ดัชนีการระเบิดของภูเขาไฟ (อังกฤษ: Volcanic Explosivity Index: VEI) เป็นมาตราสัมพัทธ์ของการระเบิดของภูเขาไฟ แห่งและสตีเฟน เซลฟ์ ที่มหาวิทยาลัยฮาวาย คิดค้นเมื่อปี 1982
ปริมาณของผลผลิต ความสูงของเมฆที่เกิดจากการปะทุ และการสังเกตการณ์เชิงคุณภาพ ใช้เพื่อกำหนดค่าของการระเบิด มาตรานี้เป็นมาตราปลายเปิดโดยมีขนาดของกิจกรรมภูเขาไฟที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ที่ 8 ซึ่งค่าเริ่มจาก 0 สำหรับภูเขาไฟที่ไม่ได้ระเบิด โดยนิยามว่าน้อยกว่า 10,000 ม.3 ของเทบพราที่พุ่งออกมา และ 8 จะนิยามถึงการระเบิดครั้งมหึมา ซึ่งสามารถพ่นเทบพราออกมาได้ 1.0 × 1012 ม.3 และมีเมฆสูงในแนวตั้งกว่า 20 กิโลเมตร มาตราส่วนนี้เป็นลอการิทึมกับแต่ละช่วงเวลาในมาตราที่แสดงถึงการเพิ่มขึ้นเป็นสิบเท่าในเกณฑ์การพุ่งที่สังเกตได้ ยกเว้น VEI 0, 1 และ 2
การจัดระดับ
ดัชนีนั้นเริ่มจากระดับ 0 ถึง 8 โดยดัชนีการระเบิดของภูเขาไฟนั้นเกี่ยวข้องกับการปะทุ ขึ้นกับว่ามีวัสถุภูเขาไฟนั้นถูกพ่นออกมามากน้อยเพียงใด ความสูงเท่าไร และมีระยะเวลาในการปะทุนานเท่าใด มาตราส่วนตั้งแต่ VEI-2 ขึ้นไปนั้นเป็นแบบลอกอลิทึม โดยการเพิ่มขึ้นทุกครั้ง 1 ระดับจะแสดงถึงการปะทุที่มีพลังมากเพิ่มขึ้นเป็นสิบเท่า ในตารางต่อไปนี้แสดงถึงความถี่ของแต่ละ VEI และค่าโดยประมาณของการปะทุใหม่ของ VEI นั้นหรือสูงกว่า
ระดับ VEI | ปริมาตร มวลสารปะทุ | การจัดระดับ | คำอธิบาย | เถ้าปะทุ | ความถี่ | การพ่นขึ้นไปบน ชั้นโทรพอสเฟียร์ | การพ่นขึ้นไปบน ชั้นสตราโตสเฟียร์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ตัวอย่าง | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 | < 104 ม.3 | ล้นออกมา (Effusive) | < 100 ม. | ต่อเนื่อง | น้อยนิด | ไม่มี | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ประมาณ 7050 ปีก่อนคริสต์ศักราช), (2506), คีเลาเวอา (2520), (2536), (2549), (2554), (2560) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 104 ม.3 | ฮาวายเอียน / | เบา (Gentle) | 100 ม. – 1 กม. | รายวัน | เล็กน้อย | ไม่มี | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
สตรอมโบลี (ปะทุมาตั้งแต่สมัยจักรวรรดิโรมันโบราณ), (2545), (2549) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 106 m3 | สตรอมโบเลียน / | ระเบิด (Explosive) | 1–5 กม. | 2 สัปดาห์ | ปานกลาง | ไม่มี | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2335), (2492), (2536), ซีนาบุง (2553), (2562) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 107 ม.3 | วูลคาเนียน / / ซับพลิเนียน | มหันตภัย (Catastrophic) | 3–15 กม. | 3 เดือน | มากมาย | เป็นไปได้ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2458), (2528), (2538), (2557), (2561) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 0.1 กม.3 | เปเลียน / พลิเนียน/ซับพลิเนียน | หายนะ (Cataclysmic) | > 10 กม. (แบบพลิเนียนหรือซับพลิเนียน) | 18 เดือน | มากมาย | แน่นอน | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ตาอัล (2292), (2326), (2333), มายอน (2357), เปอเล (2445), (2456), ซากูราจิมะ (2457), (2461), (2525), เอยาฟยาตลาเยอคุตล์ (2553), เมอราปี (2553), (2554), (2558) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 1 กม.3 | เปเลียน / พลิเนียน | ปะทุ (Paroxysmic) | > 10 กม. (แบบพลิเนียน) | 12 ปี | มากมาย | มีนัยสำคัญ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(622), ฟุจิ (2250), (2429), (2506), (2523), (2525), (2534), ปูเยอวย (2554) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 10 กม.3 | พลิเนียน / (อัลตราพลิเนียน) | มหึมา (Colossal) | > 20 กม. | 50 - 100 ปี | มากมาย | มากมาย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ประมาณ 12,900 ปีก่อนคริสตกาล), (ประมาณ 1750 ปีก่อนคริสตกาล), (1078), (2143), (2426), (2445), (2455), ปินาตูโบ (2534) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 100 กม.3 | อัลตราพลิเนียน | มหามหึมา (Super-colossal) | > 20 กม. | 500 - 1,000 ปี | มากมาย | มากมาย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ประมาณ 5600 ปีก่อนคริสตกาล), (ประมาณ 1620 ปีก่อนคริสตกาล), (723), (1489), () (), ตัมโบรา (2538) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
> 1000 กม.3 | อัลตราพลิเนียน | อภิมหามหึมา (Mega-colossal) | > 20 กม. | > 50,000 ปี | มโหฬาร | มโหฬาร | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(26.3 ล้านปีก่อน), (630,000 ปีก่อนคริสตกาล), (74,000 ปีก่อนคริสตกาล), (25,360 ปีก่อนคริสตกาล) |
อ้างอิง
- Newhall, Christopher G.; Self, Stephen (1982). (PDF). . 87 (C2): 1231–1238. Bibcode:1982JGR....87.1231N. doi:10.1029/JC087iC02p01231. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ December 13, 2013.
- . Global Volcanism Program. Smithsonian National Museum of Natural History. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 10, 2011. สืบค้นเมื่อ August 21, 2014.
- "Global Volcanism Program - Hoodoo Mountain". volcano.si.edu.
- Dosseto, A. (2011). Turner, S. P.; Van-Orman, J. A. (บ.ก.). Timescales of Magmatic Processes: From Core to Atmosphere. Wiley-Blackwell. ISBN .
- Rothery, David A. (27 August 2010). Volcanoes, Earthquakes and Tsunamis. Teach Yourself. ISBN .
