khuratacaaenklukphsmniinpithdmaxangxingPhillipps A amp A Lamb 1996 Pitcher Plants of Borneo Natural History Publications Borneo Kota Kinabalu Clarke C M 2001 Nepenthes of Sumatra and Peninsular Malaysia Natural History Publications Borneo Kota Kinabalu Clarke C M 1997 Nepenthes of Borneo Natural History Publications Borneo Kota Kinabalu McPherson S R 2009 Pitcher Plants of the Old World Redfern Natural History Productions Ltd Poole Lowrie A 1983 Sabah Nepenthes Expeditions 1982 amp 1983 PDF 1 25 MB 12 4 88 95 Shivas R G 1985 Variation in Nepenthes albo marginata PDF 670 KB 14 1 13 14 Clarke C M amp C C Lee 2004 Pitcher Plants of Sarawak Natural History Publications Borneo Kota Kinabalu Clarke C M R Cantley J Nerz H Rischer amp A Witsuba 2000 Nepenthes albomarginata 2006 IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2006 Retrieved on 11 May 2006 Merbach M A D J Merbach U Maschwitz W E Booth B Fiala amp G Zizka 2002 Carnivorous plants Mass march of termites into the deadly trap Nature 415 36 37 Merbach M A D J Merbach W E Booth U Maschwitz G Zizka amp B Fiala 2000 A unique niche in plant carnivory Nepenthes albomarginata feeds on epigaeically mass foraging termites Tagungsband gto 2000 13 Jahrestagung der Deutschen Gesellschaft fur Tropenokologie 1 3 March 2000 in Wurzburg Lehrstuhl fur Tierokologie und Tropenbiologie Universitat Wurzburg p 105 Moran J A W E Booth amp J K Charles 1999 Aspects of Pitcher Morphology and Spectral Characteristics of Six Bornean Nepenthes Pitcher Plant Species Implications for Prey Capture PDF 187 KB Annals of Botany 83 521 528 Moran J A M A Merbach N J Livingston C M Clarke amp W E Booth 2001 Termite Prey Specialization in the Pitcher Plant Nepenthes albomarginata Evidence from Stable Isotope Analysis PDF 185 KB Annals of Botany 88 307 311 Riedel M A Eichner H Meimberg amp R Jetter 2007 Chemical composition of epicuticular wax crystals on the slippery zone in pitchers of five Nepenthes species and hybrids Planta 225 6 1517 1534 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Nepenthes albomarginata Nepenthes albomarginata 2011 06 05 thi ewyaebkaemchchin at