การล้มล้างระบอบสุลต่านออตโตมัน

การล้มล้างระบอบสุลต่านออตโตมัน (ตุรกี: Saltanatın kaldırılması) โดย ในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 ถือเป็นจุดสิ้นสุดของจักรวรรดิออตโตมัน ซึ่งดำรงอยู่มาตั้งแต่ ค.ศ. 1299 ต่อมาในวันที่ 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 อำนาจอธิปไตยเหนือตรุกีของสมัชชาใหญ่แห่งชาติภายใต้การบริหารของรัฐบาลอังโกรา (ปัจจุบันคืออังการา) ได้รับการรับรองใน สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 สุลต่านออตโตมันพระองค์สุดท้ายเสด็จออกจาก (ปัจจุบันคืออิสตันบูล) ราชธานีของจักรวรรดิออตโตมันในวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 และได้รับการรับรองสถานะทางกฎหมายในวันที่ 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1923 ด้วยการลงนามในสนธิสัญญาโลซาน ถูกยกเลิกตามไปในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1924 นับเป็นจุดสิ้นสุดของพระราชอำนาจแห่งราชวงศ์ออสมัน

สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 เสด็จพระราชดำเนินออกทางประตูหลังของ

ภูมิหลัง

ในฐานะสมาชิกของฝ่ายมหาอำนาจกลาง เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1914 นำไปสู่การรบในตะวันออกกลาง ซึ่งยุติลงด้วย เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม ค.ศ. 1918 และตามมาด้วย โดยกองกำลังบริติช ฝรั่งเศส และอิตาลีในวันที่ 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918

เริ่มมีการวางแผนมาตั้งแต่ในสนธิสัญญาลอนดอน และดำเนินการต่อไปควบคู่กับข้อตกลงหลายประการ ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการเห็นชอบฝ่ายเดียวของฝ่ายสัมพันธมิตร ทหารบริติชเริ่มเข้ายึดครองสถานที่สำคัญของจักรวรรรดิและทำการจับกุมนักชาตินิยม หลังจากที่ ในคืนของวันที่ 15 มีนาคม ค.ศ. 1920 ต่อมาในวันที่ 18 มีนาคม ค.ศ. 1920 รัฐสภาออตโตมันได้ประชุมกันและส่งคำประท้วงการเข้าจับกุมสมาชิกสภา 5 คนของกองกำลังสัมพันธมิตรเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้ การประชุมครั้งนั้นนับเป็นการประชุมครั้งสุดท้ายและนับเป็นจุดจบของระบอบการเมืองออตโตมัน สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 ทรงมีรับสั่งให้ยุบ ในวันที่ 11 เมษายน ค.ศ. 1920 ซึ่งยังคงมีโครงสร้างระบบข้าราชการ แต่ขาดรัฐสภา ยังสามารถดำรงอยู่ได้โดยมีองค์สุลต่านเป็นผู้ใช้อำนาจการปกครอง

ซึ่งลงนามในวันที่ 10 สิงหาคม ค.ศ. 1920 ถือเป็นจุดสิ้นสุดของกระบวนการการแบ่งจักรวรรดิ ในขณะนั้น นักการเมืองราว 150 คน ต่างถูกเนรเทศเป็นระลอก ๆ ไปยัง ในวันที่ 23 เมษายน ค.ศ. 1920 นำโดย มุสทาฟา เคมัล ได้สถาปนาสมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกีขึ้นในอังการา

สมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกีได้เริ่มสงครามประกาศอิสรภาพตุรกี สงครามดังกล่าวมีเป้าหมายเพื่อต่อต้านรัฐบาลกษัตริย์นิยมคอนสแตนติโนเปิล รัฐบาลคอนสแตนติโนเปิลซึ่งดำรงอยู่โดยไม่มีรัฐสภา ได้จัดตั้งกองกำลัง (Kuva-yi Inzibatiye) หรือ "กองทัพเคาะลีฟะฮ์" ซึ่งมีที่มาจากการที่สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 ทรงมีสถานะเป็นเคาะลีฟะฮ์ด้วย เพื่อต่อกรกับกองกำลัง (Kuva-yi Milliye) ของฝ่ายสมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกี

การสู้รบเกิดขึ้นที่โบลู (Bolu) ดึซแจ (Düzce) เฮนเดก (Hendek) และอดาปาซาริ (Adapazarı) ควบคู่ไปกับ กองกำลังคูวา-ยี อินซิบาติเย ซึ่งจงรักภักดีต่อรัฐเคาะลีฟะฮ์ และได้รับการติดอาวุธโดยสหราชอาณาจักร ผู้มีเป้าหมายทางยุทธศาสตร์เดียวกันกับฝ่ายเคาะลีฟะฮ์ คือ สกัดกั้นมิให้ฝ่ายชาตินิยมข้ามช่องแคบบอสพอรัสได้ แต่ในท้ายที่สุดกองทัพเคาะลีฟะฮ์ก็พ่ายแพ้ให้กับกองกำลังคูวา-ยี มิลิเย กระนั้น แม้กองกำลังคูวา-ยี มิลิเย จะถือเป็นก้าวแรกของฝ่ายต่อต้านในสงครามประกาศอิสรภาพตุรกี การสงครามไม่สม่ำเสมอ (Irregular warfare) ยุติลงในภายหลัง ก่อนที่สงครามกับกรีซจะเริ่มขึ้น กองกำลังคูวา-ยี มิลิเยได้กลายมาเป็นรากฐานให้กับการจัดระเบียบกองกำลังตุรกี ซึ่งพัฒนาไปเป็นกองทัพตุรกี ภายหลังการก่อตั้งสาธารณรัฐ

กองกำลังฝ่ายสุลต่านซึ่งต่อสู้กับ

พระฉายาลักษณ์สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 ขณะประทับพระราชบัลลังก์ ถ่ายเมื่อประมาณ ค.ศ. 1920

ผู้บังคับบัญชาของ

การสิ้นสุดจักรวรรดิออตโตมัน

อำนาจอธิปไตยของจักรวรรดิออตโตมันมีรากฐานมาจากราชวงศ์ของสุลต่านออสมันที่ 1 ผู้ก่อตั้งและเป็นที่มาของชื่อจักรวรรดิ ราชวงศ์ออสมันของพระองค์ทรงสืบทอดการปกครองจักรวรรดิจากรุ่นสู่รุ่นอย่างไม่ขาดสายตลอดประวัติศาสตร์ของจักรวรรดิมาตั้งแต่ ค.ศ. 1299 องค์สุลต่านทรงคงไว้ซึ่งพระราชอำนาจเหนือหน่วยการเมืองของจักรวรรดิ ถือเป็นผู้บริหารของจักรวรรดิอย่างเด็ดขาดแต่เพียงผู้เดียว ทรงเป็นทั้งประมุขแห่งรัฐและหัวหน้ารัฐบาล ทั้งมหาเสนาบดีและหน่วยการเมืองที่ถูกตั้งขึ้นมาตาม ดำรงอยู่ตามพระราชอัธยาศัยขององค์สุลต่าน

ฝ่ายสัมพันธมิตรได้ส่งคำเชิญไปให้กับทั้งรัฐบาลคอนสแตนติโนเปิลและรัฐบาลอังการาเข้าร่วม มุสทาฟา เคมัล ยืนยันว่าควรมีการเชิญให้ตัวแทนจากรัฐบาลอังการาเข้าร่วมประชุมเพียงฝ่ายเดียวในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 สมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกีได้ออกประกาศว่ารัฐบาลสุลต่านที่คอนสแตนติโนเปิลไม่ใช่ผู้แทนของชาติตามกฎหมาย สมัชชาใหญ่ยังได้สรุปอีกว่าคอนสแตนติโนเปิลไม่ใช่เมืองหลวงของชาติอีกต่อไป นับตั้งแต่ถูกเข้ายึดครองโดยฝ่ายสัมพันธมิตรนอกจากนี้พวกเขายังประกาศอีกว่าสถาบันสุลต่านจะถูกล้มล้าง การประกาศล้มล้างระบอบสุลต่านถือเป็นจุดสิ้นสุดของจักรวรรดิออตโตมัน หลังจากทรงทราบข้อสรุปดังกล่าว สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 จึงเสด็จลี้ภัยไปกับ ของสหราชอาณาจักรในวันที่ 17 พฤศจิกายน ในขณะที่เหล่ารัฐมนตรีที่เหลือในคณะรัฐบาลของพระองค์ต่างยอมรับความเป็นจริงข้อใหม่ในทางการเมืองนี้ เนื่องจากไม่มีการออกเอกสารอย่างเป็นทางการจากรัฐบาลออตโตมันหรือองค์สุลต่านว่าจักรวรรดิได้ยอมจำนนแล้ว ฝ่ายสมัชชาแห่งชาติจึงประกาศเอาเอง ในการประชุมที่โลซาน เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 ที่ประชุมได้รับรองอำนาจอธิปไตยรัฐบาลสมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกีว่าได้เข้ามาแทนที่จักรวรรดิออตโตมัน

รายชื่อจำนวน 600 ชื่อ ถูกนำขึ้นเสนอต่อที่ประชุม ณ โลซาน รายชื่อดังกล่าวคือ บุคคลไม่พึงปรารถนา ของรัฐบาลสมัชชาใหญ่แห่งชาติตุรกี รายชื่อดังกล่าวประกอบไปด้วยเหล่า ของจักรวรรดิออตโตมัน การออกรายชื่อดังกล่าวมีจุดประสงค์เพื่อกำจัดชนชั้นปกครองของจักรวรรดิเดิม การเจรจาต่อรองที่โลซานลดจำนวนรายชื่อลง และสนธิสัญญาฉบับใหม่ (สนธิสัญญาโลซาน) ได้รับการลงนามในวันที่ 24 กรกฎาคม ค.ศ. 1923 โดยมีผลแทนที่สนธิสัญญาเซเวร์

