รัฐนักรบครูเสด (อังกฤษ: Crusader states) คือกลุ่มรัฐเจ้าขุนมูลนายที่นักรบครูเสดชาวยุโรปตะวันตกตั้งขึ้นราวคริสต์ศตวรรษที่ 12–13 ในอานาโตเลีย กรีซ และแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์ (อิสราเอลโบราณและปัจจุบัน และในบริเวณปาเลสไตน์) แต่ในที่สุดอำนาจของอิสลามในตะวันออกกลางก็พิชิตรัฐเหล่านี้ได้หมด นอกจากนั้นรัฐนักรบครูเสดก็ยังหมายถึงดินแดนอื่นที่คริสตจักรสมัยกลางได้มา (ส่วนใหญ่เป็นรัฐเล็กและเพียงชั่วระยะเวลาอันสั้น) เพื่อป้องกันชาวมุสลิมและดินแดนของผู้นอกศาสนาอื่น ๆ ด้วย
เมดิเตอร์เรเนียน
ขณะที่ "การพิชิตดินแดนคืน" (Reconquista) ซึ่งเป็นการต่อสู้ชิงดินแดนของคาบสมุทรไอบีเรียคืนมาจากการปกครองของอาหรับที่ต่อเนื่องกันมาเป็นเวลาหลายร้อยปีตรงกับคำจำกัดความของคำว่าสงครามครูเสด แต่ตามธรรมเนียมแล้วมักจะไม่เรียกนครรัฐหรืออาณาจักรคาทอลิกต่าง ๆ ที่ได้มาว่าเป็น "รัฐนักรบครูเสด" นอกไปจากราชอาณาจักรบาเลนเซีย
ลิแวนต์
อาณาจักรครูเสดสี่อาณาจักรแรกก่อตั้งขึ้นในลิแวนต์ทันทีหลังจากสงครามครูเสดครั้งที่ 1 ที่รวมทั้ง:
- ราชรัฐแอนติออก (เป็นนครรัฐแห่งแรก) ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1098 และรุ่งเรืองมาจนถึงปี ค.ศ. 1144
- นครรัฐแอนติออก ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1098 และรุ่งเรืองมาจนถึงปี ค.ศ. 1268
- อาณาจักรตริโปลี ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1104 โดยพิชิตตริโปลีได้ในปี ค.ศ. 1109 และรุ่งเรืองมาจนถึงปี ค.ศ. 1289
- ราชอาณาจักรเยรูซาเลม ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1099 และรุ่งเรืองมาจนถึงปี ค.ศ. 1291 เมื่อเมืองเอเคอร์เสียให้แก่ฝ่ายมุสลิม ราชอาณาจักรเยรูซาเลมมีรัฐและดินแดนลอร์ด (lordship) อีกสี่ดินแดนที่อยู่ในเครือ:
ราชอาณาจักรซิลิเซีย (Armenian Kingdom of Cilicia) ตั้งมาก่อนที่สงครามครูเสดจะเริ่มแต่ได้รับการเลื่อนฐานะเป็นราชอาณาจักรโดย และต่อมากลายเป็นอาณาจักรกึ่งตะวันตกของราชวงศ์ (Lusignan) ของฝรั่งเศส
ไซปรัส
ระหว่างสงครามครูเสดครั้งที่ 3 นักรบครูเสดก็ได้ก่อตั้งราชอาณาจักรไซปรัส เมื่อพระเจ้าริชาร์ดที่ 1 แห่งอังกฤษทรงพิชิตไซปรัส ระหว่างที่ทรงเดินทัพไปยังแผ่นดินศักดิ์สิทธิ์ได้ เกาะไซปรัสได้รับการเลื่อนฐานะขึ้นเป็นราชอาณาจักรและมอบให้แก่ (Guy of Lusignan) กษัตริย์ผู้ไร้แผ่นดินจากราชอาณาจักรเยรูซาเลม ในปี ค.ศ. 1192 . ราชอาณาจักรไซปรัสรุ่งเรืองมาจนถึงปี ค.ศ. 1489 เมื่อพระราชินีองค์สุดท้ายทรงขายให้กับเวนิส ต่อมาอัศวินฮอสปิทัลเลอร์ (Knights Hospitaller) ก็ได้รับไซปรัสแต่ก็ไม่ได้รักษากันอย่างเป็นจริงเป็นจังในฐานะที่มั่น ซึ่งทำให้เสื่อมโทรมลงจนในที่สุดก็เสียไปในการปฏิวัติ แต่ไซปรัสก็ยังคงใช้เป็นฐานสำหรับกองทัพคริสเตียนมาจนกระทั่งปี ค.ศ. 1571 เมื่อมาถูกยึดไปโดยจักรวรรดิออตโตมัน
