การแยกผู้ป่วย

การแยกผู้ป่วย, การแยกโรค, การแยกตัว, หรือการแยกเดี่ยว (อังกฤษ: isolation) ในสถานพยาบาล เป็นมาตรการอย่างหนึ่งใน เพื่อให้ไม่เกิดการติดต่อของโรคจากผู้ป่วยคนหนึ่งไปยังผู้ป่วยคนอื่น, ไปยังบุคลากรทางการแพทย์, หรือผู้มาเยี่ยม และรวมไปถึงการแยกตัวเพื่อไม่ให้เกิดการติดโรคจากผู้ป่วยคนอื่น, บุคลากรทางการแพทย์, หรือผู้มาเยี่ยม ไปยังผู้ป่วยคนหนึ่ง ได้ด้วย (เรียกว่า การแยกผู้ป่วยในห้องสะอาด, reverse isolation) การแยกผู้ป่วยมีวิธีดำเนินการได้หลายวิธี บางวิธีเป็นการดัดแปลงวิธีการรักษาให้ทำได้โดยไม่ต้องสัมผัสผู้ป่วย บางวิธีก็เป็นการจัดให้ผู้ป่วยอยู่ห่างจากบุคคลอื่น

หอผู้ป่วยแยกโรคสำหรับรักษาผู้ป่วยโรคอีโบลาในเมืองลากอส ประเทศไนจีเรีย

ส่วนใหญ่แล้วการแยกผู้ป่วยจะทำกับผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อที่สามารถติดต่อจากคนสู่คนได้ การรักษาผู้ป่วยที่ต้องแยกเช่นนี้จะต้องมีมาตรการเพิ่มเติมจากขั้นตอนปกติในการรักษาผู้ป่วย ที่ใช้บ่อย เช่น การใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (เช่น ชุดคลุม หน้ากาก ถุงมือ) การดัดแปลงทางวิศวกรรม (เช่น ห้องผู้ป่วยแบบแรงดันบวก, ห้องผู้ป่วยแบบแรงดันลบ, อุปกรณ์ดูดอากาศที่มีการไหลแบบลามินาร์, อุปกรณ์กั้นขวางทางกลไกและทางโครงสร้างอื่นๆ) บางโรงพยาบาลอาจมีหอผู้ป่วยแยกโรค หรือห้องผู้ป่วยแยกโรค เป็นการเฉพาะ หรืออาจจัดให้มีขึ้นเป็นครั้งๆ ตามความจำเป็น ก็ได้

การแยกโรคต่างจากการกักกันโรค (quarantine) และ (biocontainment) โดยการกักกันโรคหมายถึงการแยกคน กลุ่มคน หรือสัตว์ ที่ยังไม่เป็นโรค แต่มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรค (เช่น เดินทางมาจากพื้นที่ที่มีโรคระบาด หรือ มีประวัติสัมผัสผู้ป่วยโรคติดต่อ) เอาไว้ในสถานที่หนึ่งๆ เพื่อไม่ให้เกิดการนำโรคเข้ามาในพื้นที่ ส่วนการควบคุมชีวภาพหมายถึงมาตรการสำหรับห้องปฏิบัติการทางชีวภาพที่มีมาตรการทางกายภาพ (BSL-3, BSL-4) เพื่อป้องกันเชื้อก่อโรคที่ทำการทดลอง ไม่ให้หลุดออกมาในสิ่งแวดล้อมหรือพื้นที่นอกห้องปฏิบัติการ