ในสาขากายวิภาคศาสตร์ ระบบเอ็กซ์ตราพีรามิดอล (อังกฤษ: extrapyramidal system) เป็นส่วนของเครือข่ายระบบประสาทสั่งการซึ่งก่อการเคลื่อนไหวนอกอำนาจจิตใจ ระบบเรียกว่า นอกพีระมิด (extrapyramidal) เพื่อให้ต่างกับลำเส้นใยประสาทจาก (motor cortex) ที่ส่งแอกซอนผ่านส่วน พีระมิด ของก้านสมองส่วนท้าย (pyramid of medulla oblongata) วิถีประสาทประสาทพีระมิด (คือ และ บางส่วน) อาจส่งเส้นประสาทไปยังเซลล์ประสาทสั่งการล่างในไขสันหลัง (ที่ปีกหน้า คือ anterior horn) หรือก้านสมอง (ที่นิวเคลียสประสาทสมอง) โดยตรงเทียบกับลำเส้นใยประสาทนอกพีระมิดที่มีบทบาทปรับและควบคุมเซลล์เหล่านั้นโดยอ้อม
Extrapyramidal system | |
---|---|
แสดงด้วยสรแดงทางล่างซ้าย | |
รายละเอียด | |
ตัวระบุ | |
ภาษาละติน | Systema extrapyramidale |
2070 | |
[แก้ไขบนวิกิสนเทศ] |
ลำเส้นใยประสาทนอกพีระมิดโดยหลักพบที่ reticular formation ในระดับพอนส์และก้านสมองส่วนท้าย (เมดัลลา) และปรับการทำงานของเซลล์ประสาทสั่งการล่างในไขสันหลังที่มีบทบาทเกี่ยวกับรีเฟล็กซ์ การเคลื่อนที่ (locomotion) การเคลื่อนไหวที่ซับซ้อน และการควบคุมท่าทาง (postural control) ลำเส้นใยประสาทเหล่านี้เองก็ควบคุมโดยส่วนต่าง ๆ ของระบบประสาทกลางรวมทั้ง nigrostriatal pathway, basal ganglia, สมองน้อย, นิวเคลียส ของประสาทหู และเปลือกสมองที่รับความรู้สึกส่วนต่าง ๆ ระบบการควบคุมเหล่านั้นจึงอาจจัดเป็นส่วนของระบบประสาทนี้ เพราะปรับควบคุมการเคลื่อนไหว (motor activity) โดยไม่ได้ส่งเส้นประสาทไปยังเซลล์ประสาทสั่งการโดยตรง
ลำเส้นใยประสาทนอกพีระมิดรวมส่วนของลำเส้นใยประสาทดังต่อไปนี้คือ
- rubrospinal tract
- pontine reticulospinal tract
- medullary reticulospinal tract
- lateral vestibulospinal tract
- tectospinal tract
เชิงอรรถและอ้างอิง
- Yuan, Rui; Di, Xin; Taylor, Paul A.; Gohel, Suril; Tsai, Yuan-Hsiung; Biswal, Bharat B. (2015-04-30). "Functional topography of the thalamocortical system in human". Brain Structure and Function. 221 (4): 1971–1984. doi:10.1007/s00429-015-1018-7. PMID 25924563.
- Costanzo, Linda S. (2010-07-30). Physiology. LWW. ISBN .
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
insakhakaywiphakhsastr rabbexkstraphiramidxl xngkvs extrapyramidal system epnswnkhxngekhruxkhayrabbprasathsngkarsungkxkarekhluxnihwnxkxanaccitic rabberiykwa nxkphiramid extrapyramidal ephuxihtangkblaesniyprasathcak motor cortex thisngaexksxnphanswn phiramid khxngkansmxngswnthay pyramid of medulla oblongata withiprasathprasathphiramid khux aela bangswn xacsngesnprasathipyngesllprasathsngkarlanginikhsnhlng thipikhna khux anterior horn hruxkansmxng thiniwekhliysprasathsmxng odytrngethiybkblaesniyprasathnxkphiramidthimibthbathprbaelakhwbkhumesllehlannodyxxmExtrapyramidal systemaesdngdwysraedngthanglangsayraylaexiydtwrabuphasalatinSystema extrapyramidale2070 aekikhbnwikisneths laesniyprasathnxkphiramidodyhlkphbthi reticular formation inradbphxnsaelakansmxngswnthay emdlla aelaprbkarthangankhxngesllprasathsngkarlanginikhsnhlngthimibthbathekiywkbrieflks karekhluxnthi locomotion karekhluxnihwthisbsxn aelakarkhwbkhumthathang postural control laesniyprasathehlaniexngkkhwbkhumodyswntang khxngrabbprasathklangrwmthng nigrostriatal pathway basal ganglia smxngnxy niwekhliys khxngprasathhu aelaepluxksmxngthirbkhwamrusukswntang rabbkarkhwbkhumehlanncungxaccdepnswnkhxngrabbprasathni ephraaprbkhwbkhumkarekhluxnihw motor activity odyimidsngesnprasathipyngesllprasathsngkarodytrng laesniyprasathnxkphiramidrwmswnkhxnglaesniyprasathdngtxipnikhux rubrospinal tract pontine reticulospinal tract medullary reticulospinal tract lateral vestibulospinal tract tectospinal tractechingxrrthaelaxangxingYuan Rui Di Xin Taylor Paul A Gohel Suril Tsai Yuan Hsiung Biswal Bharat B 2015 04 30 Functional topography of the thalamocortical system in human Brain Structure and Function 221 4 1971 1984 doi 10 1007 s00429 015 1018 7 PMID 25924563 Costanzo Linda S 2010 07 30 Physiology LWW ISBN 978 0781798761