คาบสมุทรบอลข่าน
หลังจากสงครามครูเสดครั้งที่ 4 แล้วดินแดนของจักรวรรดิไบแซนไทน์ก็แบ่งออกเป็นรัฐย่อย ๆ ที่มาเรียกกันว่า "" (Latinokratia หรือ Frangokratia; กรีก: Φραγκοκρατία):
- จักรวรรดิละตินในคอนสแตนติโนเปิล (ค.ศ. 1204–1261)
- (ค.ศ. 1205–1224)
- (ค.ศ. 1205–1432)
- ดินแดนลอร์ดแห่ง (ค.ศ. 1205–1388)
- ดัชชีเอเธนส์ (ค.ศ. 1205–1458)
- (ค.ศ. 1204–1414)
- (ค.ศ. 1207–1579)
- ดัชชีฟิลิพโพโพลิส (ค.ศ. 1204–1205)
เกาะหลายเกาะโดยเฉพาะเกาะครีต (ค.ศ. 1204–1669), (, จนกระทั่งปี ค.ศ. 1470) และหมู่เกาะไอโอเนียน (จนกระทั่งปี ค.ศ. 1797) มาอยู่ภายใต้การปกครองของสาธารณรัฐเวนิส
รัฐเหล่านี้ต้องเผชิญกับการโจมตีจากจักรวรรดิหรือรัฐที่มีอำนาจต่อจากไบแซนไทน์ที่รวมทั้งจักรวรรดิไนเซีย, (Despotate of Epiros) และจักรวรรดิบัลแกเรีย ราชอาณาจักรเธสสาโลนิคาและจักรวรรดิละตินได้รับการกู้คืนโดยจักรวรรดิไบแซนไทน์ในปี ค.ศ. 1261 ผู้สืบเชื้อสายมาจากนักรบครูเสดยังคงปกครองเอเธนส์ต่อมาและ เพโลพอนเนซัส (Peloponnesus) จนกระทั่งถึงคริสต์ศตวรรษที่ 15 เมื่อถูกยึดไปโดยจักรวรรดิออตโตมัน
- รัฐอธิปไตยทหารแห่งอัศวินฮอสปิทัลเลอร์ก่อตั้งฐานที่มั่นที่เกาะโรดส์ (และหมู่เกาะอีเจียนอื่น ๆ) ในปี ค.ศ. 1310 โดยมีผู้อพยพเข้ามารวมเป็นจำนวนมาก จนกระทั่งถูกขับออกจากเกาะโดยจักรวรรดิออตโตมันไปตั้งถิ่นฐานใหม่อยู่ที่เกาะมอลตาในปี ค.ศ. 1522
- เกาะ (เช่นเดียวกับเกาะโรดส์ เป็นส่วนหนึ่งของหมู่เกาะอีเจียน) ถูกยึดโดยอัศวินฮอสปิทัลเลอร์แห่งเยรูซาเลมในปี ค.ศ. 1309; อียิปต์ยึดคาสเตลเลซิโอตั้งแต่ปี ค.ศ. 1440 จนกระทั่งปี ค.ศ. 1450; ต่อมาราชอาณาจักรเนเปิลส์ก็เข้ามามีอำนาจ; เวนิสเริ่มปกครองในปี ค.ศ. 1635 (ในชื่อ "คาสเตลรอซโซ"); อาณาจักรเหล่านี้ยกเว้นที่เป็นของอียิปต์เป็นโรมันคาทอลิก; จักรวรรดิออตโตมันเข้ามาปกครองในปี ค.ศ. 1686 แม้ว่ากรีกจะปกครองระหว่าง (Greek War of Independence) ระหว่าง ค.ศ. 1821–1833
- อาณาจักรใกล้เคียงอื่น ๆ ที่อยู่ภายใต้การปกครองบางครั้งก็ได้แก่: (ปัจจุบันคืออิซเมียร์; ค.ศ. 1344–1402), (ปัจจุบันคืออันทัลยา; ค.ศ. 1361–1373 และ (ปัจจุบันคือโบดรุม; ค.ศ. 1412–14..) ทั้งสามเมืองนี้อยู่ในอานาโตเลีย และเมืองต่าง ๆ ในกรีซที่รวมทั้ง (ค.ศ. 1397–1404), (ปัจจุบันคือซาโลนา; ค.ศ. 1407–1410) และหมู่เกาะ (ค.ศ. 1424–1521) และ (ค.ศ. 1215–1522)
ครูเสดตอนเหนือ