ราชวงศ์ออสมันทรงเกี่ยวพันกับมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 14 ในรัชสมัยของสุลต่านมูรัดที่ 1 ประมุขของราชวงศ์ออสมันทรงถือครองตำแหน่งเคาะลีฟะฮ์ ประมุขของชาวมุสลิมมาโดยตลอด หลังจากที่สุลต่านเมห์เหม็ดที่ 6 เสด็จลี้ภัย พระราชภาดา (ลูกพี่ลูกน้องชาย) ของพระองค์จึงขึ้นเป็นเคาะลีฟะฮ์แทนในพระนาม แม้จักรวรรดิออตโตมันจะสิ้นสุดลงไปแล้ว แต่ราชวงศ์ออสมันก็ยังคงมีสถานะทางการเมือง-ศาสนาที่สืบทอดจากนบีมุฮัมมัด และถือเป็นประมุขของชาวมุสลิมทั้งมวล ตำแหน่งเคาะลีฟะฮ์ของราชวงศ์ออสมันเคยถูกอ้างสิทธิ์โดย ผู้นำของการกบฏอาหรับ ทรงออกมาประณามสุลต่านเมห์เหม็ดที่ 5 แต่ราชอาณาจักรของพระองค์ก็พ่ายแพ้และถูกผนวกโดยสมเด็จพระราชาธิบดีอับดุลอะซีซ อิบน์ ซะอูด ใน ค.ศ. 1925

ชาวกรีก บัลแกเรีย และเซิร์บแยกตัวออกจากจักรวรรดิระหว่าง ในขณะที่ชาวอัลเบเนียและอาร์มีเนีย ( และต่อมาคือสาธารณรัฐอาร์มีเนียที่หนึ่ง) แยกตัวออกจากจักรวรรดิหรือถูกสังหารระหว่างช่วง เมื่อถึง ค.ศ. 1922 ประชากรส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ในบริเวณประเทศตุรกีปัจจุบันก็เหลือเพียงชาวมุสลิมเชื้อสายตุรกีหรือเคิร์ดเท่านั้น สมัชชาใหญ่แห่งชาติได้ประกาศสถาปนาสาธารณรัฐตุรกีในวันที่ 29 ตุลาคม ค.ศ. 1923

แม้จะมีการประกาศสถาปนาสาธารณรัฐแล้ว แต่ก็ยังคงมีเชื้อพระวงศ์ออตโตมันบางส่วนประทับอยู่ในประเทศตุรกี รายชื่อผู้ถูกสั่งเนรเทศถูกร่างขึ้นและได้รับการประกาศให้มีผลบังคับใช้โดยรัฐบาลสาธารณรัฐ ในวันที่ 23 เมษายน ค.ศ. 1924 (มีการแก้ไขเพิ่มเติมในวันที่ 1 มิถุนายน ค.ศ. 1924) โดยมีรายชื่อผู้ภักดีต่อราชวงศ์ออสมันรวมอยู่ด้วย 120 ชื่อ

ดูเพิ่ม

หมายเหตุ

1. การอภิปรายยกเลิกตำแหน่งเคาะลีฟะฮ์ในสมัชชาใหญ่เกิดขึ้นในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1924 หลังจากสถาปนาสาธารณรัฐมาแล้วหกเดือน

อ้างอิง

1. D. K. Fieldhouse (2008), War and Partition of Ottoman Empire, 1914–1922 – Oxford Scholarship (ภาษาอังกฤษ), Oxford Scholarship Online, doi:10.1093/acprof:oso/9780199540839.001.0001/acprof-9780199540839-chapter-2
2. "Mehmed VI" (ออนไลน์). สารานุกรมบริแทนนิกา (ภาษาอังกฤษ). . สืบค้นเมื่อ 2017-05-22.
3. "Turkish War of Independence". allaboutturkey.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2013-08-12.{{}}: CS1 maint: url-status ()
4. Finkel 2007, pp. 545 harvnb error: no target: CITEREFFinkel2007 ()
5. Duffy, Michael (2009-08-22). "Who's Who – Sultan Mehmed VI". firstworldwar.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2013-08-12.{{}}: CS1 maint: url-status ()
6. Finkel 2007, p. 546 harvnb error: no target: CITEREFFinkel2007 ()

บรรณานุกรม

• ฟิงเกิล, แคโรไลน์ (2007). Osman's Dream: The History of the Ottoman Empire. Basic Books.