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
dchnikarraebidkhxngphuekhaif xngkvs Volcanic Explosivity Index VEI epnmatrasmphththkhxngkarraebidkhxngphuekhaif aehngaelastiefn eslf thimhawithyalyhaway khidkhnemuxpi 1982khwamsmphnthknrahwangdchnikhwampathuidkhxngphuekhaifaelaprimantkkrathb primankhxngphlphlit khwamsungkhxngemkhthiekidcakkarpathu aelakarsngektkarnechingkhunphaph ichephuxkahndkhakhxngkarraebid matraniepnmatraplayepidodymikhnadkhxngkickrrmphuekhaifthiihythisudinprawtisastrthi 8 sungkhaerimcak 0 sahrbphuekhaifthiimidraebid odyniyamwanxykwa 10 000 m 3 khxngethbphrathiphungxxkma aela 8 caniyamthungkarraebidkhrngmhuma sungsamarthphnethbphraxxkmaid 1 0 1012 m 3 aelamiemkhsunginaenwtngkwa 20 kiolemtr matraswnniepnlxkarithumkbaetlachwngewlainmatrathiaesdngthungkarephimkhunepnsibethaineknthkarphungthisngektid ykewn VEI 0 1 aela 2karcdradbdchninnerimcakradb 0 thung 8 odydchnikarraebidkhxngphuekhaifnnekiywkhxngkbkarpathu khunkbwamiwsthuphuekhaifnnthukphnxxkmamaknxyephiyngid khwamsungethair aelamirayaewlainkarpathunanethaid matraswntngaet VEI 2 khunipnnepnaebblxkxlithum odykarephimkhunthukkhrng 1 radbcaaesdngthungkarpathuthimiphlngmakephimkhunepnsibetha intarangtxipniaesdngthungkhwamthikhxngaetla VEI aelakhaodypramankhxngkarpathuihmkhxng VEI nnhruxsungkwa radb VEI primatr mwlsarpathu karcdradb khaxthibay ethapathu khwamthi karphnkhunipbn chnothrphxsefiyr karphnkhunipbn chnstraotsefiyrtwxyang0 lt 104 m 3 lnxxkma Effusive lt 100 m txenuxng nxynid immi praman 7050 pikxnkhristskrach 2506 khielaewxa 2520 2536 2549 2554 2560 gt 104 m 3 hawayexiyn eba Gentle 100 m 1 km raywn elknxy immistrxmobli pathumatngaetsmyckrwrrdiormnobran 2545 2549 gt 106 m3 strxmobeliyn raebid Explosive 1 5 km 2 spdah panklang immi 2335 2492 2536 sinabung 2553 2562 gt 107 m 3 wulkhaeniyn sbphlieniyn mhntphy Catastrophic 3 15 km 3 eduxn makmay epnipid 2458 2528 2538 2557 2561 gt 0 1 km 3 epeliyn phlieniyn sbphlieniyn hayna Cataclysmic gt 10 km aebbphlieniynhruxsbphlieniyn 18 eduxn makmay aennxntaxl 2292 2326 2333 mayxn 2357 epxel 2445 2456 sakuracima 2457 2461 2525 exyafyatlaeyxkhutl 2553 emxrapi 2553 2554 2558 gt 1 km 3 epeliyn phlieniyn pathu Paroxysmic gt 10 km aebbphlieniyn 12 pi makmay minysakhy 622 fuci 2250 2429 2506 2523 2525 2534 pueyxwy 2554 gt 10 km 3 phlieniyn xltraphlieniyn mhuma Colossal gt 20 km 50 100 pi makmay makmay praman 12 900 pikxnkhristkal praman 1750 pikxnkhristkal 1078 2143 2426 2445 2455 pinatuob 2534 gt 100 km 3 xltraphlieniyn mhamhuma Super colossal gt 20 km 500 1 000 pi makmay makmay praman 5600 pikxnkhristkal praman 1620 pikxnkhristkal 723 1489 tmobra 2538 gt 1000 km 3 xltraphlieniyn xphimhamhuma Mega colossal gt 20 km gt 50 000 pi mohlar mohlar 26 3 lanpikxn 630 000 pikxnkhristkal 74 000 pikxnkhristkal 25 360 pikxnkhristkal xangxingNewhall Christopher G Self Stephen 1982 PDF 87 C2 1231 1238 Bibcode 1982JGR 87 1231N doi 10 1029 JC087iC02p01231 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux December 13 2013 Global Volcanism Program Smithsonian National Museum of Natural History khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux November 10 2011 subkhnemux August 21 2014 Global Volcanism Program Hoodoo Mountain volcano si edu Dosseto A 2011 Turner S P Van Orman J A b k Timescales of Magmatic Processes From Core to Atmosphere Wiley Blackwell ISBN 978 1 4443 3260 5 Rothery David A 27 August 2010 Volcanoes Earthquakes and Tsunamis Teach Yourself ISBN 978 1444103113