สมเด็จพระสรรเพชญ์

สมเด็จพระสรรเพชญ์ หรือ สมเด็จพระสรรเพชญ เป็นพระนามของพระเจ้ากรุงศรีอยุธยาหลายพระองค์

ในพระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ปรากฏว่ามีพระเจ้ากรุงศรีอยุธยา 2 พระองค์ใช้พระนามนี้ ได้แก่ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชมีพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าสรรเพชญวงศ์กุรสุริโคดม และสมเด็จพระเอกาทศรถมีพระนามว่า พระศรีสรรเพชญ์ สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี นอกจากนี้ในจารึกชะลอพระพุทธไสยาสน์วัดป่าโมกข์ ปรากฏว่าพระเจ้าท้ายสระมีพระนามว่า พระบาทพระศรีสรรเพชญ สมเด็จเอกาทศรุทอิศวร

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชนิพนธ์เรื่อง "ทรงวิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดารกับเรื่องประเพณีการตั้งพระมหาอุปราช" โดยทรงวินิจฉัยว่ามีสมเด็จพระสรรเพชญ์ 9 พระองค์ คือ

• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 1 คือ สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 2 คือ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 3 คือ สมเด็จพระเอกาทศรถ
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 4 คือ สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 5 คือ สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 6 คือ สมเด็จเจ้าฟ้าไชย
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 7 คือ สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 คือ พระเจ้าเสือ
• สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 คือ พระเจ้าท้ายสระ

รายการอ้างอิง

เชิงอรรถ

1. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 129
2. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 251
3. "จารึกชะลอพระพุทธไสยาสน์วัดป่าโมกข์". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. 2271. สืบค้นเมื่อ 17 สิงหาคม 2560. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
4. ทรงวิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดารกับเรื่องประเพณีการตั้งพระมหาอุปราช, หน้า 42-59

บรรณานุกรม

• พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ทรงวิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดารกับเรื่องประเพณีการตั้งพระมหาอุปราช. พระนคร : โรงพิมพ์พระจันทร์, 2479. 95 หน้า.
• พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN