Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| มดคันไฟอิวิคต้า | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Arthropoda |
| ชั้น: | Insecta |
| อันดับ: | Hymenoptera |
| อันดับย่อย: | |
| วงศ์ใหญ่: | |
| วงศ์: | Formicidae |
| สกุล: | |
| สปีชีส์: | S. invicta |
| ชื่อทวินาม | |
| Solenopsis invicta , 1972 | |
 | |
| แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ดั้งเดิมในธรรมชาติ | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
มดคันไฟอิวิคต้า (อังกฤษ: Red imported fire ant) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Solenopsis invicta; invicta เป็นภาษาละตินแปลว่า "ไม่อาจเอาชนะได้"อยู่ในวงศ์ Formicidae
มดคันไฟอิวิคต้า ถูกตีพิมพ์โดยบูเรน(Buren) ในปี ค.ศ. 1972 ซึ่งเป็นชื่อรองหรือ ชื่อตั้งสงวนไว้(nomen protectum) เนื่องจากความจริงแล้วชื่อแรกของมดชนิดนี้ คือ Solenopsis saevissima wagneri ถูกตั้งโดยแซนต์ชิ (Santschi) ในปี ค.ศ. 1916 ซึ่งกลายเป็น ชื่อตั้งที่ไม่นิยม เพราะมีเอกสารมากกว่าพันฉบับที่ตีพิมพ์ภายใต้ชื่อ มดคันไฟอิวิคต้า ก่อนที่จะมีคนค้นพบว่าเป็นชื่อพ้อง และในปี ค.ศ. 2001 ICZN บังคับให้ มดคันไฟอิวิคต้า เป็นลำดับเหนือกว่า wagneri
ถิ่นอาศัย
มดคันไฟอิวิคต้า มีถิ่นกำเนิดอยู่ในป่าดิบชื้น ชอบสร้างถิ่นอาศัยบริเวณ หมู่เกาะต่างๆที่มีปริมาณน้ำฝนมากกว่า 550 มิลลิเมตร / ปี ทั้งในสวนป่า ทุ่งหญ้า ริมฝั่งแม่น้ำลำคลอง ชายฝั่งทะเล ไปจนถึงทะเลทราย โดยมักจะสร้างรังเป็นกลุ่มโดยใช้มูลดิน ซึ่งจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 1 เมตร ความสูงประมาณ 4 – 24 นิ้ว และมีจำนวนประชากรประมาณ 500,000 ตัวต่อรัง รังสามารถปกป้องประชากรมดได้ในฤดูหนาว และป้องกันในฤดูร้อน รังทั้งหมดเชื่อมต่อกันเป็นอาณานิคมร่วม โดยมดคันไฟอีวิคต้าจะไม่มีการจำศีล และภายในเป็นอาณาจักรใต้ดินโดยแท้ มีนิเวศวิทยาที่มีทั้งราชินีมดตัวเดียวหรือหลายตัว โดยในบางรังอาจมีราชินีมดได้ถึง 900 ตัว ราชินีมดทำหน้าที่เพียงวางไข่อย่างเดียว ดังนั้นในปีหนึ่ง ๆ อาจมีจำนวนมดคันไฟอีวิคต้าเพิ่มขึ้นถึง 9 ล้านตัว
ประโยชน์
มดคันไฟอิวิคต้า เป็นศัตรูสำหรับศัตรูพืชหลายชนิด เช่น มวนที่เป็นศัตรูข้าว ด้วงงวง เป็นต้น
ผลกระทบต่อมนุษย์
มดคันไฟอิวิคต้า มีความก้าวร้าวสูงมาก เวลาที่ต่อยเหล็กในที่เหมือนมีดขนาดใหญ่ จะฉีดพิษกลุ่มอัลลาลอยด์และกรดฟอร์มิกเช่นเดียวกับผึ้งและตัวต่อ ซึ่งทำให้เกิดอาการไหม้และคันอย่างรุนแรง โดยพิษจะออกฤทธิ์อยู่นานหลายชั่วโมงและเกิดเป็นเม็ดตุ่มพอง ซึ่งจะกลายเป็นหนองสีขาว เมื่อตุ่มหนองนี้แตกก็สามารถมีแบคทีเรียเข้าไปทำให้เนื้อเยื่อตาย ในรายที่มีอาการแพ้รุนแรงจะก่อให้เกิดอาการหมดสติและอาจเสียชีวิตได้ มดคันไฟอิวิคต้า จู่โจมสัตว์ทุกชนิดไม่เว้นแม้แต่มนุษย์ มีผู้ถูกโจมตีทุกปี นอกจากนี้แล้วการฉีดพิษเข้าไปในแผงวงจรไฟฟ้าทำให้ระบบต่าง ๆ เช่น ระบบจราจร หรือไฟฟ้าต่าง ๆ เสียหายได้
ผลกระทบต่อการเกษตร
มดคันไฟอิวิคต้า เป็นตัวทำลายแมลงพวกผสมเกสร เช่น ผึ้งและกิน ใบ ราก เปลือก น้ำหวาน เชื้อราและมูลต่างๆ เป็นอาหาร ซึ่งสร้างความเสียหายต่ออุตสาหกรรมการเกษตรเป็นวงกว้าง ด้วยการเข้าไปทำลายระบบรากของพืช เช่น ถั่วเหลือง พืชตระกูลส้ม ข้าวโพด มันฝรั่ง ถั่วลิสง ทานตะวัน ข้าวฟ่าง มะเขือ ถั่วเขียว เป็นต้น รวมถึงทำลายถิ่นอยู่อาศัยของมดท้องถิ่นด้วย และเป็นพันธมิตรที่ดีกับเพลี้ยอ่อน ซึ่งเป็นแมลงศัตรูพืชเพราะต้องการกินน้ำหวานต้นไม้จากตัวเพลี้ยอ่อน ทำให้ช่วยในการปกป้องเพลี้ยอ่อนไปด้วย ทำให้มีการเพิ่มปริมาณของเพลี้ยอ่อน
การแพร่กระจาย
มดคันไฟอิวิคต้า สามารถปรับตัวและขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว เช่น สามารถปรับตัวอยู่ได้ในถิ่นที่น้ำท่วม เมื่อพบกับน้ำท่วม จะใช้ขากรรไกรและขาที่แข็งแรงเกาะเกี่ยวกันเป็นแพและยอมเสียสละชีวิตตัวเองเพื่อให้ตัวอื่นและอาณาจักรที่เหลืออยู่รอด และสามารถลอยไปได้ไกลหลายร้อยกิโลเมตรในน้ำทุกประเภท แพนี้มีความแข็งแรงมากถึงขนาดที่ใช้มือกดไม่แตก แต่หากแพลอยนานเกินไป มดคันไฟอีวิคต้าจะถูกบีบให้กินไข่และตัวอ่อนเพื่อให้อยู่รอด จนกระทั่งกว่าจะถึงฝั่ง
ปัจจุบัน มดคันไฟอิวิคต้าสร้างความเสียหายมากกว่า 320 ล้านเอเค่อร์ใน 12 รัฐทางตะวันออกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกาและเปอร์โตริโก้ ปัจจุบันพบแพร่กระจายไปเกือบทั่วโลก โดยเริ่มขยายพันธุ์เข้ามาในเอเชีย ประมาณปี ค.ศ. 2007 ในไต้หวันและฮ่องกง รวมถึงไทย และมีแนวโนมการแพร่กระจายอย่างรวดเร็วโดยการติดมากับเรือสินค้าหรือการขนส่งอื่น ๆ
ในออสเตรเลีย มีการพบมดคันไฟอีวิคต้าครั้งแรกที่บรินเบนในปี ค.ศ. 2001 โดยพบ 2 จุด คือ ติดมากับเรือขนส่งสินค้า และแจกันวัตถุโบราณ คาดว่าสร้างความเสียหายปีละ 42 พันล้านเหรียญให้กับท้องถิ่น
ศัตรูตามธรรมชาติ
นับเป็นแมลงตัวเบียนที่เป็นศัตรูตามธรรมชาติของมดคันไฟอีวิคต้า โดยแมลงวันซอมบี้จะวางไข่ในช่วงอกของมดคันไฟอีวิคต้า โดยการบินเหนือตัวมดคันไฟอีวิคต้าและฉีดไข่จากปลายก้นที่เป็นติ่งเล็ก ๆ ยิ่งเมื่อได้กลิ่นสารเคมีที่มดคันไฟอีวิคต้าส่งเพื่อหาถึงกันยิ่งเป็นตัวเร่งให้ยิ่งปล่อยไข่ แมลงวันซอมบี้สามารถวางไข่ได้ครั้งละ 200 ฟอง และเมื่อไข่ฟักเป็นหนอน จะควบคุมมดคันไฟอีวิคต้าให้เหมือนซอมบี้ โดยจะควบคุมให้มดไปตายในที่ ๆ ปลอดภัยเพื่อที่หนอนจะได้โผล่ออกมาจากหัวมดได้อย่างปลอดภัย จึงจัดว่าเป็นตัวควบคุมทางชีวภาพอย่างหนึ่ง ปัจจุบันทางการสหรัฐอเมริกามีการศึกษาและใช้แมลงวันซอมบี้เพื่อใช้ควบคุมปริมาณมดคันไฟอีวิคต้า แต่มีข้อจำกัดคือ ใช้ได้เพียงพื้นที่แคบ ๆ และในปัจจุบัน มดคันไฟอีวิคต้าก็มีการป้องกันตนเองจากแมลงวันซอมบี้ได้ดีขึ้นด้วย
อ้างอิง
- Fire Ant, "The Conquerors". สารคดีทางแอนิมอลแพลนเน็ต ทางทรูวิชั่นส์: จันทร์ที่ 6 มกราคม 2556
- "ระวังมดพันธุ์ดุ อิวิคต้า เข้าไทยเร็วๆนี้". ไทยรัฐ. 31 August 2009. สืบค้นเมื่อ 6 January 2014.
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Solenopsis invicta ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mdkhnifxiwikhtakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Arthropodachn Insectaxndb Hymenopteraxndbyxy wngsihy wngs Formicidaeskul spichis S invictachuxthwinamSolenopsis invicta 1972aephnthiaesdngkarkracayphnthudngediminthrrmchatichuxphxngSolenopsis saevissima wagneri Santschi 1916 mdkhnifxiwikhta xngkvs Red imported fire ant michuxwithyasastrwa Solenopsis invicta invicta epnphasalatinaeplwa imxacexachnaid xyuinwngs Formicidae mdkhnifxiwikhta thuktiphimphodybuern Buren inpi kh s 1972 sungepnchuxrxnghrux chuxtngsngwniw nomen protectum enuxngcakkhwamcringaelwchuxaerkkhxngmdchnidni khux Solenopsis saevissima wagneri thuktngodyaesntchi Santschi inpi kh s 1916 sungklayepn chuxtngthiimniym ephraamiexksarmakkwaphnchbbthitiphimphphayitchux mdkhnifxiwikhta kxnthicamikhnkhnphbwaepnchuxphxng aelainpi kh s 2001 ICZN bngkhbih mdkhnifxiwikhta epnladbehnuxkwa wagnerithinxasymdkhnifxiwikhta mithinkaenidxyuinpadibchun chxbsrangthinxasybriewn hmuekaatangthimiprimannafnmakkwa 550 milliemtr pi thnginswnpa thunghya rimfngaemnalakhlxng chayfngthael ipcnthungthaelthray odymkcasrangrngepnklumodyichmuldin sungcamiesnphasunyklangmakkwa 1 emtr khwamsungpraman 4 24 niw aelamicanwnprachakrpraman 500 000 twtxrng rngsamarthpkpxngprachakrmdidinvduhnaw aelapxngkninvdurxn rngthnghmdechuxmtxknepnxananikhmrwm odymdkhnifxiwikhtacaimmikarcasil aelaphayinepnxanackritdinodyaeth miniewswithyathimithngrachinimdtwediywhruxhlaytw odyinbangrngxacmirachinimdidthung 900 tw rachinimdthahnathiephiyngwangikhxyangediyw dngnninpihnung xacmicanwnmdkhnifxiwikhtaephimkhunthung 9 lantwpraoychnmdkhnifxiwikhta epnstrusahrbstruphuchhlaychnid echn mwnthiepnstrukhaw dwngngwng epntnphlkrathbtxmnusymdkhnifxiwikhta mikhwamkawrawsungmak ewlathitxyehlkinthiehmuxnmidkhnadihy cachidphisklumxllalxydaelakrdfxrmikechnediywkbphungaelatwtx sungthaihekidxakarihmaelakhnxyangrunaerng odyphiscaxxkvththixyunanhlaychwomngaelaekidepnemdtumphxng sungcaklayepnhnxngsikhaw emuxtumhnxngniaetkksamarthmiaebkhthieriyekhaipthaihenuxeyuxtay inraythimixakaraephrunaerngcakxihekidxakarhmdstiaelaxacesiychiwitid mdkhnifxiwikhta cuocmstwthukchnidimewnaemaetmnusy miphuthukocmtithukpi nxkcakniaelwkarchidphisekhaipinaephngwngcriffathaihrabbtang echn rabbcracr hruxiffatang esiyhayidphlkrathbtxkarekstrmdkhnifxiwikhta epntwthalayaemlngphwkphsmeksr echn phungaelakin ib rak epluxk nahwan echuxraaelamultang epnxahar sungsrangkhwamesiyhaytxxutsahkrrmkarekstrepnwngkwang dwykarekhaipthalayrabbrakkhxngphuch echn thwehluxng phuchtrakulsm khawophd mnfrng thwlisng thantawn khawfang maekhux thwekhiyw epntn rwmthungthalaythinxyuxasykhxngmdthxngthindwy aelaepnphnthmitrthidikbephliyxxn sungepnaemlngstruphuchephraatxngkarkinnahwantnimcaktwephliyxxn thaihchwyinkarpkpxngephliyxxnipdwy thaihmikarephimprimankhxngephliyxxnkaraephrkracayphunthikaraephrkracayphnthuinshrthxemrika mdkhnifxiwikhta samarthprbtwaelakhyayphnthuidxyangrwderw echn samarthprbtwxyuidinthinthinathwm emuxphbkbnathwm caichkhakrrikraelakhathiaekhngaerngekaaekiywknepnaephaelayxmesiyslachiwittwexngephuxihtwxunaelaxanackrthiehluxxyurxd aelasamarthlxyipidiklhlayrxykiolemtrinnathukpraephth aephnimikhwamaekhngaerngmakthungkhnadthiichmuxkdimaetk aethakaephlxynanekinip mdkhnifxiwikhtacathukbibihkinikhaelatwxxnephuxihxyurxd cnkrathngkwacathungfng pccubn mdkhnifxiwikhtasrangkhwamesiyhaymakkwa 320 lanexekhxrin 12 rththangtawnxxkechiyngitkhxngshrthxemrikaaelaepxrotriok pccubnphbaephrkracayipekuxbthwolk odyerimkhyayphnthuekhamainexechiy pramanpi kh s 2007 inithwnaelahxngkng rwmthungithy aelamiaenwonmkaraephrkracayxyangrwderwodykartidmakberuxsinkhahruxkarkhnsngxun inxxsetreliy mikarphbmdkhnifxiwikhtakhrngaerkthibrinebninpi kh s 2001 odyphb 2 cud khux tidmakberuxkhnsngsinkha aelaaecknwtthuobran khadwasrangkhwamesiyhaypila 42 phnlanehriyyihkbthxngthinstrutamthrrmchatinbepnaemlngtwebiynthiepnstrutamthrrmchatikhxngmdkhnifxiwikhta odyaemlngwnsxmbicawangikhinchwngxkkhxngmdkhnifxiwikhta odykarbinehnuxtwmdkhnifxiwikhtaaelachidikhcakplayknthiepntingelk yingemuxidklinsarekhmithimdkhnifxiwikhtasngephuxhathungknyingepntwerngihyingplxyikh aemlngwnsxmbisamarthwangikhidkhrngla 200 fxng aelaemuxikhfkepnhnxn cakhwbkhummdkhnifxiwikhtaihehmuxnsxmbi odycakhwbkhumihmdiptayinthi plxdphyephuxthihnxncaidophlxxkmacakhwmdidxyangplxdphy cungcdwaepntwkhwbkhumthangchiwphaphxyanghnung pccubnthangkarshrthxemrikamikarsuksaaelaichaemlngwnsxmbiephuxichkhwbkhumprimanmdkhnifxiwikhta aetmikhxcakdkhux ichidephiyngphunthiaekhb aelainpccubn mdkhnifxiwikhtakmikarpxngkntnexngcakaemlngwnsxmbiiddikhundwyxangxingFire Ant The Conquerors sarkhdithangaexnimxlaephlnent thangthruwichns cnthrthi 6 mkrakhm 2556 rawngmdphnthudu xiwikhta ekhaithyerwni ithyrth 31 August 2009 subkhnemux 6 January 2014 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb Solenopsis invictaaehlngkhxmulxunkhxmulthiekiywkhxngkb Solenopsis invicta thiwikispichis