ในสมัยกลาง ชนพื้นเมืองในช่วงแรกต่อต้านการนับถือศาสนาคริสต์ จนปี ค.ศ. 1193 จึงทรงหว่านล้อมให้คณะอัศวินครูเสดออกไปปราบปรามชาวปรัสเซียเก่า และชนเผ่าอื่น ๆ ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในเอสโตเนีย, ลัตเวีย และปรัสเซียตะวันออก สมัยนี้เป็นสมัยของสงครามที่เรียกว่าสงครามครูเสดตอนเหนือ (Baltic Crusades)
หลังจากสงครามครูเสดตอนเหนือแล้ว ในฐานะผู้แทนพระสันตะปาปา (Papal legate) ก็แก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างนักรบครูเสดในและแคว้นปรัสเซีย โดยการแบ่งดินแดนระหว่างนักรบครูเสดในลิโวเนียกับ ได้ก่อให้เกิดราชรัฐขึ้น 5 รัฐ รัฐหนึ่งที่ปกครองโดยคณะภราดา และอีกสี่รัฐปกครองโดยเจ้าชายมุขนายก ได้แก่
ดินแดนที่ปกครองโดยนักรบครูเสดเดนมาร์กถูกผนวกเข้ากับเดนมาร์กเป็น จนกระทั่งตกไปเป็นส่วนหนึ่งของรัฐอัศวินทิวทันในปี ค.ศ. 1346
ในแคว้นปรัสเซีย ก็แบ่งดินแดนระหว่างอัศวินทิวทันกับกลุ่มรัฐออกเป็น 4 รัฐ ได้แก่
- ภายใต้
อ้างอิง
- See for example The Crusader Kingdom of Valencia: Reconstruction on a Thirteenth-Century Frontier, R.I. Burns, SJ, Harvard, 1967 (available online)
- High medieval rural settlement in Scandinavia; The Cambridge History of Scandinavia By Knut Helle; p. 269
- Westermann, Großer Atlas zur Weltgeschichte (in German)
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ แผนที่เกี่ยวกับสงครามครูเสด
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
rthnkrbkhruesd xngkvs Crusader states khuxklumrthecakhunmulnaythinkrbkhruesdchawyuorptawntktngkhunrawkhriststwrrsthi 12 13 inxanaoteliy kris aelaaephndinskdisiththi xisraexlobranaelapccubn aelainbriewnpaelsitn aetinthisudxanackhxngxislamintawnxxkklangkphichitrthehlaniidhmd nxkcaknnrthnkrbkhruesdkynghmaythungdinaednxunthikhristckrsmyklangidma swnihyepnrthelkaelaephiyngchwrayaewlaxnsn ephuxpxngknchawmuslimaeladinaednkhxngphunxksasnaxun dwytawnxxkiklinpi kh s 1135 rthnkrbkhruesdmikangekhnaedngkakbxanaoteliyaelarthnkrbkhruesd raw kh s 1140emdietxrereniynkhnathi karphichitdinaednkhun Reconquista sungepnkartxsuchingdinaednkhxngkhabsmuthrixbieriykhunmacakkarpkkhrxngkhxngxahrbthitxenuxngknmaepnewlahlayrxypitrngkbkhacakdkhwamkhxngkhawasngkhramkhruesd aettamthrrmeniymaelwmkcaimeriyknkhrrthhruxxanackrkhathxliktang thiidmawaepn rthnkrbkhruesd nxkipcakrachxanackrbaelnesiy liaewnt xanackrkhruesdsixanackraerkkxtngkhuninliaewntthnthihlngcaksngkhramkhruesdkhrngthi 1 thirwmthng rachrthaexntixxk epnnkhrrthaehngaerk kxtngkhuninpi kh s 1098 aelarungeruxngmacnthungpi kh s 1144 nkhrrthaexntixxk kxtngkhuninpi kh s 1098 aelarungeruxngmacnthungpi kh s 1268 xanackrtriopli kxtngkhuninpi kh s 1104 odyphichittriopliidinpi kh s 1109 aelarungeruxngmacnthungpi kh s 1289 rachxanackreyrusaelm kxtngkhuninpi kh s 1099 aelarungeruxngmacnthungpi kh s 1291 emuxemuxngexekhxresiyihaekfaymuslim rachxanackreyrusaelmmirthaeladinaednlxrd lordship xiksidinaednthixyuinekhrux rachxanackrsiliesiy Armenian Kingdom of Cilicia tngmakxnthisngkhramkhruesdcaerimaetidrbkareluxnthanaepnrachxanackrody aelatxmaklayepnxanackrkungtawntkkhxngrachwngs Lusignan khxngfrngess isprs rahwangsngkhramkhruesdkhrngthi 3 nkrbkhruesdkidkxtngrachxanackrisprs emuxphraecarichardthi 1 aehngxngkvsthrngphichitisprs rahwangthithrngedinthphipyngaephndinskdisiththiid ekaaisprsidrbkareluxnthanakhunepnrachxanackraelamxbihaek Guy of Lusignan kstriyphuiraephndincakrachxanackreyrusaelm inpi kh s 1192 rachxanackrisprsrungeruxngmacnthungpi kh s 1489 emuxphrarachinixngkhsudthaythrngkhayihkbewnis txmaxswinhxspithlelxr Knights Hospitaller kidrbisprsaetkimidrksaknxyangepncringepncnginthanathimn sungthaihesuxmothrmlngcninthisudkesiyipinkarptiwti aetisprskyngkhngichepnthansahrbkxngthphkhrisetiynmacnkrathngpi kh s 1571 emuxmathukyudipodyckrwrrdixxtotmn khabsmuthrbxlkhan ckrwrrdilatinaelaemuxngkhun aelakarpkkhrxngtxmakhxngklumrthkrik raw kh s 1204 hlngcaksngkhramkhruesdkhrngthi 4 aelwdinaednkhxngckrwrrdiibaesnithnkaebngxxkepnrthyxy thimaeriykknwa Latinokratia hrux Frangokratia krik Fragkokratia ckrwrrdilatininkhxnsaetntionepil kh s 1204 1261 kh s 1205 1224 kh s 1205 1432 dinaednlxrdaehng kh s 1205 1388 dchchiexethns kh s 1205 1458 kh s 1204 1414 kh s 1207 1579 dchchifiliphophophlis kh s 1204 1205 ekaahlayekaaodyechphaaekaakhrit kh s 1204 1669 cnkrathngpi kh s 1470 aelahmuekaaixoxeniyn cnkrathngpi kh s 1797 maxyuphayitkarpkkhrxngkhxngsatharnrthewnis rthehlanitxngephchiykbkarocmticakckrwrrdihruxrththimixanactxcakibaesnithnthirwmthngckrwrrdiinesiy Despotate of Epiros aelackrwrrdiblaekeriy rachxanackrethssaolnikhaaelackrwrrdilatinidrbkarkukhunodyckrwrrdiibaesnithninpi kh s 1261 phusubechuxsaymacaknkrbkhruesdyngkhngpkkhrxngexethnstxmaaela epholphxnenss Peloponnesus cnkrathngthungkhriststwrrsthi 15 emuxthukyudipodyckrwrrdixxtotmn rthxthipitythharaehngxswinhxspithlelxrkxtngthanthimnthiekaaords aelahmuekaaxieciynxun inpi kh s 1310 odymiphuxphyphekhamarwmepncanwnmak cnkrathngthukkhbxxkcakekaaodyckrwrrdixxtotmniptngthinthanihmxyuthiekaamxltainpi kh s 1522 ekaa echnediywkbekaaords epnswnhnungkhxnghmuekaaxieciyn thukyudodyxswinhxspithlelxraehngeyrusaelminpi kh s 1309 xiyiptyudkhasetlelsioxtngaetpi kh s 1440 cnkrathngpi kh s 1450 txmarachxanackrenepilskekhamamixanac ewniserimpkkhrxnginpi kh s 1635 inchux khasetlrxsos xanackrehlaniykewnthiepnkhxngxiyiptepnormnkhathxlik ckrwrrdixxtotmnekhamapkkhrxnginpi kh s 1686 aemwakrikcapkkhrxngrahwang Greek War of Independence rahwang kh s 1821 1833 xanackriklekhiyngxun thixyuphayitkarpkkhrxngbangkhrngkidaek pccubnkhuxxisemiyr kh s 1344 1402 pccubnkhuxxnthlya kh s 1361 1373 aela pccubnkhuxobdrum kh s 1412 14 thngsamemuxngnixyuinxanaoteliy aelaemuxngtang inkristhirwmthng kh s 1397 1404 pccubnkhuxsaolna kh s 1407 1410 aelahmuekaa kh s 1424 1521 aela kh s 1215 1522 khruesdtxnehnuxnkhrrthkhruesdtxnehnuxraw kh s 1410 insmyklang chnphunemuxnginchwngaerktxtankarnbthuxsasnakhrist cnpi kh s 1193 cungthrnghwanlxmihkhnaxswinkhruesdxxkipprabpramchawprsesiyeka aelachnephaxun thitngthinthanxyuinexsoteniy ltewiy aelaprsesiytawnxxk smyniepnsmykhxngsngkhramthieriykwasngkhramkhruesdtxnehnux Baltic Crusades hlngcaksngkhramkhruesdtxnehnuxaelw inthanaphuaethnphrasntapapa Papal legate kaekpyhakhwamkhdaeyngrahwangnkrbkhruesdinaelaaekhwnprsesiy odykaraebngdinaednrahwangnkrbkhruesdinlioweniykb idkxihekidrachrthkhun 5 rth rthhnungthipkkhrxngodykhnaphrada aelaxiksirthpkkhrxngodyecachaymukhnayk idaek dinaednthipkkhrxngodynkrbkhruesdednmarkthukphnwkekhakbednmarkepn cnkrathngtkipepnswnhnungkhxngrthxswinthiwthninpi kh s 1346 inaekhwnprsesiy kaebngdinaednrahwangxswinthiwthnkbklumrthxxkepn 4 rth idaek phayitxangxingSee for example The Crusader Kingdom of Valencia Reconstruction on a Thirteenth Century Frontier R I Burns SJ Harvard 1967 available online High medieval rural settlement in Scandinavia The Cambridge History of Scandinavia By Knut Helle p 269 ISBN 0521472997 Westermann Grosser Atlas zur Weltgeschichte in German duephimsngkhramkhruesd xanackr ecachaymukhnayk prawtisastryuorpaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb aephnthiekiywkbsngkhramkhruesd